Proverbs 1 ~ Maahmaahyadii 1

picture

1 T hese are the wise sayings of Solomon, son of David, king of Israel:

Kuwanu waa maahmaahyadii Sulaymaan ina Daa'uud oo ahaa boqorkii reer Binu Israa'iil,

2 T hey show you how to know wisdom and teaching, to find the words of understanding.

Wuxuu u qoray si loo ogaado xigmadda iyo edbinta, Oo loo garto erayada waxgarashada,

3 T hey help you learn about the ways of wisdom and what is right and fair.

In la helo edbinta ku saabsan xigmadda, Iyo xaqnimada iyo garta iyo caaddilnimada;

4 T hey give wisdom to the child-like, and much learning and wisdom to those who are young.

Si miyir loo siiyo garaadlaawaha, Oo aqoon iyo digtoonaanna loo yeelo ninka dhallinyarada ah.

5 A wise man will hear and grow in learning. A man of understanding will become able

Ninkii caqli lahu wuu maqli doonaa, oo wuxuu korodhsan doonaa waxbarasho, Oo ninkii garaad lahuna wuxuu qabsan doonaa talada wanaagsan,

6 t o understand a saying and a picture-story, the words of the wise and what they mean.

Si lagu garto maahmaahda, iyo micnaynta, Iyo hadallada kuwa caqliga leh iyo xujooyinkooda.

7 T he fear of the Lord is the beginning of much learning. Fools hate wisdom and teaching.

Waxaa aqoonta ugu horreeya Rabbiga ka cabsashadiisa; Laakiinse nacasyadu waxay quudhsadaan xigmadda iyo edbinta. Guubaabinta Xigmadda Ka-digidda Soo Jiidashada Xun

8 H ear your father’s teaching, my son, and do not turn away from your mother’s teaching.

Wiilkaygiiyow, edbinta aabbahaa maqal, Oo amarka hooyadaana ha ka tegin,

9 F or they are a glory to your head and a chain of beauty around your neck.

Waayo, waxay madaxaaga u noqon doonaan wax sharraxsan, Oo waxay kuu noqon doonaan silsilado qoorta kuu sudhan.

10 M y son, if sinners try to lead you into sin, do not go with them.

Wiilkaygiiyow, haddii dembilayaal ku sasabtaan, Ha oggolaan.

11 I f they say, “Come with us. Let us lie in wait to kill someone. Let us set a trap for those who are without blame.

Hadday kugu yidhaahdaan, Na soo raac, Aan gaadno inaynu dhiig daadinno, Oo aynu sababla'aan kuwa aan eedda lahayn si qarsoon ugu dhuumanno;

12 L et us swallow them alive like death, as those who go down to the grave.

Oo iyagoo nool aynu u liqno sida qabriga oo kale, Dhammaantoodna aan juq siinno sida kuwa yamayska ku dhaca;

13 W e will find all kinds of things of great worth. We will fill our houses with the stolen riches.

Waxaynu heli doonnaa maal qaali ah oo cayn kasta ah, Oo guryaheennana waxaynu ka buuxsan doonnaa booli;

14 T hrow in your share with us. We will all have one money bag.”

Nasiibkaaga iskula kaaya soo dar, Oo kulligeenna aynu kiishad qudha wada lahaanno;

15 M y son, do not walk in the way with them. Keep your feet from their path.

Wiilkaygiiyow, iyaga jidka ha la marin; Oo cagtaadana wadiiqadooda dib uga jooji;

16 F or their feet run to sin and hurry to kill.

Waayo, cagahoodu waxay u ordaan shar, Oo waxay u degdegaan inay dhiig daadiyaan.

17 Y es, the net is spread for nothing if the bird is watching.

Waayo, waa waxtarla'aan dabinka loo dhigaa Iyadoo ay shimbirtu u jeeddo;

18 T hey set traps for their own lives and wait to die.

Iyagu waxay u gaadaan si dhiiggooda loo daadiyo, Oo waxay si qarsoon ugu dhuuntaan si naftooda looga qaado.

