1 A i sánh được với người khôn ngoan? Ai biết giải nghĩa các vật? Sự khôn ngoan làm cho sáng sủa mắt người, và đổi sắc nghiêm trang đi.

Who is like the wise man? And who knows the interpretation of a thing? A man’s wisdom makes his face shine, and the hardness of his countenance is changed.

2 T a khuyên rằng: Vì cớ lời thề cùng Đức Chúa Trời, khá gìn giữ mạng vua.

I counsel you to keep the king’s command, and that in regard to the oath of God.

3 C hớ vội lui ra khỏi trước mặt người; đừng ghì mài trong sự ác, vì vua làm điều chi đẹp lòng mình.

Be not panic-stricken and hasty to get out of his presence. Persist not in an evil thing, for he does whatever he pleases.

4 V ả lại, lời vua có quyền; ai dám nói với người rằng: Ngươi làm chi?

For the word of a king is authority and power, and who can say to him, What are you doing?

5 A i tuân theo lịnh người thì chẳng biết sự tai nạn, và lòng người khôn ngoan biết thì thế và phép lệ.

Whoever observes the command will experience no harm, and a wise man’s mind will know both when and what to do.

6 V ì tuy loài người bị sự tai nạn bối rối nhiều, phàm sự gì cũng có thì thế và phép lệ.

For every purpose and matter has its time and judgment, although the misery and wickedness of man lies heavily upon him.

7 V ì người chẳng biết điều chi sẽ xảy đến; ai có thế nói trước được các việc được xảy ra làm sao?

For he does not know what is to be, for who can tell him how and when it will be?

8 C hẳng có ai cai trị được sanh khí để cầm sanh khí lại; lại chẳng ai có quyền về ngày chết; trong khi tranh chiến chẳng có sự miễn thứ; sự gian ác nào cứu được kẻ làm ra nó.

There is no man who has power over the spirit to retain the breath of life, neither has he power over the day of death; and there is no discharge in battle, neither will wickedness deliver those who are its possessors and given to it.

9 T a có thấy các điều đó; ta chuyên lòng suy nghĩ về mọi việc làm ra ở dưới mặt trời. Có khi người nầy cai trị trên người kia mà làm tai hại cho người ấy.

All this have I seen while applying my mind to every work that is done under the sun. There is a time in which one man has power over another to his own hurt or to the other man’s.

10 T a cùng thấy những kẻ gian ác qua đời, và được chôn bình yên; còn những người làm lành lại phải lìa khỏi nơi thánh, bị người đồng thành quên đi. Aáy cũng là sự hư không.

And so I saw the wicked buried—those who had come and gone out of the holy place, and they are forgotten in the city where they had done such things. This also is vanity (emptiness, falsity, vainglory, and futility)!

11 B ởi chẳng thi hành ngay án phạt những việc ác, nên lòng con loài người chuyên làm điều ác.

Because the sentence against an evil work is not executed speedily, the hearts of the sons of men are fully set to do evil.

12 V ì kẻ có tội làm ác một trăm lần vẫn được trường thọ; dầu vậy, ta biết rằng kẻ kính sợ trước mặt Đức Chúa Trời, sau rất ắt được phước.

Though a sinner does evil a hundred times and his days are prolonged, yet surely I know that it will be well with those who fear God, who revere and worship Him, realizing His continual presence.

13 N hưng kẻ ác chẳng sẽ được phước; cũng sẽ không được sống lâu, vì đời nó giống như bóng qua; ấy tại nó không kính sợ trước mặt Đức Chúa Trời.

But it will not be well with the wicked, neither will he prolong his days like a shadow, because he does not fear and worship God.

14 L ại còn có một sự hư không khác trên thế gian: lắm người công bình bị đãi theo công việc kẻ ác, và lắm kẻ ác lại được đãi theo công việc người công bình. Ta nói rằng điều đó cũng là sự hư không.

Here also is a futility that goes on upon the earth: there are righteous men who fare as though they were wicked, and wicked men who fare as though they were righteous. I say that this also is vanity (emptiness, falsity, and futility)!

15 T a bèn khen sự vui mừng, bởi vì dưới mặt trời chẳng có điều gì tốt cho loài người hơn là ăn, uống, và vui sướng; vì ấy là điều còn lại cho mình về công lao trọn trong các ngày của đời mình, mà Đức Chúa Trời ban cho mình dưới mặt trời.

Then I commended enjoyment, because a man has no better thing under the sun than to eat and to drink and to be joyful, for that will remain with him in his toil through the days of his life which God gives him under the sun.

16 K hi ta chuyên lòng để học biết sự khôn ngoan, để hiểu mọi việc làm ra trên đất, thì ta thấy có người ngày và đêm không cho mắt ngủ,

When I applied my mind to know wisdom and to see the business activity and the painful effort that take place upon the earth—how neither day nor night some men’s eyes sleep—

17 c ũng thấy mọi công việc Đức Chúa Trời, và hiểu biết người ta không thể dò được mọi việc làm ra dưới mặt trời, dầu chịu cực nhọc ngần nào đặng tìm biết, cũng chẳng tìm được; và dầu cho người khôn ngoan tưởng rằng sẽ chắc biết, thì cũng chẳng tìm được.

Then I saw all the work of God, that man cannot find out the work that is done under the sun—because however much a man may toil in seeking, yet he will not find it out; yes, more than that, though a wise man thinks and claims he knows, yet will he not be able to find it out.