1 M arkaasaa dadkii Yahuudah oo dhammu waxay soo kaxaysteen Cusiyaah oo lix iyo toban sannadood jiray, oo isagay boqor uga dhigeen meeshii aabbihiis Amasyaah.
ثُمَّ اختارَ شَعبُ يَهُوذا عُزِّيّا مَلِكاً جَدِيداً مَكانَ أبيهِ أمَصْيا. وَكانَ عُزِّيّا فِي السّادِسَةَ عَشْرَةَ مِنْ عُمرِهِ عِندَما تَوَلَّى الحُكمَ.
2 O o isna Eelood wuu dhisay oo dalka Yahuudah u soo celiyey markii boqorkii dhintay oo la seexday awowayaashiis dabadeed.
وَأعادَ عُزِّيّا بِناءَ مَدِينَةِ أَيلَةَ وَأعادَها إلَى يَهُوذا. عَمِلَ عُزِّيا هَذا بَعْدَ أنْ ماتَ أمَصْيا وَدُفِنَ مَعَ آبائِهِ.
3 C usiyaah markuu boqor noqday wuxuu jiray lix iyo toban sannadood, oo laba iyo konton sannadoodna Yeruusaalem buu boqor ku ahaa, oo hooyadiis magaceedana waxaa la odhan jiray Yekaalyaah tii reer Yeruusaalem.
كانَ عُزِّيّا فِي السّادِسَةَ عَشْرَةَ منْ عُمرِه عِندَما صارَ مَلِكاً. وَحَكَمَ اثنَتَيْنِ وَخَمْسِينَ سَنَةً فِي القُدسِ. وَاسْمُ أُمِّهِ يَكُلْيا وَهِيَ مِنَ القُدْسِ.
4 O o isna wuxuu sameeyey wax Rabbiga hortiisa ku qumman, oo wuxuu wada yeelay sidii aabbihiis Amasyaah yeelay oo kale.
وَعَمِلَ عُزِّيّا ما يُرضِي اللهَ. فَأطاعَ اللهَ كَما فَعَلَ أبُوهُ أمَصْيا.
5 O o wakhtigii Sekaryaah, oo waxgarasho u lahaa waxa la arko ee Ilaah, ayuu isu diyaariyey inuu Ilaah doondoonto, oo intuu Rabbiga doonayayna Ilaah baa isaga liibaaniyey.
وَتَبِعَ عُزِّيّا اللهَ طَوالَ حَياةِ زَكَرِيّا الَّذِي عَلَّمَهُ كَيفَ يَتَّقي اللهَ وَيُطِيعُهُ. وَقَدْ وَفَّقَ اللهُ عُزِّيّا حِينَ كانَ يَتبَعُ اللهَ.
6 M arkaasuu baxay oo reer Falastiin la dagaallamay, oo wuxuu dumiyey derbigii Gad, iyo derbigii Yabneh, iyo derbigii Ashdood, oo wuxuu magaalooyin ka dhisay waddankii reer Ashdood iyo reer Falastiin dhexdoodaba.
وَشَنَّ عُزِّيّا حَرباً عَلَى الفِلِسْطِيِّينَ. وَهَدَمَ الأسوارَ المُحيطَةِ بِمَدِينَةِ جَتَّ وَلِبْنَةَ وَأشدُودَ. وَبَنَى مُدُناً قُربَ مَدِينَةِ أشدُودَ وَفِي أماكِنَ أُخْرَى بَينَ الفِلِسْطِيِّينَ.
7 O o Ilaah baa isaga uga hiiliyey reer Falastiin, iyo kuwii reer Carbeed ee Guur Bacal degganaa, iyo reer Mecuuniimba.
وَأعانَ اللهُ عُزِّيّا فِي حَربِهِ عَلَى الفِلِسْطِيِّينَ، وَالعَرَبِ السّاكنِينَ فِي مَدينَةِ جُورِ بَعلٍ وَالمَعُونِيِّينَ.
