1 C ách lâu ngày, trong năm thứ ba có lời của Đức Giê-hô-va phán dạy Ê-li rằng: Hãy đi, ra mắt A-háp: ta sẽ khiến mưa sa xuống đất.

After many days, the word of the Lord came to Elijah in the third year, saying, Go, show yourself to Ahab, and I will send rain upon the earth.

2 V ậy, Ê-li đi ra mắt A-háp. Vả, tại Sa-ma-ri có cơn đói kém quá đỗi.

So Elijah went to show himself to Ahab. Now the famine was severe in Samaria.

3 A -háp sai gọi Áp-đia, là quan gia tể mình. (Áp-đia rất kính sợ Đức Giê-hô-va.

And Ahab called Obadiah, who was the governor of his house. (Now Obadiah feared the Lord greatly;

4 X ảy ra khi Giê-sa-bên diệt hết các đấng tiên tri đi giấu trong hai hang đá, mỗi hang năm mươi người, dùng bánh và nước mà nuôi họ.)

For when Jezebel cut off the prophets of the Lord, Obadiah took a hundred prophets and hid them by fifties in a cave and fed them with bread and water.)

5 A -háp nói với Áp-đia rằng: Hãy đi khắp xứ, xem hết thảy các suối và khe, có lẽ chúng ta sẽ tìm được cỏ, và cứu cho ngựa và la còn sống, không phải diệt hết các súc vật ta chăng?

And Ahab said to Obadiah, Go into the land to all the fountains of water and to all the brooks; perhaps we may find grass to keep the horses and mules alive, that we lose none of the beasts.

6 V ậy, hai người chia xứ đặng đi tuần. A-háp đi một mình con đường này, và Áp-đia đi một mình con đường kia.

So they divided the land between them to pass through it. Ahab went one way and Obadiah went another way, each by himself.

7 Á p-đia đang đi đường, thì gặp Ê-li ra đón mình. Áp-đia nhìn biết người, sấp mình xuống đất, mà thưa rằng: Hỡi Ê-li chúa tôi! có phải ông chăng?

As Obadiah was on the way, behold, Elijah met him. He recognized him and fell on his face and said, Are you my lord Elijah?

8 N gười đáp: Ừ phải ta. Ngươi hãy đi nói với chủ ngươi rằng: Ê-li ở đây.

He answered him, It is I. Go tell your lord, Behold, Elijah is here.

9 Á p-đia tiếp rằng: Tôi có phạm tội gì, mà ông muốn phó kẻ tôi tớ ông vào tay A-háp, hầu cho người giết tôi đi?

And he said, What sin have I committed, that you would deliver your servant into the hands of Ahab to be slain?

10 T ôi chỉ Giê-hô-va Đức Chúa Trời hằng sống của ông mà thề, chẳng dân nào nước nào mà chủ tôi không sai đến tìm ông và khi người ta đáp rằng: Ê-li không có đây, thì người bắt nước bắt dân ấy thề rằng không ai gặp ông.

As the Lord your God lives, there is no nation or kingdom where my lord has not sent to seek you. And when they said, He is not here, he took an oath from the kingdom or nation that they had not found you.

11 M à bây giờ, ông lại nói với tôi tớ rằng: Hãy đi nói với chủ ngươi: Ê-li ở đây.

And now you say, Go tell your lord, Behold, Elijah is here.

12 R ồi khi tôi lìa khỏi ông, sẽ có thần của Đức Giê-hô-va đem ông đi nơi nào tôi chẳng biết; vậy, khi tôi đi thuật lại cùng A-háp, mà người không thấy ông, ắt sẽ giết tôi đi. Vả, kẻ tôi tớ ông kính sợ Đức Giê-hô-va từ khi thơ ấu.

And as soon as I have gone out from you, the Spirit of the Lord will carry you I know not where; so when I come and tell Ahab and he cannot find you, he will kill me. But I your servant have feared and revered the Lord from my youth.

