1 K ur mbretëresha e Shebës dëgjoi të flitet për famën e Salomonit, ajo vajti në Jeruzalem për ta vënë në provë Salomonin me pyetje të vështira, e shoqëruar nga shumë njerëz, me deve të ngarkuara me aroma dhe me një sasi të madhe ari dhe gurësh të çmuar; ajo shkoi tek Salomoni dhe foli me të për të gjitha gjërat që kishte në zemër.

The queen of Sheba heard how well Solomon was known in all the lands. So she came to Jerusalem to test him with hard questions. She came with many servants and camels carrying spices and much gold and stones of much worth. When she came to Solomon, she talked with him about all that was on her heart.

2 S alomoni iu përgjigj të gjitha pyetjeve të saj, dhe nuk pati asnjë gjë të fshehur për Salomonin që ai nuk dinte ta shpjegonte.

And Solomon answered all her questions. There was nothing hidden from him which he could not make clear to her.

3 K ur mbretëresha e Shebës pa diturinë e Salomonit dhe shtëpinë që kishte ndërtuar,

Then the queen of Sheba saw the wisdom of Solomon and the house he had built.

4 g jellërat e tryezës së tij, banesat e shërbëtorëve të tij, shërbimin e kamerierëve të tij dhe rrobat e tyre, kupëmbajtësit e tij dhe rrobat e tyre, si dhe olokaustet që ai ofronte në shtëpinë e Zotit, ajo mbeti e mahnitur.

She saw the food at his table, and all his captains sitting there. She saw all those who were bringing in the food, and how they were dressed. She saw those who carried the cups, and their clothing. And she saw the burnt gifts that Solomon gave at the house of the Lord. After that, there was no more spirit in her.

5 P astaj i tha mbretit: "Ishte, pra, e vërtetë ajo që kisha dëgjuar në vendin tim përsa u përket fjalëve të tua dhe diturisë sate.

She said to the king, “The news was true which I heard in my own land about your words and your wisdom.

6 P or nuk u besova këtyre gjërave deri sa erdha vetë dhe i pashë me sytë e mi; e mirë, pra, nuk më kishin thënë as gjysmën e vëllimit të diturisë sate. Ti e kalon famën që kisha dëgjuar të flitet.

But I did not believe the news until I came and saw it with my own eyes. See, half the greatness of your wisdom was not told to me. You are greater than what I had heard.

7 L um njerëzit e tu, lum këta shërbëtorë të tu që rrinë gjithnjë para teje dhe dëgjojnë diturinë tënde!

Happy are your men! Happy are your servants who stand in front of you all the time hearing your wisdom!

8 Q oftë i bekuar Zoti, Perëndia yt, që të deshi, dhe të vuri mbi fronin e tij si mbret për Zotin, Perëndinë tënd! Duke qenë se Perëndia yt e do Izraelin dhe do ta bëjë të qëndrueshëm përjetë, të ka vendosur si mbret mbi të që të ushtrosh gjykime dhe drejtësi".

Praise be to the Lord your God Who was pleased with you! He set you on His throne as king for the Lord your God. Your God loved Israel and would have them last forever. So He made you king over them to do what is fair and right and good.”

9 P astaj ajo i fali mbretit njëqind e njëzet talenta ari dhe një sasi të madhe aromash dhe gurësh të çmuar. Nuk pati kurrë më aroma si ato që mbretëresha e Shebës i dha mbretit Salomon.

Then she gave the king gold weighing as much as 120 men, a very large amount of spices, and stones of much worth. There had never been spices like what the queen of Sheba gave to King Solomon.

10 S hërbëtorët e Hiramit dhe shërbëtorët e Salomonit që mbartnin ar nga Ofiri, suallën edhe dru santali dhe gurë të çmuar;

Huram’s servants and Solomon’s servants brought gold from Ophir. They also brought algum trees and stones of much worth.

11 m e drurin e santalit mbreti bëri shkallë për shtëpinë e Zotit dhe për pallatin mbretëror të tij; ai bëri gjithashtu qeste dhe harpa për këngëtarët. Asnjë vegël si këto nuk ishte parë më përpara në vendin e Judës.

The king used the algum wood to make steps for the house of the Lord and for the king’s house. And he used it to make different kinds of harps for the singers. There were none seen like them before in the land of Judah.

12 M breti Salomon i dha mbretëreshës së Shebas të gjithë gjërat e dëshiruara që ajo kërkoi, shumë më tepër nga ato që ajo i kishte sjellë mbretit. Pastaj ajo u kthye, duke shkuar me shërbëtorët e saj në vendin e vet.

King Solomon gave the queen of Sheba all she asked for, much more than she had brought to him. Then she returned to her own land with her servants. King Solomon’s Riches

13 P esha e arit që Salomoni merrte çdo vit ishte gjashtëqind e gjashtëdhjetë e gjashtë talenta ari,

The gold that came to Solomon in one year weighed as much as 666 men.

14 p ërveç atij që merrte nga tregtarët; edhe tërë mbretërit e Arabisë dhe qeveritarët e vendit i sillnin Salomonit ar dhe argjend.

