1 T rừ cơn đói kém thứ nhất trong đời Áp-ra-ham, bấy giờ tại xứ lại có một lần nữa. Y-sác bèn đi đến A-bi-mê-léc, vua Phi-li-tin, tại Ghê-ra.

And there was a famine in the land, other than the former famine that was in the days of Abraham. And Isaac went to Gerar, to Abimelech king of the Philistines.

2 Đ ức Giê-hô-va hiện đến cùng người và phán rằng: Chớ xuống xứ Ê-díp-tô; hãy ở lại xứ mà ta sẽ chỉ cho.

And the Lord appeared to him and said, Do not go down to Egypt; live in the land of which I will tell you.

3 H ãy ngụ trong xứ nầy, ta sẽ ở cùng ngươi và ban phước cho ngươi; vì ta sẽ cho ngươi cùng dòng dõi ngươi các xứ nầy và ta sẽ làm thành lời ta đã thề cùng Áp-ra-ham, cha ngươi.

Dwell temporarily in this land, and I will be with you and will favor you with blessings; for to you and to your descendants I will give all these lands, and I will perform the oath which I swore to Abraham your father.

4 T a sẽ thêm dòng dõi ngươi nhiều như sao trên trời, sẽ cho họ các xứ nầy; hết thảy dân thế gian đều sẽ nhờ dòng dõi ngươi mà được phước;

And I will make your descendants to multiply as the stars of the heavens, and will give to your posterity all these lands (kingdoms); and by your Offspring shall all the nations of the earth be blessed, or by Him bless themselves,

5 v ì Áp-ra-ham đã vâng lời ta và đã giữ điều ta phán dạy, lịnh, luật và lệ của ta.

For Abraham listened to and obeyed My voice and kept My charge, My commands, My statutes, and My laws.

6 V ậy, Y-sác ở tại Ghê-ra.

So Isaac stayed in Gerar.

7 B ởi nàng Rê-be-ca sắc-sảo dung nhan, nên khi dân xứ đó hỏi thăm vợ người, thì người đáp rằng: "Aáy là em gái tôi," e khi nói: "Aáy là vợ tôi," thì họ sẽ giết mình chăng.

And the men of the place asked him about his wife, and he said, She is my sister; for he was afraid to say, She is my wife—, Lest the men of the place should kill me for Rebekah, because she is attractive and is beautiful to look upon.

8 V ả, người ngụ tại xứ đó cũng đã lâu; một ngày kia A-bi-mê-léc, vua Phi-li-tin, ngó ngang qua cửa sổ, thấy Y-sác đương giỡn chơi cùng Rê-be-ca, vợ người,

When he had been there a long time, Abimelech king of the Philistines looked out of a window and saw Isaac caressing Rebekah his wife.

9 b èn đòi Y-sác mà rằng: Quả thật là vợ ngươi đó; sao có nói: Aáy là em gái tôi? Y-sác đáp rằng: Vì tôi có thầm nói: Chớ khá vì nàng mà tôi phải bỏ mình.

And Abimelech called Isaac and said, See here, she is certainly your wife! How did you say to me, She is my sister? And Isaac said to him, Because I thought, Lest I die on account of her.

10 A -bi-mê-léc hỏi: Ngươi làm chi cho chúng ta vậy? Ngộ có một người dân đến nằm cùng vợ ngươi, ngươi làm cho chúng ta phải phạm tội!

And Abimelech said, What is this you have done to us? One of the men might easily have lain with your wife, and you would have brought guilt and sin upon us.

11 A -bi-mê-léc bèn truyền lịnh cho cả dân chúng rằng: Kẻ nào động đến người nầy, hay là vợ người nầy, thì sẽ bị xử tử.

Then Abimelech charged all his people, He who touches this man or his wife shall surely be put to death.

12 Y -sác gieo hột giống trong xứ đó; năm ấy gặt được bội trăm phần; vì Đức Giê-hô-va đã ban phước cho.

Then Isaac sowed seed in that land and received in the same year a hundred times as much as he had planted, and the Lord favored him with blessings.

13 N gười nên thạnh vượng, của cải càng ngày càng thêm cho đến đỗi người trở nên rất lớn.

And the man became great and gained more and more until he became very wealthy and distinguished;

14 N gười có nhiều bầy chiên, bầy bò và tôi tớ rất đông; bởi cớ ấy, dân Phi-li-tin đem lòng ganh ghẻ.

He owned flocks, herds, and a great supply of servants, and the Philistines envied him.

15 M ấy cái giếng lúc trước đầy tớ của Áp-ra-ham, cha người, đã đào, bây giờ đều bị dân Phi-li-tin lấp đất lại hết.

Now all the wells which his father’s servants had dug in the days of Abraham his father, the Philistines had closed and filled with earth.

16 A -bi-mê-léc nói cùng Y-sác rằng: Hãy ra khỏi nơi ta, vì ngươi thạnh vượng hơn chúng ta bội phần.

And Abimelech said to Isaac, Go away from us, for you are much mightier than we are.

17 V ậy, Y-sác bỏ chốn nầy đi đến đóng trại tại trũng Ghê-ra và ở đó.

So Isaac went away from there and pitched his tent in the Valley of Gerar, and dwelt there.

