1 H ỡi Thê-ô-phi-lơ quí nhơn, vì có nhiều kẻ dốc lòng chép sử về những sự đã làm nên trong chúng ta,

Since '> as is well known] many have undertaken to put in order and draw up a '> thorough] narrative of the surely established deeds which have been accomplished and fulfilled in and among us,

2 t heo như các người chứng kiến từ lúc ban đầu và trở nên người giảng đạo đã truyền lại cho chúng ta,

Exactly as they were handed down to us by those who from the '> official] beginning were eyewitnesses and ministers of the Word '> the doctrine concerning the attainment through Christ of salvation in the kingdom of God],

3 v ậy, sau khi đã xét kỹ càng từ đầu mọi sự ấy, tôi cũng tưởng nên theo thứ tự viết mà tỏ ra cho ông,

It seemed good and desirable to me, also after having searched out diligently and followed all things closely and traced accurately the course from the highest to the minutest detail from the very first, to write an orderly account for you, most excellent Theophilus,

4 đ ể ông biết những điều mình đã học là chắc chắn.

that you may know the full truth and understand with certainty and security against error the accounts (histories) and doctrines of the faith of which you have been informed and in which you have been orally instructed.

5 T rong đời Hê-rốt, vua nước Giu-đê, có một thầy tế lễ, về ban A-bi -a, tên là Xa-cha-ri; vợ người là Ê-li-sa-bét, thuộc về chi phái A-rôn.

In the days when Herod was king of Judea there was a certain priest whose name was Zachariah, of the daily service (the division) of Abia; and his wife was also a descendant of Aaron, and her name was Elizabeth.

6 C ả hai đều là công bình trước mặt Đức Chúa Trời, vâng giữ mọi điều răn và lễ nghi của Chúa một cách không chỗ trách được.

And they both were righteous in the sight of God, walking blamelessly in all the commandments and requirements of the Lord.

7 H ai người không có con, vì Ê-li-sa-bét son sẻ, và cả hai đều cao tuổi.

But they had no child, for Elizabeth was barren; and both were far advanced in years.

8 V ả, Xa-cha-ri cứ theo thứ tự trong ban mình mà làm chức tế lễ trước mặt Đức Chúa Trời.

Now while on duty, serving as priest before God in the order of his division,

9 K hi đã bắt thăm theo lệ các thầy cả lập ra rồi, thì người được gọi vào nơi thánh của Chúa để dâng hương.

As was the custom of the priesthood, it fell to him by lot to enter '> sanctuary of] the temple of the Lord and burn incense.

10 Đ ương giờ dâng hương, cả đoàn dân đông đều ở ngoài cầu nguyện.

And all the throng of people were praying outside at the hour of incense.

11 B ấy giờ có một thiên sứ của Chúa hiện ra cùng Xa-cha-ri, đứng bên hữu bàn thờ xông hương.

And there appeared to him an angel of the Lord, standing at the right side of the altar of incense.

12 X a-cha-ri thấy thì bối rối sợ hãi.

And when Zachariah saw him, he was troubled, and fear took possession of him.

13 N hưng thiên sứ nói cùng người rằng: Hỡi Xa-cha-ri, đừng sợ, vì lời cầu nguyện ngươi đã được nhậm rồi. Ê-li-sa-bét vợ ngươi, sẽ sanh một con trai, ngươi khá đặt tên là Giăng.

But the angel said to him, Do not be afraid, Zachariah, because your petition was heard, and your wife Elizabeth will bear you a son, and you must call his name John.

14 C on trai đó sẽ làm cho ngươi vui mừng hớn hở, và nhiều kẻ sẽ mừng rỡ về sự sanh người ra.

And you shall have joy and exultant delight, and many will rejoice over his birth,

15 V ì người sẽ nên tôn trọng trước mặt Chúa; không uống rượu hay là giống gì làm cho say, và sẽ được đầy dẫy Đức Thánh Linh từ khi còn trong lòng mẹ.

