1 J esus went away from there and came to His country and hometown, and His disciples followed Him.

Đức Chúa Jêsus đi khỏi đó, đến quê hương mình, có các môn đồ cùng đi theo.

2 A nd on the Sabbath He began to teach in the synagogue; and many who listened to Him were utterly astonished, saying, Where did this Man acquire all this? What is the wisdom given to Him? What mighty works and exhibitions of power are wrought by His hands!

Đến ngày Sa-bát, Ngài bắt đầu dạy dỗ trong nhà hội; thiên hạ nghe Ngài, lấy làm lạ mà nói rằng: Người bởi đâu được những điều nầy? Sự khôn sáng mà người được ban cho là gì, và thể nào tay người làm được những phép lạ dường ấy?

3 I s not this the Carpenter, the son of Mary and the brother of James and Joses and Judas and Simon? And are not His sisters here among us? And they took offense at Him and were hurt '> disapproved of Him, and it hindered them from acknowledging His authority] and they were caused to stumble and fall.

Có phải người là thợ mộc, con trai Ma-ri, anh em với Gia-cơ, Giô-sê, Giu-đê, và Si-môn chăng? Chị em người há chẳng phải ở giữa chúng ta đây ư? Chúng bèn vấp phạm vì cớ Ngài.

4 B ut Jesus said to them, A prophet is not without honor (deference, reverence) except in his country and among relatives and in his house.

Song Đức Chúa Jêsus phán cùng họ rằng: Đấng tiên tri chỉ bị quê hương mình, bà con mình và trong nhà mình khinh dể mà thôi.

5 A nd He was not able to do even one work of power there, except that He laid His hands on a few sickly people cured them.

Ở đó, Ngài không làm phép lạ nào được, chỉ đặt tay chữa lành một vài người đau ốm;

6 A nd He marveled because of their unbelief (their lack of faith in Him). And He went about among the surrounding villages and continued teaching.

và Ngài lấy làm lạ vì chúng chẳng tin. Rồi Ngài đi khắp các làng gần đó mà giảng dạy.

7 A nd He called to Him the Twelve and began to send them out two by two and gave them authority and power over the unclean spirits.

Ngài bèn kêu mười hai sứ đồ, bắt đầu sai đi từng đôi, ban quyền phép trừ tà ma.

8 H e charged them to take nothing for their journey except a walking stick—no bread, no wallet for a collection bag, no money in their belts (girdles, purses)—

Ngài truyền cho sứ đồ đi đường đừng đem chi theo hết, hoặc bánh, hoặc bao, hoặc tiền bạc trong dây lưng, chỉ đem một cây gậy mà thôi;

9 B ut to go with sandals on their feet and not to put on two tunics (undergarments).

chỉ mang dép, đừng mặc hai áo.

10 A nd He told them, Wherever you go into a house, stay there until you leave that place.

Ngài phán cùng sứ đồ rằng: Hễ nhà nào các ngươi sẽ vào, hãy cứ ở đó, cho đến khi đi.

11 A nd if any community will not receive and accept and welcome you, and they refuse to listen to you, when you depart, shake off the dust that is on your feet, for a testimony against them. Truly I tell you, it will be more tolerable for Sodom and Gomorrah in the judgment day than for that town.

Nếu có chỗ nào, người ta không chịu tiếp các ngươi, và cũng không nghe các ngươi nữa, thì hãy đi khỏi đó, và phủi bụi đã dính chơn mình, để làm chứng cho họ.

12 S o they went out and preached that men should repent '> that they should change their minds for the better and heartily amend their ways, with abhorrence of their past sins].

Vậy, các sứ đồ đi ra, giảng cho người ta phải ăn năn;

13 A nd they drove out many unclean spirits and anointed with oil many who were sick and cured them.

đuổi ma quỉ, xức dầu cho nhiều kẻ bịnh và chữa cho được lành.

