1 C ả hội chúng bèn cất tiếng la lên, và dân sự khóc lóc trong đêm đó.

And all the congregation cried out with a loud voice, and wept that night.

2 H ết thảy dân Y-sơ-ra-ên lằm bằm cùng Môi-se và A-rôn; cả hội chúng nói cùng hai người rằng: Chớ chi chúng tôi đã chết trong xứ Ê-díp-tô, hay là đã chết trong đồng vắng nầy!

All the Israelites grumbled and deplored their situation, accusing Moses and Aaron, to whom the whole congregation said, Would that we had died in Egypt! Or that we had died in this wilderness!

3 V ì cớ nào Đức Giê-hô-va dẫn chúng tôi vào xứ nầy đặng bị gươm mà ngã? Vợ và con nhỏ chúng tôi sẽ bị làm một miếng mồi. Về phần chúng tôi, há chẳng khá trở về xứ Ê-díp-tô hơn sao?

Why does the Lord bring us to this land to fall by the sword? Our wives and little ones will be a prey. Is it not better for us to return to Egypt?

4 R ồi dân sự nói với nhau rằng: Chúng ta hãy lập lên một quan trưởng, và trở về xứ Ê-díp-tô đi.

And they said one to another, Let us choose a captain and return to Egypt.

5 M ôi-se và A-rôn bèn sấp mình xuống trước mặt cả hội dân Y-sơ-ra-ên.

Then Moses and Aaron fell on their faces before all the assembly of Israelites.

6 G iô-suê, con trai của Nun, và Ca-lép, con trai của Giê-phu-nê, là hai người trong bọn đi do thám xứ, bèn xé áo quần mình.

And Joshua son of Nun and Caleb son of Jephunneh, who were among the scouts who had searched the land, rent their clothes,

7 H ai người nói cùng cả hội dân Y-sơ-ra-ên rằng: Xứ mà chúng tôi đã đi khắp đặng do thám thật là một xứ rất tốt;

And they said to all the company of Israelites, The land through which we passed as scouts is an exceedingly good land.

8 n ếu Đức Giê-hô-va đẹp lòng cùng chúng ta, ắt sẽ đem chúng ta vào xứ nầy mà ban cho; ấy là một xứ đượm sữa và mật.

If the Lord delights in us, then He will bring us into this land and give it to us, a land flowing with milk and honey.

9 C hỉ các ngươi chớ dấy loạn cùng Đức Giê-hô-va, và đừng sợ dân của xứ, vì dân đó sẽ là đồ nuôi chúng ta, bóng che chở họ đã rút đi khỏi họ rồi, và Đức Giê-hô-va ở cùng ta. Chớ sợ chi.

Only do not rebel against the Lord, neither fear the people of the land, for they are bread for us. Their defense and the shadow is removed from over them, but the Lord is with us. Fear them not.

10 B ấy giờ cả hội chúng nói ném đá hai người nầy, nhưng sự vinh quang của Đức Giê-hô-va hiện ra trên hội mạc, trước mặt dân Y-sơ-ra-ên.

But all the congregation said to stone with stones. But the glory of the Lord appeared at the Tent of Meeting before all the Israelites.

11 Đ ức Giê-hô-va phán cùng Môi-se rằng: Dân nầy khinh ta và không tin ta cho đến chừng nào, mặc dầu các phép lạ ta làm giữa chúng nó?

And the Lord said to Moses, How long will this people provoke (spurn, despise) Me? And how long will it be before they believe Me, for all the signs which I have performed among them?

12 T a sẽ giáng cho dân sự nầy dịch lệ và tiêu diệt phần cơ nghiệp của nó đi; nhưng ta sẽ làm cho ngươi thành một dân lớn hơn và mạnh hơn nó.

I will smite them with the pestilence and disinherit them, and will make of you a nation greater and mightier than they.

13 M ôi-se thưa cùng Đức Giê-hô-va rằng: Dân Ê-díp-tô có hay rằng Chúa cậy quyền năng Chúa đem dân nầy ra khỏi họ;

But Moses said to the Lord, Then the Egyptians will hear of it, for You brought up this people in Your might from among them.

14 v à có thuật điều đó cho dân xứ nầy. O

And they will tell it to the inhabitants of this land. They have heard that You, Lord, are in the midst of this people, that You, Lord, are seen face to face, and that Your cloud stands over them, and that You go before them in a pillar of cloud by day and in a pillar of fire by night.

15 N ếu Chúa giết hết dân nầy như thể giết một người, thì các nước đã nghe nói về Chúa sẽ nói rằng:

Now if You kill all this people as one man, then the nations that have heard Your fame will say,

16 Đ ức Giê-hô-va không thể dẫn dân nầy vào xứ mà Ngài đã thề ban cho; bởi cớ đó, Ngài giết chết chúng nó trong đồng vắng.

