1 H addaba reer binu Israa'iilow, maqla qaynuunnada iyo xukummada aan idin barayo oo yeela si aad u noolaataan, oo aad u gashaan oo aad u hantidaan dalkii Rabbiga ah Ilaaha awowayaashiin uu idin siinayo.
Слушай же, Израиль, установления и законы, которым я учу вас. Следуйте им, чтобы жить, чтобы войти и завладеть землей, которую Господь, Бог ваших отцов, дает вам.
2 O o erayga aan idinku amrayo wax ha ku darina, waxna ha ka dhimina, si aad u dhawrtaan amarrada Rabbiga Ilaahiinna ah oo aan idinku amrayo.
Не прибавляйте ничего к тому, что я повелеваю вам, и не убавляйте, но исполняйте повеления Господа, вашего Бога, которые я даю вам.
3 I ndhihiinnaad ku aragteen wixii Rabbigu sameeyey Bacal Fecoor aawadiis, maxaa yeelay, nimankii Bacal Fecoor raacay oo dhan Rabbiga Ilaahiinna ahu dhexdiinna wuu ka wada baabbi'iyey.
Вы своими глазами видели, что Господь сделал в Баал-Пеоре. Господь, ваш Бог, истребил среди вас всех, кто последовал за Баал-Пеором,
4 L aakiinse intiinnii ku hadhay Rabbiga Ilaahiinna ah midkiin kastaaba maanta waa nool yahay.
но все те, кто остался верен Господу, вашему Богу, по-прежнему живы и сегодня.
5 B al eega, qaynuunno iyo xukummo ayaan idiin baray sidii Rabbiga Ilaahayga ahu igu amray, inaad saas ku dhex samaysaan dalka aad u gelaysaan inaad hantidaan.
Смотрите, я научил вас установлениям и законам, как и повелел мне Господь, мой Бог, чтобы вы следовали им в земле, куда вы вступаете, чтобы завладеть ею.
6 H addaba iyaga dhawra oo sameeya, maxaa yeelay, taasu waa xigmaddiinna iyo waxgarashadiinna aad ummadaha hortooda ku yeelanaysaan, kuwaasoo markay qaynuunnadan oo dhan maqlaan odhan doona, Hubaal quruuntan weynu waa dad xigmad leh oo waxgarad ah.
Соблюдайте их тщательно, чтобы доказать свою мудрость и рассудительность народам, которые услышат об этих установлениях и скажут: «Конечно, это великий народ, мудрый и разумный».
7 W aayo, bal waa tee quruunta weyn oo leh ilaaha saas iyada ugu dhow, siduu inoogu dhow yahay Rabbiga Ilaaheenna ahu mar alla markaynu barinno?
Какой еще народ столь велик, что его боги были близки к нему так, как Господь, наш Бог, близок к нам, когда бы мы ни молились Ему?
8 O o bal waa tee quruunta weyn oo haysataa qaynuunno iyo xukummo xaq u ah siduu yahay sharcigan oo dhammu ee aan maanta idin hor dhigayo?
И какой еще народ столь велик, что у него были такие же справедливые установления и законы, как те, которые я даю вам сегодня?
9 L aakiin digtoonaada oo naftiinna aad u dhawra, si aydaan u illoobin wixii indhihiinnu arkeen oo ayan cimrigiinna oo dhan qalbigiinna uga bixin, iyagase ogeysiiya carruurtiinna iyo carruurtiinna carruurtooda.
Только будь осторожен и внимательно следи за собой, чтобы не забыть то, что видели твои глаза, и не дать ему ускользнуть из твоего сердца, пока ты жив. Рассказывай об этом своим детям и детям их детей.
10 X usuusta maalintii aad Rabbiga Ilaahiinna ah hortiisa istaagteen oo aad Xoreeb joogteen, markii Rabbigu igu yidhi, Dadka ii soo shiri, oo anna waxaan maqashiinayaa erayadayda inay bartaan inay iga cabsadaan intay dhulka ku nool yihiin oo dhan, oo ay carruurtoodana saas baraan.