13 K hi Giê-sa-bên giết các tiên tri của Đức Giê-hô-va, thì tôi có giấu một trăm tiên tri của Đức Giê-hô-va trong hai hang đá, mỗi hang năm mươi người, dùng bánh và nước mà nuôi họ; người ta há không có thuật điều đó cho chúa tôi hay sao?

Was it not told my lord what I did when Jezebel slew the prophets of the Lord, how I hid a hundred men of the Lord’s prophets by fifties in a cave and fed them with bread and water?

14 V à bây giờ, ông biểu tôi: Hãy đi nói với chủ ngươi rằng: Ê-li ở đây. Người ắt sẽ giết tôi đi.

And now you say, Go tell your lord, Behold, Elijah is here; and he will kill me.

15 Ê -li đáp rằng: Ta chỉ sanh mạng Đức Giê-hô-va vạn quân, là Đấng ta phục sự, mà thề rằng: Chính ngày nay ta sẽ ra mắt A-háp.

Elijah said, As the Lord of hosts lives, before Whom I stand, I will surely show myself to Ahab today.

16 V ậy, Áp-đia đi đón A-háp, và thuật lại cho người. A-háp bèn đi đón Ê-li.

So Obadiah went to meet Ahab and told him, and Ahab went to meet Elijah.

17 V ừa khi A-háp thấy Ê-li, thì nói rằng: Có phải ngươi, là kẻ làm rối loạn Y-sơ-ra-ên chăng?

When Ahab saw Elijah, Ahab said to him, Are you he who troubles Israel?

18 Ê -li đáp rằng: Chẳng phải tôi làm rối loạn Y-sơ-ra-ên đâu; bèn là vua và nhà cha vua, bởi vì vua đã bỏ điều răn của Đức Giê-hô-va, và đã tin theo thần Ba-anh.

Elijah replied, I have not troubled Israel, but you have, and your father’s house, by forsaking the commandments of the Lord and by following the Baals.

19 V ậy bây giờ vua hãy sai người đi nhóm cả Y-sơ-ra-ên, với bốn trăm năm mươi tiên tri của Ba-anh, và bốn trăm tiên tri của Át-tạt-tê, ăn tại bàn Giê-sa-bên, khiến họ đến cùng tôi trên núi Cạt-mên.

Therefore send and gather to me all Israel at Mount Carmel, and the 450 prophets of Baal and the 400 prophets of Asherah, who eat at Jezebel’s table.

20 V ậy, A-háp sai người đi nhóm cả dân Y-sơ-ra-ên và những tiên tri đến núi Cạt-mên.

So Ahab sent to all the Israelites and assembled the prophets at Mount Carmel.

21 Đ oạn Ê-li đến trước mặt dân sự mà nói rằng: Các ngươi đi giẹo hai bên cho đến chừng nào? Nếu Giê-hô-va là Đức Chúa Trời, khá theo Ngài; nếu Ba-anh là Đức Chúa Trời, hãy theo hắn. Song dân sự không đáp một lời.

Elijah came near to all the people and said, How long will you halt and limp between two opinions? If the Lord is God, follow Him! But if Baal, then follow him. And the people did not answer him a word.

22 B ấy giờ, Ê-li nói với dân sự rằng: Trong vòng những tiên tri của Đức Giê-hô-va, chỉ một mình ta còn lại; còn các tiên tri Ba-anh số là bốn trăm năm mươi người.

Then Elijah said to the people, I, I only, remain a prophet of the Lord, but Baal’s prophets are 450 men.

23 V ậy, hãy cho chúng ta hai con bò đực; họ phải chọn một con cho mình, sả ra từ miếng, sắp để trên củi, nhưng chớ châm lửa. Còn ta, ta sẽ làm con bò kia, để nó trên củi, nhưng không châm lửa.

Let two bulls be given us; let them choose one bull for themselves and cut it in pieces and lay it on the wood but put no fire to it. I will dress the other bull, lay it on the wood, and put no fire to it.

24 Đ oạn, hãy kêu cầu danh của thần các ngươi, còn ta, ta sẽ kêu cầu danh của Đức Giê-hô-va. Thần đáp lời bằng lửa, ấy quả là Đức Chúa Trời. Cả dân sự đều đáp rằng: Lời nói rất phải.

