1 O o Boqor Sulaymaanna boqor buu u ahaa dadkii Israa'iil oo dhan.
Now King Solomon was the king of all Israel.
2 O o kuwanuna amiirradiisii bay ahaayeen, Casaryaah oo uu dhalay wadaadkii Saadooq ahaa,
These were the king’s men. Azariah the son of Zadok was the religious leader.
3 E liixoref iyo Axiiyaah oo ahaa ilma Shiisha waxay ahaayeen karraaniyo, Yehooshaafaad ina Axiiluudna wuxuu ahaa taariikhdhige;
Shisha’s sons Elihoreph and Ahijah were the heads of meetings. Jehoshaphat the son of Ahilud was the one who wrote down the things of the nation.
4 B enaayaah ina Yehooyaadaacna wuxuu u sarreeyey ciidanka; oo Saadooq iyo Aabyaataarna waxay ahaayeen wadaaddo;
Benaiah the son of Jehoiada was captain of the army. Zadok and Abiathar were religious leaders.
5 o o Casaryaah ina Naataanna wuxuu u sarreeyey saraakiisha; oo Saabuud ina Naataanna wuxuu ahaa wadaad, boqorkana saaxiib buu la ahaa;
Azariah the son of Nathan was over the leaders. Zabud the son of Nathan was a religious leader and the king’s friend.
6 o o Axiishaarna wuxuu u sarreeyey shuqulka guriga; oo Adoniiraam ina Cabdaana wuxuu ahaa gabbaroqaade.
Ahishar was head of the king’s house. And Adoniram the son of Abda was head of the men who were made to work.
7 O o Sulaymaan wuxuu lahaa laba iyo toban wakiil oo dalka Israa'iil oo dhan u sarreeya, oo cunto u keena boqorka iyo reerkiisaba; oo nin kasta sannaddiiba bil buu masruufi jiray reer boqor.
Solomon had twelve men over all Israel, who brought food for the king and those of his house. Each man had to bring food for one month in the year.
8 H addaba waa kuwan magacyadoodii: Benxuur oo wakiil ka ahaa dalka buuraha leh oo Efrayim;
These were their names. There was Ben-hur, in the hill country of Ephraim,
9 B endeqer oo wakiil ka ahaa Maqas, iyo Shacalbiim, iyo Beytshemesh iyo Eeloon Beytxaanaan;
and Ben-deker in Makaz. There were Shaalbim, Beth-shemesh, Elonbeth-hanan,
10 B enxesed oo wakiil ka ahaa Arubood oo lahaa Sokoh iyo dalka Heefer oo dhan;
Ben-hesed in Arrubboth (Socoh and all the land of Hepher belonged to him),
11 B enabiinaadaab oo wakiil ka ahaa meelaha dhaadheer ee Door oo dhan, oo wuxuu qabay Taafad oo ahayd ina Sulaymaan,
and Ben-abinadab in all Naphath-Dor (Solomon’s daughter Taphath was his wife).
12 i yo Bacanaa ina Axiiluud oo wakiil ka ahaa Tacanaag iyo Megiddoo, iyo Beytshe'aan oo dhan oo ku ag taal Saaretaan, Yesreceel hoosteeda, laga soo bilaabo Beytshe'aan ilaa Aabeel Mehoolaah, iyo tan iyo Yoqmecaam shishadeeda;
There was Baana the son of Ahilud, in Taanach and Megiddo and all Beth-shean which is beside Zarethan below Jezreel, from Beth-shean to Abel-meholah as far as the other side of Jokmeam.
13 B engeber oo wakiil ka ahaa Raamod Gilecaad, oo lahaa magaalooyinka Yaa'iir ina Manaseh oo Gilecaad ku yaal oo dhan; oo isagu xataa wuxuu wakiil ka ahaa gobolka Argob oo ku yaal Baashaan, oo lahaa lixdan magaalo oo waaweyn oo derbi ku wareegsan yahay iyo biro naxaas ah.
There was Bengeber in Ramoth-gilead. (The towns of Manasseh’s son Jair which are in Gilead were his. And he had the land of Argob in Bashan, where there were sixty big cities with walls and locks of brass.)
14 A xiinaadaab ina Iddo oo Maxanayim wakiil ka ahaa;
There was Ahinadab the son of Iddo in Mahanaim,
15 i yo Axiimacas oo wakiil ka ahaa Naftaali oo isna qabay Sulaymaan gabadhiisii Basemad ahayd;
Ahimaaz in Naphtali (who married Solomon’s daughter Basemath),
16 i yo Bacanaa ina Xuushay oo wakiil ka ahaa Aasheer iyo Becaalood;
and Baana the son of Hushai in Asher and Bealoth.
17 i yo Yehooshaafaad ina Faaruu'ax oo Isaakaar wakiil ka ahaa;
And there was Jehoshaphat the son of Paruah in Issachar,
18 i yo Shimcii ina Eelaa, oo reer Benyaamiin wakiil ka ahaa:
Shimei the son of Ela in Benjamin,
19 i yo Geber ina Uurii oo wakiil ka ahaa dalka Gilecaad oo ah waddankii Siixon oo ahaa boqorkii reer Amor, iyo waddankii Coog boqorkii Baashaan. Oo dalkaas oo dhan keligii baa wakiil ka ahaa. Quudmaalmeedkii Sulaymaan
and Geber the son of Uri in the land of Gilead, the country of Sihon king of the Amorites and of Og king of Bashan. He was the only leader in the land. Solomon’s Riches
20 O o dadkii Yahuudah iyo dadkii Israa'iilna waxay u faro badnaayeen sida cammuudda badda xeebteeda taal, oo wax bay cunayeen, wax bayna cabbayeen, wayna farxayeen.