Помни тот день, когда ты стоял перед Господом, твоим Богом, у Хорива и когда Он сказал мне: «Собери народ предо Мною, Я возвещу им Свои слова, чтобы они научились чтить Меня всю свою жизнь на земле и научили этому своих детей».
11 O o idinkuna waad soo dhowaateen oo waxaad istaagteen buurta hoosteedii, oo buurtiina waxaa ka qaxmayay dab samada ku tolan, oo waxaa jiray madow, iyo daruur, iyo gudcur qaro weyn.
Вы приблизились и встали у подножия горы, которая пылала огнем до самых небес, покрытых черными тучами и кромешной тьмой.
12 M arkaasaa Rabbigu idinkala hadlay dabka dhexdiisii, oo idinku waxaad maqasheen erayada codkoodii, laakiinse wax qaab leh ma aydaan arkin, waxaase keliyahoo aad maqasheen cod.
Тогда Господь заговорил с вами из пламени. Вы слышали звук слов, но не видели образа – был только голос.
13 O o wuxuu idiin caddeeyey axdigii uu idinku amray inaad samaysaan, kaasoo ah tobanka amar, oo wuxuu iyaga ku qoray laba loox oo dhagax ah.
Он объявил вам Свой завет, десять заповедей, которым Он повелел вам следовать и написал их на двух каменных плитках.
14 O o markaas Rabbigu wuxuu igu amray inaan idin baro qaynuunno iyo xukummo, inaad ku dhex samaysaan dalka aad ugu gudbaysaan inaad hantidaan. Caabudiddii Sanamyada Oo Laga Maanacay
В то время Господь повелел мне научить вас установлениям и законам, которым вы должны следовать в земле, куда вы вступаете, чтобы завладеть ею. Запрет идолопоклонства
15 H addaba aad u digtoonaada, waayo, wax qaab leh ma aydaan arkin cayn kasta ha ahaadee maalintii Rabbigu dabka dhexdiisa idinkala hadlay oo aad joogteen Buur Xoreeb,
Вы не видели никакого образа в тот день, когда Господь говорил с вами у Хорива из огня. Итак, внимательно следите за собой.
16 w aaba intaasoo aad iskharribtaan, oo aad samaysaan sanam xardhan qaab kasta ha lahaadee, oo u eg lab ama dhaddig,
Не развращайтесь и не делайте себе идола, образа в какой-либо форме, изображающего мужчину или женщину,
17 a ma u eg dugaagga dhulka jooga, ama u eg haadda cirka dhex duusha,
или какое-либо животное на земле, птицу, летающую под небесами,
18 a ma u eg wax dhulka gurguurta, ama u eg wax kalluun ah oo ku jira biyaha dhulka ka hooseeya.
какое-нибудь пресмыкающееся по земле, или рыбу в водах.
19 A ma waa intaasoo aad indhaha samada kor ugu taagtaan, oo markaad aragtaan qorraxda iyo dayaxa iyo xiddigaha oo ah ciidanka samada oo dhan, laydin jiitaa oo aad caabuddaan iyaga, oo aad u adeegtaan, kuwaasoo Rabbiga Ilaahiinna ahu u qaybiyey dadyowga samada ka hooseeya oo dhan.
А когда ты посмотришь на небо и увидишь солнце, луну и звезды – все небесное многообразие – не соблазняйся: не поклоняйся и не служи тому, что Господь, твой Бог, дал всем народам под небом.
20 L aakiinse Rabbigu wuu idin qaatay, oo wuxuu idinka soo bixiyey foornadii birta ee dalkii Masar, inaad isaga u noqotaan dad isaga keliyahu leeyahay, siday maantadan tahay.
Но что до вас – Господь взял вас и вынес из плавильной печи, из Египта, чтобы вы были народом Его наследия, как сейчас.
