1 C ó một người đau, tên là La-xa-rơ, ở Bê-tha-ni, là làng của Ma-ri và chị người là Ma-thê.

Now a certain man named Lazarus was ill. He was of Bethany, the village where Mary and her sister Martha lived.

2 M a-ri là người đã xức dầu thơm cho Chúa, và lấy tóc mình lau chơn Ngài; chính anh người là La-xa-rơ đương đau.

This Mary was the one who anointed the Lord with perfume and wiped His feet with her hair. It was her brother Lazarus who was sick.

3 V ậy, hai chị em sai người đến thưa cùng Đức Chúa Jêsus rằng: Lạy Chúa, nầy, kẻ Chúa yêu mắc bịnh.

So the sisters sent to Him, saying, Lord, he whom You love is sick.

4 Đ ức Chúa Jêsus vừa nghe lời đó, bèn phán rằng: Bịnh nầy không đến chết đâu, nhưng vì sự vinh hiển của Đức Chúa Trời, hầu cho Con Đức Chúa Trời bởi đó được sáng danh.

When Jesus received the message, He said, This sickness is not to end in death; but it is to honor God and to promote His glory, that the Son of God may be glorified through (by) it.

5 V ả, Đức Chúa Jêsus yêu Ma-thê, em người và La-xa-rơ.

Now Jesus loved Martha and her sister and Lazarus.

6 K hi Ngài nghe người nầy đau, bèn ở lại hai ngày nữa trong nơi Ngài đương ở.

Therefore when He heard that Lazarus was sick, He still stayed two days longer in the same place where He was.

7 R ồi đó, Ngài phán cùng môn đồ rằng: Chúng ta hãy trở về xứ Giu-đê.

Then after that interval He said to His disciples, Let us go back again to Judea.

8 M ôn đồ thưa rằng: Thưa thầy, hôm trước dân Giu-đa tìm ném đá thầy, thầy còn trở lại nơi họ sao!

The disciples said to Him, Rabbi, the Jews only recently were intending and trying to stone You, and are You going back there again?

9 Đ ức Chúa Jêsus đáp rằng: Trong ban ngày há chẳng phải có mười hai giờ sao? nếu ai đi ban ngày, thì không vấp vì thấy sự sáng của thế gian nầy.

Jesus answered, Are there not twelve hours in the day? Anyone who walks about in the daytime does not stumble, because he sees the light of this world.

10 N hưng nếu ai đi ban đêm, thì vấp, vì không có sự sáng.

But if anyone walks about in the night, he does stumble, because there is no light in him.

11 N gài phán như vậy, rồi tiếp rằng: La-xa-rơ, bạn ta, đương ngủ; nhưng ta đi đánh thức người.

He said these things, and then added, Our friend Lazarus is at rest and sleeping; but I am going there that I may awaken him out of his sleep.

12 M ôn đồ thưa rằng: Thưa Chúa, nếu người ngủ, chắc sẽ được lành.

The disciples answered, Lord, if he is sleeping, he will recover.

13 V ả, Đức Chúa Jêsus phán lời đó chỉ về sự chết của La-xa-rơ; song môn đồ tưởng nói về giấc ngủ thường.

However, Jesus had spoken of his death, but they thought that He referred to falling into a refreshing and natural sleep.

14 Đ ức Chúa Jêsus bèn nói tỏ tường cùng môn đồ rằng: La-xa-rơ chết rồi.

So then Jesus told them plainly, Lazarus is dead,

15 T a vì các ngươi mừng không có ta tại đó, để cho các ngươi tin; nhưng chúng ta hãy đi đến cùng người.

And for your sake I am glad that I was not there; it will help you to believe (to trust and rely on Me). However, let us go to him.

16 N hơn đó, Thô-ma, gọi là Đi-đim, nói với môn đồ khác rằng: Chúng ta cũng hãy đi tới đó đặng chết với Ngài!

Then Thomas, who was called the Twin, said to his fellow disciples, Let us go too, that we may die along with Him.

17 K hi Đức Chúa Jêsus đến nơi, thấy đã chôn La-xa-rơ trong mộ bốn ngày rồi.

So when Jesus arrived, He found that he had already been in the tomb four days.

18 V ả, thành Bê-tha-ni cách thành Giê-ru-sa-lem chỉ độ mười lăm ếch-ta-đơ.

Bethany was near Jerusalem, only about two miles away,

19 C ó nhiều người Giu-đa đã đến đó đặng yên ủi Ma-thê và Ma-ri về sự anh chết.

And a considerable number of the Jews had gone out to see Martha and Mary to console them concerning their brother.

20 L úc Ma-thê nghe Đức Chúa Jêsus đến, thì đi đón Ngài; nhưng Ma-ri thì ngồi tại nhà.

When Martha heard that Jesus was coming, she went to meet Him, while Mary remained sitting in the house.

