1 H ỡi Thê-ô-phi-lơ quí nhơn, vì có nhiều kẻ dốc lòng chép sử về những sự đã làm nên trong chúng ta,

Inasmuch as many have taken in hand to set in order a narrative of those things which have been fulfilled among us,

2 t heo như các người chứng kiến từ lúc ban đầu và trở nên người giảng đạo đã truyền lại cho chúng ta,

just as those who from the beginning were eyewitnesses and ministers of the word delivered them to us,

3 v ậy, sau khi đã xét kỹ càng từ đầu mọi sự ấy, tôi cũng tưởng nên theo thứ tự viết mà tỏ ra cho ông,

it seemed good to me also, having had perfect understanding of all things from the very first, to write to you an orderly account, most excellent Theophilus,

4 đ ể ông biết những điều mình đã học là chắc chắn.

that you may know the certainty of those things in which you were instructed. John’s Birth Announced to Zacharias

5 T rong đời Hê-rốt, vua nước Giu-đê, có một thầy tế lễ, về ban A-bi -a, tên là Xa-cha-ri; vợ người là Ê-li-sa-bét, thuộc về chi phái A-rôn.

There was in the days of Herod, the king of Judea, a certain priest named Zacharias, of the division of Abijah. His wife was of the daughters of Aaron, and her name was Elizabeth.

6 C ả hai đều là công bình trước mặt Đức Chúa Trời, vâng giữ mọi điều răn và lễ nghi của Chúa một cách không chỗ trách được.

And they were both righteous before God, walking in all the commandments and ordinances of the Lord blameless.

7 H ai người không có con, vì Ê-li-sa-bét son sẻ, và cả hai đều cao tuổi.

But they had no child, because Elizabeth was barren, and they were both well advanced in years.

8 V ả, Xa-cha-ri cứ theo thứ tự trong ban mình mà làm chức tế lễ trước mặt Đức Chúa Trời.

So it was, that while he was serving as priest before God in the order of his division,

9 K hi đã bắt thăm theo lệ các thầy cả lập ra rồi, thì người được gọi vào nơi thánh của Chúa để dâng hương.

according to the custom of the priesthood, his lot fell to burn incense when he went into the temple of the Lord.

10 Đ ương giờ dâng hương, cả đoàn dân đông đều ở ngoài cầu nguyện.

And the whole multitude of the people was praying outside at the hour of incense.

11 B ấy giờ có một thiên sứ của Chúa hiện ra cùng Xa-cha-ri, đứng bên hữu bàn thờ xông hương.

Then an angel of the Lord appeared to him, standing on the right side of the altar of incense.

12 X a-cha-ri thấy thì bối rối sợ hãi.

And when Zacharias saw him, he was troubled, and fear fell upon him.

13 N hưng thiên sứ nói cùng người rằng: Hỡi Xa-cha-ri, đừng sợ, vì lời cầu nguyện ngươi đã được nhậm rồi. Ê-li-sa-bét vợ ngươi, sẽ sanh một con trai, ngươi khá đặt tên là Giăng.

But the angel said to him, “Do not be afraid, Zacharias, for your prayer is heard; and your wife Elizabeth will bear you a son, and you shall call his name John.

14 C on trai đó sẽ làm cho ngươi vui mừng hớn hở, và nhiều kẻ sẽ mừng rỡ về sự sanh người ra.

And you will have joy and gladness, and many will rejoice at his birth.

15 V ì người sẽ nên tôn trọng trước mặt Chúa; không uống rượu hay là giống gì làm cho say, và sẽ được đầy dẫy Đức Thánh Linh từ khi còn trong lòng mẹ.

For he will be great in the sight of the Lord, and shall drink neither wine nor strong drink. He will also be filled with the Holy Spirit, even from his mother’s womb.

16 N gười sẽ làm cho nhiều con trai Y-sơ-ra-ên trở lại cùng Chúa, là Đức Chúa Trời của họ;

And he will turn many of the children of Israel to the Lord their God.

17 c hính người lại sẽ lấy tâm thần quyền phép Ê-li mà đi trước mặt Chúa, để đem lòng cha trở về con cái, kẻ loạn nghịch đến sự khôn ngoan của người công bình, đặng sửa soạn cho Chúa một dân sẵn lòng.

He will also go before Him in the spirit and power of Elijah, ‘to turn the hearts of the fathers to the children,’ and the disobedient to the wisdom of the just, to make ready a people prepared for the Lord.”

18 X a-cha-ri thưa rằng: Bởi sao tôi biết được điều đó? Vì tôi đã già, vợ tôi đã cao tuổi rồi.

And Zacharias said to the angel, “How shall I know this? For I am an old man, and my wife is well advanced in years.”

