1 P or ndodhi që mbas dy vitesh të plota Faraoni pa një ëndërr. Ai ndodhej pranë një lumi,

After two full years, Pharaoh dreamed that he stood by the river.

2 d he ja që ndërsa po ngjiten nga lumi shtatë lopë, të hijshme e të majme, që nisën të kullosin ndër xunkthe.

And behold, there came up out of the river seven well-favored cows, sleek and handsome and fat; and they grazed in the reed grass.

3 P as atyre, u ngjitën nga lumi shtatë lopë të tjera të shëmtuara dhe të dobëta, dhe u ndalën pranë të parave në bregun e lumit.

And behold, seven other cows came up after them out of the river, ill favored and gaunt and ugly, and stood by the fat cows on the bank of the river.

4 T ani lopët e shëmtuara dhe të dobëta hëngrën lopët e hijshme dhe të majme. Pastaj Faraoni u zgjua.

And the ill-favored, gaunt, and ugly cows ate up the seven well-favored and fat cows. Then Pharaoh awoke.

5 M ë pas e zuri gjumi përsëri dhe pa një ëndërr të dytë; dhe, ja, shtatë kallinj të trashë dhe të bukur që dilnin nga një kërcell i vetëm.

But he slept and dreamed the second time; and behold, seven ears of grain came out on one stalk, plump and good.

6 P astaj, ja, shtatë kallinj të hollë dhe të tharë nga era lindore, që mbinin pas tyre.

And behold, after them seven ears sprouted, thin and blighted by the east wind.

7 D he kallinjtë e hollë gëlltitën shtatë kallinjtë e trashë dhe të plotë. Atëherë Faraoni u zgjua dhe, ja, ishte një ëndërr.

And the seven thin ears devoured the seven plump and full ears. And Pharaoh awoke, and behold, it was a dream.

8 N ë mëngjes shpirti i tij qe i trazuar, dhe dërgoi e thirri tërë magjistarët dhe të diturit e Egjiptit; pastaj Faraoni u tregoi ëndrrat e tij, por asnjeri prej tyre nuk qe në gjendje t’ia interpretonte Faraonit.

So when morning came his spirit was troubled, and he sent and called for all the magicians and all the wise men of Egypt. And Pharaoh told them his dreams, but not one could interpret them to.

9 A tëherë kryekupëmbajtësi i foli Faraonit duke i thënë: "Sot kujtoj gabimet e mia.

Then the chief butler said to Pharaoh, I remember my faults today.

10 F araoni ishte zemëruar me shërbëtorët e tij dhe më kishte futur në burg në shtëpinë e kreut të rojeve, mua dhe kryebukëpjekësin.

When Pharaoh was angry with his servants and put me in custody in the captain of the guard’s house, both me and the chief baker,

11 P o atë natë, unë dhe ai pamë një ëndërr; secili pa një ëndërr që kishte kuptimin e tij.

We dreamed a dream in the same night, he and I; we dreamed each of us according to the interpretation of his dream.

12 M e ne ishte edhe një hebre i ri, shërbëtor i kreut të rojeve; atij i treguam ëndrrat tona dhe ai na i interpretoi, duke i dhënë secilit interpretimin e ëndrrës së tij.

And there was there with us a young man, a Hebrew, servant to the captain of the guard and chief executioner; and we told him our dreams, and he interpreted them to us, to each man according to the significance of his dream.

13 D he gjërat u zhvilluan pikërisht simbas interpretimit që na kishte dhënë ai. Faraoni më rivendosi në detyrën time dhe e vari tjetrin".

And as he interpreted to us, so it came to pass; I was restored to my office, and the baker was hanged.

14 A tëherë Faraoni dërgoi ta thërrisnin Jozefin, që e nxorrën menjëherë nga burgu nëntokësor. Kështu ai u rrua, ndërroi rrobat dhe erdhi te Faraoni.

Then Pharaoh sent and called Joseph, and they brought him hastily out of the dungeon. But Joseph shaved himself, changed his clothes, and made himself presentable; then he came into Pharaoh’s presence.

