1 R ô-bô-am đến Si-chem vì cả Y-sơ-ra-ên đã hiệp lại tại Si-chem đặng tôn người làm vua.

Rehoboam went to Shechem, for all Israel had come to Shechem to make him king.

2 K hi Giê-rô-bô-am, con trai của Nê-bát, hay điều đó, thì còn ở Ê-díp-tô, là nơi người trốn để thoát khỏi vua Sa-lô-môn.

And when Jeroboam son of Nebat heard of it—for he still dwelt in Egypt, where he had fled from King Solomon— returned from Egypt.

3 N gười ta sai tìm người tại đó. Giê-rô-bô-am cùng cả hội chúng Y-sơ-ra-ên đều đến tâu với Rô-bô-am rằng:

And they sent and called him, and Jeroboam and all the assembly of Israel came and said to Rehoboam,

4 T hân phụ vua đã làm cho ách chúng tôi nặng quá nhưng bây giờ vua hãy giảm nhẹ sự phục dịch khó nhọc và cái ách nặng mà thân phụ vua đã gán cho chúng tôi, thì chúng tôi sẽ phục dịch vua.

Your father made our yoke heavy; now therefore lighten the hard service and the heavy yoke your father put upon us, and we will serve you.

5 N gười đáp với chúng rằng: Hãy lui về, trong ba ngày sẽ trở lại cùng ta. Dân sự bèn lui về.

He replied, Go away for three days and then return to me. So the people departed.

6 V ua Rô-bô-am bàn với các trưởng lão đã hầu hạ Sa-lô-môn, cha mình, trong lúc người còn sống, mà rằng: Các ngươi bàn luận cho ta phải đáp với dân sự này làm sao?

And King Rehoboam consulted with the old men who stood before Solomon his father while he yet lived and said, How do you advise me to answer this people?

7 C húng thưa lại rằng: Nếu ngày nay vua làm như người đầy tớ của dân sự này, phục sự họ, đáp lời, trò chuyện tử tế cùng họ, thì họ sẽ làm tôi tớ vua mãi mãi.

And they said to him, If you will be a servant to this people today and serve them and answer them with good words, they will be your servants forever.

8 N hưng Rô-bô-am không theo mưu của các trưởng lão đã bàn cho mình; bàn nghị cùng các kẻ trai trẻ đồng lớn lên với mình, và hầu hạ mình,

But he forsook the counsel the old men gave him and consulted the young men who grew up with him and stood before him.

9 m à rằng: Dân sự này đã tâu với ta rằng: Hãy giảm nhẹ cái ách mà thân phụ vua đã gán cho chúng tôi; vậy, các ngươi bàn luận cho ta phải đáp với chúng nó làm sao?

He said to them, What do you advise that we answer this people who have said, Make the yoke your father put on us lighter?

10 C ác gã trai trẻ đồng lớn lên với người đáp rằng: dân sự này đã tâu với vua rằng: Thân phụ vua khiến ách chúng tôi nặng vua hãy làm cho nó ra nhẹ; vua phải đáp lại cùng chúng như vầy: Ngón tay út ta cón lớn hơn lưng của cha ta.

The young men who grew up with him answered, To the people who told you, Your father made our yoke heavy, but you make it lighter for us—say this, My little finger shall be thicker than my father’s loins.

11 V ậy, cha ta đã gác một cái ách nặng cho các ngươi, ta sẽ làm cái ách các ngươi thêm nặng hơn nữa; cha ta sửa phạt các ngươi bằng roi da, ta sẽ sửa phạt các ngươi bằng roi bọ cạp.

And now whereas my father loaded you with a heavy yoke, I will add to your yoke. My father chastised you with whips, but I will chastise you with scorpions.

12 N gày thứ ba, Giê-rô-bô-am và cả dân sự đều đi đến Rô-bô-am, y như vua đã biểu rằng: Hãy trở lại cùng ta trong ba ngày.

So Jeroboam and all the people came to Rehoboam on the third day, as the king had appointed.

