1 C hớ ganh ghét kẻ làm ác. Đừng ước ao ở cùng chúng nó.

Be not envious of evil men, nor desire to be with them;

2 V ì lòng chúng nó toan điều hủy phá, Và môi họ nói ra sự tổn hại.

For their minds plot oppression and devise violence, and their lips talk of causing trouble and vexation.

3 N hờ sự khôn ngoan, cửa nhà được xây cất nên, Và được vững vàng bởi sự thông sáng;

Through skillful and godly Wisdom is a house (a life, a home, a family) built, and by understanding it is established,

4 N hờ sự tri thức, các phòng vi đều được đầy đủ Các thứ tài vật quí báu đẹp đẽ.

And by knowledge shall its chambers be filled with all precious and pleasant riches.

5 N gười khôn ngoan có sức mạnh, Và người tri thức gia thêm năng lực.

A wise man is strong and is better than a strong man, and a man of knowledge increases and strengthens his power;

6 V ì con phải nhờ mưu khôn mà đánh giặc; Đâu có nhiều mưu sĩ thì đặng toàn thắng.

For by wise counsel you can wage your war, and in an abundance of counselors there is victory and safety.

7 S ự khôn ngoan lấy làm cao xa quá cho kẻ ngu dại; Nó không mở miệng ra nơi cửa thành.

Wisdom is too high for a fool; he opens not his mouth in the gate.

8 K ẻ nào toan làm điều ác, Người ta sẽ gọi hắn là kẻ gian giảo.

He who plans to do evil will be called a mischief-maker.

9 T ư tưởng ngu dại là tội lỗi; Kẻ nhạo báng lấy làm gớm ghiếc cho loài người.

The plans of the foolish and the thought of foolishness are sin, and the scoffer is an abomination to men.

10 N ếu con ngã lòng trong ngày hoạn nạn, Thì sức lực con nhỏ mọn thay.

If you faint in the day of adversity, your strength is small.

11 H ãy giải cứu kẻ bị đùa đến sự chết, Và chớ chối rỗi cho người đi xiêu tó tới chốn hình khổ.

Deliver those who are drawn away to death, and those who totter to the slaughter, hold them back.

12 N ếu con nói: Chúng tôi chẳng biết gì đến; Thì Đấng mà cân nhắc lòng người ta, há chẳng xem xét điều ấy sao? Và Đấng gìn giữ linh hồn con, há không biết đến ư? Chớ thì Ngài chẳng báo cho mỗi người tùy theo công việc họ làm sao?

If you say, Behold, we did not know this, does not He Who weighs and ponders the heart perceive and consider it? And He Who guards your life, does not He know it? And shall not He render to every man according to his works?

13 H ỡi con, hãy ăn mật, vì nó ngon lành; Tàng ong lấy làm ngọt ngào cho ổ gà con.

My son, eat honey, because it is good, and the drippings of the honeycomb are sweet to your taste.

14 C on sẽ biết sự khôn ngoan nơi linh hồn con cũng như vậy; Nếu con đã tìm được sự khôn ngoan, ắt sẽ có phần thưởng, Và sự trông đợi của con sẽ chẳng phải thành luống công.

So shall you know skillful and godly Wisdom to be thus to your life; if you find it, then shall there be a future and a reward, and your hope and expectation shall not be cut off.

15 H ỡi kẻ ác, chớ rình rập nhà người công bình; Đừng phá tan chỗ nghĩ ngơi của người.

Lie not in wait as a wicked man against the dwelling of the righteous (the upright, in right standing with God); destroy not his resting-place;

16 V ì người công bình dầu sa ngã bảy lần, cũng chổi dậy; Còn kẻ hung ác bị tai vạ đánh đổ.

For a righteous man falls seven times and rises again, but the wicked are overthrown by calamity.

17 K hi kẻ thù nghịch con sa ngã, chớ vui mừng; Lúc nó bị đánh đổ, lòng con đừng hớn hở;

Rejoice not when your enemy falls, and let not your heart be glad when he stumbles or is overthrown,

18 K ẻo e Đức Giê-hô-va thấy điều đó, mà chẳng đẹp lòng, Bèn cất cơn thạnh nộ Ngài khỏi nó chăng.

Lest the Lord see it and it be evil in His eyes and displease Him, and He turn away His wrath from him.

19 C hớ nổi giận vì cớ kẻ làm ác, Cũng đừng ganh ghét những người hung dữ;

Fret not because of evildoers, neither be envious of the wicked,

20 V ì kẻ làm gian ác sẽ không được thiện báo, Và đèn kẻ hung dữ sẽ tắt đi.

For there shall be no reward for the evil man; the lamp of the wicked shall be put out.

21 H ỡi con, hãy kính sợ Đức Giê-hô-va và tôn kính vua; Chớ hội hiệp cùng kẻ phản nghịch;

My son, fear the Lord and the king, and do not associate with those who are given to change,

22 V ì sự tai họa của chúng xảy đến thình lình; Và ai biết sự phá hại của người nầy người kia?

For their calamity shall rise suddenly, and who knows the punishment and ruin which both will bring upon ?

23 N hững ngôn ngữ nầy cũng do kẻ khôn ngoan mà đến: Trong việc xét đoán tư vị người, ấy chẳng phải tốt lành.

These also are sayings of the wise: To discriminate and show partiality, having respect of persons in judging, is not good.

24 K ẻ nào nói với kẻ ác rằng: Ngươi là công bình, Sẽ bị dân tộc rủa sả, và các nước lấy làm gớm ghiếc mình;

He who says to the wicked, You are righteous and innocent—peoples will curse him, nations will defy and abhor him.

25 C òn người nào quở trách kẻ ác ắt sẽ được đẹp lòng, Và sự phước lành sẽ giáng trên họ.

But to those who rebuke the wicked, it will go well with them and they will find delight, and a good blessing will be upon them.

26 A i đáp lời chánh đáng, Tất như hôn nơi môi miệng vậy.

He kisses the lips who give a right answer.

27 H ãy sửa sang công việc ở ngoài của con, Và sắm sẵn tại trong ruộng con; Rồi sau hãy cất nhà của con.

Prepare your work outside and get it ready for yourself in the field; and afterward build your house and establish a home.

28 C hớ làm chứng vô cớ nghịch kẻ lân cận mình; Con há muốn lấy môi miệng mình mà phỉnh gạt sao?

Be not a witness against your neighbor without cause, and deceive not with your lips.

29 C hớ nên nói: Tôi sẽ làm cho hắn như hắn đã làm cho tôi; Tôi sẽ báo người tùy công việc của người.

Say not, I will do to him as he has done to me; I will pay the man back for his deed.

30 T a có đi ngang qua gần ruộng kẻ biếng nhác, Và gần vườn nho của kẻ ngu muội,

I went by the field of the lazy man, and by the vineyard of the man void of understanding;

31 T hấy cây tật lê mọc khắp cùng, Gai góc che khuất mặt đất, Và tường đá của nó đã phá hư rồi

And, behold, it was all grown over with thorns, and nettles were covering its face, and its stone wall was broken down.

32 T a nhìn xem, bèn để ý vào đó; Ta thấy và nhận được sự dạy dỗ.

Then I beheld and considered it well; I looked and received instruction.

33 N gủ một chút, chợp mắt một chút, Khoanh tay ngủ một chút,

Yet a little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep—

34 T hì sự nghèo của con sẽ đến như một kẻ đi rạo, Và sự thiếu thốn của con áp tới như một kẻ cầm binh khí.

So shall your poverty come as a robber, and your want as an armed man.