15 D he Faraoni i tha Jozefit: "Kam parë një ëndërr dhe askush nuk është në gjëndje ta interpretojë; por kam dëgjuar për ty se, kur ke dëgjuar një ëndërr, je në gjendje ta interpretosh".

And Pharaoh said to Joseph, I have dreamed a dream, and there is no one who can interpret it; and I have heard it said of you that you can understand a dream and interpret it.

16 J ozefi iu përgjegj Faraonit duke i thënë: "Nuk jam unë, por Perëndia do të japë një përgjigje për të mirën e Faraonit".

Joseph answered Pharaoh, It is not in me; God will give Pharaoh a answer of peace.

17 A tëherë Faraoni i tha Jozefit: "Ja, në ëndrrën time unë rrija në bregun e lumit,

And Pharaoh said to Joseph, In my dream, behold, I stood on the bank of the river;

18 k ur u ngjitën nga lumi shtatë lopë të majme dhe të hijshme, që nisën të kullosnin ndër xunkthe.

And behold, there came up out of the river seven fat, sleek, and handsome cows, and they grazed in the reed grass.

19 P as tyre u ngjitën shtatë lopë të tjera të dobëta, shumë të shëmtuara dhe thatime; lopë të tilla aq të shëmtuara nuk kisha parë kurrë në gjithë shtetin e Egjiptit.

And behold, seven other cows came up after them, undernourished, gaunt, and ugly as I have never seen in all of Egypt.

20 D he lopët e dobëta dhe të shëmtuara i hëngrën të shtatë lopët e para të majme;

And the lean and ill favored cows ate up the seven fat cows that had come first.

21 p or edhe pasi i hëngrën, asnjeri nuk mund të dallonte që i kishin ngrënë, sepse ato ishin të shëmtuara si më parë. Kështu u zgjova.

And when they had eaten them up, it could not be detected and known that they had eaten them, for they were still as thin and emaciated as at the beginning. Then I awoke.

22 P astaj pashë në ëndrrën time shtatë kallinj që dilnin nga një kërcell i vetëm, të plotë dhe të bukur;

And I saw in my dream, and behold, seven ears growing on one stalk, plump and good.

23 d he ja shtatë kallinj të tjerë të fishkur, të hollë dhe të tharë nga era lindore, që mbinin pas të parëve.

And behold, seven ears, withered, thin, and blighted by the east wind, sprouted after them.

24 P astaj shtatë kallinjtë e hollë gëlltitën shtatë kallinjtë e bukur. Këtë gjë ua tregova magjistarëve, por asnjeri prej tyre nuk qe në gjëndje të më jepte një shpjegim".

And the thin ears devoured the seven good ears. Now I told this to the magicians, but there was no one who could tell me what it meant.

25 A tëherë Jozefi i tha Faraonit: "Éndërrat e Faraonit janë një ëndërr e njëjtë. Perëndia i tregoi Faraonit atë që po gatitet të bëjë.

Then Joseph said to Pharaoh, The dreams are one; God has shown Pharaoh what He is about to do.

26 S htatë lopët e bukura janë shtatë vite dhe shtatë kallinjtë e bukur janë shtatë vite; është e njëjta ëndërr.

The seven good cows are seven years, and the seven good ears are seven years; the dreams are one.

27 E dhe shtatë lopët e dobëta dhe të shëmtuara, që ngjiteshin pas atyre, janë shtatë vite; edhe shtatë kallinjtë bosh dhe të tharë nga era lindore janë shtatë vite zije buke.

And the seven thin and ill favored cows that came up after them are seven years, and also the seven empty ears, blighted and shriveled by the east wind; they are seven years of hunger and famine.

28 K ëto janë ato që i thanë Faraonit: Perëndia i tregoi Faraonit atë që po përgatitet të bëjë.

This is the message just as I have told Pharaoh: God has shown Pharaoh what He is about to do.

29 J a, po vijnë shtatë vite bollëku të madh në tërë vendin e Egjiptit;

Take note! Seven years of great plenty throughout all the land of Egypt are coming.

30 p or pas këtyre do të vinë shtatë vite zije buke dhe gjithë ai bollëk do të harrohet në vendin e Egjiptit; dhe zija do të ligështojë vendin.

