Luke 1 ~ Luukos 1

picture

1 M any people have written about the things that have happened among us.

Dad badan waxay ku dadaaleen inay soo hagaajiyaan sheeko ku saabsan wixii dhexdayada lagu sameeyey oo la hubsaday,

2 T hose who saw everything from the first and helped teach the Good News have passed these things on to us.

siday noo ogeysiiyeen kuwii tan iyo bilowgii arkay oo Ereygii u shaqeeyey.

3 D ear Theophilus, I have looked with care into these things from the beginning. I have decided it would be good to write them to you one after the other the way they happened.

Sidaa darteed anigana waxaa ila wanaagsanayd inaan, anigoo tan iyo bilowgii wax walba oo dhacay aad u gartay, si hagaagsan kuugu qoro, Te'ofilosow sharaf weyn lahow,

4 T hen you can be sure you know the truth about the things you have been taught. An Angel Tells of the Birth of John the Baptist

inaad garatid hubniintii hadalkii lagu baray. Dhalashada Yooxanaa Baabtiisaha Waa La Sii Sheegay

5 W hen Herod was king of the country of Judea, there was a Jewish religious leader named Zacharias. He worked for Abijah. His wife was of the family group of Aaron. Her name was Elizabeth.

Wakhtigii Herodos ahaa boqorkii Yahuudiya, waxaa jiray wadaad la odhan jiray Sakariyas, oo ka mid ahaa safkii Abiya; haweenaydiisuna waxay ka mid ahayd hablihii reer Haaruun, magaceedana waxaa la odhan jiray Elisabed.

6 T hey were right with God and obeyed the Jewish Law and did what the Lord said to do.

Labadooduba xaq bay ku ahaayeen Ilaah hortiisa, oo qaynuunnadii iyo xukummadii Rabbiga ayay eedla'aan ku socon jireen.

7 T hey had no children because Elizabeth was not able to have a child. Both of them were older people.

Ilmo ma ay lahayn, waayo, Elisabed madhalays bay ahayd, oo labadooduba way da'weynaayeen.

8 Z acharias was doing his work as a religious leader for God.

Waxaa dhacay, intuu shuqulkii wadaadnimadii safkiisa dartiis samaynayay Ilaah hortiisa,

9 T he religious leaders were given certain kinds of work to do. Zacharias was chosen to go to the house of God to burn special perfume.

sida caadadii wadaadnimadu u ahayd, in shuqulkiisu ahaa inuu foox shido goortuu macbudka Rabbiga galay.

10 M any people stood outside praying during the time the special perfume was burning.

Saacaddii fooxa ayaa dadkii badnaa oo dhammu dibadda ku tukanayeen.

11 Z acharias saw an angel of the Lord standing on the right side of the altar where the special perfume was burning.

Markaasaa waxaa isaga u soo muuqatay malaa'igtii Rabbiga oo taagnayd meeshii fooxa lagu shido midigteeda.

12 W hen he saw the angel, Zacharias was troubled and afraid.

Goortuu Sakariyas arkay ayuu naxay, wuuna cabsaday.

13 T he angel said to him, “Zacharias, do not be afraid. Your prayer has been heard. Your wife Elizabeth will give birth to a son. You are to name him John.

Laakiin malaa'igtii baa ku tidhi, Ha baqin, Sakariyasow, waayo, baryadaadii waa la maqlay; afadaada Elisabedna wiil bay kuu dhali doontaa, magiciisana waxaad u bixin doontaa Yooxanaa.

14 Y ou will be glad and have much joy. Many people will be happy because he is born.

Waxaad heli doontaa farxad iyo rayrayn; dad badanna dhalashadiisa ayay ku farxi doonaan,

15 H e will be great in the sight of the Lord and will never drink wine or any strong drink. Even from his birth, he will be filled with the Holy Spirit.

waayo, Rabbiga hortiisa nin weyn buu ku ahaan doonaa, mana cabbi doono khamri ama wax lagu sakhraamo. Waxaana xataa uurka hooyadiis kaga buuxsami doona Ruuxa Quduuskaa.