19 T hiên sứ trả lời rằng: Ta là Gáp-ri-ên, đứng rồi mặt Đức Chúa Trời; Ngài đã sai ta đến truyền cho ngươi và báo tin mừng nầy.

And the angel answered and said to him, “I am Gabriel, who stands in the presence of God, and was sent to speak to you and bring you these glad tidings.

20 N ầy, ngươi sẽ câm, không nói được cho đến ngày nào các điều ấy xảy ra, vì ngươi không tin lời ta, là lời đến kỳ sẽ ứng nghiệm.

But behold, you will be mute and not able to speak until the day these things take place, because you did not believe my words which will be fulfilled in their own time.”

21 B ấy giờ, dân chúng đợi Xa-cha-ri, và lấy làm lạ, vì người ở lâu trong nơi thánh.

And the people waited for Zacharias, and marveled that he lingered so long in the temple.

22 K hi Xa-cha-ri ra, không nói với chúng được, thì họ mới hiểu rằng người đã thấy sự hiện thấy gì trong đền thánh; người ra dấu cho họ, mà vẫn còn câm.

But when he came out, he could not speak to them; and they perceived that he had seen a vision in the temple, for he beckoned to them and remained speechless.

23 K hi những ngày về phần việc mình đã trọn, người trở về nhà.

So it was, as soon as the days of his service were completed, that he departed to his own house.

24 K hỏi ít lâu, vợ người là Ê-li-sa-bét chịu thai, ẩn mình đi trong năm tháng, mà nói rằng:

Now after those days his wife Elizabeth conceived; and she hid herself five months, saying,

25 A áy là ơn Chúa đã làm cho tôi, khi Ngài đã đoái đến tôi, để cất sự xấu hổ tôi giữa mọi người.

“Thus the Lord has dealt with me, in the days when He looked on me, to take away my reproach among people.” Christ’s Birth Announced to Mary

26 Đ ến tháng thứ sáu, Đức Chúa Trời sai thiên sứ Gáp-ri-ên đến thành Na-xa-rét, xứ Ga-li-lê,

Now in the sixth month the angel Gabriel was sent by God to a city of Galilee named Nazareth,

27 t ới cùng một người nữ đồng trinh tên là Ma-ri, đã hứa gả cho một người nam tên là Giô-sép, về dòng vua Đa-vít.

to a virgin betrothed to a man whose name was Joseph, of the house of David. The virgin’s name was Mary.

28 T hiên sứ vào chỗ người nữ ở, nói rằng: Hỡi người được ơn, mừng cho ngươi; Chúa ở cùng ngươi.

And having come in, the angel said to her, “Rejoice, highly favored one, the Lord is with you; blessed are you among women!”

29 M a-ri nghe nói thì bối rối, tự hỏi rằng lời chào ấy có nghĩa gì.

But when she saw him, she was troubled at his saying, and considered what manner of greeting this was.

30 T hiên-sứ bèn nói rằng: Hỡi Ma-ri, đừng sợ, vì ngươi đã được ơn trước mặt Đức Chúa Trời.

Then the angel said to her, “Do not be afraid, Mary, for you have found favor with God.

31 N ầy, ngươi sẽ chịu thai và sanh một con trai mà đặt tên là Jêsus.

And behold, you will conceive in your womb and bring forth a Son, and shall call His name Jesus.

32 C on trai ấy sẽ nên tôn trọng, được xưng là Con của Đấng Rất Cao; và Chúa, là Đức Chúa Trời, sẽ ban cho Ngài ngôi Đa-vít là tổ phụ Ngài.

He will be great, and will be called the Son of the Highest; and the Lord God will give Him the throne of His father David.

33 N gài sẽ trị vì đời đời nhà Gia-cốp, nước Ngài vô cùng.

And He will reign over the house of Jacob forever, and of His kingdom there will be no end.”

34 M a-ri bèn thưa rằng: Tôi chẳng hề nhận biết người nam nào, thì làm sao có được sự đó?

Then Mary said to the angel, “How can this be, since I do not know a man?”

35 T hiên sứ truyền rằng: Đức Thánh Linh sẽ đến trên ngươi, và quyền phép Đấng Rất Cao sẽ che phủ ngươi dưới bóng mình, cho nên con thánh sanh ra, phải xưng là Con Đức Chúa Trời.

And the angel answered and said to her, “ The Holy Spirit will come upon you, and the power of the Highest will overshadow you; therefore, also, that Holy One who is to be born will be called the Son of God.

36 K ìa, Ê-li-sa-bét, bà con ngươi, cũng đã chịu thai một trai trong lúc già nua; người ấy vốn có tiếng là son, mà nay cưu mang được sáu tháng rồi.