There were many people in Judah and Israel, as much as the sand beside the sea. They were eating and drinking and full of joy.
21 O o Sulaymaanna wuxuu xukumi jiray boqortooyooyinkii oo dhan tan iyo Webiga iyo ilaa dalka reer Falastiin, iyo tan iyo soohdinta Masar, oo waxay Sulaymaan u keeni jireen hadiyado, wayna u adeegi jireen intuu noolaa oo dhan.
Solomon ruled over all the nations from the Euphrates River to the land of the Philistines and to the land of Egypt. They brought taxes and worked for Solomon all the days of his life.
22 O o Sulaymaan maalintiiba wuxuu masruufan jiray soddon kor oo bur ah, iyo lixdan kor oo jidhiidh ah,
The food brought to Solomon for one day was 300 baskets of fine flour, 600 baskets of seeds,
23 i yo toban dibi oo buurbuuran, iyo labaatan dibi oo daaqa laga soo bixiyey, iyo boqol neef oo ido ah, oo ayan ku jirin deerooyin, cawl, iyo dibtaago, iyo digaag la cayiliyey.
ten fat bulls, twenty grass-fed bulls, 100 sheep, and deer, gazelles, roebucks and fat birds.
24 W aayo, isagaa xukumay Webiga dhankiisan oo dhan, marka laga bilaabo Tifsax iyo ilaa Gaasa, iyo kulli boqorradii webiga dhankiisan joogay oo dhan; oo hareerihiisa oo dhanna nabad buu la ahaa.
Solomon ruled over everything west of the Euphrates River, from Tiphsah to Gaza. He ruled over all the kings west of the Euphrates. And he had peace around him on all sides.
25 O o wakhtigii Sulaymaan oo dhan dadkii Yahuudah iyo dadkii Israa'iilna ammaan bay ku degganaayeen, oo nin waluba wuxuu hoos fadhiyey geedkiisii canabka ahaa iyo geedkiisii berdaha ahaa marka laga bilaabo Daan iyo xataa ilaa Bi'ir Shebac.
So Judah and Israel were safe. Every man was safe under his vine and fig tree, from Dan to Beersheba, all the days of Solomon.
26 O o Sulaymaanna wuxuu gaadhifardoodkiisii u haystay afartan kun oo xero oo fardo ah iyo laba iyo toban kun oo fardooley ah.
Solomon had 40, 000 rooms for his war-wagon horses, and 12, 000 horsemen.
27 O o wakiilladaasuna waxay masruuf u keeni jireen Boqor Sulaymaan, iyo intii Boqor Sulaymaan miiskiisii timid oo dhan, wakiil waluba bishiisii, oo ma ay oggolaanin in wax ka dhinmo.
Those leaders brought food for King Solomon and all who came to his table, each during his month. They made sure nothing was missing.
28 O o meesha wakiilladu joogaan ayay fardaha iyo rakuubbada ugu keeni jireen shaciir iyo caws, nin waluba intii lagu amray. Xigmaddii Sulaymaan
They brought barley and straw for the fast horses and the war-wagon horses, where it was needed. Each man did the work he had been given to do.
29 O o Ilaahna wuxuu Sulaymaan siiyey xigmad iyo waxgarasho aad iyo aad u badan, iyo qalbi ballaadhan, kuwaasoo badan sida cammuudda badda xeebteeda taal.
God gave Solomon wisdom and much understanding and learning, as much as the sand beside the sea.
30 O o Sulaymaan xigmaddiisiina waxay ka fiicnaatay xigmaddii dadka bari oo dhan, iyo xigmaddii Masar oo dhan,
Solomon’s wisdom was greater than the wisdom of all the people of the east and all the wisdom of Egypt.
31 m axaa yeelay, isagu wuu ka xigmad badnaa dadka oo dhan, oo xataa wuu ka xigmad badnaa Eetaankii reer Esraax, iyo Heemaan, iyo Kalkol, iyo Dardaac, kuwaasoo ahaa ilma Maaxool; oo warkiisiina wuxuu gaadhay quruumihii hareerihiisa ku wareegsanaa oo dhan.
He was wiser than all men, than Ethan the Ezrahite, Heman, Calcol, Darda, and the sons of Mahol. His name was known in all the nations around him.
32 O o wuxuu ku hadlay saddex kun oo maahmaahood; oo gabayadiisuna waxay ahaayeen kun iyo shan.
He spoke 3, 000 wise sayings and wrote 1, 005 songs.
33 O o wuxuu ka hadlay geedaha, intuu ka bilaabay Kedarka Lubnaan ku yaal, ilaa uu gaadhay husobka derbiga ka soo baxa; oo dugaaggana wuu ka hadlay, iyo haadka, iyo waxyaalaha gurguurta, iyo kalluunka.
He spoke of trees, from the cedar in Lebanon to the hyssop that grows on the wall. He spoke of animals, birds, things that moved upon the ground, and fish.
34 O o qaar baa ka yimid dadyowga oo dhan, inay maqlaan xigmadda Sulaymaan kuwaasoo ka yimid boqorradii dunida oo dhan ee xigmaddiisa maqlay.
Men came from all nations to hear the wisdom of Solomon. They came from all the kings of the earth who had heard of his wisdom.