21 O o weliba Rabbigu wuu iigu cadhooday idinka daraaddiin, oo wuxuu ku dhaartay inaanan Webi Urdun ka gudbin, iyo inaanan gelayn dalka wanaagsan oo Rabbiga Ilaahiinna ahu dhaxal idiin siinayo,
Господь разгневался на меня из-за вас и поклялся, что я не перейду Иордан и не войду в благодатную землю, которую Господь, ваш Бог, дает вам в наследие.
22 l aakiinse anigu waa inaan dalkan ku dhintaa, oo waa inaanan Webi Urdun ka gudbayn, laakiinse idinku waad gudbi doontaan, waanad hantiyi doontaan dalkaas wanaagsan.
Я умру в этой земле; я не перейду через Иордан; но вы перейдете и завладеете благодатной землей.
23 D igtoonaada, waaba intaasoo aad illowdaan axdigii Rabbiga Ilaahiinna ahu idinla dhigtay, oo aad samaysaan sanam xardhan oo u eg waxyaalihii Rabbiga Ilaahiinna ahu idiin diiday.
Берегитесь, чтобы не забыть завет Господа, вашего Бога, который Он заключил с вами. Не делайте себе идола ни в какой форме, как запретил вам Господь, ваш Бог.
24 W aayo, Rabbiga Ilaahiinna ahu waa dab wax baabbi'iya oo waa Ilaah masayr ah.
Ведь Господь, ваш Бог – пожирающий огонь, ревнивый Бог.
25 M arkaad carruur dhashaan oo carruurtiinnuna carruur sii dhasho, oo aad dalka wakhti dheer sii joogtaan, oo aad iskharribtaan, oo aad samaysataan sanam qaab kasta ha lahaadee, oo aad samaysaan wax shar ku ah Rabbiga Ilaahiinna ah hortiisa, oo aad isaga ka cadhaysiisaan,
У вас появятся дети и внуки, вы проживете на земле долгое время, но если потом вы развратитесь и сделаете какого-нибудь идола, совершая зло в глазах Господа, вашего Бога, и вызывая Его гнев –
26 w axaan samada iyo dhulka maanta ugu yeedhayaa inay idinku marag furaan, inaad dhaqso uga wada baabbi'i doontaan dalka aad Webi Urdun uga gudbaysaan inaad hantidaan. Dalkaas cimrigiinnu kuma raagi doono, laakiinse kulligiin waad wada baabbi'i doontaan.
я призываю сегодня в свидетели против вас небо и землю, – вы будете скоро истреблены из земли, куда вы переходите через Иордан, чтобы завладеть ею. Вы не долго проживете там, и непременно будете уничтожены.
27 O o Rabbigu wuxuu idinku kala firdhin doonaa dadyowga dhexdooda, oo quruumaha Rabbigu xaggooda idiin hoggaamin doono idinkoo yar ayaad ku dhex hadhi doontaan.
Господь рассеет вас между народами, и лишь немногие выживут среди народов, к которым Господь прогонит вас.
28 O o halkaas waxaad u adeegi doontaan sanamyo gacma dad lagu sameeyey oo ah qoryo iyo dhagax, oo aan waxba arag, waxna maqal, oo aan wax cunin, waxna urin.
Там вы будете служить богам, сделанным человеком из дерева и камня, которые не могут ни видеть, ни слышать, ни есть, ни чуять запах.
29 L aakiinse haddaad halkaas Rabbiga Ilaahiinna ah ka doondoontaan, waad heli doontaan, haddaad qalbigiinna oo dhan iyo naftiinna oo dhan ku doondoontaan.
Но там-то вы и начнете искать Господа, вашего Бога, и найдете Его, если будете искать всем сердцем и всей душой.