Then you call on the name of your god, and I will call on the name of the Lord; and the One Who answers by fire, let Him be God. And all the people answered, It is well spoken.

25 Ê -li bèn nói với những tiên tri Ba-anh rằng: hãy chọn một con bò đực, làm nó trước đi, vì các ngươi đông; rồi hãy cầu khẩn danh của thần các ngươi; nhưng chớ châm lửa.

Elijah said to the prophets of Baal, Choose one bull for yourselves and dress it first, for you are many; and call on the name of your god, but put no fire under it.

26 V ậy, chúng bắt con bò mà người ta đã ban cho mà làm nó; rồi từ sớm mai đến trưa, chúng cầu khẩn danh của Ba-anh, và rằng: Hỡi Ba-anh! xin đáp lời chúng tôi. Nhưng chẳng có tiếng gì, cũng chẳng ai đáp lời; chúng đều nhảy chung quanh bàn thờ mình đã dựng lên.

So they took the bull given them, dressed it, and called on the name of Baal from morning until noon, saying, O Baal, hear and answer us! But there was no voice; no one answered. And they leaped upon or limped about the altar they had made.

27 K hi đã đến trưa, Ê-li nhạo chúng mà rằng: Khá la lớn lên đi, vì người là thần; hoặc người đương suy gẫm, hoặc ở đâu xa, hoặc đương đi đường; hay là có lẽ người ngủ, và sẽ thức dậy.

At noon Elijah mocked them, saying, Cry aloud, for he is a god; either he is musing, or he has gone aside, or he is on a journey, or perhaps he is asleep and must be awakened.

28 V ậy, chúng kêu lớn tiếng; và theo thói lệ họ, lấy gươm giáo gạch vào mình cho đến chừng máu chảy ra.

And they cried aloud and cut themselves after their custom with knives and lances until the blood gushed out upon them.

29 K hi quá trưa rồi, họ cứ nói tiên tri như vậy cho đến giờ dâng của lễ chay ban chiều; nhưng vẫn không có tiếng gì, chẳng ai đáp lời, cũng không cố ý đến.

Midday passed, and they played the part of prophets until the time for offering the evening sacrifice, but there was no voice, no answer, no one who paid attention.

30 B ấy giờ, Ê-li nói với cả dân sự rằng: Hãy đến gần ta. Dân sự bèn đến gần người. Đoạn, Ê-li sửa lại cái bàn thờ của Đức Giê-hô-va bị phá hủy.

Then Elijah said to all the people, Come near to me. And all the people came near him. And he repaired the altar of the Lord that had been broken down.

31 N gười lấy mười hai chi phái của các con trai Gia-cốp, là người mà lời của Đức Giê-hô-va đã phán cho rằng: Y-sơ-ra-ên sẽ là tên ngươi.

Then Elijah took twelve stones, according to the number of the tribes of the sons of Jacob, to whom the word of the Lord came, saying, Israel shall be your name.

32 N gười dùng mười hai hòn đá ấy mà dựng lên một cái bàn thờ nhơn danh Đức Giê-hô-va; chung quanh bàn thờ, người đào một cái mương đựng được hai đấu hột giống;

And with the stones Elijah built an altar in the name of the Lord. He made a trench about the altar as great as would contain two measures of seed.

33 r ồi chất củi, sả bò tơ ra từ miếng, và sắp nó lên trên củi. Kế người nói:

He put the wood in order and cut the bull in pieces and laid it on the wood and said, Fill four jars with water and pour it on the burnt offering and the wood.

34 H ãy múc đầy bốn bình nước, và đem đổ trên của lễ thiêu và củi. Người lại nói: Hãy làm lần thứ nhì; thì người ta làm lần thứ nhì. Người tiếp: Hãy làm lần thứ ba, và họ làm lần thứ ba,

And he said, Do it the second time. And they did it the second time. And he said, Do it the third time. And they did it the third time.

35 c ho đến đỗi nước chảy chung quanh bàn thờ, và đầy cái mương nữa.

The water ran round about the altar, and he filled the trench also with water.