8 O o reer Cammoonna waxay Cusiyaah siin jireen gabbaro, oo magiciisiina wuxuu ku faafay oo gaadhay xataa meesha Masar laga galo, maxaa yeelay, aad iyo aad buu u xoogaystay.
وَدَفَعَ العَمُّونِيُّونَ الجزيَةَ لِعُزِّيّا، فَصارَ اسْمُهُ مَعرُوفاً حَتَّى حُدُودِ مِصرَ بفَضلِ قُوَّتِهِ الكَبِيرَةِ.
9 O o weliba Cusiyaah wuxuu Yeruusaalem ka dhisay oo xoogeeyey munaarado, oo waxay ku yiilleen iriddii geeska, iyo iriddii dooxada, iyo meesha derbigu ka leexdo.
وَبَنَى عُزِّيّا أبراجاً فِي القُدسِ عندَ بَوّابَةِ الزّاوِيَةِ، وَبَوّابَةِ الوادِي وَفِي مُنعَطَفِ السُّورِ. وَقَوَّى هَذِه الأبراجَ.
10 O o haddana wuxuu munaarado ka dhisay cidlada, oo ceelal badanna wuu qotay, maxaa yeelay, xoolo badan buu lahaa, oo waxayna u joogeen dhulka dooxada iyo dhulka bannaanka ahba, oo buuraha iyo beeraha barwaaqaysanba wuxuu ku lahaa rag beeraley ah iyo kuwa canabka xannaaneeya, maxaa yeelay, wuxuu jeclaa beeraha.
وَبَنَى أبراجاً في الصَّحراءِ، وَحَفَرَ أيضاً آباراً كَثِيرَةً في المَناطِقِ الجَبَلِيَّةِ وَفِي السُّهُولِ. وَكانَ لَدَيهِ مُزارِعُونَ فِي الجِبالِ الغَربِيَّةِ وَفِي الأراضِي الخَصبَةِ. وَكانَ لَدَيهِ أيضاً رِجالٌ يَعتَنُونَ بِالكُرُومِ. فَقَدْ كانَ يُحِبُّ الزِّراعَةَ.
11 O o weliba Cusiyaah wuxuu lahaa ciidan dagaalyahan ah oo dagaalka koox koox ugu baxa sidii ay ahayd tiradooda ay sameeyeen Yecii'eel oo ahaa karraanigii iyo Macaseeyaah oo sirkaalkii ahaa, sidii uu ku amray Xananyaah oo ahaa boqorka saraakiishiisa midkood.
وَكانَ لَدَى عُزِّيّا جَيشٌ مِنَ الجُنُودِ المُدَرَّبِينَ. وَقَدْ قَسَّمَ الجَيشَ إلَى فِرَقٍ وَفْقَ الخُطَّةِ الَّتِي أعَدَّها يَعِيئِيلُ كاتِبُ المَلِكِ، وَالضابِطُ مَعْسِيَّا، تَحتَ إدارَةِ حَنَنْيا، أحَدِ كِبارِ الضُّبّاطِ لَدَى المَلِكِ. فَأحصَى يَعِيئيلُ وَمَعْسِيَّا الجُنُودَ وَقَسَّماهُمْ فِي فِرَقٍ.
12 O o raggii xoogga badnaa, oo ahaa madaxdii qolooyinka oo dhan tiradoodu waxay ahayd laba kun iyo lix boqol oo nin.
وَكانَ هُناكَ ألفانِ وَسِتُّ مِئَةِ رَئِيسٍ عَلَى هَؤُلاء الجُنُودِ.
13 O o waxaa gacantooda ku jiray ciidan ah saddex boqol iyo toddoba kun iyo shan boqol oo nin, kuwaasoo xoog badan ku dagaallama, si ay boqorka uga caawiyaan cadowga.
فَكانَ رُؤَساءُ العائِلاتِ مَسؤُولِينَ عَنْ جَيشٍ قِوامُهُ ثَلاثُ مِئَةِ ألفٍ وَسَبعَةُ آلافٍ وَخَمسُ مِئَةٍ منَ المُحارِبِينَ الأشِدّاءِ الَّذِينَ سانَدُوا المَلِكَ فِي حَرْبِهِ عَلَى الأعْداءَ.
