1 T hà một miếng bánh khô mà hòa thuận, Còn hơn là nhà đầy thịt tế lễ lại cãi lộn nhau.

Better is a dry morsel with quietness than a house full of feasting with strife.

2 T ôi tớ khôn sáng sẽ quản trị con trai làm xấu hổ, Và được hưởng phần cơ nghiệp giữa các anh em.

A wise servant shall have rule over a son who causes shame, and shall share in the inheritance among the brothers.

3 N ồi dót để luyện bạc, lò để luyện vàng; Nhưng Đức Giê-hô-va thử lòng của loài người.

The refining pot is for silver and the furnace for gold, but the Lord tries the hearts.

4 K ẻ làm ác chăm chỉ về môi gian ác; Kẻ hay nói dối lắng tai nghe lưỡi độc hiểm.

An evildoer gives heed to wicked lips; and a liar listens to a mischievous tongue.

5 A i nhạo báng người bần cùng sỉ nhục Đấng tạo hóa mình; Ai vui mừng về tai họa sẽ chẳng được thoát khỏi bị phạt.

Whoever mocks the poor reproaches his Maker, and he who is glad at calamity shall not be held innocent or go unpunished.

6 M ão triều thiên của ông già, ấy là con cháu; Còn vinh hiển của con cái, ấy là ông cha.

Children’s children are the crown of old men, and the glory of children is their fathers.

7 L ời tốt lành không xứng với kẻ ngu; Môi miệng giả dối lại càng ít xứng cho vua chúa thay.

Fine or arrogant speech does not befit fool—much less do lying lips befit a prince.

8 C ủa hối lộ giống như viên ngọc quí trước mặt ai được nó; Dầu nó xây trở phía nào, cũng được may mắn.

A bribe is like a bright, precious stone that dazzles the eyes and affects the mind of him who gives it; he prospers, whichever way he turns.

9 K ẻ nào lấp giấu tội lỗi tìm cầu điều tình ái; Còn ai nhắc lập lại điều gì chia rẽ bạn bậu thiết cốt.

He who covers and forgives an offense seeks love, but he who repeats or harps on a matter separates even close friends.

10 L ời quở trách thấm sâu vào người khôn ngoan, Hơn là trăm roi đánh vào kẻ ngu muội.

A reproof enters deeper into a man of understanding than a hundred lashes into a fool.

11 K ẻ gian ác chỉ tìm điều phản nghịch; Vì vậy sẽ sai một sứ giả dữ tợn đi hãm đánh nó.

An evil man seeks only rebellion; therefore a stern and pitiless messenger shall be sent against him.

12 T hà người ta gặp gấu cái bị cướp con, Hơn là gặp kẻ ngây dại theo điên cuồng nó.

Let a bear robbed of her whelps meet a man rather than a fool in his folly.

13 T ai họa không hề lìa khỏi nhà Của kẻ lấy ác trả thiện.

Whoever rewards evil for good, evil shall not depart from his house.

14 K hởi đầu tranh cạnh, ấy như người ta mở đường nước chảy; Vậy, khá thôi cãi lẫy trước khi đánh lộn.

The beginning of strife is as when water first trickles; therefore stop contention before it becomes worse and quarreling breaks out.

15 A i xưng kẻ ác là công bình, và kẻ nào lên án cho người công bình, Cả hai điều lấy làm gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va.

He who justifies the wicked and he who condemns the righteous are both an abomination to the Lord.

16 K ẻ ngu muội thiếu trí hiểu, Thế thì bạc trong tay hắn mua khôn ngoan mà chi?

Of what use is money in the hand of a fool to buy skillful and godly Wisdom—when he has no understanding or heart for it?

17 B ằng hữu thương mến nhau luôn luôn; Và anh em sanh ra để giúp đỡ trong lúc hoạn nạn.

A friend loves at all times, and is born, as is a brother, for adversity.

18 K ẻ ngu muội giao tay, Chịu làm bảo lãnh trước mặt kẻ lân cận mình.

A man void of good sense gives a pledge and becomes security for another in the presence of his neighbor.

19 A i ưa tranh cạnh ưa tội lỗi; Ai xây cất cửa mình cao kiếm điều hư sập.

He who loves strife and is quarrelsome loves transgression and involves himself in guilt; he who raises high his gateway and is boastful and arrogant invites destruction.

20 K ẻ nào có lòng vày vò không tìm được phước hạnh; Và ai có lưỡi gian tà sẽ sa vào tai hại.

He who has a wayward and crooked mind finds no good, and he who has a willful and contrary tongue will fall into calamity.

21 A i sanh con ngu muội ắt sẽ có buồn rầu; Còn cha của kẻ ngây dại chẳng được vui vẻ.

He who becomes the parent of a fool does it to his sorrow, and the father of fool has no joy.

22 L òng vui mừng vốn một phương thuốc hay; Còn trí nao sờn làm xương cốt khô héo.

A happy heart is good medicine and a cheerful mind works healing, but a broken spirit dries up the bones.

23 N gười gian ác lãnh nhẹm của hối lộ, Đặng làm sai lệch các lối xét đoán.

A wicked man receives a bribe out of the bosom (pocket) to pervert the ways of justice.

24 C ó sự khôn ngoan trước mặt người thông sáng; Song con mắt kẻ ngu muội ở nơi địa cực.

A man of understanding sets skillful and godly Wisdom before his face, but the eyes of a fool are on the ends of the earth.

25 C on ngu muội là một điều buồn rầu cho cha, Và một sự cay đắng cho mẹ đã sanh đẻ nó.

A self-confident and foolish son is a grief to his father and bitterness to her who bore him.

26 L ấy làm chẳng tốt mà phạt vạ người công bình, Hay là đánh người tước vị vì cớ lòng ngay thẳng của họ.

Also, to punish or fine the righteous is not good, nor to smite the noble for their uprightness.

27 N gười nào kiêng lời nói mình có tri thức; Còn người có tánh ôn hàn là một người thông sáng.

He who has knowledge spares his words, and a man of understanding has a cool spirit.

28 K hi nín lặng, dầu người ngu dại, cũng được cầm bằng khôn ngoan; Còn kẻ nào ngậm môi miệng mình lại được kẻ là thông sáng.

Even a fool when he holds his peace is considered wise; when he closes his lips he is esteemed a man of understanding.