For he will be great and distinguished in the sight of the Lord. And he must drink no wine nor strong drink, and he will be filled with and controlled by the Holy Spirit even in and from his mother’s womb.

16 N gười sẽ làm cho nhiều con trai Y-sơ-ra-ên trở lại cùng Chúa, là Đức Chúa Trời của họ;

And he will turn back and cause to return many of the sons of Israel to the Lord their God,

17 c hính người lại sẽ lấy tâm thần quyền phép Ê-li mà đi trước mặt Chúa, để đem lòng cha trở về con cái, kẻ loạn nghịch đến sự khôn ngoan của người công bình, đặng sửa soạn cho Chúa một dân sẵn lòng.

And he will go before Him in the spirit and power of Elijah, to turn back the hearts of the fathers to the children, and the disobedient and incredulous and unpersuadable to the wisdom of the upright '> the knowledge and holy love of the will of God]—in order to make ready for the Lord a people prepared '> adjusted and disposed and placed in the right moral state].

18 X a-cha-ri thưa rằng: Bởi sao tôi biết được điều đó? Vì tôi đã già, vợ tôi đã cao tuổi rồi.

And Zachariah said to the angel, By what shall I know and be sure of this? For I am an old man, and my wife is well advanced in years.

19 T hiên sứ trả lời rằng: Ta là Gáp-ri-ên, đứng rồi mặt Đức Chúa Trời; Ngài đã sai ta đến truyền cho ngươi và báo tin mừng nầy.

And the angel replied to him, I am Gabriel. I stand in the presence of God, and I have been sent to talk to you and to bring you this good news.

20 N ầy, ngươi sẽ câm, không nói được cho đến ngày nào các điều ấy xảy ra, vì ngươi không tin lời ta, là lời đến kỳ sẽ ứng nghiệm.

Now behold, you will be and will continue to be silent and not able to speak till the day when these things take place, because you have not believed what I told you; but my words are of a kind which will be fulfilled in the appointed and proper time.

21 B ấy giờ, dân chúng đợi Xa-cha-ri, và lấy làm lạ, vì người ở lâu trong nơi thánh.

Now the people kept waiting for Zachariah, and they wondered at his delaying in the sanctuary.

22 K hi Xa-cha-ri ra, không nói với chúng được, thì họ mới hiểu rằng người đã thấy sự hiện thấy gì trong đền thánh; người ra dấu cho họ, mà vẫn còn câm.

But when he did come out, he was unable to speak to them; and they '> clearly] perceived that he had seen a vision in the sanctuary; and he kept making signs to them, still he remained dumb.

23 K hi những ngày về phần việc mình đã trọn, người trở về nhà.

And when his time of performing priestly functions was ended, he returned to his house.

24 K hỏi ít lâu, vợ người là Ê-li-sa-bét chịu thai, ẩn mình đi trong năm tháng, mà nói rằng:

Now after this his wife Elizabeth became pregnant, and for five months she secluded herself entirely, saying,

25 A áy là ơn Chúa đã làm cho tôi, khi Ngài đã đoái đến tôi, để cất sự xấu hổ tôi giữa mọi người.

Because thus the Lord has dealt with me in the days when He deigned to look on me to take away my reproach among men.

26 Đ ến tháng thứ sáu, Đức Chúa Trời sai thiên sứ Gáp-ri-ên đến thành Na-xa-rét, xứ Ga-li-lê,

Now in the sixth month, the angel Gabriel was sent from God to a town of Galilee named Nazareth,

27 t ới cùng một người nữ đồng trinh tên là Ma-ri, đã hứa gả cho một người nam tên là Giô-sép, về dòng vua Đa-vít.

To a girl never having been married and a virgin engaged to be married to a man whose name was Joseph, a descendant of the house of David; and the virgin’s name was Mary.

28 T hiên sứ vào chỗ người nữ ở, nói rằng: Hỡi người được ơn, mừng cho ngươi; Chúa ở cùng ngươi.

And he came to her and said, Hail, O favored one '> endued with grace]! The Lord is with you! Blessed (favored of God) are you before all other women!

