1 K ẻ nào ở riêng cách tìm điều chính mình ưa thích; Nó cãi cọ với những sự khôn ngoan thật.

He who willfully separates and estranges himself seeks his own desire and pretext to break out against all wise and sound judgment.

2 K ẻ ngu muội không ưa thích sự thông sáng; Nhưng chỉ muốn lòng nó được bày tỏ ra.

A fool has no delight in understanding but only in revealing his personal opinions and himself.

3 K hi kẻ gian ác đến sự khinh bỉ cũng đến nữa; Và sự sỉ nhục đến với điều nhuốc nha.

When the wicked comes in, he becomes a contemptuous despiser, and with inner baseness comes outer shame and reproach.

4 L ời nói của miệng loài người là giống như nước sâu; Nguồn sự khôn ngoan khác nào cái khe nước chảy.

The words of a man’s mouth are like deep waters, and the fountain of skillful and godly Wisdom is like a gushing stream.

5 L ấy làm chẳng tốt mà nể vì kẻ ác, Đặng lường gạt người công bình trong việc xét đoán.

To respect the person of the wicked and be partial to him, so as to deprive the righteous of justice, is not good.

6 M ôi kẻ ngu muội vào cuộc tranh cạnh, Và miệng nó chiều sự đánh đập.

A fool’s lips bring contention, and his mouth invites a beating.

7 M iệng kẻ ngu muội là sự bại hoại của nó; Môi nó vốn một cai bẫy gài linh hồn của nó.

A fool’s mouth is his ruin, and his lips are a snare to himself.

8 L ời kẻ thèo lẻo như vật thực ngon, Và nó thấu đến ruột gan.

The words of a whisperer or talebearer are as dainty morsels; they go down into the innermost parts of the body.

9 K ẻ thả trôi trong công việc mình, Cũng là anh em của kẻ phá hại.

He who is loose and slack in his work is brother to him who is a destroyer and he who does not use his endeavors to heal himself is brother to him who commits suicide.

10 D anh Đức Giê-hô-va vốn một ngọn tháp kiên cố; Kẻ công bình chạy đến đó, gặp được nơi ẩn trú cao.

The name of the Lord is a strong tower; the righteous man runs into it and is safe, high and strong.

11 T ài vật người giàu, ấy là cái thành kiên cố của người, Trong ý tưởng người cho nó như một bức tường cao.

The rich man’s wealth is his strong city, and as a high protecting wall in his own imagination and conceit.

12 T rước khi sự bại hoại, lòng người vẫn tự cao; Song sự khiêm nhượng đi trước sự tôn trọng.

Haughtiness comes before disaster, but humility before honor.

13 T rả lời trước khi nghe, Aáy là sự điên dại và hổ thẹn cho ai làm vậy.

He who answers a matter before he hears the facts—it is folly and shame to him.

14 T âm thần người nâng đỡ sự bịnh hoạn mình; Nhưng trí bị nao sờn ai chịu sao nổi?

The strong spirit of a man sustains him in bodily pain or trouble, but a weak and broken spirit who can raise up or bear?

15 L òng người khôn khéo được sự tri thức; Và tai người khôn ngoan tìm kiếm sự hiểu biết.

The mind of the prudent is ever getting knowledge, and the ear of the wise is ever seeking (inquiring for and craving) knowledge.

16 C ủa lễ của người nào dẹp đường cho người, Và dẫn người đến trước mặt kẻ sang trọng.

A man’s gift makes room for him and brings him before great men.

17 N gười tiên cáo nghe như phải lẽ; Song bên đàng kia đến, bèn tra xét người.

He who states his case first seems right, until his rival comes and cross-examines him.

18 S ự bắt thăm dẹp điều tranh tụng, Và phân rẽ những kẻ có quyền thế.

To cast lots puts an end to disputes and decides between powerful contenders.

19 M ột anh em bị mếch lòng lấy làm khó được lòng lại hơn là chiếm thủ cái thành kiên cố; Sự tranh giành dường ấy khác nào những chốt cửa đền.

A brother offended is harder to be won over than a strong city, and contentions separate them like the bars of a castle.

20 B ụng người sẽ được no nê bông trái của miệng mình; Huê lợi môi miệng mình sẽ làm cho người no đủ.

A man’s self shall be filled with the fruit of his mouth; and with the consequence of his words he must be satisfied.

21 S ống chết ở nơi quyền của lưỡi; Kẻ ái mộ nó sẽ ăn bông trái của nó.

Death and life are in the power of the tongue, and they who indulge in it shall eat the fruit of it.

22 A i tìm được một người vợ, tức tìm được một điều phước. Và hưởng được ân điển của Đức Giê-hô-va.

He who finds a wife finds a good thing and obtains favor from the Lord.

23 N gười nghèo dùng lời cầu xin; Còn kẻ giàu đáp lại cách xẳng xớm.

The poor man uses entreaties, but the rich answers roughly.

24 N gười nào được nhiều bằng hữu sẽ làm hại cho mình; Nhưng có một bạn tríu mến hơn anh em ruột.

The man of many friends will prove himself a bad friend, but there is a friend who sticks closer than a brother.