1 S ince '> as is well known] many have undertaken to put in order and draw up a '> thorough] narrative of the surely established deeds which have been accomplished and fulfilled in and among us,

Hỡi Thê-ô-phi-lơ quí nhơn, vì có nhiều kẻ dốc lòng chép sử về những sự đã làm nên trong chúng ta,

2 E xactly as they were handed down to us by those who from the '> official] beginning were eyewitnesses and ministers of the Word '> the doctrine concerning the attainment through Christ of salvation in the kingdom of God],

theo như các người chứng kiến từ lúc ban đầu và trở nên người giảng đạo đã truyền lại cho chúng ta,

3 I t seemed good and desirable to me, also after having searched out diligently and followed all things closely and traced accurately the course from the highest to the minutest detail from the very first, to write an orderly account for you, most excellent Theophilus,

vậy, sau khi đã xét kỹ càng từ đầu mọi sự ấy, tôi cũng tưởng nên theo thứ tự viết mà tỏ ra cho ông,

4 t hat you may know the full truth and understand with certainty and security against error the accounts (histories) and doctrines of the faith of which you have been informed and in which you have been orally instructed.

để ông biết những điều mình đã học là chắc chắn.

5 I n the days when Herod was king of Judea there was a certain priest whose name was Zachariah, of the daily service (the division) of Abia; and his wife was also a descendant of Aaron, and her name was Elizabeth.

Trong đời Hê-rốt, vua nước Giu-đê, có một thầy tế lễ, về ban A-bi -a, tên là Xa-cha-ri; vợ người là Ê-li-sa-bét, thuộc về chi phái A-rôn.

6 A nd they both were righteous in the sight of God, walking blamelessly in all the commandments and requirements of the Lord.

Cả hai đều là công bình trước mặt Đức Chúa Trời, vâng giữ mọi điều răn và lễ nghi của Chúa một cách không chỗ trách được.

7 B ut they had no child, for Elizabeth was barren; and both were far advanced in years.

Hai người không có con, vì Ê-li-sa-bét son sẻ, và cả hai đều cao tuổi.

8 N ow while on duty, serving as priest before God in the order of his division,

Vả, Xa-cha-ri cứ theo thứ tự trong ban mình mà làm chức tế lễ trước mặt Đức Chúa Trời.

9 A s was the custom of the priesthood, it fell to him by lot to enter '> sanctuary of] the temple of the Lord and burn incense.

Khi đã bắt thăm theo lệ các thầy cả lập ra rồi, thì người được gọi vào nơi thánh của Chúa để dâng hương.

10 A nd all the throng of people were praying outside at the hour of incense.

Đương giờ dâng hương, cả đoàn dân đông đều ở ngoài cầu nguyện.

11 A nd there appeared to him an angel of the Lord, standing at the right side of the altar of incense.

Bấy giờ có một thiên sứ của Chúa hiện ra cùng Xa-cha-ri, đứng bên hữu bàn thờ xông hương.

12 A nd when Zachariah saw him, he was troubled, and fear took possession of him.

Xa-cha-ri thấy thì bối rối sợ hãi.

13 B ut the angel said to him, Do not be afraid, Zachariah, because your petition was heard, and your wife Elizabeth will bear you a son, and you must call his name John.

Nhưng thiên sứ nói cùng người rằng: Hỡi Xa-cha-ri, đừng sợ, vì lời cầu nguyện ngươi đã được nhậm rồi. Ê-li-sa-bét vợ ngươi, sẽ sanh một con trai, ngươi khá đặt tên là Giăng.

14 A nd you shall have joy and exultant delight, and many will rejoice over his birth,

Con trai đó sẽ làm cho ngươi vui mừng hớn hở, và nhiều kẻ sẽ mừng rỡ về sự sanh người ra.

15 F or he will be great and distinguished in the sight of the Lord. And he must drink no wine nor strong drink, and he will be filled with and controlled by the Holy Spirit even in and from his mother’s womb.

Vì người sẽ nên tôn trọng trước mặt Chúa; không uống rượu hay là giống gì làm cho say, và sẽ được đầy dẫy Đức Thánh Linh từ khi còn trong lòng mẹ.

