1 F jalët e urta të Salomonit, birit të Davidit, mbret i Izraelit,

The proverbs (truths obscurely expressed, maxims, and parables) of Solomon son of David, king of Israel:

2 p ër të njohur diturinë dhe për të mësuar gjykimet e mënçura;

That people may know skillful and godly Wisdom and instruction, discern and comprehend the words of understanding and insight,

3 p ër të ditur si të veprosh me urti, me drejtësi, me gjykim dhe ndershmëri,

Receive instruction in wise dealing and the discipline of wise thoughtfulness, righteousness, justice, and integrity,

4 p ër t’u dhënë shkathtësi njerëzve të thjeshtë, njohje dhe reflektim të riut.

That prudence may be given to the simple, and knowledge, discretion, and discernment to the youth—

5 I urti do të dëgjojë dhe do të rritë diturinë e tij; njeriu i zgjuar do të përfitojë këshilla të urta,

The wise also will hear and increase in learning, and the person of understanding will acquire skill and attain to sound counsel —

6 p ër të kuptuar një sentencë dhe një enigmë, fjalët e të urtëve dhe thëniet e tyre të errëta.

That people may understand a proverb and a figure of speech or an enigma with its interpretation, and the words of the wise and their dark sayings or riddles.

7 F rika e Zotit është fillimi i njohjes; por njerëzit e pamend përçmojnë diturinë dhe arsimin.

The reverent and worshipful fear of the Lord is the beginning and the principal and choice part of knowledge; but fools despise skillful and godly Wisdom, instruction, and discipline.

8 D ëgjo, o biri im, mësimet e atit tënd dhe mos i lër pas dore mësimet e nënes sate,

My son, hear the instruction of your father; reject not nor forsake the teaching of your mother.

9 s epse janë një nur që zbukuron kokën tënde dhe një stoli në qafën tënde.

For they are a chaplet (garland) of grace upon your head and chains and pendants for your neck.

10 B iri im, në qoftë se mëkatarët duan të të mashtrojnë, mos prano,

My son, if sinners entice you, do not consent.

11 n ë qoftë se thonë: "Eja me ne; kemi ngritur një pritë për të derdhur gjak; i ngritëm gracka të pafajmit pa ndonjë shkak;

If they say, Come with us; let us lie in wait blood, let us ambush the innocent without cause;

12 l e t’i kapërdimë të gjallë, ashtu si Sheoli, tërësisht si ata që zbresin në gropë;

Let us swallow them up alive as does Sheol (the place of the dead), and whole, as those who go down into the pit;

13 n e do të gjejmë lloj-lloj pasurish të çmueshme, do t’i mbushim shtëpitë tona me plaçka;

We shall find and take all kinds of precious goods, we shall fill our houses with plunder;

14 t i do ta hedhësh në short pjesën tënde me ne, dhe të gjithë ne do të kemi një qese të vetme";

Throw in your lot with us and be a sworn brother and comrade; let us all have one purse in common—

15 b iri im, mos shko me ta në po atë rrugë, ndale hapin nga shtegu i tyre,

My son, do not walk in the way with them; restrain your foot from their path;

16 s epse këmbët e tyre turren drejt së keqes dhe ata nxitojnë të derdhin gjak.

For their feet run to evil, and they make haste to shed blood.

17 S htrihet më kot rrjeta përpara çdo lloji zogjsh;

For in vain is the net spread in the sight of any bird!

18 p or këta kurdisin prita kundër gjakut të vet dhe ngrenë kurthe kundër vetë jetës së tyre.

But they are lying in wait for their own blood; they set an ambush for their own lives.

19 T ë tilla janë rrugët e çdo njeriu të etur për pasuri; ajo ia heq jetën atyre që e kanë.

So are the ways of everyone who is greedy of gain; such takes away the lives of its possessors.

20 D ituria bërtet nëpër rrugë, zëri i saj dëgjohet nëpër sheshe;

Wisdom cries aloud in the street, she raises her voice in the markets;

21 a jo thërret në vendet ku ka turma dhe ligjëron në hyrje të portave të qytetit;

She cries at the head of the noisy intersections; at the entrance of the city gates she speaks:

22 " Deri kur, o njerëz të thjeshtë, do t’ju pëlqejë thjeshtësia dhe tallësit do të kënaqen duke u tallur dhe budallenjtë do të urrejnë dijen?

How long, O simple ones, will you love being simple? And the scoffers delight in scoffing and fools hate knowledge?

23 E jani në vete nga qortimi im; ja, unë do të derdh mbi ju Frymën time dhe do t’ju bëj të njohura fjalët e mia.

If you will turn (repent) and give heed to my reproof, behold, I '> Wisdom] will pour out my spirit upon you, I will make my words known to you.

24 S epse unë thirra dhe ju nuk keni dashur, shtriva dorën time dhe askush prej jush nuk i kushtoi vëmendje,

Because I have called and you have refused, have stretched out my hand and no man has heeded it,

25 p ërkundrazi hodhët poshtë të gjitha këshillat e mia dhe nuk pranuat ndreqjen time,

And you treated as nothing all my counsel and would accept none of my reproof,

26 e dhe unë do të qesh me fatkeqësinë tuaj, do të tallem kur të vijë ajo që ju druani,

I also will laugh at your calamity; I will mock when the thing comes that shall cause you terror and panic—

27 k ur ajo që druani të vijë si një furtunë, dhe fatkeqësia juaj të vijë si një stuhi, kur t’ju mbulojnë fatkeqësia dhe ankthi.

When your panic comes as a storm and desolation and your calamity comes on as a whirlwind, when distress and anguish come upon you.

28 A tëherë ata do të më thërrasin mua, por unë nuk do të përgjigjem; do të më kërkojnë me kujdes, por nuk do të më gjejnë.

Then will they call upon me but I will not answer; they will seek me early and diligently but they will not find me.

29 S epse kanë urryer dijen dhe nuk kanë zgjedhur frikën e Zotit,

Because they hated knowledge and did not choose the reverent and worshipful fear of the Lord,

30 n uk kanë dashur të pranojnë këshillën time dhe kanë përbuzur të gjitha qortimet e mia.

Would accept none of my counsel, and despised all my reproof,

31 P randaj do të hanë frytin e sjelljes së tyre dhe do të ngopen me këshillat e tyre.

Therefore shall they eat of the fruit of their own way and be satiated with their own devices.

32 S epse përdalja e njerëzve të thjeshtë i vret dhe qetësia e rreme e budallenjve i zhduk;

For the backsliding of the simple shall slay them, and the careless ease of fools shall destroy them.

33 p or ai që më dëgjon do të banojë një vend të sigurt, do të jetë me të vërtetë i qetë, pa frikë nga çfarëdo e keqe".

But whoso hearkens to me shall dwell securely and in confident trust and shall be quiet, without fear or dread of evil.