1 M y son, do not forget my teaching, But let your heart keep my commandments;
Wiilkaygiiyow, waxbariddayda ha illoobin, Laakiin qalbigaagu amarradayda ha hayo,
2 F or length of days and years of life And peace they will add to you.
Waayo, iyagu waxay kuu kordhin doonaan Maalmo badan iyo cimri dheer iyo nabad.
3 D o not let kindness and truth leave you; Bind them around your neck, Write them on the tablet of your heart.
Naxariista iyo runtu yaanay kaa tegin, Iyaga qoorta ku xidh, Oo looxa qalbigaaga ku qor,
4 S o you will find favor and good repute In the sight of God and man.
Sidaasaad Ilaah iyo dadka hortooda Nicmo iyo sharaf uga heli doontaa.
5 T rust in the Lord with all your heart And do not lean on your own understanding.
Qalbigaaga dhammaantii Rabbiga ku aamin, Oo waxgarashadaadana ha isku hallayn.
6 I n all your ways acknowledge Him, And He will make your paths straight.
Jidadkaaga oo dhan isaga ku qiro, Oo isna waddooyinkaaguu toosin doonaa.
7 D o not be wise in your own eyes; Fear the Lord and turn away from evil.
Ha isla weynaan; Rabbiga ka cabso; oo sharka ka fogow.
8 I t will be healing to your body And refreshment to your bones.
Taasu waxay xundhurtaada u noqon doontaa caafimaad, Oo lafahaagana waxay u noqon doontaa dhuux.
9 H onor the Lord from your wealth And from the first of all your produce;
Rabbiga ku murwee maalkaaga Iyo midhaha ugu horreeya waxa kuu kordha oo dhan;
10 S o your barns will be filled with plenty And your vats will overflow with new wine.
Sidaasay maqsinnadaadu barwaaqo uga buuxsami doonaan, Macsarooyinkaaguna waxay la buuxdhaafi doonaan khamri cusub.
11 M y son, do not reject the discipline of the Lord Or loathe His reproof,
Wiilkaygiiyow, Rabbiga edbintiisa ha quudhsan, Oo canaantiisana ha ka daalin,
12 F or whom the Lord loves He reproves, Even as a father corrects the son in whom he delights.
Waayo, Rabbigu ninkuu jecel yahay wuu canaantaa Sida aabbe u canaanto wiilkii uu ku faraxsan yahay.
13 H ow blessed is the man who finds wisdom And the man who gains understanding.
Waxaa barakaysan ninkii xigmadda hela, Iyo ninkii waxgarashada mulkiya.
14 F or her profit is better than the profit of silver And her gain better than fine gold.
Waayo, baayacmushtarigeedu waa ka sii wanaagsan yahay baayacmushtariga lacagta, Oo faa'iidadeeduna waa ka sii wanaagsan tahay dahabka saafiga ah.
15 S he is more precious than jewels; And nothing you desire compares with her.
Way ka sii qaalisan tahay luulka, Oo waxaad jeclaan kartid oo dhanna iyada lalama simo.
16 L ong life is in her right hand; In her left hand are riches and honor.
Gacanteeda midig waxaa ku jira cimri dheeri; Gacanteeda bidixna waxaa ku jira hodonnimo iyo sharaf.
17 H er ways are pleasant ways And all her paths are peace.
Jidadkeedu waa jidad farxadeed, Oo waddooyinkeeda oo dhammuna waa nabad.
18 S he is a tree of life to those who take hold of her, And happy are all who hold her fast.
Kuwii iyada qabsada waxay u tahay geed nololeed; Oo waxaa barakaysan ku alla kii iyada xajista.
19 T he Lord by wisdom founded the earth, By understanding He established the heavens.
Rabbigu wuxuu dhulka ku aasaasay xigmadda, Oo samooyinkana wuxuu ku dhisay waxgarashada.
20 B y His knowledge the deeps were broken up And the skies drip with dew.
Aqoontiisa ayaa moolalku ku dillaaceen, Oo cirkuna wuxuu soo daadiyaa sayax.
21 M y son, let them not vanish from your sight; Keep sound wisdom and discretion,
Wiilkaygiiyow, waxyaalahanu yaanay indhahaaga ka tegin. Xigmadda iyo digtoonaanta xajiso.
22 S o they will be life to your soul And adornment to your neck.
Sidaasay naftaada nolol ugu noqon doonaan, Qoortaadana nimco.
23 T hen you will walk in your way securely And your foot will not stumble.
Markaasaad jidkaaga ammaan ku mari doontaa, Oo cagtaaduna ma turunturoon doonto.
24 W hen you lie down, you will not be afraid; When you lie down, your sleep will be sweet.
Markaad jiifsatidna ma cabsan doontid; Haah, waad jiifsan doontaa, oo hurdadaaduna way kuu macaanaan doontaa.
25 D o not be afraid of sudden fear Nor of the onslaught of the wicked when it comes;
Ha ka baqin cabsi kedis ah, Iyo baabbi'inta kuwa sharka leh toona markii ay timaado.
26 F or the Lord will be your confidence And will keep your foot from being caught.
Waayo, Rabbigu wuxuu kuu ahaan doonaa Kan aad ku kalsoonaan karto. Oo cagtaadana wuu dhawri doonaa si aan loo qabsan.
27 D o not withhold good from those to whom it is due, When it is in your power to do it.
Wanaag ha u diidin kuwa uu ku habboon yahay in loo sameeyo, Markaad awood u leedahay inaad u samayso.
28 D o not say to your neighbor, “Go, and come back, And tomorrow I will give it,” When you have it with you.
Deriskaaga ha ku odhan, Tag oo soo noqo, Berri baan ku siin doonaaye, Haddii aad markaas haysid.
29 D o not devise harm against your neighbor, While he lives securely beside you.
Deriskaaga innaba xumaan ha u fikirin, Maxaa yeelay, isagu nabadgelyo buu kuu ag fadhiyaa.
30 D o not contend with a man without cause, If he has done you no harm.
Ninna sababla'aan ha kula diririn, Haddaanu xumaan kugu samayn.
31 D o not envy a man of violence And do not choose any of his ways.
Ha ka hinaasin nin dadka dulmiya, Oo jidadkiisana midnaba ha dooran.
32 F or the devious are an abomination to the Lord; But He is intimate with the upright.
Maxaa yeelay, kuwa qalloocanu waa u karaahiyo Rabbiga, Laakiinse wuxuu sir la leeyahay kuwa qumman.
33 T he curse of the Lord is on the house of the wicked, But He blesses the dwelling of the righteous.
Rabbigu wuxuu inkaaraa guriga kii shar leh, Laakiinse rugta kuwa xaqa ah wuu barakeeyaa.
34 T hough He scoffs at the scoffers, Yet He gives grace to the afflicted.
Hubaal kuwa wax quudhsada ayuu isagu quudhsadaa, Kuwa is-hoosaysiiyase nicmuu siiyaa.
35 T he wise will inherit honor, But fools display dishonor.
Kuwa xigmadda leh waxay dhaxli doonaan sharaf, Laakiinse nacasyadu waxay u dallici doonaan ceeb.