14 O o Cusiyaah wuxuu ciidankii oo dhan u diyaariyey gaashaammo iyo warmo, iyo koofiyado bir ah, iyo jubbado bir ah, iyo qaansooyin, iyo dhagaxyada la wadhfiyo.
وَسَلَّحَ عُزِّيّا الجَيشَ بِالتُّرُوسِ وَالرِّماحِ وَالخُوَذِ وَالدُّرُوعِ وَالأقواسِ وَحِجارَةٍ لِلمَقالِيعِ.
15 O o Yeruusaalemna wuxuu ku sameeyey makiinado ay soo hindiseen rag saanacyo ahu, oo alaabtaas waxaa la saari jiray munaaradaha iyo geesaska derbiyada, in iyaga laga gano fallaadho iyo dhagxan waaweynba. Oo weliba magiciisii aad iyo aad buu u sii faafay oo meel fog gaadhay, maxaa yeelay, ilaa uu xoogaystay si yaab leh ayaa loo caawiyey.
وَوَضَعَ عُزِّيّا فِي القُدسِ قاذِفاتِ حِجارَةٍ اختَرَعَها رِجالٌ أذكِياءٌ. وُضِعَتْ هَذِهِ الآلاتُ عَلَى الأبراجِ وَزَوايا الأسوارِ. فَكانَتْ تُطلِقُ سِهاماً وَحِجارَةً ضَخمَةً. فَذاعَ صِيتُ عُزِّيّا فِي أماكِنَ بَعِيدَةٍ. وَقَدْ أعانَهُ اللهُ حَتَّى صارَ مَلكاً قَوِيّاً.
16 L aakiinse markuu xoogaystay ayuu isla weynaaday ilaa uu halligmay, oo wuxuu ku xadgudbay Rabbiga Ilaahiisa ah, waayo, macbudkii Rabbiga ayuu u galay inuu foox ku shido girgirihii fooxa.
لَكِنْ عِندَما صارَ عُزِّيّا مَلِكاً قَوِيّاً، وَقَعَ فِي فَخِّ الكِبرِياءِ، مِمّا أدَّى إلَى هَلاكِهِ. فَلَمْ يَعُدْ وَفِيّاً لإلَهِهِ ، إذْ دَخَلَ بِنَفْسِهِ إلَى هَيكَلِ اللهِ لِكَي يَحرِقَ بَخُوراً عَلَى مَذْبَحِ البَخُورِ.
17 M arkaasaa waxaa isagii ka daba galay wadaadkii Casaryaah oo ay la socdaan siddeetan ah Rabbiga wadaaddadiisa, oo ah rag xoog badan.
فَلَحِقَ بِهِ إلَى داخِلِ الهَيكَلِ الكاهِنُ عَزَرْيا، وَثَمانُونَ كاهِناً شُجاعاً يَخدِمُونَ اللهَ.
18 M arkaasay Boqor Cusiyaah hor istaageen, oo waxay ku yidhaahdeen, Cusiyaahow, adigu ma lihid inaad Rabbiga foox u shiddid, laakiinse waxaa leh wadaaddada reer Haaruun oo quduus looga dhigay inay foox shidaan; haddaba meesha quduuska ah ka bax, waayo, waad xadgudubtay, oo tanuna kuuma ahaan doonto sharaf Rabbiga Ilaaha ah xaggiisa kaaga timaada.
وَواجَهُوهُ وَحاوَلُوا مَنْعَهُ فَقالُوا لَهُ: «لَيسَ مَسمُوحاً لَكَ بِأنْ تَحْرِقَ بَخُوراً للهِ. فَهَذا عَمَلُ الكَهَنَةِ المُقَدَّسِينَ منْ بَنِي هارُونَ. قَدْ تَجاوَزْتَ حَدَّكَ. فَاخْرُجِ الآنَ مِنَ المَكانِ المُقَدَّسِ. لَقَدْ خُنْتَ شَرِيعَةَ اللهِ. فَلا تَتَوَهَّمْ أنَّ اللهُ سَيُكرِمُكَ عَلَى ما فَعَلتَهُ!»