14 K ing Herod heard of it, for name had become well known. He and they said, John the Baptist has been raised from the dead; that is why these mighty powers '> of performing miracles] are at work in Him.

Vả, vua Hê-rốt nghe nói về Đức Chúa Jêsus (vì danh tiếng Ngài đã trở nên lừng lẫy), thì nói rằng: Giăng, là người làm phép báp-tem, đã từ kẻ chết sống lại; cho nên tự người làm ra các phép lạ.

15 o thers kept saying, It is Elijah! And others said, It is a prophet, like one of the prophets.

Người thì nói: Aáy là Ê-li; kẻ thì nói: Aáy là đấng tiên tri, như một trong các đấng tiên tri đời xưa.

16 B ut when Herod heard, he said, '> This very] John, whom I beheaded, has been raised.

Nhưng Hê-rốt nghe vậy, thì nói rằng: Aáy là Giăng mà ta đã truyền chém, người đã sống lại.

17 F or Herod himself had sent and seized John and bound him in prison for the sake of Herodias, his brother Philip’s wife, because he had married her.

Số là, Hê-rốt đã sai người bắt Giăng, và truyền xiềng lại cầm trong ngục, bởi cớ Hê-đô-đia, vợ Phi-líp em vua, vì vua đã cưới nàng,

18 F or John had told Herod, It is not lawful and you have no right to have your brother’s wife.

và Giăng có can vua rằng: Vua không nên lấy vợ em mình.

19 A nd Herodias was angry (enraged) with him and held a grudge against him and wanted to kill him; but she could not,

Nhơn đó, Hê-rô-đia căm Giăng, muốn giết đi.

20 F or Herod had '> a reverential] fear of John, knowing that he was a righteous and holy man, and kept him safe '> under guard]. When he heard, he was much perplexed; and he heard him gladly.

Nhưng không thể giết, vì Hê-rốt sợ Giăng, biết là một người công bình và thánh. Vua vẫn gìn giữ người, khi nghe lời người rồi, lòng hằng bối rối, mà vua bằng lòng nghe.

21 B ut an opportune time came when Herod on his birthday gave a banquet for his nobles and the high military commanders and chief men of Galilee.

Nhưng, vừa gặp dịp tiện, là ngày sanh nhựt Hê-rốt, vua đãi tiệc các quan lớn trong triều, các quan võ, cùng các ngươi tôn trưởng trong xứ Ga-li-lê.

22 F or when the daughter of Herodias herself came in and danced, she pleased and fascinated Herod and his guests; and the king said to the girl, Ask me for whatever you desire, and I will give it to you.

Chính con gái Hê-rô-đia vào, nhảy múa, đẹp lòng Hê-rốt và các ngươi dự tiệc nữa. Vua nói cùng người con gái ấy rằng: Hãy xin ta điều chi ngươi muốn, ta sẽ cho.

23 A nd he put himself under oath to her, Whatever you ask me, I will give it to you, even to the half of my kingdom.

Vua lại thề cùng nàng rằng: Bất kỳ ngươi xin điều chi, ta cũng sẽ cho, dầu xin phân nửa nước ta cũng vậy.

24 T hen she left the room and said to her mother, What shall I ask for ? And she replied, The head of John the Baptist!

Nàng ra khỏi đó, nói với mẹ rằng: Tôi nên xin điều chi? Mẹ rằng: Cái đầu của Giăng Báp-tít.

25 A nd she rushed back instantly to the king and requested, saying, I wish you to give me right now the head of John the Baptist on a platter.

Tức thì nàng vội trở vào nơi vua mà xin rằng: Tôi muốn vua lập tức cho tôi cái đầu Giăng Báp-tít để trên mâm.

26 A nd the king was deeply pained and grieved and exceedingly sorry, but because of his oaths and his guests, he did not want to slight her.

Vua lấy làm buồn rầu lắm; nhưng vì cớ lời thề mình và khách dự yến, thì không muốn từ chối nàng.