18 Y -sác bèn đào lại mấy cái giếng người ta đã đào trong đời Áp-ra-ham, cha mình, mà bị dân Phi-li-tin lấp đất lại khi Áp-ra-ham qua đời, và đặt tên mấy giếng đó như tên của cha mình đã đặt.

And Isaac dug again the wells of water which had been dug in the days of Abraham his father, for the Philistines had stopped them after the death of Abraham; and he gave them the names by which his father had called them.

19 C ác đầy tớ của Y-sác còn đào thêm giếng nơi trũng, gặp được một giếng nước mạch.

Now Isaac’s servants dug in the valley and found there a well of living water.

20 N hưng bọn chăn chiên Ghê-ra tranh giành cùng bọn chăn chiên của Y-sác, mà rằng: Người đó của chúng ta; nên người đặt tên giếng nầy là Ê-sét. Vì bọn chăn chiên đó có tranh giành cùng mình.

And the herdsmen of Gerar quarreled with Isaac’s herdsmen, saying, The water is ours. And he named the well Esek because they quarreled with him.

21 K ế ấy, các đầy tớ đào một giếng khác, thì bị tranh giành nhau nữa; người đặt tên giếng nầy là Sít-na.

Then dug another well, and they quarreled over that also; so he named it Sitnah.

22 Đ oạn, người bỏ chỗ đó đi đào một giếng khác; về giếng nầy, họ không tranh giành nhau, nên người đặt tên là Rê-hô-bốt, mà rằng: Bây giờ Đức Giê-hô-va đã để cho chúng ta được rộng rãi, và ta sẽ đặng thịnh vượng trong xứ.

And he moved away from there and dug another well, and for that one they did not quarrel. He named it Rehoboth, saying, For now the Lord has made room for us, and we shall be fruitful in the land.

23 Y -sác ở đó đi, dời lên Bê -e-Sê-ba.

Now he went up from there to Beersheba.

24 Đ êm đó Đức Giê-hô-va hiện đến cùng người và phán rằng: Ta là Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham, cha ngươi; chớ sợ chi, ta ở cùng ngươi, sẽ ban phước cho và thêm dòng dõi ngươi, vì cớ Áp-ra-ham là tôi tớ ta.

And the Lord appeared to him the same night and said, I am the God of Abraham your father. Fear not, for I am with you and will favor you with blessings and multiply your descendants for the sake of My servant Abraham.

25 Y -sác lập một bàn thờ, cầu khẩn danh Đức Giê-hô-va và đóng trại tại đó. Đoạn, các đầy tớ người đào một cái giếng tại nơi ấy.

And built an altar there and called on the name of the Lord and pitched his tent there; and there Isaac’s servants were digging a well.

26 V ua A-bi-mê-léc ở Ghê-ra đi đến viếng Y-sác, có A-hu-sát, bạn mình, và Phi-côn, quan tổng binh mình, đi theo.

Then Abimelech went to him from Gerar with Ahuzzah, one of his friends, and Phicol, his army’s commander.

27 Y -sác bèn hỏi rằng: Các người ghét tôi, đã đuổi tôi ra khỏi nơi mình, sao còn đi đến tôi mà chi?

And Isaac said to them, Why have you come to me, seeing that you hate me and have sent me away from you?

28 C húng đáp rằng: Chúng tôi đã thấy rõ ràng Đức Giê-hô-va phù hộ người, nên nói với nhau rằng: Phải có một lời thề giữa chúng tôi và người, để chúng ta kết giao ước với người.

They said, We saw that the Lord was certainly with you; so we said, Let there be now an oath between us, even between you and us, and let us make a covenant with you

29 H ãy thề rằng: Người chẳng bao giờ làm hại chúng tôi, như chúng tôi đã không động đến người, chỉ hậu đãi người và cho đi bình yên. Bây giờ người được Đức Giê-hô-va ban phước cho.

That you will do us no harm, inasmuch as we have not touched you and have done to you nothing but good and have sent you away in peace. You are now the blessed or favored of the Lord!

30 Y -sác bày một bữa tiệc, các người đồng ăn uống.

And he made them a dinner, and they ate and drank.

31 Q ua ngày sau, chúng đậy sớm, lập lời thề với nhau. Rồi, Y-sác đưa các người đó đi về bình yên.

And they rose up early in the morning and took oaths with one another; and Isaac sent them on their way and they departed from him in peace.

32 C ùng trong ngày đó, các đầy tớ của Y-sác đến đem tin cho người hay về giếng họ đã đào, rằng: Chúng tôi đã thấy có nước.

That same day Isaac’s servants came and told him about the well they had dug, saying, We have found water!

33 N gười bèn đặt tên cái giếng đó là Si-ba. Vì cớ đó nên tên thành ấy là Bê -e-Sê-ba cho đến ngày nay.

And he named Shibah; therefore the name of the city is Beersheba to this day.

34 K hi Ê-sau được bốn mươi tuổi, cưới Giu-đít, con gái của Bê -e-ri, người Hê-tít; và Bách-mát, con gái của Ê-lôn, cũng người Hê-tít.

Now Esau was 40 years old when he took as wife Judith the daughter of Beeri the Hittite, and Basemath the daughter of Elon the Hittite.

35 H ai dâu đó là một sự cay đắng lòng cho Y-sác và Rê-be-ca.

And they made life bitter and a grief of mind and spirit for Isaac and Rebekah.