13 V ua đáp lời với dân sự cách xẳng xớm, không kể các lời bàn luận của các trưởng lão,

And the king answered the people roughly and forsook the counsel the old men had given him,

14 v à theo mưu các kẻ trai trẻ mà đáp lại cùng chúng rằng: Cha ta đã khiến cho ách các ngươi nặng nề; ta sẽ làm ách các ngươi càng nặng nề hơn nữa. Cha ta có sửa phạt các ngươi bằng roi da, ta sẽ sửa phạt các ngươi bằng roi bọ cạp.

And spoke to them after the counsel of the young men, saying, My father made your yoke heavy, but I will add to your yoke; he chastised you with whips, but I will chastise you with scorpions.

15 N hư vậy, vua không khứng nghe lời dân sự, vì điều đó bởi Đức Giê-hô-va dẫn đến, đặng làm cho ứng nghiệm lời Ngài cậy A-hi-gia ở Si-lô mà phán cho Giê-rô-bô-am, con trai của Nê-bát.

So the king did not hearken to the people, for the situation was from the Lord, that He might fulfill His word which He spoke by Ahijah the Shilonite to Jeroboam son of Nebat.

16 K hi cả Y-sơ-ra-ên thấy vua không khứng nghe lời họ, bèn đáp cùng người rằng: Chúng ta có phần gì cùng Đa-vít? Chúng ta chẳng có cơ nghiệp chi với con trai Y-sai. Hỡi Y-sơ-ra-ên! hãy trở về trại mình đi. Ớ Đa-vít! từ rày ngươi khá coi chừng nhà của ngươi. Như vậy Y-sơ-ra-ên đều rút về các trại của họ.

So when all Israel saw that the king did not heed them, they answered the king, What portion have we in David? We have no inheritance in the son of Jesse. To your tents, O Israel! Look now to your own house, David! So Israel went to their tents.

17 N hưng về dân Y-sơ-ra-ên ở tại các thành Giu-đa, thì Rô-bô-am cai trị họ.

But Rehoboam reigned over the Israelites who dwelt in the cities of Judah.

18 B ấy giờ, Rô-bô-am sai A-đô-ram là người coi sóc việc cống thuế đến cùng chúng; nhưng cả Y-sơ -r-ên ném đá người chết. Vua Rô-bô-am lật đật lên xe, trốn về Giê-ru-sa-lem.

Then King Rehoboam sent Adoram, who was over the tribute, and all Israel stoned him to death with stones. So King Rehoboam hastened to get into his chariot to flee to Jerusalem.

19 A áy vậy, Y-sơ-ra-ên phản nghịch nhà Đa-vít cho đến ngày nay.

So Israel has rebelled against the house of David to this day.

20 K hi dân Y-sơ-ra-ên hay rằng Giê-rô-bô-am đã trở về, bèn sai sứ mời người đến hội mình, và lập người làm vua trên Y-sơ-ra-ên. Chỉ có chi phái Giu-đa cứ theo nhà Đa-vít mà thôi.

When all Israel heard that Jeroboam had returned, they sent and called him to the assembly and made him king over all Israel. None followed the house of David except the tribe of Judah only.

21 R ô-bô-am đến Giê-ru-sa-lem nhóm hết thảy nhà Giu-đa và chi phái Bên-gia-minh, số là một tăm tám mươi ngàn người lính chiến kén chọn, toan tranh chiến cùng nhà Y-sơ-ra-ên đặng bắt nước phục lại Rô-bô-am, con trai Sa-lô-môn.

And when Rehoboam had come to Jerusalem, he assembled all the house of Judah, with the tribe of Benjamin, 180, 000 chosen warriors, to fight against the house of Israel to bring the kingdom back to Rehoboam son of Solomon.

