1 P or ndodhi që mbas dy vitesh të plota Faraoni pa një ëndërr. Ai ndodhej pranë një lumi,

After two years had passed, Pharaoh had a dream. He dreamed that he was standing by the Nile River.

2 d he ja që ndërsa po ngjiten nga lumi shtatë lopë, të hijshme e të majme, që nisën të kullosin ndër xunkthe.

And he saw seven cows coming out of the Nile. They were good-looking and fat, and they ate the grass beside the river.

3 P as atyre, u ngjitën nga lumi shtatë lopë të tjera të shëmtuara dhe të dobëta, dhe u ndalën pranë të parave në bregun e lumit.

Then he saw seven other cows coming out of the Nile after them. They looked bad and were thin. They stood by the other cows beside the Nile.

4 T ani lopët e shëmtuara dhe të dobëta hëngrën lopët e hijshme dhe të majme. Pastaj Faraoni u zgjua.

Then the bad looking cows that were thin ate the seven good-looking, fat cows, and Pharaoh awoke.

5 M ë pas e zuri gjumi përsëri dhe pa një ëndërr të dytë; dhe, ja, shtatë kallinj të trashë dhe të bukur që dilnin nga një kërcell i vetëm.

Then he fell asleep and dreamed a second time. He saw seven heads of grain growing on one stick of grain. They were large and full.

6 P astaj, ja, shtatë kallinj të hollë dhe të tharë nga era lindore, që mbinin pas tyre.

Then he saw seven heads of grain come after them, which were small and made dry by the east wind.

7 D he kallinjtë e hollë gëlltitën shtatë kallinjtë e trashë dhe të plotë. Atëherë Faraoni u zgjua dhe, ja, ishte një ëndërr.

And the small heads of grain ate the seven large, full heads of grain. Then Pharaoh awoke and saw that it was a dream.

8 N ë mëngjes shpirti i tij qe i trazuar, dhe dërgoi e thirri tërë magjistarët dhe të diturit e Egjiptit; pastaj Faraoni u tregoi ëndrrat e tij, por asnjeri prej tyre nuk qe në gjendje t’ia interpretonte Faraonit.

So when morning came his spirit was troubled. He called for all the wise men of Egypt. Pharaoh told them his dreams. But there was no one who could tell Pharaoh the meaning of them.

9 A tëherë kryekupëmbajtësi i foli Faraonit duke i thënë: "Sot kujtoj gabimet e mia.

Then the head cup-carrier said to Pharaoh, “I remember today what I have done wrong.

10 F araoni ishte zemëruar me shërbëtorët e tij dhe më kishte futur në burg në shtëpinë e kreut të rojeve, mua dhe kryebukëpjekësin.

Pharaoh was angry with his servants. And he put me and the head bread-maker in prison in the house of the head of the soldiers.

11 P o atë natë, unë dhe ai pamë një ëndërr; secili pa një ëndërr që kishte kuptimin e tij.

He and I had a dream on the same night. Each dream had its own meaning.

12 M e ne ishte edhe një hebre i ri, shërbëtor i kreut të rojeve; atij i treguam ëndrrat tona dhe ai na i interpretoi, duke i dhënë secilit interpretimin e ëndrrës së tij.

A young Hebrew was there with us. He worked for the head of the soldiers. We told our dreams to him. And he told us the meaning of them. He told each of us what our different dreams meant.

13 D he gjërat u zhvilluan pikërisht simbas interpretimit që na kishte dhënë ai. Faraoni më rivendosi në detyrën time dhe e vari tjetrin".

And it happened just like he had said it would. I was returned to my place of work. The bread-maker was killed on a tree.”

14 A tëherë Faraoni dërgoi ta thërrisnin Jozefin, që e nxorrën menjëherë nga burgu nëntokësor. Kështu ai u rrua, ndërroi rrobat dhe erdhi te Faraoni.

Pharaoh then called for Joseph. And they brought him out of the prison in a hurry. He cut off the hair on his face and put on clean clothes. Then he came to Pharaoh.