19 S uch are the ways of all who get things by hurting others. Their desire for stolen riches takes away their own lives.

Sidaas oo kalay yihiin jidadka mid kasta oo faa'iido u hunguri weyn, Oo nafta ka qaada kuwa leh. Dhiirrigelinta Xigmad-Qaadashada

20 W isdom calls out in the street. She lifts her voice in the center of town.

Xigmaddu aad bay uga qaylisaa jidka; Oo codkeedana waxay kor uga qaaddaa bannaanka;

21 T here she cries out in the noisy streets. At the open gates of the city she speaks:

Waxay ka qaylisaa meesha suuqa ugu weyn; Oo iridda magaalada laga soo galo Ayay erayadeeda kaga hadashaa, iyadoo leh,

22 O foolish ones, how long will you love being foolish? How long will those who laugh at others be happy in their laughing? How long will fools hate much learning?

Kuwiinna garaadlaawayaasha ahow, ilaa goormaad garaadla'aanta sii jeclaanaysaan? Oo kuwa wax quudhsadaana, ilaa goormay quudhsashadooda ku sii farxayaan? Nacasyaduna, ilaa goormay aqoonta sii necbaanayaan?

23 L isten to my strong words! See, I will pour out my spirit on you. I will make my words known to you.

Canaantayda u soo noqda; Bal eega, anigu waxaan idinku shubi doonaa ruuxayga, Oo waxaan idin ogeysiin doonaa erayadayda.

24 I called but you would not listen. I put out my hand and no one gave it a thought.

Anigu waan idiin yeedhay, laakiinse waad i diiddeen; Oo anigu gacantaydaan soo fidiyey, oo ninnana dan kama yeelan;

25 Y ou did not listen when I told you what you should do, and you would not hear any of my strong words.

Laakiinse idinku taladaydii oo dhan waad fududaysateen, Oo canaantaydiina ma aydin doonaynin;

26 S o I will laugh at your trouble. I will laugh when you are afraid.

Sidaas daraaddeed aniguna waan idinku qosli doonaa markay belaayo idinku dhacdo; Waanan idinku majaajiloon doonaa markay cabsiyu idinku soo degto;

27 F ear will come to you like a storm. Hard times will come like a strong wind. When trouble and suffering come upon you,

Markay cabsidiinnu u timaado sida duufaan oo kale, Oo belaayadiinnuna u timaado sida dabayl cirwareen ah; Oo dhibaato iyo cidhiidhi idinku yimaadaan.

28 t hen they will call on me, but I will not answer. They will look for me, but they will not find me.

Markaasay ii yeedhan doonaan, laakiinse anigu uma aan jawaabi doono; Oo horay ii doondooni doonaan, laakiinse ima ay heli doonaan;

29 B ecause they hated much learning, and did not choose the fear of the Lord.

Waayo, waxay nebcaadeen aqoonta, Oo Rabbiga ka cabsashadiisana ma ay dooran;

30 T hey would not listen when I told them what they should do. They laughed at all my strong words.

Iyagu taladaydii innaba ma ay doonaynin; Oo canaantaydii oo dhanna way quudhsadeen;

31 S o they will eat the fruit of their own way, and be filled with their own plans.

Haddaba iyagu waxay cuni doonaan midhihii jidkooda, Oo waxay ka dhergi doonaan taladoodii.

32 F or the foolish will be killed by their turning away. The trust that fools put in themselves will destroy them.

Waayo, garaadlaawayaasha dibunoqoshadooda ayaa iyaga dili doonta, Oo nacasyadana waxaa baabbi'in doonta barwaaqadooda.

33 B ut he who listens to me will live free from danger, and he will rest easy from the fear of what is sinful.”

Laakiinse ku alla kii aniga i maqlaa, ammaan buu u fadhiyi doonaa, Wuuna xasilloonaan doonaa, isagoo aan shar ka cabsanaynin.