21 M a-thê thưa cùng Đức Chúa Jêsus rằng: Lạy Chúa, nếu Chúa có đây, thì anh tôi không chết;

Martha then said to Jesus, Master, if You had been here, my brother would not have died.

22 m à bây giờ tôi cùng biết mọi điều Ngài sẽ xin Đức Chúa Trời, Đức Chúa Trời ắt ban cho.

And even now I know that whatever You ask from God, He will grant it to You.

23 Đ ức Chúa Jêsus phán rằng: Anh ngươi sẽ sống lại.

Jesus said to her, Your brother shall rise again.

24 M a-thê thưa rằng: Tôi vẫn biết rằng đến sự sống lại ngày cuối cùng, anh tôi sẽ sống lại.

Martha replied, I know that he will rise again in the resurrection at the last day.

25 Đ ức Chúa Jêsus phán rằng: Ta là sự sống lại và sự sống; kẻ nào tin ta thì sẽ sống, mặc dầu đã chết rồi.

Jesus said to her, I am the Resurrection and the Life. Whoever believes in (adheres to, trusts in, and relies on) Me, although he may die, yet he shall live;

26 C òn ai sống mà tin ta thì không hề chết. Ngươi tin điều đó chăng?

And whoever continues to live and believes in (has faith in, cleaves to, and relies on) Me shall never die at all. Do you believe this?

27 N gười thưa rằng: Lạy Chúa, phải, tôi tin Chúa là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời, là Đấng phải đến thế gian.

She said to Him, Yes, Lord, I have believed that You are the Christ (the Messiah, the Anointed One), the Son of God, Who was to come into the world.

28 N gười nói xong, liền về, lén kêu em là Ma-ri, mà rằng: Thầy ở đằng kia, đương gọi em lại.

After she had said this, she went back and called her sister Mary, privately whispering to her, The Teacher is close at hand and is asking for you.

29 M a-ri vừa nghe mấy lời, vội vàng đứng dậy đến cùng Ngài.

When she heard this, she sprang up quickly and went to Him.

30 V ả, Đức Chúa Jêsus chưa vào trong làng, nhưng còn đứng nơi Ma-thê đón Ngài.

Now Jesus had not yet entered the village, but was still at the same spot where Martha had met Him.

31 K hi những người Giu-đa đương ở trong nhà với Ma-ri và yên ủi người, thấy người đứng dậy đi ra vội vả như vậy, thì theo sau, vì nghĩ rằng người đến mộ đặng khóc.

When the Jews who were sitting with her in the house and consoling her saw how hastily Mary had arisen and gone out, they followed her, supposing that she was going to the tomb to pour out her grief there.

32 N hưng Ma-ri, lúc đã tới nơi Đức Chúa Jêsus đứng, vừa thấy Ngài, thì sấp mình xuống chơn Ngài mà nói rằng: Lạy Chúa, nếu có Chúa đây, thì anh tôi không chết!

When Mary came to the place where Jesus was and saw Him, she dropped down at His feet, saying to Him, Lord, if You had been here, my brother would not have died.

33 Đ ức Chúa Jêsus thấy người khóc, và những người Giu-đa đi với người cũng khóc, bèn đau lòng cảm động mà phán rằng: Các ngươi đã chôn người ở đâu?

When Jesus saw her sobbing, and the Jews who came with her sobbing, He was deeply moved in spirit and troubled.

34 C húng thưa rằng: Lạy Chúa, xin hãy lại coi.

And He said, Where have you laid him? They said to Him, Lord, come and see.

35 Đ ức Chúa Jêsus khóc.

Jesus wept.

36 N gười Giu-đa bèn nói rằng: Kìa, người yêu La-xa-rơ là dường nào!

The Jews said, See how He loved him!

37 C ó một vài người trong chúng nói: Người đã mở mắt kẻ mù được, há chẳng có thể cũng làm cho người nầy không chết sao?

But some of them said, Could not He Who opened a blind man’s eyes have prevented this man from dying?

38 B ấy giờ, Đức Chúa Jêsus lại đau lòng nữa, bèn đến phần mộ; mộ bằng một cái hang, trước cửa hang có một hòn đá chận lại.

Now Jesus, again sighing repeatedly and deeply disquieted, approached the tomb. It was a cave (a hole in the rock), and a boulder lay against it.

39 Đ ức Chúa Jêsus phán rằng: Hãy lăn hòn đá đi. Ma-thê, là em gái kẻ chết, thưa rằng: Lạy Chúa, đã có mùi, vì người nằm đó bốn ngày rồi.

Jesus said, Take away the stone. Martha, the sister of the dead man, exclaimed, But Lord, by this time he throws off an offensive odor, for he has been dead four days!

40 Đ ức Chúa Jêsus lại phán: Ta há chẳng từng nói với ngươi rằng nếu ngươi tin thì sẽ thấy sự vinh hiển của Đức Chúa Trời sao?

Jesus said to her, Did I not tell you and promise you that if you would believe and rely on Me, you would see the glory of God?