27 A nd immediately the king sent off one of his bodyguard and gave him orders to bring head. He went and beheaded him in the prison

Vua liền sai một người lính thị vệ truyền đem đầu Giăng đến.

28 A nd brought his head on a platter and handed it to the girl, and the girl gave it to her mother.

Người ấy đi chém Giăng trong ngục; rồi để đầu trên mâm đem cho người con gái, và người con gái đem cho mẹ mình.

29 W hen his disciples learned of it, they came and took body and laid it in a tomb.

Môn đồ Giăng nghe tin, đến lấy xác người chôn trong mả.

30 T he apostles came back and gathered together to Jesus, and told Him all that they had done and taught.

Các sứ đồ nhóm lại cùng Đức Chúa Jêsus, thuật cho Ngài mọi điều mình đã làm và dạy.

31 A nd He said to them, '> As for you] come away by yourselves to a deserted place, and rest a while—for many were coming and going, and they had not even leisure enough to eat.

Ngài phán cùng sứ đồ rằng: Hãy đi tẻ ra trong nơi vắng vẻ, nghỉ ngơi một chút. Vì có kẻ đi người lại đông lắm, đến nỗi Ngài và sứ đồ không có thì giờ mà ăn.

32 A nd they went away in a boat to a solitary place by themselves.

Vậy, Ngài và sứ đồ xuống thuyền đặng đi tẻ ra trong nơi vắng vẻ.

33 N ow many saw them going and recognized them, and they ran there on foot from all the surrounding towns, and they got there ahead.

Nhưng nhiều người thấy đi, thì nhận biết; dân chúng từ khắp các thành đều chạy bộ đến nơi Chúa cùng sứ đồ vừa đi, và đã tới đó trước.

34 A s Jesus landed, He saw a great crowd waiting, and He was moved with compassion for them, because they were like sheep without a shepherd; and He began to teach them many things.

Bấy giờ Đức Chúa Jêsus ở thuyền bước ra, thấy đoàn dân đông lắm, thì Ngài động lòng thương xót đến, vì như chiên không có người chăn; Ngài bèn khởi sự dạy dỗ họ nhiều điều.

35 A nd when the day was already far gone, His disciples came to Him and said, This is a desolate and isolated place, and the hour is now late.

Trời đã chiều, môn đồ tới gần Ngài mà thưa rằng: Chỗ nầy là vắng vẻ, và trời đã chiều rồi;

36 S end the crowds away to go into the country and villages round about and buy themselves something to eat.

xin cho dân chúng về, để họ đi các nơi nhà quê và các làng gần đây đặng mua đồ ăn.

37 B ut He replied to them, Give them something to eat yourselves. And they said to Him, Shall we go and buy 200 denarii worth of bread and give it to them to eat?

Ngài đáp rằng: Chính các ngươi phải cho họ ăn. Môn đồ thưa rằng: chúng tôi sẽ đi mua đến hai trăm đơ-ni-ê bánh để cho họ ăn hay sao?

38 A nd He said to them, How many loaves do you have? Go and see. And when they knew, they said, Five and two fish.

Ngài hỏi rằng: Các ngươi có bao nhiêu bánh? Hãy đi xem thử. Môn đồ xem xét rồi, thưa rằng: Năm cái bánh và hai con cá.

39 T hen He commanded the people all to recline on the green grass by companies.

Ngài bèn truyền cho môn đồ biểu chúng ngồi xuống hết thảy từng chòm trên cỏ xanh.

40 S o they threw themselves down in ranks of hundreds and fifties '> regularity of an arrangement of beds of herbs, looking like so many garden plots].

Chúng ngồi xuống từng hàng, hàng thì một trăm, hàng thì năm chục.

41 A nd taking the five loaves and two fish, He looked up to heaven and, praising God, gave thanks and broke the loaves and kept on giving them to the disciples to set before the people; and He divided the two fish among all.