16 A nd he will turn back and cause to return many of the sons of Israel to the Lord their God,

Người sẽ làm cho nhiều con trai Y-sơ-ra-ên trở lại cùng Chúa, là Đức Chúa Trời của họ;

17 A nd he will go before Him in the spirit and power of Elijah, to turn back the hearts of the fathers to the children, and the disobedient and incredulous and unpersuadable to the wisdom of the upright '> the knowledge and holy love of the will of God]—in order to make ready for the Lord a people prepared '> adjusted and disposed and placed in the right moral state].

chính người lại sẽ lấy tâm thần quyền phép Ê-li mà đi trước mặt Chúa, để đem lòng cha trở về con cái, kẻ loạn nghịch đến sự khôn ngoan của người công bình, đặng sửa soạn cho Chúa một dân sẵn lòng.

18 A nd Zachariah said to the angel, By what shall I know and be sure of this? For I am an old man, and my wife is well advanced in years.

Xa-cha-ri thưa rằng: Bởi sao tôi biết được điều đó? Vì tôi đã già, vợ tôi đã cao tuổi rồi.

19 A nd the angel replied to him, I am Gabriel. I stand in the presence of God, and I have been sent to talk to you and to bring you this good news.

Thiên sứ trả lời rằng: Ta là Gáp-ri-ên, đứng rồi mặt Đức Chúa Trời; Ngài đã sai ta đến truyền cho ngươi và báo tin mừng nầy.

20 N ow behold, you will be and will continue to be silent and not able to speak till the day when these things take place, because you have not believed what I told you; but my words are of a kind which will be fulfilled in the appointed and proper time.

Nầy, ngươi sẽ câm, không nói được cho đến ngày nào các điều ấy xảy ra, vì ngươi không tin lời ta, là lời đến kỳ sẽ ứng nghiệm.

21 N ow the people kept waiting for Zachariah, and they wondered at his delaying in the sanctuary.

Bấy giờ, dân chúng đợi Xa-cha-ri, và lấy làm lạ, vì người ở lâu trong nơi thánh.

22 B ut when he did come out, he was unable to speak to them; and they '> clearly] perceived that he had seen a vision in the sanctuary; and he kept making signs to them, still he remained dumb.

Khi Xa-cha-ri ra, không nói với chúng được, thì họ mới hiểu rằng người đã thấy sự hiện thấy gì trong đền thánh; người ra dấu cho họ, mà vẫn còn câm.

23 A nd when his time of performing priestly functions was ended, he returned to his house.

Khi những ngày về phần việc mình đã trọn, người trở về nhà.

24 N ow after this his wife Elizabeth became pregnant, and for five months she secluded herself entirely, saying,

Khỏi ít lâu, vợ người là Ê-li-sa-bét chịu thai, ẩn mình đi trong năm tháng, mà nói rằng:

25 B ecause thus the Lord has dealt with me in the days when He deigned to look on me to take away my reproach among men.

Aáy là ơn Chúa đã làm cho tôi, khi Ngài đã đoái đến tôi, để cất sự xấu hổ tôi giữa mọi người.

26 N ow in the sixth month, the angel Gabriel was sent from God to a town of Galilee named Nazareth,

Đến tháng thứ sáu, Đức Chúa Trời sai thiên sứ Gáp-ri-ên đến thành Na-xa-rét, xứ Ga-li-lê,

27 T o a girl never having been married and a virgin engaged to be married to a man whose name was Joseph, a descendant of the house of David; and the virgin’s name was Mary.

tới cùng một người nữ đồng trinh tên là Ma-ri, đã hứa gả cho một người nam tên là Giô-sép, về dòng vua Đa-vít.

28 A nd he came to her and said, Hail, O favored one '> endued with grace]! The Lord is with you! Blessed (favored of God) are you before all other women!

Thiên sứ vào chỗ người nữ ở, nói rằng: Hỡi người được ơn, mừng cho ngươi; Chúa ở cùng ngươi.