Because the Lord was not able to bring this people into the land which He swore to give to them, therefore He has slain them in the wilderness.

17 V ả, bây giờ, tôi xin quyền năng của Chúa hiện ra cách oai nghiêm như Chúa đã nói rằng:

And now, I pray You, let the power of my Lord be great, as You have promised, saying,

18 Đ ức Giê-hô-va vốn chậm nóng giận và đầy ơn; hay xá điều gian ác và tội lỗi; nhưng không kể kẻ có tội là vô tội, và nhơn tội tổ phụ phạt con cháu trải ba bốn đời.

The Lord is long-suffering and slow to anger, and abundant in mercy and loving-kindness, forgiving iniquity and transgression; but He will by no means clear the guilty, visiting the iniquity of the fathers upon the children, upon the third and fourth generation.

19 T ôi xin Chúa tha tội gian ác của dân nầy tùy theo ơn lớn của Chúa, như Chúa đã tha từ xứ Ê-díp-tô đến đây.

Pardon, I pray You, the iniquity of this people according to the greatness of Your mercy and loving-kindness, just as You have forgiven from Egypt until now.

20 Đ ức Giê-hô-va đáp rằng: Ta đã tha như lời ngươi xin.

And the Lord said, I have pardoned according to your word.

21 N hưng ta chỉ sự hằng sống ta mà quả quyết rằng, sự vinh quang của Đức Giê-hô-va sẽ đầy dẫy khắp trái đất!

But truly as I live and as all the earth shall be filled with the glory of the Lord,

22 T rong mọi người đã thấy sự vinh quang ta, phép lạ ta đã làm tại xứ Ê-díp-tô và nơi đồng vắng, là các ngươi đã thử ta mười lần và đã không nghe lời ta,

Because all those men who have seen My glory and My signs which I performed in Egypt and in the wilderness, yet have tested and proved Me these ten times and have not heeded My voice,

23 t hì chẳng một ai sẽ thấy xứ mà ta thề hứa cho tổ phụ chúng nó. Chẳng ai mà đã khinh ta sẽ thấy xứ đó đâu!

Surely they shall not see the land which I swore to give to their fathers; nor shall any who provoked (spurned, despised) Me see it.

24 N hưng vì kẻ tôi tớ Ca-lép ta không đồng lòng cùng chúng nó, theo ta một cách trung tín, thì ta sẽ đem ngươi vào xứ mà người đã có đi, và dòng dõi ngươi sẽ được xứ làm sản nghiệp.

But My servant Caleb, because he has a different spirit and has followed Me fully, I will bring into the land into which he went, and his descendants shall possess it.

25 D ân A-ma-léc và dân Ca-na-an ở trong trũng; ngày mai các ngươi hãy trở lui lại sau, đi đến đồng vắng về hướng Biển đỏ.

Now because the Amalekites and the Canaanites dwell in the valley, tomorrow turn and go into the wilderness by way of the Red Sea.

26 Đ ức Giê-hô-va cũng phán cùng Môi-se và A-rôn, mà rằng:

And the Lord said to Moses and Aaron,

27 T a sẽ chịu hội chúng hung dữ nầy hay lằm bằm cùng ta cho đến chừng nào? Ta đã nghe lời lằm bằm của dân Y-sơ-ra-ên oán trách ta.

How long will this evil congregation murmur against Me? I have heard the complaints the Israelites murmur against Me.

28 H ãy nói với dân chúng: Đức Giê-hô-va nói rằng: Ta chỉ sự hằng-sống ta mà thề, ta sẽ đãi các ngươi tùy theo lời ta đã nghe các ngươi nói;

Tell them, As I live, says the Lord, what you have said in My hearing I will do to you:

29 n hững thây các ngươi sẽ ngã nằm trong đồng vắng nầy. Các ngươi mà người ta đã tu bộ, hết thảy bao nhiêu cũng vậy, từ hai mươi tuổi sắp lên, là những kẻ đã lằm bằm cùng ta,

Your dead bodies shall fall in this wilderness—of all who were numbered of you, from twenty years old and upward, who have murmured against Me,

30 t hì chẳng hề được vào xứ mà ta đã thề cho các ngươi ở, ngoại trừ Ca-lép, con trai của Giê-phu-nê, và Giô-suê, con trai của Nun.

Surely none shall come into the land in which I swore to make you dwell, except Caleb son of Jephunneh and Joshua son of Nun.

