Xuất Hành 22 ~ Exodus 22

picture

1 V í ai bắt trộm bò hay chiên, rồi giết hoặc bán đi, thì phải thường năm con bò cho một con, và bốn con chiên cho một con.

If a man steals an ox or sheep and kills or sells it, he shall pay five oxen for an ox, or four sheep for a sheep.

2 N ếu kẻ trộm đang cạy cửa mà bị bắt và đánh chết đi, thì kẻ đánh chết chẳng phải tội sát nhân.

If a thief is found breaking in and is struck so that he dies, there shall be no blood shed for him.

3 S ong nếu đánh chết trong khi mặt trời đã mọc rồi, thì bị tội sát nhân. Kẻ trộm phải bồi thường; bằng chẳng có chi, thì sẽ bị bán vì tội trộm cắp mình.

But if the sun has risen, blood must be shed for slaying him. The thief must make full restitution; if he has nothing, then he shall be sold for his theft.

4 N ếu vật mà kẻ trộm đã lấy, hoặc bò, lừa hay chiên, hãy còn thấy sống trong tay, thì kẻ trộm phải bồi thường gấp hai.

If the beast which he stole is found in his possession alive, whether it is ox or ass or sheep, he shall restore double.

5 N gộ ai làm hư hại trong ruộng hay là vườn nho, thả súc vật mình vào ăn trong ruộng người khác, thì ai đó phải lấy hoa lợi tốt nhất của ruộng hay là vườn nho mình mà thường bồi.

If a man causes a field or vineyard to be grazed over or lets his beast loose and it feeds in another man’s field, he shall make restitution of the best of his own field or his own vineyard.

6 N ếu lửa nổi đốt bụi gai và cháy lan qua lúa đã bó, mùa màng, hay là đồng ruộng, thì kẻ nổi lửa đó phải bồi thường trọn mọi vật đã bị cháy.

If fire breaks out and catches so that the stacked grain or standing grain or the field be consumed, he who kindled the fire shall make full restitution.

7 K hi ai giao tiền bạc bay đồ vật cho kẻ lân cận mình giữ, rủi bị trộm cắp tại nhà kẻ lân cận đó, nếu tên trộm đã bị bắt được, thì nó phải thường gấp hai.

If a man delivers to his neighbor money or goods to keep and it is stolen out of the neighbor’s house, then, if the thief is found, he shall pay double.

8 N ếu kẻ trộm không bị bắt được, thì chủ nhà cho gởi phải dẫn đến trước mặt Đức Chúa Trời, đặng thề rằng mình chẳng hề đặt tay vào tài vật của kẻ lân cận mình.

But if the thief is not found, the house owner shall appear before God to find whether he stole his neighbor’s goods.

9 T rong mọi việc gian lận nào, hoặc về một con bò, một con lừa, một con chiên, áo xống hay là một vật chi bị mất, mà có người nói rằng: "quả thật là đồ đó", thì phải đem duyên cớ hai đàng đến trước mặt Đức Chúa Trời; kẻ nào bị Ngài xử phạt phải thường bồi cho kẻ lân cận mình gấp hai.

For every unlawful deed, whether it concerns ox, donkey, sheep, clothing, or any lost thing at all, which another identifies as his, the cause of both parties shall come before God. Whomever shall condemn shall pay his neighbor double.

10 N hược bằng người nào giao lừa, bò, chiên, hoặc súc vật nào khác cho kẻ lân cận mình giữ và bị chết, gãy một giò hay là bị đuổi đi, không ai thấy,

If a man delivers to his neighbor a donkey or an ox or a sheep or any beast to keep and it dies or is hurt or driven away, no man seeing it,

11 t hì hai đàng phải lấy danh Đức Giê-hô-va mà thề, hầu cho biết rằng người giữ súc vật có đặt tay trên tài vật của kẻ lân cận mình chăng. Người chủ con vật phải nhận lời thề, và người kia chẳng bồi thường.

Then an oath before the Lord shall be required between the two that the man has not taken his neighbor’s property; and the owner of it shall accept his word and not require him to make good the loss.

12 C òn nếu con vật bị bắt trộm, thì người lãnh giữ phải thường bồi cho chủ nó.

But if it is stolen when in his care, he shall make restitution to its owner.

13 N ếu con bật bị thú rừng xé chết, người lãnh giữ phải đem nó ra làm chứng, sẽ không phải bồi thường vật bị xé đó.

If it be torn in pieces, let him bring for witness; he shall not make good what was torn.

