1 L òng của vua ở trong tay Đức Giê-hô-va khác nào dòng nước chảy; Ngài làm nghiêng lệch nó bề nào tùy ý Ngài muốn.

The king’s heart is in the hand of the Lord, as are the watercourses; He turns it whichever way He wills.

2 C ác đường lối của loài người đều chánh đáng theo mắt họ; Song Đức Giê-hô-va cân nhắc cái lòng.

Every way of a man is right in his own eyes, but the Lord weighs and tries the hearts.

3 L àm theo sự công bình và ngay thẳng Được đẹp lòng Đức Giê-hô-va hơn của tế lễ.

To do righteousness and justice is more acceptable to the Lord than sacrifice.

4 M ặt tự cao, lòng kiêu ngạo, Và ngọn đèn của kẻ ác, đều là tội lỗi.

Haughtiness of eyes and a proud heart, even the tillage of the wicked or the lamp to them, are sin.

5 C ác ý tưởng của người cần mẫn dẫn đến sự dư dật; Còn những kẻ khờ dại chỉ chạy đến điều thiếu thốn.

The thoughts of the diligent tend only to plenteousness, but everyone who is impatient and hasty hastens only to want.

6 T ài vật nhờ dùng lưỡi dối gạt mà được, Aáy là một điều hư không mau hết của kẻ tìm sự chết.

Securing treasures by a lying tongue is a vapor driven to and fro; those who seek them seek death.

7 S ự cường bạo của kẻ ác sẽ đùa chúng nó đi; Vì chúng nó không khứng làm điều ngay thẳng.

The violence of the wicked shall sweep them away, because they refuse to do justice.

8 C on đường của kẻ gánh tội là quanh quẹo; Còn công việc kẻ trong sạch vốn ngay thẳng.

The way of the guilty is exceedingly crooked, but as for the pure, his work is right and his conduct is straight.

9 T hà ở nơi xó nóc nhà, Hơn là ở chung nhà với một người đờn bà hay tranh cạnh.

It is better to dwell in a corner of the housetop than in a house shared with a nagging, quarrelsome, and faultfinding woman.

10 L òng kẻ dữ ao ước điều ác; Kẻ lân cận nó không được ơn trước mặt nó.

The soul or life of the wicked craves and seeks evil; his neighbor finds no favor in his eyes.

11 K hi kẻ nhạo báng bị phạt, người ngu dại bèn trở nên khôn ngoan; Khi khuyên dạy người khôn ngoan, người nhận lãnh sự tri thức.

When the scoffer is punished, the fool gets a lesson in being wise; but men of Wisdom and good sense learn by being instructed.

12 C ó một Đấng công bình xem xét kỹ càng nhà kẻ ác; Đấng ấy xô những kẻ ác vào tai họa.

The righteous man considers well the house of the wicked—how the wicked are cast down to ruin.

13 A i bưng tai không khứng nghe tiếng kêu la của người nghèo khổ, Người đó cũng sẽ kêu la mà sẽ chẳng có ai đáp lại.

Whoever stops his ears at the cry of the poor will cry out himself and not be heard.

14 C ủa lễ dâng kín nhiệm nguôi cơn thạnh nộ; Của hối lộ đút vào lòng làm ngất cơn giận dữ tợn.

A gift in secret pacifies and turns away anger, and a bribe in the lap, strong wrath.

15 L àm điều ngay thẳng, ấy là một việc vui vẻ cho người công bình; Nhưng gây bại hoại cho kẻ làm gian ác.

When justice is done, it is a joy to the righteous (the upright, in right standing with God), but to the evildoers it is dismay, calamity, and ruin.

16 N gười lầm lạc xa đường khôn sáng Sẽ ở với hội kẻ chết.

A man who wanders out of the way of understanding shall abide in the congregation of the spirits (of the dead).

17 A i ham sự vui chơi ắt sẽ nghèo khó; Còn ai ưa rượu với dầu sẽ chẳng hề làm giàu.

He who loves pleasure will be a poor man; he who loves wine and oil will not be rich.

18 K ẻ ác là một giá chuộc người công bình; Và kẻ dối gạt thế chỗ cho người ngay thẳng.

The wicked become a ransom for the righteous, and the treacherous for the upright.

19 T hà ở nơi vắng vẻ, Hơn là ở với một người đờn bà hay tranh cạnh và nóng giận.

It is better to dwell in a desert land than with a contentious woman and with vexation.

20 C ó bửu vật và dầu trong nhà người khôn ngoan; Nhưng kẻ ngu muội nuốt nó đi.

There are precious treasures and oil in the dwelling of the wise, but a self-confident and foolish man swallows it up and wastes it.

21 N gười nào tìm cầu sự công bình và sự nhơn từ sẽ tìm được sự sống, sự công bình, và tôn trọng.

He who earnestly seeks after and craves righteousness, mercy, and loving-kindness will find life in addition to righteousness (uprightness and right standing with God) and honor.

22 N gười khôn ngoan leo lên thành dõng sĩ, Đánh hạ sức lực mà nó nương cậy.

A wise man scales the city walls of the mighty and brings down the stronghold in which they trust.

23 A i giữ lấy miệng và lưỡi mình Giữ linh hồn mình khỏi hoạn nạn.

He who guards his mouth and his tongue keeps himself from troubles.

24 N hạo báng, ấy là tên của người kiêu căng cao cách; Nó cư xử cách xấc xược theo tánh kiêu ngạo của nó.

The proud and haughty man—Scoffer is his name—deals and acts with overbearing pride.

25 S ự ước ao của kẻ biếng nhác giết chết nó; Bởi vì hai tay nó không khứng làm việc.

The desire of the slothful kills him, for his hands refuse to labor.

26 C ó người trót ngày ham hố quá; Nhưng người công bình ban cho không chắt lót.

He covets greedily all the day long, but the righteous gives and does not withhold.

27 C ủa tế lễ của kẻ ác là một vật gớm ghiếc; Phương chi họ đem đến mà có ác tưởng.

The sacrifice of the wicked is exceedingly disgusting and abhorrent —how much more when he brings it with evil intention?

28 C hứng dối giả sẽ hư mất đi; Nhưng người hay nghe theo sẽ nói được mãi mãi.

A false witness will perish, but the word of a man who hears attentively will endure and go unchallenged.

29 K ẻ ác tự làm mặt chai mày đá; Còn người ngay thẳng làm vững đường lối mình.

A wicked man puts on the bold, unfeeling face, but as for the upright, he considers, directs, and establishes his way.

30 C hẳng có sự khôn ngoan nào, sự thông minh nào, hay là mưu kế nào, Mà chống địch Đức Giê-hô-va được.

There is no wisdom or understanding or counsel against the Lord.

31 N gựa sắm sửa về ngày tranh chiến; Nhưng sự thắng trận thuộc về Đức Giê-hô-va.

The horse is prepared for the day of battle, but deliverance and victory are of the Lord.