1 M y son, do not forget my teaching. Let your heart keep my words.
Wiilkaygiiyow, waxbariddayda ha illoobin, Laakiin qalbigaagu amarradayda ha hayo,
2 F or they will add to you many days and years of life and peace.
Waayo, iyagu waxay kuu kordhin doonaan Maalmo badan iyo cimri dheer iyo nabad.
3 D o not let kindness and truth leave you. Tie them around your neck. Write them upon your heart.
Naxariista iyo runtu yaanay kaa tegin, Iyaga qoorta ku xidh, Oo looxa qalbigaaga ku qor,
4 S o you will find favor and good understanding in the eyes of God and man.
Sidaasaad Ilaah iyo dadka hortooda Nicmo iyo sharaf uga heli doontaa.
5 T rust in the Lord with all your heart, and do not trust in your own understanding.
Qalbigaaga dhammaantii Rabbiga ku aamin, Oo waxgarashadaadana ha isku hallayn.
6 A gree with Him in all your ways, and He will make your paths straight.
Jidadkaaga oo dhan isaga ku qiro, Oo isna waddooyinkaaguu toosin doonaa.
7 D o not be wise in your own eyes. Fear the Lord and turn away from what is sinful.
Ha isla weynaan; Rabbiga ka cabso; oo sharka ka fogow.
8 I t will be healing to your body and medicine to your bones.
Taasu waxay xundhurtaada u noqon doontaa caafimaad, Oo lafahaagana waxay u noqon doontaa dhuux.
9 H onor the Lord with your riches, and with the first of all you grow.
Rabbiga ku murwee maalkaaga Iyo midhaha ugu horreeya waxa kuu kordha oo dhan;
10 T hen your store-houses will be filled with many good things and your barrels will flow over with new wine.
Sidaasay maqsinnadaadu barwaaqo uga buuxsami doonaan, Macsarooyinkaaguna waxay la buuxdhaafi doonaan khamri cusub.
11 M y son, listen when the Lord punishes you. Do not give up when He tells you what you must do.
Wiilkaygiiyow, Rabbiga edbintiisa ha quudhsan, Oo canaantiisana ha ka daalin,
12 T he Lord punishes everyone He loves. He whips every son He receives.
Waayo, Rabbigu ninkuu jecel yahay wuu canaantaa Sida aabbe u canaanto wiilkii uu ku faraxsan yahay.
13 H appy is the man who finds wisdom, and the man who gets understanding.
Waxaa barakaysan ninkii xigmadda hela, Iyo ninkii waxgarashada mulkiya.
14 F or it is better than getting silver and fine gold.
Waayo, baayacmushtarigeedu waa ka sii wanaagsan yahay baayacmushtariga lacagta, Oo faa'iidadeeduna waa ka sii wanaagsan tahay dahabka saafiga ah.
15 S he is worth more than stones of great worth. Nothing you can wish for compares with her.
Way ka sii qaalisan tahay luulka, Oo waxaad jeclaan kartid oo dhanna iyada lalama simo.
16 L ong life is in her right hand. Riches and honor are in her left hand.
Gacanteeda midig waxaa ku jira cimri dheeri; Gacanteeda bidixna waxaa ku jira hodonnimo iyo sharaf.
17 H er ways are pleasing, and all her paths are peace.
Jidadkeedu waa jidad farxadeed, Oo waddooyinkeeda oo dhammuna waa nabad.
18 S he is a tree of life to those who take hold of her. Happy are all who hold her near.
Kuwii iyada qabsada waxay u tahay geed nololeed; Oo waxaa barakaysan ku alla kii iyada xajista.
19 T he Lord built the earth by wisdom. He built the heavens by understanding.
Rabbigu wuxuu dhulka ku aasaasay xigmadda, Oo samooyinkana wuxuu ku dhisay waxgarashada.
20 B y what He knows, the seas were broken up and water falls from the sky.
Aqoontiisa ayaa moolalku ku dillaaceen, Oo cirkuna wuxuu soo daadiyaa sayax.
21 M y son, do not allow them to leave your eyes. Keep perfect wisdom and careful thinking.
Wiilkaygiiyow, waxyaalahanu yaanay indhahaaga ka tegin. Xigmadda iyo digtoonaanta xajiso.
22 A nd they will be life to your soul and a chain of beauty to your neck.
Sidaasay naftaada nolol ugu noqon doonaan, Qoortaadana nimco.
23 T hen you will be safe as you walk on your way, and your foot will not trip.
Markaasaad jidkaaga ammaan ku mari doontaa, Oo cagtaaduna ma turunturoon doonto.
24 Y ou will not be afraid when you lie down. When you lie down, your sleep will be sweet.
Markaad jiifsatidna ma cabsan doontid; Haah, waad jiifsan doontaa, oo hurdadaaduna way kuu macaanaan doontaa.
25 D o not be afraid of fear that comes all at once. And do not be afraid of the storm of the sinful when it comes.
Ha ka baqin cabsi kedis ah, Iyo baabbi'inta kuwa sharka leh toona markii ay timaado.
26 F or the Lord will be your trust. He will keep your foot from being caught.
Waayo, Rabbigu wuxuu kuu ahaan doonaa Kan aad ku kalsoonaan karto. Oo cagtaadana wuu dhawri doonaa si aan loo qabsan.
27 D o not keep good from those who should have it, when it is in your power to do it.
Wanaag ha u diidin kuwa uu ku habboon yahay in loo sameeyo, Markaad awood u leedahay inaad u samayso.
28 D o not say to your neighbor, “Go, and return tomorrow, and I will give it,” when you have it with you.
Deriskaaga ha ku odhan, Tag oo soo noqo, Berri baan ku siin doonaaye, Haddii aad markaas haysid.
29 D o not plan for your neighbor to be hurt, while he trusts you enough to live beside you.
Deriskaaga innaba xumaan ha u fikirin, Maxaa yeelay, isagu nabadgelyo buu kuu ag fadhiyaa.
30 D o not fight with a man for no reason, when he has done you no wrong.
Ninna sababla'aan ha kula diririn, Haddaanu xumaan kugu samayn.
31 D o not be jealous of a man who hurts others, and do not choose any of his ways.
Ha ka hinaasin nin dadka dulmiya, Oo jidadkiisana midnaba ha dooran.
32 F or the bad man is hated by the Lord, but He is near to those who are right with Him.
Maxaa yeelay, kuwa qalloocanu waa u karaahiyo Rabbiga, Laakiinse wuxuu sir la leeyahay kuwa qumman.
33 T he punishment of the Lord is on the house of the sinful, but He makes good come to the house of those who are right with Him.
Rabbigu wuxuu inkaaraa guriga kii shar leh, Laakiinse rugta kuwa xaqa ah wuu barakeeyaa.
34 G od makes fun of those who make fun of the truth but gives loving-favor to those who have no pride.
Hubaal kuwa wax quudhsada ayuu isagu quudhsadaa, Kuwa is-hoosaysiiyase nicmuu siiyaa.
35 H onor will be given to the wise, but shame will be given to fools.
Kuwa xigmadda leh waxay dhaxli doonaan sharaf, Laakiinse nacasyadu waxay u dallici doonaan ceeb.