1 M os i ki zili njerëzit e këqij dhe mos dëshiro të rrish me ta,

Do not be jealous of sinful men. Do not want to be with them.

2 s epse zemra e tyre mendon për grabitje dhe buzët e tyre thonë se do të bëjnë të keqen.

For their hearts make plans to hurt others and their lips talk about trouble.

3 S htëpia ndërtohet me dituri dhe bëhet e qëndrueshme me maturi.

A house is built by wisdom. It is made strong by understanding,

4 M e dijen mbushen dhomat me lloj-lloj të mirash të çmueshme dhe të pëlqyeshme.

and by much learning the rooms are filled with all riches that are pleasing and of great worth.

5 N jeriu i urtë është plot forcë, dhe njeriu që ka dituri e rrit fuqinë e tij.

A wise man is strong. A man of much learning adds to his strength.

6 S epse me këshilla të urta do të mund të bësh luftën tënde, dhe në numrin e madh të këshilltarëve është fitorja.

For by wise leading you will make war, and the fight is won when there are many wise men to help you make the plans.

7 D ituria është shumë e lartë për budallanë; ai nuk e hap kurrë gojën te porta e qytetit.

Wisdom is too hard for a fool to understand. He does not open his mouth in the gate.

8 K ush mendon të bëjë keq do të quhet mjeshtër intrigash.

He who plans to do wrong will be called a trouble maker.

9 S ynimi i pamend është mëkat dhe tallësi është një neveri për njerëzit.

Planning to do foolish things is sin, and the man who laughs at the truth is hated by men.

10 P o të mos kesh guxim ditën e fatkeqësisë, forca jote është shumë e pakët.

If you are weak in the day of trouble, your strength is small.

11 Ç liro ata që i tërheqin drejt vdekjes dhe mbaji ata që po i çojnë në thertore.

Save those who are being taken away to death. Keep them from being killed.

12 P o të thuash: "Ja, ne nuk e dinim," ai që peshon zemrat a nuk e shikon? Ai që ruan shpirtin tënd nuk e di vallë? Ai do t’i japë secilit simbas veprave të tij.

If you say, “See, we did not know this,” does not He Who knows what is in hearts see it? Does not He Who keeps watch over your soul know it? And will He not pay each man for his work?

13 B iri im, ha mjaltin sepse është i mirë; një huall mjalti do të jetë i ëmbël për shijen tënde.

My son, eat honey, for it is good. Yes, the honey from the comb is sweet to your taste.

14 K ështu do të jetë njohja e diturisë për shpirtin tënd. Në rast se e gjen, do të ketë një të ardhme dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.

Know that wisdom is like this to your soul. If you find it, there will be a future, and your hope will not be cut off.

15 O i pabesë, mos ngre kurthe kundër banesës së njeriut të drejtë, mos shkatërro vendin ku ai pushon,

O sinful man, do not lie in wait against the house of the man who is right with God. Do not destroy his resting place.

16 s epse i drejti bie shtatë herë dhe ngrihet, kurse të pabesët përmbysen në fatkeqësi.

For a man who is right with God falls seven times, and rises again, but the sinful fall in time of trouble.

17 K ur armiku yt bie, mos u gëzo; kur është shtrirë për tokë, zemra jote të mos gëzohet,

Do not be full of joy when the one who hates you falls. Do not let your heart be glad when he trips.

18 m e qëllim që Zoti të mos shikojë dhe të mos i vijë keq, dhe të mos largojë prej tij zemërimin e vet.

The Lord will see it and will not be pleased, and He will turn away His anger from him.

19 M os u zemëro për shkak të atyre që bëjnë të keqen dhe mos i ki smirë të pabesët,

Do not worry yourself because of those who do wrong, and do not be jealous of the sinful.

20 s epse nuk do të ketë të ardhme për të keqin; llamba e të pabesëve do të fiket.

For there will be no future for the sinful man. The lamp of the sinful will be put out.

21 B iri im, ki frikë nga Zoti dhe nga mbreti; mos u bashko me ata që duan të ndryshojnë;

My son, fear the Lord and the king. Have nothing to do with those who are given to change.

22 m jerimi i tyre do të vijë papritmas, dhe shkatërrimin e të dy palëve kush e njeh?

For their trouble will rise up all at once, and who knows how much both of them will destroy?

23 E dhe këto gjëra janë për të urtit. Nuk është mirë të kesh preferenca personale në gjykim.

These also are sayings of the wise. It is not good to show favor in judging.

24 A i që i thotë të pabesit: "Ti je i drejtë," do të mallkohet nga popujt dhe kombet do ta nëmin.

He who says to the sinful, “You are right and good,” will be spoken against by people and hated by nations.

25 P or ata që e qortojnë të pabesin do të gjejnë kënaqësi dhe mbi ta do të zbresin bekimet më të mira.

But those who speak strong words to the sinful will find joy and good will come upon them.

26 A i që jep një përgjigje të drejtë jep një të puthur mbi buzët.

To give the right answer is like a kiss on the lips.

27 V ër në vijë punët e tua të jashtme, vër në rregull arat e tua dhe pastaj ndërto shtëpinë tënde.

Get your work done outside. Make your fields ready. Then after that, build your house.

28 M os dëshmo pa arsye kundër të afërmit tënd dhe mos gënje me buzët e tua.

Do not speak against your neighbor without a reason, and do not lie with your lips.

29 M os thuaj: "Ashtu si ma bëri mua, kështu do t’ia bëj edhe unë; do t’ia kthej simbas sjelljes së tij".

Do not say, “I will do to him as he has done to me. I will pay the man for what he has done.”

30 K alova pranë arës së përtacit dhe pranë vreshtit të njeriut që s’ka mend;

I passed by the field of the lazy man, by the grape-vines of the man without understanding.

31 d he ja, kudo rriteshin ferrat, ferrishtet e zinin tokën dhe muri prej gurësh ishte shembur.

And see, it was all grown over with thorns. The ground was covered with weeds, and its stone wall was broken down.

32 D uke parë këtë, u mendova me kujdes; nga sa pashë nxora një mësim:

When I saw it, I thought about it. I looked and received teaching.

33 t ë flesh pak, të dremitësh pak, të rrish pak me duar në ije për të pushuar;

“A little sleep, a little rest, a little folding of the hands to rest,”

34 k ështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

and your being poor will come as a robber, and your need like a man ready to fight.