30 M arkaad dhib ku dhex jirtaan, oo waxyaalahan oo dhammu ay idinku dhacaan, marka u dambaysa waxaad ku soo noqon doontaan Rabbiga Ilaahiinna ah, codkiisana waad dhegaysan doontaan,
Когда вас постигнет скорбь и все это случится с вами, вы вернетесь к Господу, вашему Богу, и будете послушны Ему.
31 m axaa yeelay, Rabbiga Ilaahiinna ahu waa Ilaah naxariis badan, oo isagu idin gabi maayo, idinna baabbi'in maayo, illoobina maayo axdigii uu awowayaashiin ugu dhaartay. Rabbiga Waa Ilaah
Ведь Господь, ваш Бог – это милостивый Бог; Он не оставит и не погубит вас, не забудет завета с вашими отцами, который Он скрепил клятвой. Господь – единственный Бог
32 B al haatan weyddii waayihii tegey oo idinka horreeyey, ilamaa maalintii Ilaah dadka ku abuuray dhulka, iyo samada geesteed ilaa geesteeda kale, inay jireen ama la maqlay wax sidan oo kale u weyn.
Спроси о прежних днях, которые были задолго до тебя, со дня, когда Бог сотворил на земле человека. Спроси небеса - от края до края. Случалось ли что-нибудь подобное этому великому делу, и разве слышали когда-нибудь о чем-то подобном?
33 W ar weligeed dad ma maqlay codkii Ilaah oo ka hadlaya dab dhexdiisa sidaad u maqasheen oo kale, oo ma sii noolaaday?
Разве слышал какой-нибудь другой народ голос Бога, говорящего из огня, как слышал ты, и остался жив?
34 O o weligiis Ilaah maysku dayay inuu quruun dhexdeed kala soo baxo quruun kale, oo ma kaga soo bixiyey jirrabaadyo, iyo calaamooyin, iyo yaabab, iyo dagaal, iyo gacan xoog badan, iyo cudud fidsan, sidii Rabbiga Ilaahiinna ahu idinkoo u jeeda uu idiinku sameeyey dalkii Masar?
Разве когда-нибудь пробовал какой-нибудь бог пойти и взять себе народ из другого народа испытаниями, знамениями и чудесами, войной, могучей дланью и простертой рукой, великими и ужасными подвигами, как сделал для вас Господь, ваш Бог, в Египте у тебя на глазах?
35 O o taas waxaa laydiin tusay inaad ogaataan in Rabbigu yahay Ilaah, oo isaga mooyaane mid kale ma jiro.
Тебе было явлено это, чтобы ты знал, что Господь есть Бог, и нет другого, кроме Него.
36 O o isagu samaduu codkiisa idinka maqashiiyey si uu wax idiin baro, oo dhulka dushiisana wuxuu idinka tusay dabkiisii weynaa, oo erayadiisiina waad ka maqashay dabka dhexdiisa.
Он дал тебе услышать Свой голос с неба, чтобы наставить тебя. На земле Он показал тебе Свой великий огонь, и ты слышал Его слова из огня.
37 W uxuu jeclaa awowayaashiin, oo sidaas daraaddeed ayuu doortay farcankoodii iyaga ka dambeeyey, oo wuxuu dalkii Masar idinkaga soo bixiyey lajiriddiisa iyo xooggiisa weyn,
Он полюбил твоих отцов и избрал их потомков после них, Он Сам вывел тебя из Египта Своей великой силой,
38 i yo inuu hortiinna ka eryo quruumo idinka waaweyn oo idinka xoog badan, oo uu dalkooda idin geliyo oo uu dhaxal idiin siiyo siday maanta tahay.
чтобы прогнать от тебя народы, которые многочисленнее и сильнее, и привести тебя в их землю, отдав ее тебе в наследие, как это и есть сегодня.
39 H addaba maanta ogaada oo qalbiga geliya in Rabbigu yahay Ilaah jooga xagga samada sare iyo xagga dhulka hooseba, oo isaga mooyaane uusan mid kale jirin.