29 B ut when she saw him, she was greatly troubled and disturbed and confused at what he said and kept revolving in her mind what such a greeting might mean.

Ma-ri nghe nói thì bối rối, tự hỏi rằng lời chào ấy có nghĩa gì.

30 A nd the angel said to her, Do not be afraid, Mary, for you have found grace ( free, spontaneous, absolute favor and loving-kindness) with God.

Thiên-sứ bèn nói rằng: Hỡi Ma-ri, đừng sợ, vì ngươi đã được ơn trước mặt Đức Chúa Trời.

31 A nd listen! You will become pregnant and will give birth to a Son, and you shall call His name Jesus.

Nầy, ngươi sẽ chịu thai và sanh một con trai mà đặt tên là Jêsus.

32 H e will be great (eminent) and will be called the Son of the Most High; and the Lord God will give to Him the throne of His forefather David,

Con trai ấy sẽ nên tôn trọng, được xưng là Con của Đấng Rất Cao; và Chúa, là Đức Chúa Trời, sẽ ban cho Ngài ngôi Đa-vít là tổ phụ Ngài.

33 A nd He will reign over the house of Jacob throughout the ages; and of His reign there will be no end.

Ngài sẽ trị vì đời đời nhà Gia-cốp, nước Ngài vô cùng.

34 A nd Mary said to the angel, How can this be, since I have no husband?

Ma-ri bèn thưa rằng: Tôi chẳng hề nhận biết người nam nào, thì làm sao có được sự đó?

35 T hen the angel said to her, The Holy Spirit will come upon you, and the power of the Most High will overshadow you; and so the holy (pure, sinless) Thing (Offspring) which shall be born of you will be called the Son of God.

Thiên sứ truyền rằng: Đức Thánh Linh sẽ đến trên ngươi, và quyền phép Đấng Rất Cao sẽ che phủ ngươi dưới bóng mình, cho nên con thánh sanh ra, phải xưng là Con Đức Chúa Trời.

36 A nd listen! Your relative Elizabeth in her old age has also conceived a son, and this is now the sixth month with her who was called barren.

Kìa, Ê-li-sa-bét, bà con ngươi, cũng đã chịu thai một trai trong lúc già nua; người ấy vốn có tiếng là son, mà nay cưu mang được sáu tháng rồi.

37 F or with God nothing is ever impossible and no word from God shall be without power or impossible of fulfillment.

Bởi vì không việc chi Đức Chúa Trời chẳng làm được.

38 T hen Mary said, Behold, I am the handmaiden of the Lord; let it be done to me according to what you have said. And the angel left her.

Ma-ri thưa rằng: Tôi đây là tôi tớ Chúa; xin sự ấy xảy ra cho tôi như lời người truyền! Đoạn thiên sứ kìa khỏi Ma-ri.

39 A nd at that time Mary arose and went with haste into the hill country to a town of Judah,

Trong những ngày đó, Ma-ri chờ dậy, lật đật đi trong miền núi, đến một thành về xứ Giu-đa,

40 A nd she went to the house of Zachariah and, entering it, saluted Elizabeth.

vào nhà Xa-cha-ri mà chào Ê-li-sa-bét.

41 A nd it occurred that when Elizabeth heard Mary’s greeting, the baby leaped in her womb, and Elizabeth was filled with and controlled by the Holy Spirit.

Vả, Ê-li-sa-bét vừa nghe tiếng Ma-ri chào, con nhỏ trong lòng liền nhảy nhót; và Ê-li-sa-bét được đầy Đức Thánh Linh,

42 A nd she cried out with a loud cry, and then exclaimed, Blessed (favored of God) above all other women are you! And blessed (favored of God) is the Fruit of your womb!

bèn cất tiếng kêu rằng: Ngươi có phải trong đám đờn bà, thai trong lòng ngươi cũng được phước.

43 A nd how be granted to me, that the mother of my Lord should come to me?

Nhơn đâu ta được sự vẻ vang nầy, là mẹ Chúa ta đến thăm ta?