Traders and men who buy and sell brought gold also. And all the kings of Arabia and the leaders of the land brought gold and silver to Solomon.

15 M breti Salomon urdhëroi të bëhen dyqind mburoja të mëdha prej ari të rrahur, duke përdorur për secilën prej tyre gjashtëqind sikla ari të rrahur,

King Solomon made 200 battle-coverings of beaten gold. The beaten gold he used to make each large covering was as much as 600 gold pieces.

16 d he treqind mburoja prej ari të rrahur, për secilën prej tyre përdori treqind sikla ari; pastaj mbreti i vendosi në pallatin e pyllit të Libanit.

And he made 300 battle-coverings of beaten gold, using as much as 300 gold pieces worth of gold for each covering. The king put them in the House of the Trees of Lebanon.

17 M breti bëri gjithashtu një fron të madh prej fildishi, që e veshi me ar të kulluar.

The king made a great throne of ivory and covered it with pure gold.

18 F roni kishte shtatë shkallëza dhe një stol prej ari, që ishin të lidhura me fronin; kishte krahë në anët e fronit dhe dy luanë rrinin pranë krahëve.

There were six steps to the throne, and a part made of gold for his feet was joined to the throne. The throne had arms on each side, and two lions standing beside the arms.

19 D ymbëdhjetë luanë rrinin në të dy anët e skajeve të gjashtë shkallëzave. Asgjë e tillë nuk ishte bërë në një mbretëri tjetër.

Twelve lions were standing on each side of the six steps. Nothing like it had ever been made for the king of any other nation.

20 T ë gjitha kupat për pijet e mbretit Salomon ishin prej ari, madje edhe ato të pallatit të pyllit të Libanit ishin prej ari të kulluar. Në kohën e Salomonit argjendi në të vërtetë nuk kishte asnjë vlerë.

All King Solomon’s cups were made of gold. And all the cups of the House of the Trees of Lebanon were made of pure gold. Silver was not thought of as having much worth in the days of Solomon.

21 S epse anijet e mbretit shkonin në Tarshish me shërbëtorët e Hiramit; dhe një herë çdo tre vjet vinin anijet e Tarshishit, duke sjellë ar, argjend, fildish, majmunë dhe pallonj.

For the king had ships which went to Tarshish with Huram’s servants. Once every three years the ships of Tarshish came bringing gold, silver, ivory, apes, and peacocks.

22 K ështu mbreti Salomon ua kaloi për pasuri dhe dituri tërë mbretërve të dheut.

So King Solomon became greater than all the kings of the earth in riches and wisdom.

23 T ërë mbretërit e dheut kërkonin praninë e Salomonit për të dëgjuar diturinë që Perëndia i kishte vënë në zemër.

And all the kings of the earth wanted to be with Solomon, to hear his wisdom which God had put into his heart.

24 S ecili prej tyre i çonte dhuratën e vet: sende argjendi, sende ari, rroba, armë, aroma, kuaj dhe mushka, një sasi të caktuar çdo vit.

Every one of them brought his gift. Objects of silver and gold, clothing, objects for battle, spices, horses and donkeys, were brought each year.

25 S alomoni kishte katër mijë stalla për kuajt dhe për qerret dhe dymbëdhjetë mijë kalorës, që i shpërndau në qytetet për qerret dhe në Jeruzalem pranë tij.

Solomon had 4, 000 rooms for horses and war-wagons, and 12, 000 horsemen. He put them in the war-wagon cities and with the king in Jerusalem.

26 K ështu ai sundoi mbi tërë mbretërit nga Lumi deri në vendin e Filistejve dhe në kufi me Egjiptin.

He was the ruler over all the kings from the Euphrates River to the land of the Philistines, and as far as the land of Egypt.

27 M breti veproi në mënyrë të tillë që në Jeruzalem argjendi të ishte i rëndomtë si gurët dhe kedrat të bollshëm si fiku i Egjiptit në fusha.

And the king made silver as easy to find as stones in Jerusalem. He made cedar trees as easy to find as sycamore trees in the valley.

28 S alomonit i sillnin kuaj nga Egjipti dhe nga të gjitha vendet.

And horses were brought in for Solomon from Egypt and from all countries. Death of Solomon

29 P jesa tjetër e bëmave të Salomonit, nga të parat deri në të fundit, a nuk janë vallë të shkruara në librin e Nathanit, profetit, në profecinë e Ahijahut nga Shilohu dhe në vegimet e Idos, shikuesit, mbi Jeroboamin, birin e Nebatit?

Now the rest of the acts of Solomon, from first to last, are written in the words of Nathan the man of God. They are written in the holy words of Ahijah the Shilonite. And they are written in the special dreams of Iddo, the man who tells what will happen in the future, about Jeroboam the son of Nebat.

30 S alomoni mbretëroi në Jeruzalem mbi tërë Izraelin dyzet vjet.

Solomon ruled forty years in Jerusalem over all Israel.

31 P astaj Salomoni pushoi bashkë me etërit e tij dhe e varrosën në qytetin e Davidit, atit të tij. Në vend të tij mbretëroi i biri, Roboami.

When he died he was buried in the city of his father David. And his son Rehoboam ruled in his place.