41 V ậy, họ lăn hòn đá đi. Đức Chúa Jêsus bèn nhướng mắt lên trời mà rằng: Thưa Cha, tôi tạ ơn Cha, vì đã nhậm lời tôi.

So they took away the stone. And Jesus lifted up His eyes and said, Father, I thank You that You have heard Me.

42 T ôi biết rõ rằng Cha nhậm lời tôi luôn, nhưng tôi nói vậy là vì cớ đoàn dân nầy đứng chung quanh tôi, hầu cho họ tin rằng ấy chính Cha là Đấng đã sai tôi đến.

Yes, I know You always hear and listen to Me, but I have said this on account of and for the benefit of the people standing around, so that they may believe that You did send Me.

43 K hi Ngài nói xong, bèn kêu lên một tiếng lớn rằng: Hỡi La-xa-rơ, hãy ra!

When He had said this, He shouted with a loud voice, Lazarus, come out!

44 N gười chết đi ra, chơn tay buộc bằng vải liệm và mặt thì phủ khăn. Đức Chúa Jêsus phán cùng chúng rằng: Hãy mở cho người, và để người đi.

And out walked the man who had been dead, his hands and feet wrapped in burial cloths (linen strips), and with a napkin bound around his face. Jesus said to them, Free him of the burial wrappings and let him go.

45 C ó nhiều người Giu-đa đã đến cùng Ma-ri và thấy sự Đức Chúa Jêsus làm bèn tin Ngài.

Upon seeing what Jesus had done, many of the Jews who had come with Mary believed in Him.

46 N hưng một vài người trong bọn đó đi tìm người Pha-ri-si, mách cho họ sự Đức Chúa Jêsus đã làm.

But some of them went back to the Pharisees and told them what Jesus had done.

47 C ác thầy tế lễ cả và người Pha-ri-si nhóm tòa công luận, bàn rằng: Người nầy làm phép lạ nhiều lắm, chúng ta tính thế nào?

So the chief priests and Pharisees called a meeting of the council (the Sanhedrin) and said, What are we to do? For this Man performs many signs (evidences, miracles).

48 N ếu chúng ta để cho người làm, thì thiên hạ tin người, rồi dân Rô-ma sẽ đến diệt nơi nầy và cả nước chúng ta nữa.

If we let Him alone to go on like this, everyone will believe in Him and adhere to Him, and the Romans will come and suppress and destroy and take away our place and our nation '> our temple and city and our civil organization].

49 N hưng một người trong bọn họ, tên là Cai-phe, làm thầy cả thượng phẩm đương niên, nói rằng: Các ngươi chẳng biết gì hết!

But one of them, Caiaphas, who was the high priest that year, declared, You know nothing at all!

50 C ác ngươi chẳng xét rằng thà một người vì dân chịu chết, còn hơn cả nước bị hư mất.

Nor do you understand or reason out that it is expedient and better for your own welfare that one man should die on behalf of the people than that the whole nation should perish (be destroyed, ruined).

51 V ả, người nói điều đó chẳng phải tự mình, nhưng bởi làm thầy cả thượng phẩm đương niên, người nói tiên tri về Đức Chúa Jêsus sẽ vì dân mà chết;

Now he did not say this simply of his own accord; but being the high priest that year, he prophesied that Jesus was to die for the nation,

52 v à không những vì dân thôi, mà cũng để nhóm con cái Đức Chúa Trời đã tản lạc lại làm một đoàn.

And not only for the nation but also for the purpose of uniting into one body the children of God who have been scattered far and wide.

53 T ừ ngày đó, chúng lập mưu giết Ngài.

So from that day on they took counsel and plotted together how they might put Him to death.

54 C ho nên Đức Chúa Jêsus không tỏ mình rõ ràng trong vòng dân Giu-đa nữa, song Ngài đi trong miền gần đồng vắng, nơi một thành gọi là E

For that reason Jesus no longer appeared publicly among the Jews, but left there and retired to the district that borders on the wilderness (the desert), to a village called Ephraim, and there He stayed with the disciples.

55 L ễ Vượt Qua của dân Giu-đa gần đến, có lắm người trong xứ lên thành Giê-ru-sa-lem trước ngày lễ để tẩy uế.

Now the Jewish Passover was at hand, and many from the country went up to Jerusalem in order that they might purify and consecrate themselves before the Passover.

56 V ậy, chúng kiếm Đức Chúa Jêsus, và đứng trong đền thờ, nói với nhau rằng: Các ngươi tưởng thế nào? Người không đến giữ lễ hay sao?

So they kept looking for Jesus and questioned among themselves as they were standing about in the temple '> area], What do you think? Will He not come to the Feast at all?

57 V ả, các thầy tế lễ cả và người Pha-ri-si đã ra lịnh, nếu ai biết Đức Chúa Jêsus ở đâu, thì phải mách với họ, để họ bắt Ngài.

Now the chief priests and Pharisees had given orders that if anyone knew where He was, he should report it to them, so that they might arrest Him.