Đức Chúa Jêsus lấy năm cái bánh và hai con cá, ngước mắt lên trời, tạ ơn, rồi bẻ bánh ra mà trao cho môn đồ, đặng phát cho đoàn dân; lại cũng chia hai con cá cho họ nữa.

42 A nd they all ate and were satisfied.

Ai nấy ăn no nê rồi;

43 A nd they took up twelve '> small hand] baskets full of broken pieces and of the fish.

người ta lượm được mười hai giỏ đầy những miếng bánh và cá còn thừa lại.

44 A nd those who ate the loaves were 5, 000 men.

Vả, số những kẻ đã ăn chừng năm ngàn người.

45 A nd at once He insisted that the disciples get into the boat and go ahead of Him to the other side to Bethsaida, while He was sending the throng away.

Rồi Ngài liền giục môn đồ vào thuyền, qua bờ bên kia trước mình, hướng đến thành Bết-sai-đa, trong khi Ngài cho dân chúng về.

46 A nd after He had taken leave of them, He went off into the hills to pray.

Ngài lìa khỏi chúng rồi, thì lên núi mà cầu nguyện.

47 N ow when evening had come, the boat was out in the middle of the lake, and He was by Himself on the land.

Đến tối, chiếc thuyền đương ở giữa biển, còn Ngài thì ở một mình trên đất.

48 A nd having seen that they were troubled and tormented in rowing, for the wind was against them, about the fourth watch of the night He came to them, walking on the sea. And He acted as if He meant to pass by them,

Ngài thấy môn đồ chèo khó nhọc lắm, vì gió ngược. Lối canh tư đêm ấy, Ngài đi bộ trên biển mà đến cùng môn đồ; và muốn đi trước.

49 B ut when they saw Him walking on the sea they thought it was a ghost, and raised a shriek of terror.

Môn đồ thấy Ngài đi bộ trên mặt biển ngỡ là ma, nên la lên;

50 F or they all saw Him and were agitated (troubled and filled with fear and dread). But immediately He talked with them and said, Take heart! I Am! Stop being alarmed and afraid.

vì ai nấy đều thấy Ngài và sợ hoảng. nhưng Ngài liền nói chuyện với môn đồ và phán rằng: Hãy yên lòng, ta đây đừng sợ chi.

51 A nd He went up into the boat with them, and the wind ceased ( sank to rest as if exhausted by its own beating). And they were astonished exceedingly,

Ngài bèn bước lên thuyền với môn đồ, thì gió lặng. Môn đồ càng lấy làm lạ hơn nữa;

52 F or they failed to consider or understand the loaves; their hearts had grown callous '> lost the power of understanding].

vì chẳng hiểu phép lạ về mấy cái bánh, bởi lòng cứng cỏi.

53 A nd when they had crossed over, they reached the land of Gennesaret and came to the shore.

Khi Ngài và môn đồ đã qua khỏi biển, đến xứ Ghê-nê-xa-rết, thì ghé thuyền vào bờ.

54 A s soon as they got out of the boat, recognized Him,

Vừa ở trong thuyền bước ra, có dân chúng nhận biết Ngài,

55 A nd they ran about the whole countryside, and began to carry around sick people on their sleeping pads or mats to any place where they heard that He was.

chạy khắp cả miền đó, khiêng những người đau nằm trên giường, hễ nghe Ngài ở đâu thì đem đến đó.

56 A nd wherever He came into villages or cities or the country, they would lay the sick in the marketplaces and beg Him that they might touch even the fringe of His outer garment, and as many as touched Him were restored to health.

Ngài đến nơi nào, hoặc làng, thành, hay chốn nhà quê, người ta đem người đau để tại các chợ, và xin Ngài cho mình ít nữa được rờ đến trôn áo Ngài; những kẻ đã rờ đều được lành bịnh cả.