14 V ì ai mượn người lân cận mình một con vật mà nó gãy một giò, hoặc bị chết, không có mặt chủ, thì ai đó phải bồi thường.

And if a man borrows anything of his neighbor and it gets hurt or dies without its owner being with it, the borrower shall make full restitution.

15 N ếu chủ có mặt tại đó, thì không phải bồi thường. Nếu con vật đã cho mướn, thì giá muớn thế cho tiền bồi thường.

But if the owner is with it, the borrower shall not make it good. If it is a hired thing, the damage is included in its hire.

16 N ếu kẻ nào hòa dụ và nằm với một người gái đồng trinh chưa hứa giá, thì kẻ đó phải nộp tiền sính và cưới nàng làm vợ.

If a man seduces a virgin not betrothed and lies with her, he shall surely pay a dowry for her to become his wife.

17 N hược bằng cha nàng quyết từ chối không gả, thì kẻ đó phải nộp tiền bằng số tiền sính của người gái đồng trinh.

If her father utterly refuses to give her to him, he shall pay money equivalent to the dowry of virgins.

18 N gươi chớ để các đồng cốt sống.

You shall not allow a woman to live who practices sorcery.

19 K ẻ nào nằm cùng một con vật sẽ bị xử tử.

Whoever lies carnally with a beast shall surely be put to death.

20 K ẻ nào tế các thần khác hơn một mình Đức Giê-hô-va sẽ bị diệt.

He who sacrifices to any god but the Lord only shall be utterly destroyed.

21 N gươi chớ nên bạc đãi khách ngoại bang, và cũng chẳng nên hà hiếp họ, vì các ngươi đã làm khách kiều ngụ tại xứ Ê-díp-tô.

You shall not wrong a stranger or oppress him; for you were strangers in the land of Egypt.

22 C ác ngươi chớ ức hiếp một người góa bụa hay là một kẻ mồ côi nào.

You shall not afflict any widow or fatherless child.

23 N ếu ức hiếp họ, và họ kêu van ta, chắc ta sẽ nghe tiếng kêu của họ;

If you afflict them in any way and they cry at all to Me, I will surely hear their cry;

24 c ơn nóng giận ta phừng lên, sẽ lấy gươm giết các ngươi, thì vợ các ngươi sẽ trở nên góa bụa, và con các ngươi sẽ mồ côi.

And My wrath shall burn; I will kill you with the sword, and your wives shall be widows and your children fatherless.

25 T rong dân ta có kẻ nghèo nàn ở cùng ngươi, nếu ngươi cho người mượn tiền, chớ xử với họ như người cho vay, và cũng chẳng nên bắt họ chịu lời.

If you lend money to any of My people with you who is poor, you shall not be to him as a creditor, neither shall you require interest from him.

26 N ếu ngươi cầm áo xống của kẻ lân cận mình làm của tin, thì phải trả cho họ trước khi mặt trời lặn;

If you ever take your neighbor’s garment in pledge, you shall give it back to him before the sun goes down;

27 v ì là đồ chỉ có che thân, là áo xống che đậy da mình; người lấy chi mà ngủ? Nếu người đến kêu van ta, tất ta sẽ nghe lời người, vì ta là Đấng hay thương xót.

For that is his only covering, his clothing for his body. In what shall he sleep? When he cries to Me, I will hear, for I am gracious and merciful.

28 N gươi chớ nên nói lộng ngôn cùng Đức Chúa Trời, và cũng đừng rủa sả vua chúa của dân sự ngươi.

You shall not revile God or esteem lightly or curse a ruler of your people.

29 N gươi chớ trễ nải mà dâng cho ta những hoa quả đầu mùa của ngươi chứa trong vựa và rượu ép chảy nơi bàn ép. Ngươi cũng phải dâng cho ta con trai đầu lòng ngươi.

You shall not delay to bring to Me from the fullness and the outflow; give Me the firstborn of your sons.

30 V ề phần chiên và bò ngươi cũng hãy làm như vậy; trong bảy ngày đầu, con đầu lòng ở cùng mẹ nó, qua ngày thứ tám ngươi hãy dâng nó cho ta.

Likewise shall you do with your oxen and your sheep. Seven days the firstborn shall be with its mother; on the eighth day you shall give it to Me.

31 C ác ngươi sẽ làm người thánh của ta, chớ nên ăn thịt chi bị thú rừng xé ở ngoài đồng; hãy liệng cho chó ăn.

And you shall be holy men to Me; therefore you shall not eat any flesh that is torn by beasts in the field; you shall throw it to the dogs.