Now indeed, Elizabeth your relative has also conceived a son in her old age; and this is now the sixth month for her who was called barren.

37 B ởi vì không việc chi Đức Chúa Trời chẳng làm được.

For with God nothing will be impossible.”

38 M a-ri thưa rằng: Tôi đây là tôi tớ Chúa; xin sự ấy xảy ra cho tôi như lời người truyền! Đoạn thiên sứ kìa khỏi Ma-ri.

Then Mary said, “Behold the maidservant of the Lord! Let it be to me according to your word.” And the angel departed from her. Mary Visits Elizabeth

39 T rong những ngày đó, Ma-ri chờ dậy, lật đật đi trong miền núi, đến một thành về xứ Giu-đa,

Now Mary arose in those days and went into the hill country with haste, to a city of Judah,

40 v ào nhà Xa-cha-ri mà chào Ê-li-sa-bét.

and entered the house of Zacharias and greeted Elizabeth.

41 V ả, Ê-li-sa-bét vừa nghe tiếng Ma-ri chào, con nhỏ trong lòng liền nhảy nhót; và Ê-li-sa-bét được đầy Đức Thánh Linh,

And it happened, when Elizabeth heard the greeting of Mary, that the babe leaped in her womb; and Elizabeth was filled with the Holy Spirit.

42 b èn cất tiếng kêu rằng: Ngươi có phải trong đám đờn bà, thai trong lòng ngươi cũng được phước.

Then she spoke out with a loud voice and said, “Blessed are you among women, and blessed is the fruit of your womb!

43 N hơn đâu ta được sự vẻ vang nầy, là mẹ Chúa ta đến thăm ta?

But why is this granted to me, that the mother of my Lord should come to me?

44 B ởi vì tai ta mới nghe tiếng ngươi chào, thì con nhỏ ở trong lòng ta liền nhảy mừng.

For indeed, as soon as the voice of your greeting sounded in my ears, the babe leaped in my womb for joy.

45 P hước cho người đã tin, vì lời Chúa truyền cho sẽ được ứng nghiệm!

Blessed is she who believed, for there will be a fulfillment of those things which were told her from the Lord.” The Song of Mary

46 M a-ri bèn nói rằng: Linh hồn tôi ngợi khen Chúa,

And Mary said: “My soul magnifies the Lord,

47 T âm thần tôi mừng rỡ trong Đức Chúa Trời, là Cứu Chúa tôi.

And my spirit has rejoiced in God my Savior.

48 V ì Ngài đã đoái đến sự hèn hạ của tôi tớ Ngài. Nầy, từ rày về sau, muôn đời sẽ khen tôi là có phước;

For He has regarded the lowly state of His maidservant; For behold, henceforth all generations will call me blessed.

49 B ởi Đấng Toàn Năng đã làm các việc lớn cho tôi. Danh Ngài là thánh,

For He who is mighty has done great things for me, And holy is His name.

50 V à Ngài thương xót kẻ kính sợ Ngài từ đời nầy sang đời kia.

And His mercy is on those who fear Him From generation to generation.

51 N gài đã dùng cánh tay mình để tỏ ra quyền phép; Và phá tan mưu của kẻ kiêu ngạo toan trong lòng.

He has shown strength with His arm; He has scattered the proud in the imagination of their hearts.

52 N gài đã cách người có quyền khỏi ngôi họ, Và nhắc kẻ khiêm nhượng lên.

He has put down the mighty from their thrones, And exalted the lowly.

53 N gài đã làm cho kẻ đói được đầy thức ăn ngon, Và đuổi kẻ giàu về tay không.

He has filled the hungry with good things, And the rich He has sent away empty.

54 N gài đã vùa giúp Y-sơ-ra-ên, tôi tớ Ngài, Và nhớ lại sự thương xót mình. Đối với A

He has helped His servant Israel, In remembrance of His mercy,

55 N hư Ngài đã phán cùng tổ phụ chúng ta vậy.

As He spoke to our fathers, To Abraham and to his seed forever.”

56 M a-ri với Ê-li-sa-bét chừng ba tháng, rồi trở về nhà mình.

And Mary remained with her about three months, and returned to her house. Birth of John the Baptist

57 B ấy giờ, đến ngày mãn nguyệt, Ê-li-sa-bét sanh được một trai.

Now Elizabeth’s full time came for her to be delivered, and she brought forth a son.