16 M any of the Jews will be turned to the Lord their God by him.

Reer binu Israa'iil badidoodana ayuu Rabbiga Ilaahooda ah ku soo jeedin doonaa.

17 H e will be the one to go in the spirit and power of Elijah before Christ comes. He will turn the hearts of the fathers back to their children. He will teach those who do not obey to be right with God. He will get people ready for the Lord.” Zacharias Does Not Believe the Angel

Isaguna wuxuu ku hor mari doonaa ruuxii iyo xooggii Eliyaas inuu aabbayaasha qalbiyadooda ku soo jeediyo carruurta, iyo inuu caasiyiinta ku soo celiyo xigmadda kuwa xaqa ah, inuu Rabbiga u diyaargareeyo dad hagaagsan.

18 Z acharias said to the angel, “How can I know this for sure? I am old and my wife is old also.”

Sakariyas wuxuu malaa'igtii ku yidhi, Sidee baan waxan u garan doonaa? Waayo, anigu oday baan ahay, afadayduna waa da'weynaatay.

19 T he angel said to him, “My name is Gabriel. I stand near God. He sent me to talk to you and bring to you this good news.

Malaa'igtii baa u jawaabtay oo ku tidhi, Anigu waxaan ahay Jibriil oo Ilaah hortiisa istaaga. Waxaa la ii soo diray inaan kula hadlo oo aan warkan wanaagsan kuu keeno.

20 S ee! You will not be able to talk until the day this happens. It is because you did not believe my words. What I said will happen at the right time.”

Bal eeg, waad aamusnaan doontaa, mana hadli kari doonto, ilaa maalinta waxyaalahan dhici doonaan, waayo, waad rumaysan weyday hadalladayda wakhtigooda la oofin doono.

21 T he people outside were waiting. They were surprised and wondered why Zacharias stayed so long in the house of God.

Dadkuna waxay sugayeen Sakariyas, oo waxay la yaabeen siduu macbudka ugu raagay.

22 W hen he came out, he could not talk to them. They knew he had seen something special from God while he was in the house of God. He tried to talk to them with his hands but could say nothing.

Markuu soo baxay ayuu la hadli kari waayay, markaasay garteen inuu macbudka wax ku arkay. Kolkaasuu gacanta ugu sii tilmaamayay iyaga, isagoo sii carrab la'.

23 W hen his days of working in the house of God were over, he went to his home. The Lord Did What He Promised

Kolkii maalmihii shuqulkiisii wadaadnimadu dhammaadeen ayuu wuxuu tegey gurigiisii.

24 S ome time later Elizabeth knew she was to become a mother. She kept herself hidden for five months. She said,

Maalmahaas dabadeed afadiisa Elisabed ayaa uuraysatay, oo shan bilood ayay isqarisay iyadoo leh.

25 This is what the Lord has done for me. He has looked on me and has taken away my shame from among men.” Gabriel Speaks to Mary

Sidaasaa Rabbigu iigu sameeyey maalmihii uu i eegay inuu ceebtayda dadka dhexdooda iiga qaado. Dhalashada Ciise Masiix Waa La Sii Sheegay

26 S ix months after Elizabeth knew she was to become a mother, Gabriel was sent from God to Nazareth. Nazareth was a town in the country of Galilee.

Bishii lixaad Ilaah baa malaa'ig Jibriil u soo diray magaalada Galili oo Naasared la odhan jiray

27 H e went to a woman who had never had a man. Her name was Mary. She was promised in marriage to a man named Joseph. Joseph was of the family of David.

ilaa gabadh bikrad ah oo u doonanayd nin la odhan jiray Yuusuf oo dhashii Daa'uud ahaa; gabadhana waxaa la odhan jiray Maryan.

28 T he angel came to her and said, “You are honored very much. You are a favored woman. The Lord is with you. You are chosen from among many women.”

Malaa'igtii baa u soo gashay, oo waxay ku tidhi, Nabad, adigoo nimcaysan, Rabbiga ayaa kula jira.

29 W hen she saw the angel, she was troubled at his words. She thought about what had been said.

Markaasay hadalkii ka naxday, oo waxay isku tidhi, Maxay tahay salaantan?