29 M a-ri nghe nói thì bối rối, tự hỏi rằng lời chào ấy có nghĩa gì.

But when she saw him, she was greatly troubled and disturbed and confused at what he said and kept revolving in her mind what such a greeting might mean.

30 T hiên-sứ bèn nói rằng: Hỡi Ma-ri, đừng sợ, vì ngươi đã được ơn trước mặt Đức Chúa Trời.

And the angel said to her, Do not be afraid, Mary, for you have found grace ( free, spontaneous, absolute favor and loving-kindness) with God.

31 N ầy, ngươi sẽ chịu thai và sanh một con trai mà đặt tên là Jêsus.

And listen! You will become pregnant and will give birth to a Son, and you shall call His name Jesus.

32 C on trai ấy sẽ nên tôn trọng, được xưng là Con của Đấng Rất Cao; và Chúa, là Đức Chúa Trời, sẽ ban cho Ngài ngôi Đa-vít là tổ phụ Ngài.

He will be great (eminent) and will be called the Son of the Most High; and the Lord God will give to Him the throne of His forefather David,

33 N gài sẽ trị vì đời đời nhà Gia-cốp, nước Ngài vô cùng.

And He will reign over the house of Jacob throughout the ages; and of His reign there will be no end.

34 M a-ri bèn thưa rằng: Tôi chẳng hề nhận biết người nam nào, thì làm sao có được sự đó?

And Mary said to the angel, How can this be, since I have no husband?

35 T hiên sứ truyền rằng: Đức Thánh Linh sẽ đến trên ngươi, và quyền phép Đấng Rất Cao sẽ che phủ ngươi dưới bóng mình, cho nên con thánh sanh ra, phải xưng là Con Đức Chúa Trời.

Then the angel said to her, The Holy Spirit will come upon you, and the power of the Most High will overshadow you; and so the holy (pure, sinless) Thing (Offspring) which shall be born of you will be called the Son of God.

36 K ìa, Ê-li-sa-bét, bà con ngươi, cũng đã chịu thai một trai trong lúc già nua; người ấy vốn có tiếng là son, mà nay cưu mang được sáu tháng rồi.

And listen! Your relative Elizabeth in her old age has also conceived a son, and this is now the sixth month with her who was called barren.

37 B ởi vì không việc chi Đức Chúa Trời chẳng làm được.

For with God nothing is ever impossible and no word from God shall be without power or impossible of fulfillment.

38 M a-ri thưa rằng: Tôi đây là tôi tớ Chúa; xin sự ấy xảy ra cho tôi như lời người truyền! Đoạn thiên sứ kìa khỏi Ma-ri.

Then Mary said, Behold, I am the handmaiden of the Lord; let it be done to me according to what you have said. And the angel left her.

39 T rong những ngày đó, Ma-ri chờ dậy, lật đật đi trong miền núi, đến một thành về xứ Giu-đa,

And at that time Mary arose and went with haste into the hill country to a town of Judah,

40 v ào nhà Xa-cha-ri mà chào Ê-li-sa-bét.

And she went to the house of Zachariah and, entering it, saluted Elizabeth.

41 V ả, Ê-li-sa-bét vừa nghe tiếng Ma-ri chào, con nhỏ trong lòng liền nhảy nhót; và Ê-li-sa-bét được đầy Đức Thánh Linh,

And it occurred that when Elizabeth heard Mary’s greeting, the baby leaped in her womb, and Elizabeth was filled with and controlled by the Holy Spirit.

42 b èn cất tiếng kêu rằng: Ngươi có phải trong đám đờn bà, thai trong lòng ngươi cũng được phước.

And she cried out with a loud cry, and then exclaimed, Blessed (favored of God) above all other women are you! And blessed (favored of God) is the Fruit of your womb!

43 N hơn đâu ta được sự vẻ vang nầy, là mẹ Chúa ta đến thăm ta?

And how be granted to me, that the mother of my Lord should come to me?