Then there will come seven years of hunger and famine, and all the great abundance of the previous years will be forgotten in the land of Egypt; and hunger (destitution, starvation) will exhaust (consume, finish) the land.

31 D he në vend nuk do ta kujtojnë më bollëkun e mëparshëm për shkak të zisë së bukës që do të vijë, sepse kjo do të jetë shumë e rëndë.

And the plenty will become quite unknown in the land because of that following famine, for it will be very woefully severe.

32 F akti që kjo ëndërr i është shfaqur Faraonit dy herë do të thotë që këtë vendim e ka marrë Perëndia, dhe Perëndia do të bëjë që të ndodhë shpejt.

That the dream was sent twice to Pharaoh and in two forms indicates that this thing which God will very soon bring to pass is fully prepared and established by God.

33 P randaj Faraoni të kërkojë një njeri të zgjuar dhe të urtë dhe ta caktojë në krye të Egjiptit.

So now let Pharaoh seek out and provide a man discreet, understanding, proficient, and wise and set him over the land of Egypt.

34 F araoni duhet të veprojë kështu: të emërojë në vend mbikqyrës për të mbledhur një të pestën e prodhimeve të vendit të Egjiptit, gjatë shtatë viteve të bollëkut.

Let Pharaoh do this; then let him select and appoint officers over the land, and take one-fifth of the land of Egypt in the seven plenteous years.

35 A ta të grumbullojnë të gjitha ushqimet e këtyre viteve të mbara që po vinë dhe të grumbullojnë grurin nën autoritetin e Faraonit dhe ta ruajnë për furnizimin e qyteteve.

And let them gather all the food of these good years that are coming and lay up grain under the direction and authority of Pharaoh, and let them retain food in the cities.

36 K ëto ushqime do të jenë një rezervë për vendin në parashikim të shtatë viteve të zisë së bukës që do të bjerë në vendin e Egjiptit; kështu vendi nuk do të humbasë nga zija".

And that food shall be put in store for the country against the seven years of hunger and famine that are to come upon the land of Egypt, so that the land may not be ruined and cut off by the famine.

37 K jo gjë i pëlqeu Faraonit dhe gjithë nëpunësve të tij.

And the plan seemed good in the eyes of Pharaoh and in the eyes of all his servants.

38 D he Faraoni u tha nëpunësve të tij: "A mund të gjejmë një njeri si ky, tek i cili të gjendet Fryma e Perëndisë?".

And Pharaoh said to his servants, Can we find this man’s equal, a man in whom is the spirit of God?

39 A tëherë Faraoni i tha Jozefit: "Me qënë se Perëndia të bëri të dish të gjitha këto gjëra, nuk ka asnjeri të zgjuar dhe të ditur sa ti.

And Pharaoh said to Joseph, Forasmuch as God has shown you all this, there is nobody as intelligent and discreet and understanding and wise as you are.

40 T i do të jesh mbi shtëpinë time dhe i tërë populli im do t’u bindet urdhërave të tua; vetëm për fronin unë do të jem më i madh se ti".

You shall have charge over my house, and all my people shall be governed according to your word. Only in matters of the throne will I be greater than you are.

41 F araoni i tha Jozefit: "Shiko, unë të emëroj mbi gjithë shtetin e Egjiptit".

Then Pharaoh said to Joseph, See, I have set you over all the land of Egypt.

42 P astaj Faraoni hoqi unazën nga dora e vet dhe ia vuri në dorë Jozefit; e veshi me rroba krejt prej liri dhe i vari në qafë një gjerdan të artë.

And Pharaoh took off his ring from his hand and put it on Joseph’s hand, and arrayed him in vestments of fine linen and put a gold chain about his neck;

43 E hipi pastaj në karron e tij të dytë, dhe para tij thërrisnin: "Në gjunjë!". Kështu Faraoni e vendosi mbi tërë shtetin e Egjiptit.

He made him to ride in the second chariot which he had, and cried before him, Bow the knee! And he set him over all the land of Egypt.

44 V eç kësaj Faraoni i tha Jozefit: "Faraoni jam unë, por pa ty asnjeri nuk ka për të ngritur dorën ose këmbën në tërë shtetin e Egjiptit".