58 X óm riềng bà con nghe Chúa tỏ ra sự thương xót cả thể cho Ê-li-sa-bét, thì chia vui cùng người.

When her neighbors and relatives heard how the Lord had shown great mercy to her, they rejoiced with her. Circumcision of John the Baptist

59 Q ua ngày thứ tám, họ đều đến để làm lễ cắt bì cho con trẻ; và đặt tên là Xa-cha-ri theo tên của cha.

So it was, on the eighth day, that they came to circumcise the child; and they would have called him by the name of his father, Zacharias.

60 N hưng mẹ nói rằng: Không! phải đặt tên con là Giăng.

His mother answered and said, “No; he shall be called John.”

61 H ọ nói: Trong bà con ngươi không ai có tên đó.

But they said to her, “There is no one among your relatives who is called by this name.”

62 H ọ bèn ra dấu hỏi cha muốn đặt tên gì cho con.

So they made signs to his father—what he would have him called.

63 X a-cha-ri biểu lấy bảng nhỏ, và viết rằng: Giăng là tên nó. Ai nấy đều lấy làm lạ.

And he asked for a writing tablet, and wrote, saying, “His name is John.” So they all marveled.

64 T ức thì miệng người mở ra, lưỡi được thong thả, nói và ngợi khen Đức Chúa Trời.

Immediately his mouth was opened and his tongue loosed, and he spoke, praising God.

65 H ết thảy xóm giềng đều kinh sợ, và người ta nói chuyện với nhau về mọi sự ấy khắp miền núi xứ Giu-đê.

Then fear came on all who dwelt around them; and all these sayings were discussed throughout all the hill country of Judea.

66 A i nghe cũng ghi vào lòng mà nói rằng: Aáy vậy, con trẻ đó sẽ ra thể nào? Vì tay Chúa ở cùng con trẻ ấy.

And all those who heard them kept them in their hearts, saying, “What kind of child will this be?” And the hand of the Lord was with him. Zacharias’ Prophecy

67 B ấy giờ, Xa-cha-ri, cho con trẻ ấy, được đầy dẫy Đức Thánh Linh, thì nói tiên tri rằng:

Now his father Zacharias was filled with the Holy Spirit, and prophesied, saying:

68 N gợi khen Chúa, là Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, Vì đã thăm viếng và chuộc dân Ngài,

“Blessed is the Lord God of Israel, For He has visited and redeemed His people,

69 C ùng sanh ra cho chúng tôi trong nhà Đa-vít, tôi tớ Ngài, Một Đấng Cứu thế có quyền phép!

And has raised up a horn of salvation for us In the house of His servant David,

70 N hư lời Ngài đã dùng miệng các thánh tiên tri phán từ thuở trước,

As He spoke by the mouth of His holy prophets, Who have been since the world began,

71 N gài cứu chúng tôi khỏi kẻ thù và tay mọi người ghen ghét chúng tôi;

That we should be saved from our enemies And from the hand of all who hate us,

72 N gài tỏ lòng thương xót đến tổ tông chúng tôi, Và nhớ lại giao ước thánh của Ngài,

To perform the mercy promised to our fathers And to remember His holy covenant,

73 T heo như Ngài đã thề với A

The oath which He swore to our father Abraham:

74 M à hứa rằng khi chúng tôi đã được cứu khỏi tay kẻ nghịch thù, Ngài sẽ ban ơn lành cho chúng tôi, trước một Ngài,

To grant us that we, Being delivered from the hand of our enemies, Might serve Him without fear,

75 L ấy sự thánh khiết và công bình mà hầu việc Ngài, trọn đời mình không sợ hãi chi hết.

In holiness and righteousness before Him all the days of our life.

76 H ỡi con trẻ, người ta sẽ kêu con là tiên tri của Đấng Rất Cao; Con sẽ đi trước mặt Chúa, dọn đường Ngài,

“And you, child, will be called the prophet of the Highest; For you will go before the face of the Lord to prepare His ways,

77 Đ ể cho dân Ngài bởi sự tha tội họ mà biết sự rỗi.

To give knowledge of salvation to His people By the remission of their sins,

78 V ì Đức Chúa Trời chúng tôi động lòng thương xót, Và mặt trời mọc lên từ nơi cao thăm viếng chúng tôi,

Through the tender mercy of our God, With which the Dayspring from on high has visited us;

79 Đ ể soi những kẻ ngồi chỗ tối tăm và trong bóng sự chết, Cùng đưa chơn chúng tôi đi đường bình an.

To give light to those who sit in darkness and the shadow of death, To guide our feet into the way of peace.”

80 V ả, con trẻ ấy lớn lên, tâm thần mạnh mẽ, ở nơi đồng vắng cho đến ngày tỏ mình ra cùng dân Y-sơ-ra-ên.

So the child grew and became strong in spirit, and was in the deserts till the day of his manifestation to Israel.