15 D he Faraoni i tha Jozefit: "Kam parë një ëndërr dhe askush nuk është në gjëndje ta interpretojë; por kam dëgjuar për ty se, kur ke dëgjuar një ëndërr, je në gjendje ta interpretosh".

Pharaoh said to Joseph, “I have had a dream. But no one can tell me what it means. I have heard it said that you are able to hear a dream and tell what it means.”

16 J ozefi iu përgjegj Faraonit duke i thënë: "Nuk jam unë, por Perëndia do të japë një përgjigje për të mirën e Faraonit".

Joseph answered Pharaoh, “Not by myself. God will give Pharaoh a good answer.”

17 A tëherë Faraoni i tha Jozefit: "Ja, në ëndrrën time unë rrija në bregun e lumit,

So Pharaoh said to Joseph, “In my dream, I was standing beside the Nile.

18 k ur u ngjitën nga lumi shtatë lopë të majme dhe të hijshme, që nisën të kullosnin ndër xunkthe.

I saw seven cows coming out of the Nile. They were fat and good-looking, and they ate the grass beside the river.

19 P as tyre u ngjitën shtatë lopë të tjera të dobëta, shumë të shëmtuara dhe thatime; lopë të tilla aq të shëmtuara nuk kisha parë kurrë në gjithë shtetin e Egjiptit.

Then I saw seven other cows coming after them. They looked bad and were thin. I had never seen worse cows in all the land of Egypt.

20 D he lopët e dobëta dhe të shëmtuara i hëngrën të shtatë lopët e para të majme;

Then the bad looking cows that were thin ate the first seven fat cows.

21 p or edhe pasi i hëngrën, asnjeri nuk mund të dallonte që i kishin ngrënë, sepse ato ishin të shëmtuara si më parë. Kështu u zgjova.

But after they had eaten them, it could not be seen that they had eaten them. For they were just as bad looking as before. Then I awoke.

22 P astaj pashë në ëndrrën time shtatë kallinj që dilnin nga një kërcell i vetëm, të plotë dhe të bukur;

I saw also in my dream seven heads of grain growing on one stick of grain. They were large and full.

23 d he ja shtatë kallinj të tjerë të fishkur, të hollë dhe të tharë nga era lindore, që mbinin pas të parëve.

Then I saw seven heads of grain come after them. They were small and were dry because of the east wind.

24 P astaj shtatë kallinjtë e hollë gëlltitën shtatë kallinjtë e bukur. Këtë gjë ua tregova magjistarëve, por asnjeri prej tyre nuk qe në gjëndje të më jepte një shpjegim".

The small heads of grain ate the seven good heads of grain. Then I told it to the wise men. But there was no one who could tell me what it means.”

25 A tëherë Jozefi i tha Faraonit: "Éndërrat e Faraonit janë një ëndërr e njëjtë. Perëndia i tregoi Faraonit atë që po gatitet të bëjë.

Joseph said to Pharaoh, “Pharaoh’s dreams are one and the same. God has shown Pharaoh what He is about to do.

26 S htatë lopët e bukura janë shtatë vite dhe shtatë kallinjtë e bukur janë shtatë vite; është e njëjta ëndërr.

The seven good cows are seven years. And the seven good heads of grain are seven years. The dreams are one and the same.

27 E dhe shtatë lopët e dobëta dhe të shëmtuara, që ngjiteshin pas atyre, janë shtatë vite; edhe shtatë kallinjtë bosh dhe të tharë nga era lindore janë shtatë vite zije buke.

The seven bad looking cows that are thin that came up after them are seven years. And the seven small heads of grain made dry by the east wind mean seven years without food.

28 K ëto janë ato që i thanë Faraonit: Perëndia i tregoi Faraonit atë që po përgatitet të bëjë.

It is as I have said to Pharaoh. God has shown Pharaoh what He is about to do.

29 J a, po vijnë shtatë vite bollëku të madh në tërë vendin e Egjiptit;

Seven years are coming when there will be much food in all the land of Egypt.

30 p or pas këtyre do të vinë shtatë vite zije buke dhe gjithë ai bollëk do të harrohet në vendin e Egjiptit; dhe zija do të ligështojë vendin.