44 B ởi vì tai ta mới nghe tiếng ngươi chào, thì con nhỏ ở trong lòng ta liền nhảy mừng.

For behold, the instant the sound of your salutation reached my ears, the baby in my womb leaped for joy.

45 P hước cho người đã tin, vì lời Chúa truyền cho sẽ được ứng nghiệm!

And blessed (happy, to be envied) is she who believed that there would be a fulfillment of the things that were spoken to her from the Lord.

46 M a-ri bèn nói rằng: Linh hồn tôi ngợi khen Chúa,

And Mary said, My soul magnifies and extols the Lord,

47 T âm thần tôi mừng rỡ trong Đức Chúa Trời, là Cứu Chúa tôi.

And my spirit rejoices in God my Savior,

48 V ì Ngài đã đoái đến sự hèn hạ của tôi tớ Ngài. Nầy, từ rày về sau, muôn đời sẽ khen tôi là có phước;

For He has looked upon the low station and humiliation of His handmaiden. For behold, from now on all generations will call me blessed and declare me happy and to be envied!

49 B ởi Đấng Toàn Năng đã làm các việc lớn cho tôi. Danh Ngài là thánh,

For He Who is almighty has done great things for me—and holy is His name!

50 V à Ngài thương xót kẻ kính sợ Ngài từ đời nầy sang đời kia.

And His mercy (His compassion and kindness toward the miserable and afflicted) is on those who fear Him with godly reverence, from generation to generation and age to age.

51 N gài đã dùng cánh tay mình để tỏ ra quyền phép; Và phá tan mưu của kẻ kiêu ngạo toan trong lòng.

He has shown strength and made might with His arm; He has scattered the proud and haughty in and by the imagination and purpose and designs of their hearts.

52 N gài đã cách người có quyền khỏi ngôi họ, Và nhắc kẻ khiêm nhượng lên.

He has put down the mighty from their thrones and exalted those of low degree.

53 N gài đã làm cho kẻ đói được đầy thức ăn ngon, Và đuổi kẻ giàu về tay không.

He has filled and satisfied the hungry with good things, and the rich He has sent away empty-handed.

54 N gài đã vùa giúp Y-sơ-ra-ên, tôi tớ Ngài, Và nhớ lại sự thương xót mình. Đối với A

He has laid hold on His servant Israel, in remembrance of His mercy,

55 N hư Ngài đã phán cùng tổ phụ chúng ta vậy.

Even as He promised to our forefathers, to Abraham and to his descendants forever.

56 M a-ri với Ê-li-sa-bét chừng ba tháng, rồi trở về nhà mình.

And Mary remained with her for about three months and returned to her home.

57 B ấy giờ, đến ngày mãn nguyệt, Ê-li-sa-bét sanh được một trai.

Now the time that Elizabeth should be delivered came, and she gave birth to a son.

58 X óm riềng bà con nghe Chúa tỏ ra sự thương xót cả thể cho Ê-li-sa-bét, thì chia vui cùng người.

And her neighbors and relatives heard that the Lord had shown great mercy on her, and they rejoiced with her.

59 Q ua ngày thứ tám, họ đều đến để làm lễ cắt bì cho con trẻ; và đặt tên là Xa-cha-ri theo tên của cha.

And it occurred that on the eighth day, when they came to circumcise the child, they were intending to call him Zachariah after his father,

60 N hưng mẹ nói rằng: Không! phải đặt tên con là Giăng.

But his mother answered, Not so! But he shall be called John.

61 H ọ nói: Trong bà con ngươi không ai có tên đó.

And they said to her, None of your relatives is called by that name.

62 H ọ bèn ra dấu hỏi cha muốn đặt tên gì cho con.

And they inquired with signs to his father what he wanted to have him called.

63 X a-cha-ri biểu lấy bảng nhỏ, và viết rằng: Giăng là tên nó. Ai nấy đều lấy làm lạ.

Then Zachariah asked for a writing tablet and wrote, His name is John. And they were all astonished.

