1 B elshazzar the king made a great feast for a thousand of his lords, and he drank his wine in the presence of the thousand.

Vua Bên-xát-sa dọn tiệc lớn đãi một ngàn đại thần mình, và vua uống rượu trước mặt họ.

2 B elshazzar, while he was tasting the wine, commanded that the gold and silver vessels which his father Nebuchadnezzar had taken out of the temple which was in Jerusalem be brought, that the king and his lords, his wives, and his concubines might drink from them.

Vua Bên-xát-sa đương nhấm rượu, truyền đem những khí mạnh bằng vàng và bạc mà vua Nê-bu-cát-nết-sa, cha mình, đã lấy trong đền thờ tại Giê-ru-sa-lem, hầu cho vua và các đại thần, cùng các hoàng hậu và cung phi vua dùng mà uống.

3 T hen they brought in the gold and silver vessels which had been taken out of the temple, the house of God which was in Jerusalem; and the king and his lords, his wives, and his concubines drank from them.

Người ta bèn đem đến những khí mạnh bằng vàng đã lấy từ trong đền thờ của nhà Đức Chúa Trời, tại Giê-ru-sa-lem; và vua cùng các đại thần, các hoàng hậu và cung phi mình dùng mà uống.

4 T hey drank wine and praised the gods of gold and silver, of bronze, iron, wood, and stone.

Vậy họ uống rượu và ngợi khen các thần bằng vàng, bằng bạc, bằng đồng, bằng sắt, bằng gỗ và bằng đá.

5 I mmediately and suddenly there appeared the fingers of a man’s hand and wrote on the plaster of the wall opposite the candlestick in the king’s palace, and the king saw the part of the hand that wrote.

Chính giờ đó, co những ngón tay của bàn tay người hiện ra, viết trên vôi tường cung vua, đối ngay chỗ để chơn đèn; và vua trông thấy phần bàn tay đó đương viết.

6 T hen the color and the hilarious brightness of the king’s face was changed, and his thoughts troubled and alarmed him; the joints and muscles of his hips and back gave way and his knees smote together.

Bấy giờ vua biến sắc mặt, các ý tưởng làm cho vua bối rối; các xương lưng rời khớp ra, và hai đầu gối chạm vào nhau.

7 T he king cried aloud to bring in the enchanters or soothsayers, the Chaldeans, and the astrologers. The king said to the wise men of Babylon, Whoever will read this writing and show me the interpretation of it will be clothed with purple and have a chain of gold put about his neck and will be the third ruler in the kingdom.

Vua kêu lớn tiếng truyền vời các thuật sĩ, người Canh-đê, và thầy bói đến. Đoạn, vua cất tiếng và nói cùng những bác sĩ của Ba-by-lôn rằng: Ai đọc được chữ nầy và giải nghĩa ra cho ta, thì sẽ được mặc màu tía, được đeo vòng vàng vào cổ, và được dự bật thứ ba trong việc chánh trị nhà nước.

8 A nd all the king’s wise men came in, but they could not read the writing or make known to the king the interpretation of it.

Bấy giờ hết thảy bác sĩ của vua đều vào; nhưng họ không đọc được chữ, cũng không thể cắt nghĩa cho vua được.

9 T hen King Belshazzar was greatly perplexed and alarmed and the color faded from his face, and his lords were puzzled and astounded.

Vua Bên-xát-sa lấy làm bối rối lắm; sắc mặt người đổi đi; các quan đại thần đều bỡ ngỡ.

10 N ow the queen, overhearing the exciting words of the king and his lords, came into the banquet house. The queen said, O king, live forever! Do not be alarmed at your thoughts or let your cheerful expression and the color of your face be changed.

Bà thái hậu, vì cớ lời của vua và các quan đại thần đã nói, bèn vào trong phòng tiệc, cất tiếng nói rằng: Hỡi vua, chúc vua sống đời đời! Xin vua chớ để tư tưởng bối rối, chớ đổi sắc mặt đi!

