1 И тези са Соломонови притчи, които събраха хората на Юдейския цар Езекия:

Estes são outros provérbios de Salomão, compilados pelos servos de Ezequias, rei de Judá:

2 С лава за Бога е да скрива всяко нещо, а слава е на царете да издирват работите.

A glória de Deus é ocultar certas coisas; tentar descobri-las é a glória dos reis.

3 В исочината на небето и дълбочината на земята, и сърцата на царете са неизследими.

Assim como o céu é elevado e a terra é profunda, também o coração dos reis é insondável.

4 О тмахни нечистото от среброто и ще излезе съд за златаря.

Quando se retira a escória da prata, nesta se tem material para o ourives;

5 О тмахни нечестивите от царя и престолът му ще се утвърди в правда.

quando os ímpios são retirados da presença do rei, a justiça firma o seu trono.

6 Н е се надигай пред царя и не стой на мястото на големците,

Não se engrandeça na presença do rei, e não reivindique lugar entre os homens importantes;

7 з ащото по-добре е да ти кажат: Мини тук, по-горе, отколкото да те сложат по-долу в присъствието на началника, когото са видели очите ти.

é melhor que o rei lhe diga: “Suba para cá!”, do que ter que humilhá-lo diante de uma autoridade. O que você viu com os olhos

8 Н е бързай да излезеш, за да се караш, да не би най-сетне да не знаеш какво правиш, когато те засрами противникът ти.

não leve precipitadamente ao tribunal, pois o que você fará, se o seu próximo o desacreditar?

9 Р азисквай делото си с противника си сам, но не разкривай чужди тайни,

Procure resolver sua causa diretamente com o seu próximo, e não revele o segredo de outra pessoa,

10 д а не би да те укори онзи, който те слуша, и твоето безчестие да остане незаличимо.

caso contrário, quem o ouvir poderá recriminá-lo, e você jamais perderá sua má reputação.

11 Д ума, казана на място, е като златни ябълки в сребърни съдове.

A palavra proferida no tempo certo é como frutas de ouro incrustadas numa escultura de prata.

12 К акто е обица и украшение от чисто злато за човек, така е мъдрият изобличител за внимателното ухо.

Como brinco de ouro e enfeite de ouro fino é a repreensão dada com sabedoria a quem se dispõe a ouvir.

13 К акто е ледената прохлада в жътвено време, така е верният посланик на тези, които го изпращат, защото освежава душата на господаря си.

Como o frescor da neve na época da colheita é o mensageiro de confiança para aqueles que o enviam; ele revigora o ânimo de seus senhores.

14 К ойто лъжливо се хвали за подаръци, които дава, прилича на облаци от вятър без дъжд. Правила за живот и отношението към врага

Como nuvens e ventos sem chuva é aquele que se gaba de presentes que não deu.

15 Ч рез въздържаност се склонява управител и мек език троши кости.

Com muita paciência pode-se convencer a autoridade, e a língua branda quebra até ossos.

16 Н америш ли мед, яж само колкото ти е нужно, да не би да се преситиш от него и да го повърнеш.

Se você encontrar mel, coma apenas o suficiente, para que não fique enjoado e vomite.

17 Р ядко слагай крака си в къщата на съседа си, да не би да му досадиш и той да те намрази.

Não faça visitas freqüentes à casa do seu vizinho para que ele não se canse de você e passe a odiá-lo.

18 Ч овек, който лъжесвидетелства против ближния си, е като чук, меч и остра стрела.

Como um pedaço de pau, uma espada ou uma flecha aguda é o que dá falso testemunho contra o seu próximo.

19 Д оверие към неверен човек, в усилно време, е като счупен зъб и изкълчен крак.

Como dente estragado ou pé deslocado é a confiança no hipócrita na hora da dificuldade.

20 К акто е този, който съблича дрехата си в студено време, и както оцет на рана, така е и онзи, който пее песни на оскърбено сърце.

Como tirar a própria roupa num dia de frio, ou derramar vinagre numa ferida, é cantar com o coração entristecido.

21 А ко е гладен врагът ти, дай му хляб да яде, и ако е жаден, утоли жаждата му с вода.

Se o seu inimigo tiver fome, dê-lhe de comer; se tiver sede, dê-lhe de beber.

22 З ащото така ще натрупаш жар на главата му и Господ ще те възнагради.

Fazendo isso, você amontoará brasas vivas sobre a cabeça dele, e o Senhor recompensará você.

23 К акто северният вятър причинява дъжд, така и тайно одумващият език - разгневено лице.

Como o vento norte traz chuva, assim a língua fingida traz o olhar irado.

24 П о-добре е да живее някой в ъгъл на покрива, отколкото в широка къща със свадлива жена.

Melhor é viver num canto sob o telhado do que repartir a casa com uma mulher briguenta.

25 К акто е студената вода за жадна душа, така е добрата вест от далечна земя.

Como água fresca para a garganta sedenta é a boa notícia que chega de uma terra distante.

26 П раведният, който отстъпва пред нечестивия, е като мътен извор и развален източник.

Como fonte contaminada ou nascente poluída, assim é o justo que fraqueja diante do ímpio.

27 Н е е добре да яде някой много мед. Така също не е славно да търсят хората своята си слава.

Comer mel demais não é bom, nem é honroso buscar a própria honra.

28 К ойто не владее духа си, е като съборен град без стени.

Como a cidade com seus muros derrubados, assim é quem não sabe dominar-se.