30 T he angel said to her, “Mary, do not be afraid. You have found favor with God.

Malaa'igtii baa ku tidhi, Ha baqin, Maryamay, waayo, nimco ayaad Ilaah ka heshay.

31 S ee! You are to become a mother and have a Son. You are to give Him the name Jesus.

Bal eeg, waad uuraysan doontaa, oo wiil baad umuli doontaa, magiciisana waxaad u bixin doontaa Ciise.

32 H e will be great. He will be called the Son of the Most High. The Lord God will give Him the place where His early father David sat.

Nin weyn buu ahaan doonaa, waxaana loogu yeedhi doonaa Wiilka Kan ugu sarreeya, Rabbiga Ilaaha ahuna wuxuu siin doonaa carshigii awowgiis Daa'uud.

33 H e will be King over the family of Jacob forever and His nation will have no end.”

Weligiiba wuxuu boqor u ahaan doonaa dadkii Yacquub, boqornimadiisuna ma idlaan doonto.

34 M ary said to the angel, “How will this happen? I have never had a man.”

Kolkaasaa Maryan waxay malaa'igtii ku tidhi, Sidee baa waxanu ku noqon doonaan? Anigu ninna garan maayo.

35 T he angel said to her, “The Holy Spirit will come on you. The power of the Most High will cover you. The holy Child you give birth to will be called the Son of God.

Malaa'igtii waa u jawaabtay oo ku tidhi, Ruuxa Quduuska ah ayaa kugu soo degi doona, oo xooggii Kan ugu sarreeya ayaa hoosiis kuu noqon doona, sidaa darteed kan quduuska ah oo kaa dhalan doona waxaa loogu yeedhi doonaa Wiilka Ilaah.

36 See, your cousin Elizabeth, as old as she is, is going to give birth to a child. She was not able to have children before, but now she is in her sixth month.

Bal eeg, ina-adeertaa Elisabedna wiil bay uuraysatay iyadoo da'weyn; oo tanuna waxay tii madhalays loogu yeedhi jiray u tahay bisheedii lixaad.

37 F or God can do all things.”

Waayo, wax aan Ilaah kari doonin ma jiro.

38 T hen Mary said, “I am willing to be used of the Lord. Let it happen to me as you have said.” Then the angel went away from her. Mary Visits Elizabeth

Maryan ayaa tidhi, Waa i kan, waxaan ahay addoontii Rabbiga. Sidaad u hadashay ha ii noqoto. Markaasaa malaa'igtii ka tagtay. Maryan Waxay Booqatay Elisabed; Gabaygii Maryan Ee Ammaanta Ahaa

39 A t once Mary went from there to a town in the hill country of Judea.

Maalmahaas Maryan baa kacday, oo waxay dhaqso u tagtay dhulkii buuraha lahaa ilaa magaalo ka mid ah reer Yahuudah,

40 S he went to the house of Zacharias to see Elizabeth.

oo waxay gashay gurigii Sakariyas, oo salaantay Elisabed.

41 W hen Elizabeth heard Mary speak, the baby moved in her body. At the same time Elizabeth was filled with the Holy Spirit.

Oo waxaa dhacay goortii Elisabed salaantii Maryan maqashay in ilmihii uurkeeda ku boodbooday; Elisabedna waxaa ka buuxsamay Ruuxa Quduuska ah.

42 E lizabeth spoke in a loud voice, “You are honored among women! Your Child is honored!

Markaasay cod dheer ku qaylisay oo tidhi, Dumarka dhexdooda waad ku barakaysan tahay, oo midhaha uurkaaga waa barakaysan yahay.

43 W hy has this happened to me? Why has the mother of my Lord come to me?

Xaggee waxanu iiga yimaadeen in Sayidkayga hooyadiis iigu timaado?

44 A s soon as I heard your voice, the baby in my body moved for joy.

Bal eeg, markii codkii salaantaadu dhegahayga ku dhacay, ilmaha uurkayga ku jira ayaa farxad la boodbooday.