But after them will come seven years when there will be no food. The time of much food will be forgotten in the land of Egypt. The time of no food will destroy the land.

31 D he në vend nuk do ta kujtojnë më bollëkun e mëparshëm për shkak të zisë së bukës që do të vijë, sepse kjo do të jetë shumë e rëndë.

The time without food will be so hard that no one in the land will remember when they had much.

32 F akti që kjo ëndërr i është shfaqur Faraonit dy herë do të thotë që këtë vendim e ka marrë Perëndia, dhe Perëndia do të bëjë që të ndodhë shpejt.

That the dream was sent twice to Pharaoh shows that what will happen is planned by God. And God will make it happen soon.

33 P randaj Faraoni të kërkojë një njeri të zgjuar dhe të urtë dhe ta caktojë në krye të Egjiptit.

“So now let Pharaoh look for a man who is understanding and wise. Let the land of Egypt be put into his care.

34 F araoni duhet të veprojë kështu: të emërojë në vend mbikqyrës për të mbledhur një të pestën e prodhimeve të vendit të Egjiptit, gjatë shtatë viteve të bollëkut.

Let Pharaoh take action to choose men to watch over the land. And let him take a fifth part of the food of the land of Egypt during the seven years of much food.

35 A ta të grumbullojnë të gjitha ushqimet e këtyre viteve të mbara që po vinë dhe të grumbullojnë grurin nën autoritetin e Faraonit dhe ta ruajnë për furnizimin e qyteteve.

Let them gather all the food of these good years that are coming. Have them store the grain under the power of Pharaoh, to be used as food in the cities. And let them keep it safe.

36 K ëto ushqime do të jenë një rezervë për vendin në parashikim të shtatë viteve të zisë së bukës që do të bjerë në vendin e Egjiptit; kështu vendi nuk do të humbasë nga zija".

This food will be kept for the people to eat during the seven years of no food that will come upon the land of Egypt. This way the land will not be destroyed during the time without food.” Joseph Made Ruler over Egypt

37 K jo gjë i pëlqeu Faraonit dhe gjithë nëpunësve të tij.

The plan pleased Pharaoh and all his servants.

38 D he Faraoni u tha nëpunësve të tij: "A mund të gjejmë një njeri si ky, tek i cili të gjendet Fryma e Perëndisë?".

Then Pharaoh said to his servants, “Can we find a man like this, who has in him the Spirit of God?”

39 A tëherë Faraoni i tha Jozefit: "Me qënë se Perëndia të bëri të dish të gjitha këto gjëra, nuk ka asnjeri të zgjuar dhe të ditur sa ti.

So Pharaoh said to Joseph, “Because God has shown you all this, there is no one as understanding and wise as you are.

40 T i do të jesh mbi shtëpinë time dhe i tërë populli im do t’u bindet urdhërave të tua; vetëm për fronin unë do të jem më i madh se ti".

My house will be put in your care. And all my people will do as you say. Only on the throne will I be greater than you.”

41 F araoni i tha Jozefit: "Shiko, unë të emëroj mbi gjithë shtetin e Egjiptit".

Pharaoh said to Joseph, “See, I have put you in power over all the land of Egypt.”

42 P astaj Faraoni hoqi unazën nga dora e vet dhe ia vuri në dorë Jozefit; e veshi me rroba krejt prej liri dhe i vari në qafë një gjerdan të artë.

Then Pharaoh took the ring from his hand, and put it on Joseph’s hand. He dressed him in clothes of fine cloth. He put a gold chain around his neck.

43 E hipi pastaj në karron e tij të dytë, dhe para tij thërrisnin: "Në gjunjë!". Kështu Faraoni e vendosi mbi tërë shtetin e Egjiptit.

He had him travel in his second wagon of honor. And they called out in front of him, “Bow down!” Pharaoh put him in power over all the land of Egypt.

44 V eç kësaj Faraoni i tha Jozefit: "Faraoni jam unë, por pa ty asnjeri nuk ka për të ngritur dorën ose këmbën në tërë shtetin e Egjiptit".