44 F or behold, the instant the sound of your salutation reached my ears, the baby in my womb leaped for joy.

Bởi vì tai ta mới nghe tiếng ngươi chào, thì con nhỏ ở trong lòng ta liền nhảy mừng.

45 A nd blessed (happy, to be envied) is she who believed that there would be a fulfillment of the things that were spoken to her from the Lord.

Phước cho người đã tin, vì lời Chúa truyền cho sẽ được ứng nghiệm!

46 A nd Mary said, My soul magnifies and extols the Lord,

Ma-ri bèn nói rằng: Linh hồn tôi ngợi khen Chúa,

47 A nd my spirit rejoices in God my Savior,

Tâm thần tôi mừng rỡ trong Đức Chúa Trời, là Cứu Chúa tôi.

48 F or He has looked upon the low station and humiliation of His handmaiden. For behold, from now on all generations will call me blessed and declare me happy and to be envied!

Vì Ngài đã đoái đến sự hèn hạ của tôi tớ Ngài. Nầy, từ rày về sau, muôn đời sẽ khen tôi là có phước;

49 F or He Who is almighty has done great things for me—and holy is His name!

Bởi Đấng Toàn Năng đã làm các việc lớn cho tôi. Danh Ngài là thánh,

50 A nd His mercy (His compassion and kindness toward the miserable and afflicted) is on those who fear Him with godly reverence, from generation to generation and age to age.

Và Ngài thương xót kẻ kính sợ Ngài từ đời nầy sang đời kia.

51 H e has shown strength and made might with His arm; He has scattered the proud and haughty in and by the imagination and purpose and designs of their hearts.

Ngài đã dùng cánh tay mình để tỏ ra quyền phép; Và phá tan mưu của kẻ kiêu ngạo toan trong lòng.

52 H e has put down the mighty from their thrones and exalted those of low degree.

Ngài đã cách người có quyền khỏi ngôi họ, Và nhắc kẻ khiêm nhượng lên.

53 H e has filled and satisfied the hungry with good things, and the rich He has sent away empty-handed.

Ngài đã làm cho kẻ đói được đầy thức ăn ngon, Và đuổi kẻ giàu về tay không.

54 H e has laid hold on His servant Israel, in remembrance of His mercy,

Ngài đã vùa giúp Y-sơ-ra-ên, tôi tớ Ngài, Và nhớ lại sự thương xót mình. Đối với A

55 E ven as He promised to our forefathers, to Abraham and to his descendants forever.

Như Ngài đã phán cùng tổ phụ chúng ta vậy.

56 A nd Mary remained with her for about three months and returned to her home.

Ma-ri với Ê-li-sa-bét chừng ba tháng, rồi trở về nhà mình.

57 N ow the time that Elizabeth should be delivered came, and she gave birth to a son.

Bấy giờ, đến ngày mãn nguyệt, Ê-li-sa-bét sanh được một trai.

58 A nd her neighbors and relatives heard that the Lord had shown great mercy on her, and they rejoiced with her.

Xóm riềng bà con nghe Chúa tỏ ra sự thương xót cả thể cho Ê-li-sa-bét, thì chia vui cùng người.

59 A nd it occurred that on the eighth day, when they came to circumcise the child, they were intending to call him Zachariah after his father,

Qua ngày thứ tám, họ đều đến để làm lễ cắt bì cho con trẻ; và đặt tên là Xa-cha-ri theo tên của cha.

60 B ut his mother answered, Not so! But he shall be called John.

Nhưng mẹ nói rằng: Không! phải đặt tên con là Giăng.

61 A nd they said to her, None of your relatives is called by that name.

Họ nói: Trong bà con ngươi không ai có tên đó.

62 A nd they inquired with signs to his father what he wanted to have him called.

Họ bèn ra dấu hỏi cha muốn đặt tên gì cho con.

63 T hen Zachariah asked for a writing tablet and wrote, His name is John. And they were all astonished.

Xa-cha-ri biểu lấy bảng nhỏ, và viết rằng: Giăng là tên nó. Ai nấy đều lấy làm lạ.