31 N hưng ta sẽ đem vào xứ những con trẻ của các ngươi mà các ngươi có nói rằng: Chúng nó sẽ bị làm một miếng mồi; rồi chúng nó sẽ biết xứ các ngươi đã chê bai.

But your little ones whom you said would be a prey, them will I bring in and they shall know the land which you have despised and rejected.

32 C òn những thây các ngươi sẽ ngã nằm trong đồng vắng nầy.

But as for you, your dead bodies shall fall in this wilderness.

33 C on cái các ngươi sẽ chăn chiên nơi đồng vắng trong bốn mươi năm, và sẽ mang hình phạt vì tội thông dâm của các ngươi, cho đến chừng nào thây của các ngươi đã ngã rạp hết trong đồng vắng.

And your children shall be wanderers and shepherds in the wilderness for forty years and shall suffer for your whoredoms (your infidelity to your espoused God), until your corpses are consumed in the wilderness.

34 C ác ngươi đi do thám xứ bao nhiêu ngày, nghĩa là bốn mươi ngày, thì các ngươi cũng sẽ mang hình phạt vì tội gian ác mình bấy nhiêu năm, nghĩa là bốn mươi năm, một năm đền cho một ngày; bấy giờ các ngươi sẽ biết ta đã xây khỏi các ngươi.

After the number of the days in which you spied out the land, even forty days, for each day a year shall you bear and suffer for your iniquities, even for forty years, and you shall know My displeasure.

35 T a, Đức Giê-hô-va, đã phán: Ta sẽ làm điều nầy cho cả hội chúng hung dữ nầy đã hiệp lại nghịch cùng ta; chúng nó sẽ bị hao mòn và chết tại trong đồng vắng nầy.

I the Lord have spoken; surely this will I do to all this evil congregation who is gathered together against Me. In this wilderness they shall be consumed, and here they shall die.

36 N hững người mà Môi-se đã sai đi do thám xứ, khi trở về có xui cho cả hội chúng lằm bằm cùng Môi-se,

And the men whom Moses sent to search the land, who returned and made all the congregation grumble and complain against him by bringing back a slanderous report of the land,

37 v à có phao phản xứ, những người nầy đều bị một tai vạ hành chết trước mặt Đức Giê-hô-va.

Even those men who brought the evil report of the land died by a plague before the Lord.

38 N hưng trong bọn người đi do thám xứ, chỉ có Giô-suê, con trai của Nun, và Ca-lép, con trai của Giê-phu-nê, còn sống được.

But Joshua son of Nun and Caleb son of Jephunneh, who were among the men who went to search the land, lived still.

39 M ôi-se thuật lại những lời nầy cho cả dân Y-sơ-ra-ên; rồi có một sự thảm sầu rất lớn trong dân sự.

Moses told words to all the Israelites, and mourned greatly.

40 Đ oạn, dân sự dậy sớm đi lên chót núi mà nói rằng: Chúng tôi đây sẽ đi lên tới chỗ Đức Giê-hô-va đã phán-hứa, vì chúng tôi có phạm tội.

And they rose early in the morning and went up to the top of the mountain, saying, Behold, we are here, and we intend to go up to the place which the Lord has promised, for we have sinned.

41 S ong Môi-se nói rằng: Sao các ngươi trái mạng Đức Giê-hô-va? Sự đó sẽ chẳng may mắn đâu.

But Moses said, Why now do you transgress the command of the Lord, since it will not succeed?

42 C hớ đi lên đó, e các ngươi bị quân nghịch đánh bại chăng; vì Đức Giê-hô-va không còn ở giữa các ngươi nữa.

Go not up, for the Lord is not among you, that you be not struck down before your enemies.

43 K ìa, dân A-ma-léc và dân Ca-na-an ở đằng trước các ngươi, các ngươi sẽ bị gươm ngã rạp, bởi vì đã bội nghịch cùng Đức Giê-hô-va, Đức Giê-hô-va sẽ không ở cùng các ngươi.

For the Amalekites and the Canaanites are there before you, and you shall fall by the sword. Because you have turned away from following after the Lord, therefore the Lord will not be with you.

44 N hưng dân sự cố ý đi lên chót núi; còn hòm giao ước của Đức Giê-hô-va và Môi-se không đi ra khỏi trại quân.

But they presumed to go up to the heights of the hill country; however, neither the ark of the covenant of the Lord nor Moses departed out of the camp.

45 D ân A-ma-léc và dân Ca-na-an ở trong núi nầy đổ xuống, đánh bại và phân thây dân Y-sơ-ra-ên cho đến Họt-ma.

Then the Amalekites came down and the Canaanites who dwelt in that hill country and smote the Israelites and beat them back, even as far as Hormah.