Pharaoh said to Joseph, “I am Pharaoh. But unless it is your will, no one will raise his hand or foot in all the land of Egypt.”

45 D he Faraoni e quajti Jozefin me emrin Cofnath-Paneah dhe i dha për grua Asenathin, të bijën e Potiferahut, prift i Onit. Dhe Jozefi u nis për të vizituar shtetin e Egjiptit.

Then Pharaoh gave Joseph the name of Zaphenath-paneah. He gave him for a wife Asenath, the daughter of Potiphera who was the religious leader of On. So Joseph went out through the land of Egypt.

46 T ani Jozefi ishte tridhjetë vjeç kur u paraqit para Faraonit, mbretit të Egjiptit. Pastaj Jozefi u largua nga Faraoni dhe i ra anembanë Egjiptit.

Joseph was thirty years old when he stood in front of Pharaoh, king of Egypt. And Joseph went from Pharaoh to visit every part of Egypt.

47 G jatë shtatë viteve të bollëkut, toka prodhoi shumë;

During the seven good years the land brought much food.

48 d he Jozefi grumbulloi tërë ushqimet në vendin e Egjiptit gjatë atyre shtatë viteve dhe i vendosi nëpër qytetet; në çdo qytet vendosi ushqimet e territorit përreth.

So he gathered into the cities all the food of these seven years when there was much in the land of Egypt. He put into each city the food from the fields around it.

49 K ështu Jozefi grumbulloi grurë, si rëra e detit, aq shumë sa pushoi së mbajturi llogari sepse sasia e grurit ishte e pallogaritshme.

Joseph gathered as much grain as the sand of the sea. The time came when he stopped trying to know how much there was. Joseph’s Two Sons

50 P ara se të vinte viti i zisë, Jozefit i lindën dy fëmijë që Asenathi, e bija e Potiferahut, prift i Onit, i lindi.

Two sons were born to Joseph before the years without food came. Asenath, the daughter of Potiphera, the religious leader of On, gave birth to them.

51 J ozefi e quajti të parëlindurin Manasi, sepse tha: "Perëndia bëri që të harroj çdo shqetësim timin dhe tërë shtëpinë e atit tim".

Joseph gave the first-born the name Manasseh. “For,” he said, “God has made me forget all my trouble and all those of my father’s house.”

52 T ë dytit i vuri emrin Efraim, sepse tha: "Perëndia më ka bërë frytdhënës në vendin e pikëllimit tim".

He gave the second son the name of Ephraim. “For,” he said, “God has given me children in the land of my suffering.”

53 S htatë vitet e bollëkut që qenë në shtetin e Egjiptit morën fund,

The seven good years of much food in the land of Egypt came to an end.

54 d he filluan shtatë vitet e zisë, ashtu si kishte thënë Jozefi. Kishte mungesë ushqimesh në të tëra vendet, por në tërë vendin e Egjiptit kishte bukë.

And the seven bad years of no food began, as Joseph had said. No food was growing in all the lands, but in all the land of Egypt there was food.

55 P astaj tërë vendi i Egjiptit filloi të vuajë nga uria, dhe populli e ngriti zërin për t’i kërkuar bukë Faraonit. Atëherë Faraoni u tha tërë Egjiptasve: "Shkoni tek Jozefi dhe bëni si t’ju thotë ai".

So when all the people of Egypt were hungry, they cried to Pharaoh for bread. Pharaoh said to all the Egyptians, “Go to Joseph. Do what he tells you.”

56 Z ija ishte përhapur mbi sipërfaqen e tërë vendit dhe Jozefi i hapi tërë depot dhe u shiti grurë Egjiptasve. Por zija u bë më e rëndë në vendin e Egjiptit.

When the hunger was spreading over all the earth, Joseph opened the store-houses. And he sold food to the Egyptians for the time without food had become hard in the land of Egypt.

57 K ështu njerëzit e të gjitha vendeve vinin në Egjipt te Jozefi për të blerë grurë, sepse zija qe shtuar mbi tërë tokën.

The people of all the earth came to Egypt to buy grain from Joseph because the time without food was hard everywhere.