64 T ức thì miệng người mở ra, lưỡi được thong thả, nói và ngợi khen Đức Chúa Trời.

And at once his mouth was opened and his tongue loosed, and he began to speak, blessing and praising and thanking God.

65 H ết thảy xóm giềng đều kinh sợ, và người ta nói chuyện với nhau về mọi sự ấy khắp miền núi xứ Giu-đê.

And awe and reverential fear came on all their neighbors; and all these things were discussed throughout the hill country of Judea.

66 A i nghe cũng ghi vào lòng mà nói rằng: Aáy vậy, con trẻ đó sẽ ra thể nào? Vì tay Chúa ở cùng con trẻ ấy.

And all who heard them laid them up in their hearts, saying, Whatever will this little boy be then? For the hand of the Lord was '> so evidently] with him.

67 B ấy giờ, Xa-cha-ri, cho con trẻ ấy, được đầy dẫy Đức Thánh Linh, thì nói tiên tri rằng:

Now Zachariah his father was filled with and controlled by the Holy Spirit and prophesied, saying,

68 N gợi khen Chúa, là Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, Vì đã thăm viếng và chuộc dân Ngài,

Blessed (praised and extolled and thanked) be the Lord, the God of Israel, because He has come and brought deliverance and redemption to His people!

69 C ùng sanh ra cho chúng tôi trong nhà Đa-vít, tôi tớ Ngài, Một Đấng Cứu thế có quyền phép!

And He has raised up a Horn of salvation for us in the house of David His servant—

70 N hư lời Ngài đã dùng miệng các thánh tiên tri phán từ thuở trước,

This is as He promised by the mouth of His holy prophets from the most ancient times —

71 N gài cứu chúng tôi khỏi kẻ thù và tay mọi người ghen ghét chúng tôi;

That we should have deliverance and be saved from our enemies and from the hand of all who detest and pursue us with hatred;

72 N gài tỏ lòng thương xót đến tổ tông chúng tôi, Và nhớ lại giao ước thánh của Ngài,

To make true and show the mercy and compassion and kindness to our forefathers and to remember and carry out His holy covenant '> all the more sacred because it is made by God Himself],

73 T heo như Ngài đã thề với A

That covenant He sealed by oath to our forefather Abraham:

74 M à hứa rằng khi chúng tôi đã được cứu khỏi tay kẻ nghịch thù, Ngài sẽ ban ơn lành cho chúng tôi, trước một Ngài,

To grant us that we, being delivered from the hand of our foes, might serve Him fearlessly

75 L ấy sự thánh khiết và công bình mà hầu việc Ngài, trọn đời mình không sợ hãi chi hết.

In holiness (divine consecration) and righteousness within His presence all the days of our lives.

76 H ỡi con trẻ, người ta sẽ kêu con là tiên tri của Đấng Rất Cao; Con sẽ đi trước mặt Chúa, dọn đường Ngài,

And you, little one, shall be called a prophet of the Most High; for you shall go on before the face of the Lord to make ready His ways,

77 Đ ể cho dân Ngài bởi sự tha tội họ mà biết sự rỗi.

To bring and give the knowledge of salvation to His people in the forgiveness and remission of their sins.

78 V ì Đức Chúa Trời chúng tôi động lòng thương xót, Và mặt trời mọc lên từ nơi cao thăm viếng chúng tôi,

Because of and through the heart of tender mercy and loving-kindness of our God, a Light from on high will dawn upon us and visit

79 Đ ể soi những kẻ ngồi chỗ tối tăm và trong bóng sự chết, Cùng đưa chơn chúng tôi đi đường bình an.

To shine upon and give light to those who sit in darkness and in the shadow of death, to direct and guide our feet in a straight line into the way of peace.

80 V ả, con trẻ ấy lớn lên, tâm thần mạnh mẽ, ở nơi đồng vắng cho đến ngày tỏ mình ra cùng dân Y-sơ-ra-ên.

And the little boy grew and became strong in spirit; and he was in the deserts (wilderness) until the day of his appearing to Israel.