19 M arkaasaa Cusiyaah cadhooday, oo gacantana waxaa ugu jiray idan uu doonayay inuu foox ku shido; oo markuu wadaaddadii u cadhooday ayaa baras wejiga ka soo baxay, isagoo wadaaddadii hor jooga oo guriga Rabbiga ku jira oo girgirihii fooxa dhiniciisa taagan.
فَغَضِبَ عُزِّيّا كَثِيراً. وَكانَتْ فِي يَدِهِ مِجمَرَةٌ لإحراق البَخُورِ. وَعِندَما غَضِبَ كَثِيراً عَلَى الكَهَنَةِ، ظَهَرَ البَرَصُ عَلَى جَبِينهِ عَلَى مَرْأى مِنَ الكَهَنَةِ فِي بَيتِ اللهِ قُرْبَ مَذْبَحِ البَخُورِ.
20 M arkaasaa Casaryaah oo ahaa wadaadka sare iyo wadaaddadii oo dhammu isagay fiiriyeen, oo waxay arkeen inuu wejigiisa baras ku leeyahay, markaasay haddiiba halkaas ka saareen, oo isaga qudhiisiina wuu isdedejiyey inuu baxo, maxaa yeelay, Rabbigaa wax ku dhuftay.
وَنَظَرَ رَئيسُ الكَهَنَةِ عَزَرْيا وَكُلُّ الكَهَنَةِ إلَى عُزِّيّا، وَرَأَوْا البَرَصَ عَلَى جَبِينِهِ. فَبَدَأُوا يَطرُدُونَهُ مِنَ الهَيكَلِ. وَعِندَما أدرَكَ عُزِّيّا أنَّ اللهَ عاقَبَهُ بِالبَرَصِ، بادَرَ هُوَ نَفسُهُ إلَى الإسراعِ بِالخُرُوجِ.
21 O o Boqor Cusiyaahna tan iyo maalintii uu dhintay wuxuu ahaa barasle, oo isagoo baras qaba ayuu joogi jiray guri gaar ah, waayo, wuu ka go'ay gurigii Rabbiga, oo wiilkiisii Yootam ayaa reerka boqorka u talin jiray, isagoo dadkii dalka degganaa u gar qaybinaya.
فَصارَ المَلِكُ عُزِّيّا أبرَصَ، وَلَمْ يَعُدْ بِمَقدُورِهِ أنْ يَدخُلَ بَيتَ اللهِ. فَتَوَلَّى يُوثامُ بْنُ عُزِّيّا الإشرافَ عَلَى بَيْتِ المَلِكِ، وَصارَ حاكِماً للشَّعبِ.
22 H addaba Cusiyaah falimihiisii kale, intii hore iyo intii dambeba, waxaa qoray Nebi Ishacyaah oo ahaa ina Aamoos.
أمّا بَقِيَّةُ أعْمالِ عُزِّيّا، مِنْ أوَّلِها إلَى آخِرِها، فَهِيَ مَدَوَّنَةٌ فِي كِتاباتِ النَّبِيُّ إشَعْياءُ بْنُ آمُوصَ.
23 O o Cusiyaah wuu dhintay oo la seexday awowayaashiis, oo waxaa awowayaashiis lagula aasay berrinkii xabaalaha oo ay boqorradu lahaayeen, waayo, waxay isyidhaahdeen, Isagu waa barasle, oo meeshiisiina waxaa boqor ka noqday wiilkiis Yootam.
وَماتَ عُزِّيّا وَدُفِنَ إلَى جِوارِ آبائِهِ. وَدَفَنُوهُ فِي الحَقلِ قُرْبَ القُبُورِ المَلَكيَّةِ، لِأنَّ الشَّعبَ قالُوا: «إنَّهُ أبرَصٌ.» وَخَلَفَهُ عَلَى العَرشِ ابنُهُ يُوثامُ.