45 Y ou are happy because you believed. Everything will happen as the Lord told you it would happen.” Mary’s Song of Thanks

Waxaa barakaysan tii rumaysatay; waayo, waxyaalihii xagga Rabbiga looga sheegay ayay dhici doonaan.

46 T hen Mary said, “My heart sings with thanks for my Lord.

Maryanna waxay tidhi, Naftaydu Rabbigay weynaynaysaa,

47 A nd my spirit is happy in God, the One Who saves from the punishment of sin.

Ruuxayguna wuxuu ku reyreeyey Ilaaha Badbaadiyahayga ah.

48 T he Lord has looked on me, His servant-girl and one who is not important. But from now on all people will honor me.

Waayo, wuxuu eegay hoosaysnimada addoontiisa, Bal eeg, tan iyo hadhow qarniyada oo dhammu waxay iigu yeedhi doonaan tan barakaysan.

49 H e Who is powerful has done great things for me. His name is holy.

Waayo, kan xoogga leh ayaa waxyaalo waaweyn ii sameeyey; Magiciisuna waa Quduus,

50 T he loving-kindness of the Lord is given to the people of all times who honor Him.

Tan iyo ab ka ab naxariistiisu waxay gaadhaa Kuwa isaga ka cabsada.

51 H e has done powerful works with His arm. He has divided from each other those who have pride in their hearts.

Wuxuu xoog ku sameeyey gacantiisa, Oo kuwii fikirradii qalbigoodii ku kibray ayuu kala firdhiyey.

52 H e has taken rulers down from their thrones. He has put those who are in a place that is not important to a place that is important.

Kuwii xoogga lahaa ayuu carshiyadoodii ka soo dejiyey Oo kuwii hooseeyey ayuu sarraysiiyey.

53 H e has filled those who are hungry with good things. He has sent the rich people away with nothing.

Kuwii gaajaysnaa ayuu wax wanaagsan ka dhergiyey, Kuwii hodanka ahaana iyagoo madhan ayuu diray.

54 H e has helped Israel His servant. This was done to remember His loving-kindness.

Midiidinkiisii Israa'iil ayuu caawiyey Inuu xusuusto inuu u naxariisto

55 H e promised He would do this to our early fathers and to Abraham and to his family forever.”

Ibraahim iyo farcankiisii weligoodba (Siduu awowayaasheennii ula hadlay).

56 M ary stayed with Elizabeth about three months. Then she went to her own home. The Birth of John the Baptist

Maryan waxay iyada la joogtay abbaaraha saddex bilood, markaasay gurigeeda ku noqotay. Dhalashadii Yooxanaa Baabtiisaha; Aabbihiis Gabaygiisii Ammaanta Ahaa

57 W hen the time came, Elizabeth gave birth to a son.

Hadda Elisabed wakhtigii ay umuli lahayd ayaa la joogay, oo wiil bay dhashay.

58 H er neighbors and family heard how the Lord had shown loving-kindness to her. They were happy for her.

Derisyadeedii iyo xigaalkeedii ayay maqleen siduu Rabbigu naxariistiisii ugu weyneeyey iyada, wayna la farxeen.

59 O n the eighth day they did the religious act of the Jews on the child. They named him Zacharias, after his father.

Waxaa dhacay inay maalintii siddeedaad u yimaadeen inay wiilkii gudaan, oo waxayna u bixiyeen magicii aabbihiis Sakariyas.

60 B ut his mother said, “No! His name is John.”

Kolkaasaa hooyadiis u jawaabtay oo ku tidhi, Sidaas ma aha; waxaase loogu yeedhi doonaa Yooxanaa.

61 T hey said to her, “No one in your family has that name.”

Waxay ku yidhaahdeen, Xigaalkaaga kuma jiro qof magacaas loo bixiyey.

62 T hen they talked to his father with their hands to find out what he would name the child.

Waxay aabbihiis gacan ugu tilmaameen oo weyddiiyeen wuxuu doonayay in loogu yeedho.