Знай ныне и запомни навсегда, что Господь – Бог на небе вверху и на земле внизу, и нет другого.
40 O o waa inaad dhawrtaan qaynuunnadiisa iyo amarradiisa aan maanta idinku amrayo, inaad idinka iyo carruurtiinna idinka dambaysaaba nabdoonaataan, oo uu cimrigiinnu ku dheeraado dalka Rabbiga Ilaahiinna ahu idin siinayo inaad weligiin lahaataan. Magaalooyinkii Magangalka
Исполняй Его установления и повеления, которые я даю тебе сегодня, чтобы с тобой и с твоими детьми все было благополучно, и чтобы ты долго жил на земле, которую Господь, твой Бог, дает тебе навсегда. Города убежища (Чис. 35: 6-34; Втор. 19: 1-14; Нав. 20: 1-9)
41 M arkaasaa Muuse wuxuu gooni ka dhigay saddex magaalo oo ku taal Webi Urdun shishadiisa xagga qorrax ka soo baxa,
Затем Моисей отделил к востоку от Иордана три города,
42 i n gacankudhiiglihii deriskiisa kama' u dilo, isagoo aan wakhti hore nebcayn, uu halkaas ku cararo, iyo in hadduu magaalooyinkan middood ku cararo uu noolaado.
куда мог убежать всякий, кто убьет человека неумышленно, не питая к убитому ненависти. Он мог убежать в один из этих городов и спасти свою жизнь.
43 S addexdaas magaalona waxay ahaayeen Beser oo ku taal cidlada ah waddanka bannaan oo uu u doortay reer Ruubeen, iyo Raamod oo Gilecaad ku taal oo uu u doortay reer Gaad, iyo Goolaan oo Baashaan ku taal oo uu u doortay reer Manaseh. Sharciga Oo La Hor Dhigay
Вот эти города: Бецер на пустынном плато для рувимитов; Рамот в Галааде для гадитов; Голан в Башане для манасситов. Вступление к Закону
44 O o kanu waa sharcigii Muuse hor dhigay reer binu Israa'iil,
Вот Закон, который Моисей изложил израильтянам.
45 k uwanuna waa markhaatifurkii iyo qaynuunnadii iyo xukummadii uu Muuse kula hadlay reer binu Israa'iil markay dalkii Masar ka soo baxeen,
Вот заповеди, установления и законы, которые Моисей дал им, когда они вышли из Египта
46 i yagoo jooga dooxada Webi Urdun ka shishaysa oo ka soo hor jeedda Beytfecoor oo ku taal dalkii boqorkii reer Amor oo Siixon ahaa oo Xeshboon degganaa oo Muuse iyo reer binu Israa'iil ay dileen waagii ay dalka Masar ka soo baxeen.
и находились в долине рядом с Бет-Пеором к востоку от Иордана, в земле Сигона, царя аморреев, который правил в Хешбоне и был побежден Моисеем и израильтянами, когда они вышли из Египта.
47 O o dalkiisii bay hanti u qaateen iyo dalkii boqorkii Baashaan oo Coog ahaa, kuwaasoo ahaa labadii boqor oo reer Amor oo joogay Webi Urdun shishadiisa xagga qorrax ka soo baxa.
Они завладели его землей и землей Ога, царя Башана, двух аморрейских царей, к востоку от Иордана.
48 W axay qabsadeen tan iyo Carooceer oo ku taal Dooxada Arnoon qarkiisa iyo xataa Buur Sii'oon (taasu waa Buur Xermoon),
Эта земля простиралась от Ароера на берегу потока Арнона до горы Сион (то есть Хермон),
49 i yo Caraabaah Webi Urdun ka shishaysa oo dhan oo xagga bari ka xigta, iyo tan iyo badda Caraabaah oo ka hoosaysa dalcadaha Buur Fisgaah.
и включала всю иорданскую долину к востоку от Иордана до Аравского моря, под склонами Фасги.