11 T here is a man in your kingdom in whom is the Spirit of the holy God, and in the days of your father light and understanding and wisdom like the wisdom of the gods were found in him; and King Nebuchadnezzar, your father—the king, I say, your father—appointed him master of the magicians, enchanters or soothsayers, Chaldeans, and astrologers,

Trong nước vua có một người, linh của các thần thánh ở trong nó. Về đời vua cha, người ta thấy trong nó có ánh sáng, sự thông minh, khôn ngoan, như sự khôn ngoan của các vì thần. Vậy nên vua Nê-bu-cát-nết-sa, cha vua, chính cha vua, đã lập người lên làm đầu các đồng bóng, thuật sĩ, người Canh-đê và thầy bói,

12 B ecause an excellent spirit, knowledge, and understanding to interpret dreams, clarify riddles, and solve knotty problems were found in this same Daniel, whom the king named Belteshazzar. Now let Daniel be called, and he will show the interpretation.

bởi vì Đa-ni-ên mà vua đã đặt tên Bên-tơ-xát-sa, trong người có linh tánh tốt lành, có sự thông biết và khôn sáng để giải nghĩa được những câu kín nhiệm, và làm co những sự hồ nghi tan chảy. Vậy bây giờ hãy sai gọi Đa-ni-ên, và người sẽ giải nghĩa cho.

13 T hen Daniel was brought in before the king. And the king said to Daniel, Are you that Daniel of the children of the captivity of Judah, whom the king my father brought out of Judah?

Bấy giờ Đa-ni-ên được đem đến trước mặt vua. Đoạn, vua cất tiếng nói cùng Đa-ni-ên rằng: Ngươi có phải là Đa-ni-ên, một trong các con cái phu tù Giu-đa, mà vua cha ta đã điệu từ Giu-đa về chăng?

14 I have heard of you, that the Spirit of the holy God is in you and that light and understanding and superior wisdom are found in you.

Ta đã nghe nói về ngươi rằng linh của các thần ở trong ngươi, và người ta đã thấy trong ngươi có ánh sáng, sự thông minh, và khôn ngoan lạ thường.

15 N ow the wise men, the enchanters, have been brought in before me that they might read this writing and make known to me the interpretation of it, but they could not show the interpretation of the matter.

Bây giờ những bác sĩ và thuật sĩ đã được đem đến trước mặt ta để đọc những chữ nầy và giải nghĩa cho ta; nhưng họ không giải nghĩa được.

16 B ut I have heard of you, that you can make interpretations and solve knotty problems. Now if you can read the writing and make known to me its interpretation, you shall be clothed with purple and have a chain of gold put around your neck and shall be the third ruler in the kingdom.

Ta nghe nói rằng ngươi có thể giải nghĩa và làm cho những sự hồ nghi tan chảy. Vậy nếu ngươi đọc được chữ nầy và giải nghĩa cho ta, thì sẽ được mặc màu tía, sẽ mang vòng vàng nơi cổ, và dự chức thứ ba trong việc chánh trị nhà nước.

17 T hen Daniel answered before the king, Let your gifts be for yourself and give your rewards to another. However, I will read the writing to the king and make known to him the interpretation.

Bấy giờ Đa-ni-ên cất tiếng và nói trước mặt vua rằng: Vua hãy giữ lại của ban thưởng, và lễ vật vua hãy ban cho kẻ khác! Dầu vậy, tôi sẽ đọc chữ viết đó và giải nghĩa cho vua.

18 O king, the Most High God gave Nebuchadnezzar your father a kingdom and greatness and glory and majesty;

Hỡi vua, Đức Chúa Trời Rất Cao đã ban ngôi vua và quyền thế lớn, sự tôn vinh và uy nghiêm cho cha vua là Nê-bu-cát-nết-sa.

19 A nd because of the greatness that He gave him, all peoples, nations, and languages trembled and feared before him. Whom he would he slew, and whom he would he kept alive; whom he would he set up, and whom he would he put down.

Vì cớ Ngài đã ban cho người quyền to, thì hết thảy các dân, các nước, các thứ tiếng đều run rẩy trước mặt người, và sợ hãi người. Người muốn giết ai thì giết, và muốn để ai sống thì để. Người nâng ai cao lên hay hạ ai thấp xuống thì tùy ý người.