63 H e asked for something to write on. He wrote, “His name is John.” They were all surprised and wondered about it.

Markaasuu wuxuu weyddiistay loox oo ku qoray, isagoo leh, Magiciisu waa Yooxanaa. Wayna wada yaabeen.

64 Z acharias was able to talk from that time on and he gave thanks to God.

Kolkiiba afkiisii ayaa furmay, oo carrabkiisiina waa debcay, markaasuu hadlay oo Ilaah ammaanay.

65 A ll those who lived near them were afraid. The news of what had happened was told through all the hill country of Judea.

Dadkii agtooda joogay oo dhammu way wada cabsadeen, oo hadalladan oo dhan waa lagaga hadlayay dalkii buuraha lahaa oo Yahuudiya oo dhan.

66 A nd all who heard those words remembered them and said, “What is this child going to be?” For the hand of the Lord was on him. Zacharias’ Song of Thanks to God

Kuwa waxyaalahaas maqlay oo dhan ayaa qalbigooda geliyey oo waxay yidhaahdeen, Haddaba ilmahanu muxuu noqon doonaa? Waayo, gacantii Rabbiga ayaa la jirtay isaga.

67 Z acharias, the father of John, was filled with the Holy Spirit. He told what was going to happen, saying,

Markaasaa aabbihiis Sakariyas waxaa ka buuxsamay Ruuxa Quduuska ah, waxna wuu sii sheegay isagoo leh,

68 Let us thank the Lord God of Israel. He has bought His people and made them free.

Ha ammaanmo Rabbiga ah Ilaaha Israa'iil, Waayo, dadkiisii ayuu soo booqday oo furtay.

69 H e has raised up from the family of David One Who saves people from the punishment of their sins.

Badbaadiye xoog leh ayuu inoogu kiciyey Gurigii midiidinkiisa Daa'uud,

70 H is holy early preachers told us this long ago.

(Siduu afkii nebiyadiisii quduuska ahaa tan iyo bilowgii uga hadli jiray),

71 G od told us that we should be saved from those who hate us and from all those who work against us.

Inuu inaga badbaadiyo cadaawayaasheenna iyo gacanta kuwa ina neceb oo dhan,

72 H e would show loving-kindness to our early fathers. He would remember His holy promise.

Iyo inuu u naxariisto awowayaasheen, Iyo inuu axdigiisii quduuska ahaa xusuusto,

73 G od promised this to our early father Abraham.

Oo ahaa dhaartii uu awoweheennii Ibraahim ugu dhaartay,

74 H e promised that we would be saved from those who hate us and that we might worship Him without being afraid.

Inuu ina siiyo innagoo cadaawayaasheenna gacmahooda laynaga bixiyey Inaynu baqdinla'aan isaga ugu hawshoonno

75 W e can be holy and right with God all the days of our life.

Quduusnimada iyo xaqnimada isaga hortiisa cimrigeenna oo dhan.

76 And you, my son, will be the one who speaks for the Most High. For you will go before the Lord to make the way ready for Him.

Adiguna, ilma yahow, waxaa laguugu yeedhi doonaa nebigii Kan ugu sarreeya, Waayo, waxaad hor mari doontaa Rabbiga hortiisa inaad jidadkiisa diyaargaraysid;

77 Y ou will tell His people how to be saved from the punishment of sin by being forgiven of their sins.

Oo aad dadkiisa ogeysiisid badbaadada Ee dembidhaafkooda ah,

78 B ecause the heart of our God is full of loving-kindness for us, a light from heaven will shine on us.

Ee laga hela naxariista weyn ee Ilaaheenna, Tan qorraxda soo baxda xagga sare inaga soo booqan doonta,

79 I t will give light to those who live in darkness and are under the shadow of death. It will lead our feet in the way of peace.”

Inay iftiimiso kuwa fadhiya gudcurka iyo hooskii dhimashada, Iyo inay cagaheenna jidkii nabadda ku kaxayso,

80 T he child grew and became strong in spirit. He lived in a desert until the day he started to preach to the Jews.

Wiilkuna waa koray oo ruuxuu ka xoogoobay, wuxuuna joogay cidlada ilaa maalintii uu Israa'iil istusi lahaa.