22 N hưng Đức Chúa Trời phán cùng Sê-ma-gia, người của Đức Chúa Trời, rằng:

But the word of God came to Shemaiah the man of God, saying,

23 H ãy nói cùng Rô-bô-am, con trai Sa-lô-môn, vua Giu-đa, cùng hết thảy nhà Giu-đa, Bên-gia-min, và phần dân sự còn lại, mà rằng:

Tell Rehoboam son of Solomon king of Judah and all the house of Judah and Benjamin and the remnant of the people,

24 Đ ức Giê-hô-va phán như vầy: Các ngươi chớ đi lên đánh anh em mình, là dân Y-sơ-ra-ên. Mỗi người hãy trở về nhà mình, vì sự này bởi ta mà xảy đến. Chúng vâng theo lời Đức Giê-hô-va mà trở về theo mạng lịnh của Ngài.

Thus says the Lord, You shall not go up or fight against your brethren, the Israelites. Return every man to his house, for this thing is from Me. So they hearkened to the Lord’s word and returned home, according to the Lord’s word.

25 G iê-rô-bô-am bèn xây cất Si-chem trên núi E

Then Jeroboam built Shechem in the hill country of Ephraim and lived there. He went out from there and built Penuel.

26 B ấy giờ, Giê-rô-bô-am nói thầm rằng: Hoặc nước sẽ trở về nhà Đa-vít chăng.

Jeroboam said in his heart, Now the kingdom will return to the house of David.

27 N ếu dân sự này đi lên Giê-ru-sa-lem đặng tế lễ tại trong đền của Đức giê-hô-va, thì lòng họ chắc sẽ trở về chúa của họ, là Rô-bô-am, vua Giu-đa; người ta sẽ giết ta đi và trở về với Rô-bô-am, vua Giu-đa.

If this people goes up to the house of the Lord at Jerusalem to sacrifice, then the heart of this people will turn again to their lord, to Rehoboam king of Judah; and they will kill me and go back to Rehoboam king of Judah.

28 V ậy, vua bàn định, rồi truyền làm hai con bò con bằng vàng, và nói với dân sự rằng: Các ngươi đi lên Giê-ru-sa-lem thật khó thay! Hỡi Y-sơ-ra-ên! nầy là các thần ngươi, đã đem ngươi ra khỏi xứ Ê-díp-tô.

So the king took counsel and made two calves of gold. And he said to the people, It is too much for you to go up to Jerusalem. Behold your gods, O Israel, who brought you up out of the land of Egypt.

29 N gười đặt con này tại Bê-tên, và con kia tại Đan.

And he set the one golden calf in Bethel, and the other he put in Dan.

30 V iệc đó thành nên tội lỗi, vì dân chúng đi đến Đan đặng thờ lạy bò con ấy.

And this thing became a sin; for the people went to worship each of them even as far as Dan.

31 G iê-rô-bô-am cũng cất chùa miễu trên các nơi cao, chọn lấy người trong vòng dân chúng lập làm thầy tế lễ, không thuộc về chi phái Lê-vi.

Jeroboam also made houses on high places and made priests of people who were not Levites.

32 N gười lại định lập trong tuần tháng tám ngày rằm, một lễ giống như lễ người ta thường dự trong xứ Giu-đa, và người dâng các của lễ trên bàn thờ. Người cũng làm như vậy tại Bê-tên, tế lễ cho hai bò con mà người đã làm nên; lại để tại Bê-tên những thầy tế lễ của các nơi cao mà người đã cất.

And Jeroboam appointed a feast on the fifteenth day of the eighth month, like the feast kept in Judah, and he offered sacrifices upon the altar. So he did in Bethel, sacrificing to the calves he had made. And he placed in Bethel the priests of the high places he had made.

33 N gày rằm tháng tám, tức là tháng người tự chọn lấy, Giê-rô-bô-am đi lên bàn thờ mình đã cất tại Bê-tên. Người lập một lễ cho dân Y-sơ-ra-ên, rồi đi lên bàn thờ đặng xông hương.

So he offered upon the altar he had made in Bethel on the fifteenth day of the eighth month, a date which he chose individually; and he appointed a feast for the Israelites and he went up to the altar to burn incense