64 A nd at once his mouth was opened and his tongue loosed, and he began to speak, blessing and praising and thanking God.

Tức thì miệng người mở ra, lưỡi được thong thả, nói và ngợi khen Đức Chúa Trời.

65 A nd awe and reverential fear came on all their neighbors; and all these things were discussed throughout the hill country of Judea.

Hết thảy xóm giềng đều kinh sợ, và người ta nói chuyện với nhau về mọi sự ấy khắp miền núi xứ Giu-đê.

66 A nd all who heard them laid them up in their hearts, saying, Whatever will this little boy be then? For the hand of the Lord was '> so evidently] with him.

Ai nghe cũng ghi vào lòng mà nói rằng: Aáy vậy, con trẻ đó sẽ ra thể nào? Vì tay Chúa ở cùng con trẻ ấy.

67 N ow Zachariah his father was filled with and controlled by the Holy Spirit and prophesied, saying,

Bấy giờ, Xa-cha-ri, cho con trẻ ấy, được đầy dẫy Đức Thánh Linh, thì nói tiên tri rằng:

68 B lessed (praised and extolled and thanked) be the Lord, the God of Israel, because He has come and brought deliverance and redemption to His people!

Ngợi khen Chúa, là Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, Vì đã thăm viếng và chuộc dân Ngài,

69 A nd He has raised up a Horn of salvation for us in the house of David His servant—

Cùng sanh ra cho chúng tôi trong nhà Đa-vít, tôi tớ Ngài, Một Đấng Cứu thế có quyền phép!

70 T his is as He promised by the mouth of His holy prophets from the most ancient times —

Như lời Ngài đã dùng miệng các thánh tiên tri phán từ thuở trước,

71 T hat we should have deliverance and be saved from our enemies and from the hand of all who detest and pursue us with hatred;

Ngài cứu chúng tôi khỏi kẻ thù và tay mọi người ghen ghét chúng tôi;

72 T o make true and show the mercy and compassion and kindness to our forefathers and to remember and carry out His holy covenant '> all the more sacred because it is made by God Himself],

Ngài tỏ lòng thương xót đến tổ tông chúng tôi, Và nhớ lại giao ước thánh của Ngài,

73 T hat covenant He sealed by oath to our forefather Abraham:

Theo như Ngài đã thề với A

74 T o grant us that we, being delivered from the hand of our foes, might serve Him fearlessly

Mà hứa rằng khi chúng tôi đã được cứu khỏi tay kẻ nghịch thù, Ngài sẽ ban ơn lành cho chúng tôi, trước một Ngài,

75 I n holiness (divine consecration) and righteousness within His presence all the days of our lives.

Lấy sự thánh khiết và công bình mà hầu việc Ngài, trọn đời mình không sợ hãi chi hết.

76 A nd you, little one, shall be called a prophet of the Most High; for you shall go on before the face of the Lord to make ready His ways,

Hỡi con trẻ, người ta sẽ kêu con là tiên tri của Đấng Rất Cao; Con sẽ đi trước mặt Chúa, dọn đường Ngài,

77 T o bring and give the knowledge of salvation to His people in the forgiveness and remission of their sins.

Để cho dân Ngài bởi sự tha tội họ mà biết sự rỗi.

78 B ecause of and through the heart of tender mercy and loving-kindness of our God, a Light from on high will dawn upon us and visit

Vì Đức Chúa Trời chúng tôi động lòng thương xót, Và mặt trời mọc lên từ nơi cao thăm viếng chúng tôi,

79 T o shine upon and give light to those who sit in darkness and in the shadow of death, to direct and guide our feet in a straight line into the way of peace.

Để soi những kẻ ngồi chỗ tối tăm và trong bóng sự chết, Cùng đưa chơn chúng tôi đi đường bình an.

80 A nd the little boy grew and became strong in spirit; and he was in the deserts (wilderness) until the day of his appearing to Israel.

Vả, con trẻ ấy lớn lên, tâm thần mạnh mẽ, ở nơi đồng vắng cho đến ngày tỏ mình ra cùng dân Y-sơ-ra-ên.