1 Đ ức Chúa Jêsus lại khởi sự giảng dạy nơi bờ biển; có một đoàn dân đông lắm nhóm lại xung quanh Ngài, Ngài bước lên trong một chiếc thuyền và ngồi đó, còn cả đoàn dân thì ở trên đất nơi mé biển.
And again He began to teach by the sea. And a great multitude was gathered to Him, so that He got into a boat and sat in it on the sea; and the whole multitude was on the land facing the sea.
2 N gài lấy thí dụ dạy dỗ họ nhiều điều, và trong khi dạy, Ngài phán rằng:
Then He taught them many things by parables, and said to them in His teaching:
3 H ãy nghe. Có người gieo giống đi ra đặng gieo.
“Listen! Behold, a sower went out to sow.
4 K hi đương gieo, một phần giống rơi dọc đường, chim đến ăn hết.
And it happened, as he sowed, that some seed fell by the wayside; and the birds of the air came and devoured it.
5 M ột phần khác rơi nhằm nơi đất đá sỏi, chỉ có ít đất thịt, tức thì mọc lên, vì bị lấp không sâu;
Some fell on stony ground, where it did not have much earth; and immediately it sprang up because it had no depth of earth.
6 n hưng khi mặt trời đã mọc, thì bị đốt, và bởi không có rễ, nên phải héo.
But when the sun was up it was scorched, and because it had no root it withered away.
7 M ột phần khác rơi nhằm bụi gai; gai mọc lên làm cho nghẹt ngòi, và không kết quả.
And some seed fell among thorns; and the thorns grew up and choked it, and it yielded no crop.
8 M ột phần khác nữa rơi nhằm nơi đất tốt, thì kết quả, lớn lên và nẩy nở ra; một hột ra ba chục, hột khác sáu chục, hột khác một trăm.
But other seed fell on good ground and yielded a crop that sprang up, increased and produced: some thirtyfold, some sixty, and some a hundred.”
9 N gài lại phán rằng: Ai có tai mà nghe, hãy nghe.
And He said to them, “He who has ears to hear, let him hear!” The Purpose of Parables
10 K hi Đức Chúa Jêsus ở một mình, những kẻ xung quanh Ngài cùng mười hai sứ đồ hỏi Ngài về các lời thí dụ.
But when He was alone, those around Him with the twelve asked Him about the parable.
11 N gài phán rằng: Sự mầu nhiệm của nước Đức Chúa Trời đã tỏ ra cho các ngươi; nhưng về phần người ngoài, thì dùng thí dụ để dạy mọi sự,
And He said to them, “To you it has been given to know the mystery of the kingdom of God; but to those who are outside, all things come in parables,
12 h ầu cho họ xem thì xem mà không thấy, nghe thì nghe mà không hiểu; e họ hối cải mà được tha tội chăng.
so that ‘Seeing they may see and not perceive, And hearing they may hear and not understand; Lest they should turn, And their sins be forgiven them.’” The Parable of the Sower Explained
13 Đ oạn, Ngài phán rằng: Các ngươi không hiểu thí dụ ấy sao? Vậy thì thế nào hiểu mọi thí dụ được?
And He said to them, “Do you not understand this parable? How then will you understand all the parables?
14 N gười gieo giống ấy là gieo đạo.
The sower sows the word.
15 N hững kẻ ở dọc đường là kẻ đã chịu đạo gieo nơi mình; nhưng vừa mới nghe đạo, tức thì quỉ Sa-tan đến, cướp lấy đạo đã gieo trong lòng họ đi.
And these are the ones by the wayside where the word is sown. When they hear, Satan comes immediately and takes away the word that was sown in their hearts.
16 C ũng vậy, những người chịu giống gieo nơi đất đá sỏi, là những kẻ nghe đạo, liền vui mừng chịu lấy;
These likewise are the ones sown on stony ground who, when they hear the word, immediately receive it with gladness;
17 s ong vì trong lòng họ không có rễ, chỉ tạm thời mà thôi, nên nỗi gặp khi vì cớ đạo mà xảy ra sự cực khổ, bắt bớ, thì liền vấp phạm.
and they have no root in themselves, and so endure only for a time. Afterward, when tribulation or persecution arises for the word’s sake, immediately they stumble.
18 C òn những kẻ chịu giống gieo nơi bụi gai, là kẻ đã nghe đạo;
Now these are the ones sown among thorns; they are the ones who hear the word,
19 s ong sự lo lắng về đời nầy, sự mê đắm về giàu sang, và các sự tham muốn khác thấu vào lòng họ, làm cho nghẹt ngòi đạo, và trở nên không trái.
and the cares of this world, the deceitfulness of riches, and the desires for other things entering in choke the word, and it becomes unfruitful.
20 N hưng, những người chịu giống gieo vào nơi đất tốt, là kẻ nghe đạo, chịu lấy và kết quả, một hột ra ba chục, hột khác sáu chục, hột khác một trăm.