20 B ut when his heart was lifted up and his mind and spirit were hardened so that he dealt proudly, he was deposed from his kingly throne and his glory was taken from him;

Nhưng vì lòng người tự cao, và tánh người cứng cỏi, làm một cách kiêu ngạo, nên người bị truất mất ngôi vua và lột hết sự vinh hiển.

21 H e was driven from among men, and his heart or mind was made like the beasts, and his dwelling was with the wild asses. He was fed with grass like oxen, and his body was wet with the dew of the heavens until he learned and knew that the Most High God rules in the kingdom of men and that He appoints and sets over it whomever He will.

Người bị đuổi khỏi giữa các con trai loài người; lòng người trở nên giống như lòng súc vật, và chỗ ở người thì cùng với những lừa rừng. Người bị nuôi bằng cỏ như bò, và thân người bị nhuần thấm sương móc trên trời, cho đến khi người nhận biết rằng Đức Chúa Trời Rất Cao cai trị trong nước loài người, và Ngài muốn lập ai lên đó tùy ý.

22 A nd you his son, O Belshazzar, have not humbled your heart and mind, though you knew all this.

Hỡi vua Bên-xát-sa, con của người, vua cũng vậy, dầu vua đã biết hết các việc ấy, mà lòng vua cũng không chịu nhún nhường chút nào;

23 A nd you have lifted yourself up against the Lord of heaven, and the vessels of His house have been brought before you, and you and your lords, your wives, and your concubines have drunk wine from them; and you have praised the gods of silver and gold, of bronze, iron, wood, and stone, which do not see or hear or know; but the God in Whose hand your breath is and Whose are all your ways you have not honored and glorified.

nhưng vua đã lên mình nghịch cũng Chúa trên trời, mà khiến đem đến trước vua những khí mạnh của nhà Ngài, và dùng mà uống rượu, cùng với các quan đại thần, các hoàng hậu và cung phi vua. Vua cũng đã tôn vinh thần bằng bạc, bằng vàng, bằng đồng, bằng sắt, bằng gỗ và bằng đá, là những thần không thấy không nghe không biết gì; và vua không thờ phượng Đức Chúa Trời là Đấng cầm trong tay Ngài hơi thở và hết thảy các đường lối của vua.

24 T hen was the part of the hand sent from the presence of, and this writing was inscribed.

Vậy nên từ nơi Ngài đã sai phần bàn tay nầy đến, và chữ đó đã vạch ra.

25 A nd this is the inscription that was written, mene, mene, tekel, upharsin —numbered, numbered, weighed, divisions.

Những chữ đã vạch ra như sau nầy: Mê-nê, Mê-nê, Tê-ken, U-phác-sin.

26 T his is the interpretation of the matter: mene, God has numbered the days of your kingship and brought them to an end;

Nầy là nghĩa những chữ đó: Mê-nê là: Đức Chúa Trời đã đếm nước vua và khiến nó đến cuối cùng.

27 t ekel, You are weighed in the balances and are found wanting;

Tê-ken là: Vua đã bị cân trên cái cân, và thấy kém thiếu.

28 p eres, Your kingdom and your kingship are divided and given to the Medes and Persians.

Phê-rết là: Nước vua bị chia ra, được ban cho người Mê-đi và người Phe-rơ-sơ.

29 T hen Belshazzar commanded, and Daniel was clothed with purple and a chain of gold put about his neck, and a proclamation was made concerning him that he should be the third ruler in the kingdom.

Tức thì, theo lịnh truyền của vua Bên-xát-sa, người ta mặc màu tía cho Đa-ni-ên; đeo vào cổ người một vòng vàng, và rao ra rằng người được dự chức thứ ba trong việc chánh trị nhà nước.

30 D uring that night Belshazzar the king of the Chaldeans was slain,

Ngay đêm đó, vua người Canh-đê là Bên-xát-sa bị giết.

31 A nd Darius the Mede took the kingdom; he was about sixty-two years old.

Rồi Đa-ri-út là người Mê-đi được nước, bấy giờ tuổi người độ sáu mươi hai.