And Pharaoh said to Joseph, I am Pharaoh, and without you shall no man lift up his hand or foot in all the land of Egypt.

45 D he Faraoni e quajti Jozefin me emrin Cofnath-Paneah dhe i dha për grua Asenathin, të bijën e Potiferahut, prift i Onit. Dhe Jozefi u nis për të vizituar shtetin e Egjiptit.

And Pharaoh called Joseph’s name Zaphenath-paneah and he gave him Asenath daughter of Potiphera, priest of On, to be his wife. And Joseph made an tour of all the land of Egypt.

46 T ani Jozefi ishte tridhjetë vjeç kur u paraqit para Faraonit, mbretit të Egjiptit. Pastaj Jozefi u largua nga Faraoni dhe i ra anembanë Egjiptit.

Joseph was thirty years old when he stood before Pharaoh king of Egypt. Joseph went out from the presence of Pharaoh and went through all the land of Egypt.

47 G jatë shtatë viteve të bollëkut, toka prodhoi shumë;

In the seven abundant years the earth brought forth by handfuls.

48 d he Jozefi grumbulloi tërë ushqimet në vendin e Egjiptit gjatë atyre shtatë viteve dhe i vendosi nëpër qytetet; në çdo qytet vendosi ushqimet e territorit përreth.

And he gathered up all the food of the seven years in the land of Egypt and stored up the food in the cities; he stored away in each city the food from the fields around it.

49 K ështu Jozefi grumbulloi grurë, si rëra e detit, aq shumë sa pushoi së mbajturi llogari sepse sasia e grurit ishte e pallogaritshme.

And Joseph gathered grain as the sand of the sea, very much, until he stopped counting, for it could not be measured.

50 P ara se të vinte viti i zisë, Jozefit i lindën dy fëmijë që Asenathi, e bija e Potiferahut, prift i Onit, i lindi.

Now to Joseph were born two sons before the years of famine came, whom Asenath daughter of Potiphera, the priest of On, bore to him.

51 J ozefi e quajti të parëlindurin Manasi, sepse tha: "Perëndia bëri që të harroj çdo shqetësim timin dhe tërë shtëpinë e atit tim".

And Joseph called the firstborn Manasseh, For God, said he, has made me forget all my toil and hardship and all my father’s house.

52 T ë dytit i vuri emrin Efraim, sepse tha: "Perëndia më ka bërë frytdhënës në vendin e pikëllimit tim".

And the second he called Ephraim, For God has caused me to be fruitful in the land of my affliction.

53 S htatë vitet e bollëkut që qenë në shtetin e Egjiptit morën fund,

When the seven years of plenty were ended in the land of Egypt,

54 d he filluan shtatë vitet e zisë, ashtu si kishte thënë Jozefi. Kishte mungesë ushqimesh në të tëra vendet, por në tërë vendin e Egjiptit kishte bukë.

The seven years of scarcity and famine began to come, as Joseph had said they would; the famine was in all lands, but in all of Egypt there was food.

55 P astaj tërë vendi i Egjiptit filloi të vuajë nga uria, dhe populli e ngriti zërin për t’i kërkuar bukë Faraonit. Atëherë Faraoni u tha tërë Egjiptasve: "Shkoni tek Jozefi dhe bëni si t’ju thotë ai".

But when all the land of Egypt was weakened with hunger, the people cried to Pharaoh for food; and Pharaoh said to all, Go to Joseph; what he says to you, do.

56 Z ija ishte përhapur mbi sipërfaqen e tërë vendit dhe Jozefi i hapi tërë depot dhe u shiti grurë Egjiptasve. Por zija u bë më e rëndë në vendin e Egjiptit.

When the famine was over all the land, Joseph opened all the storehouses and sold to the Egyptians; for the famine grew extremely distressing in the land of Egypt.

57 K ështu njerëzit e të gjitha vendeve vinin në Egjipt te Jozefi për të blerë grurë, sepse zija qe shtuar mbi tërë tokën.

And all countries came to Egypt to Joseph to buy grain, because the famine was severe over all earth.