But these are the ones sown on good ground, those who hear the word, accept it, and bear fruit: some thirtyfold, some sixty, and some a hundred.” Light Under a Basket
21 N gài lại phán cùng họ rằng: Có ai đem đèn để dưới cái thùng hoặc dưới cái giường chăng? Há chẳng phải để trên chơn đèn sao?
Also He said to them, “Is a lamp brought to be put under a basket or under a bed? Is it not to be set on a lampstand?
22 V ì chẳng có điều chi kín mà không phải lộ ra, chẳng có điều chi giấu mà không phải rõ ràng.
For there is nothing hidden which will not be revealed, nor has anything been kept secret but that it should come to light.
23 N ếu ai có tai mà nghe, hãy nghe!
If anyone has ears to hear, let him hear.”
24 N gài lại phán rằng: Hãy cẩn thận về điều mình nghe. Người ta sẽ đong cho các ngươi bằng lường các ngươi đã đong cho, và thêm vào đó nữa.
Then He said to them, “Take heed what you hear. With the same measure you use, it will be measured to you; and to you who hear, more will be given.
25 V ì sẽ ban thêm cho kẻ nào có; nhưng kẻ nào không có, sẽ bị cất lấy điều mình đã có.
For whoever has, to him more will be given; but whoever does not have, even what he has will be taken away from him.” The Parable of the Growing Seed
26 N gài lại phán rằng: Nước Đức Chúa Trời cũng như một người vải giống xuống đất;
And He said, “The kingdom of God is as if a man should scatter seed on the ground,
27 n gười ngủ hay dậy, đêm và ngày, giống cứ nẩy chồi mọc lên, mà người không biết thể nào.
and should sleep by night and rise by day, and the seed should sprout and grow, he himself does not know how.
28 V ì đất tự sanh ra hoa lợi: ban đầu là cây, kế đến bông, đoạn bông kết thành hột.
For the earth yields crops by itself: first the blade, then the head, after that the full grain in the head.
29 K hi hột đã chín, người ta liền tra lưỡi hái vào, vì mùa gặt đã đến.
But when the grain ripens, immediately he puts in the sickle, because the harvest has come.” The Parable of the Mustard Seed
30 N gài lại phán rằng: Chúng ta sánh nước Đức Chúa Trời với chi, hay lấy thí dụ nào mà tỏ ra?
Then He said, “To what shall we liken the kingdom of God? Or with what parable shall we picture it?
31 N ước ấy giống như một hột cải: khi người ta gieo, nó nhỏ hơn hết các hột giống trên đất;
It is like a mustard seed which, when it is sown on the ground, is smaller than all the seeds on earth;
32 s ong khi gieo rồi, nó mọc lên, trở lớn hơn mọi thứ rau, và nứt ra nhành lớn, đến nỗi chim trời núp dưới bóng nó được.
but when it is sown, it grows up and becomes greater than all herbs, and shoots out large branches, so that the birds of the air may nest under its shade.” Jesus’ Use of Parables
33 A áy bởi nhiều lời thí dụ như cách ấy mà Ngài giảng đạo cho họ, tùy theo sức họ nghe được.
And with many such parables He spoke the word to them as they were able to hear it.
34 N gài chẳng hề giảng cho chúng mà không dùng thí dụ; nhưng, khi ở riêng, Ngài cắt nghĩa hết cho môn đồ mình.
But without a parable He did not speak to them. And when they were alone, He explained all things to His disciples. Wind and Wave Obey Jesus
35 Đ ến chiều ngày ấy, Ngài phán cùng môn đồ rằng: Chúng ta hãy qua bờ bên kia.
On the same day, when evening had come, He said to them, “Let us cross over to the other side.”
36 K hi cho dân chúng tan về rồi, Đức Chúa Jêsus cứ ở trong thuyền, và môn đồ đưa Ngài đi; cũng có các thuyền khác cùng đi nữa.
Now when they had left the multitude, they took Him along in the boat as He was. And other little boats were also with Him.
37 V ả, có cơn bão lớn nổi lên, sóng tạt vào thuyền, đến nỗi gần đầy nước;
And a great windstorm arose, and the waves beat into the boat, so that it was already filling.
38 n hưng Ngài đương ở đằng sau lái, dựa gối mà ngủ. Môn đồ thức Ngài dậy mà thưa rằng: Thầy ôi, thầy không lo chúng ta chết sao?
But He was in the stern, asleep on a pillow. And they awoke Him and said to Him, “Teacher, do You not care that we are perishing?”
39 N gài bèn thức dậy, quở gió và phán cùng biển rằng: Hãy êm đi, lặng đi! Gió liền dứt và đều yên lặng như tờ.
Then He arose and rebuked the wind, and said to the sea, “Peace, be still!” And the wind ceased and there was a great calm.
40 Đ oạn, Ngài phán cùng môn đồ rằng: Sao các ngươi sợ? Chưa có đức tin sao?
But He said to them, “Why are you so fearful? How is it that you have no faith?”
41 M ôn đồ kinh hãi lắm, nói với nhau rằng: Vậy thì người nầy là ai, mà gió và biển đều vâng lịnh người?
And they feared exceedingly, and said to one another, “Who can this be, that even the wind and the sea obey Him!”