36 Đ ến giờ dâng của lễ chay ban chiều, tiên tri Ê-li đến gần và nguyện rằng: Lạy Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham, của Y-sác, và của Y-sơ-ra-ên, ngày nay xin hãy tỏ cho người ta biết rằng Ngài là Đức Chúa Trời trong Y-sơ-ra-ên, rằng tôi là kẻ tôi tớ Ngài, và tôi vâng lời Ngài mà làm mọi sự này.

At the time of the offering of the evening sacrifice, Elijah the prophet came near and said, O Lord, the God of Abraham, Isaac, and Israel, let it be known this day that You are God in Israel and that I am Your servant and that I have done all these things at Your word.

37 Đ ức Giê-hô-va ôi! Xin nhậm lời tôi, xin đáp lời tôi, hầu cho dân sự này nhìn biết rằng Giê-hô-va là Đức Chúa Trời, và Ngài khiến cho lòng họ trở lại.

Hear me, O Lord, hear me, that this people may know that You, the Lord, are God, and have turned their hearts back.

38 L ửa của Đức Giê-hô-va bèn giáng xuống, thiêu đốt của lễ thiêu, củi, đá, bụi, và rút nước trong mương.

Then the fire of the Lord fell and consumed the burnt sacrifice and the wood and the stones and the dust, and also licked up the water that was in the trench.

39 T hấy vậy, cả dân sự sấp mình xuống đất, và la rằng: Giê-hô-va là Đức Chúa Trời! Giê-hô-va là Đức Chúa Trời!

When all the people saw it, they fell on their faces and they said, The Lord, He is God! The Lord, He is God!

40 Ê -li nói với chúng rằng: Hãy bắt các tiên tri của Ba-anh, chớ cho thoát một người nào. Chúng bèn bắt họ, Ê-li đem họ xuống dưới khe Ki-sôn, và giết họ tại đó.

And Elijah said, Seize the prophets of Baal; let not one escape. They seized them, and Elijah brought them down to the brook Kishon, and slew them there.

41 Đ oạn, Ê-li nói cùng A-háp rằng: Hãy đi lên, ăn và uống, vì tôi đã nghe tiếng mưa lớn.

And Elijah said to Ahab, Go up, eat and drink, for there is the sound of abundance of rain.

42 V ậy, A-háp trở lên đặng ăn uống. Nhưng Ê-li leo lên chót núi Cạt-mên, cúi xuống đất và úp mặt mình giữa hai đầu gối.

So Ahab went up to eat and to drink. And Elijah went up to the top of Carmel; and he bowed himself down upon the earth and put his face between his knees

43 Đ oạn, người nói với kẻ tôi tớ mình rằng: Xin hãy đi lên, ngó về phía biển. Kẻ tôi tớ đi lên xem, nhưng nói rằng: Không có chi hết. Ê-li lại nói: Hãy trở lên bảy lần.

And said to his servant, Go up now, look toward the sea. And he went up and looked and said, There is nothing. Elijah said, Go again seven times.

44 L ần thứ bảy, kẻ tôi tớ đáp rằng: Tôi thấy ở phía biển lên một cụm mây nhỏ như lòng bàn tay, Ê-li bèn tiếp: Hãy đi nói với A-háp rằng: Hãy thắng xe và đi xuống, kẻo mưa cầm vua lại chăng.

And at the seventh time the servant said, A cloud as small as a man’s hand is arising out of the sea. And Elijah said, Go up, say to Ahab, Hitch your chariot and go down, lest the rain stop you.

45 T rong một lúc, trời bị mây che đen, gió nổi dậy, và có cơn mưa rất lớn. A-háp bèn lên xe mình, đi đến Gít-rê-ên.

In a little while, the heavens were black with wind-swept clouds, and there was a great rain. And Ahab went to Jezreel.

46 T ay Đức Giê-hô-va giáng trên Ê-li; người thắt lưng, chạy trước A-háp cho đến khi tới Gít-rê-ên.

The hand of the Lord was on Elijah. He girded up his loins and ran before Ahab to the entrance of Jezreel.