1 N ow listen and give heed, O Israel, to the statutes and ordinances which I teach you, and do them, that you may live and go in and possess the land which the Lord, the God of your fathers, gives you.
"Tani, pra, o Izrael, dëgjo statutet dhe dekretet që po ju mësoj, që t’i zbatoni në praktikë, të jetoni dhe të shtini në dorë vendin që Zoti, Perëndia i etërve tuaj, ju jep.
2 Y ou shall not add to the word which I command you, neither shall you diminish it, that you may keep the commandments of the Lord your God which I command you.
Nuk do t’i shtoni asgjë atyre që unë ju urdhëroj dhe nuk do t’u hiqni asgjë, por zotohuni të zbatoni urdhrat e Zotit, Perëndisë tuaj, që unë ju porosis.
3 Y our eyes still see what the Lord did because of Baal-peor; for all the men who followed the Baal of Peor the Lord your God has destroyed from among you,
Sytë tuaj panë atë që Zoti bëri në Baal-Peor; sepse Zoti, Perëndia juaj, shkatërroi para jush të gjithë ata që kishin shkuar pas Baal-Peorit;
4 B ut you who clung fast to the Lord your God are alive, every one of you, this day.
por ju që i qëndruat besnikë Zotit, Perëndisë tuaj, sot jeni të gjithë të gjallë.
5 B ehold, I have taught you statutes and ordinances as the Lord my God commanded me, that you should do them in the land which you are entering to possess.
Ja, unë ju mësova statutet dhe dekretet, ashtu si Zoti, Perëndia im, më ka urdhëruar, me qëllim që t’i zbatoni në vendin në të cilin po hyni për ta shtënë në dorë.
6 S o keep them and do them, for that is your wisdom and your understanding in the sight of the peoples who, when they hear all these statutes, will say, Surely this great nation is a wise and understanding people.
Do t’i respektoni, pra, dhe do t’i zbatoni në praktikë; sepse kjo do të jetë dituria dhe zgjuarsia juaj në sytë e popujve, të cilët, duke dëgjuar të flitet për të gjitha këto statute, kanë për të thënë: "Ky komb i madh është një popull i ditur dhe i zgjuar!".
7 F or what great nation is there who has a god so near to them as the Lord our God is to us in all things for which we call upon Him?
Cili komb i madh ka në fakt Perëndinë aq pranë vetes, si Zotin Perëndinë tonë, që është pranë nesh sa herë e kërkojmë?
8 A nd what large and important nation has statutes and ordinances so upright and just as all this law which I set before you today?
Cili komb i madh ka statute dhe dekrete të drejta si gjithë ky ligj që po ju vë përpara sot?
9 O nly take heed, and guard your life diligently, lest you forget the things which your eyes have seen and lest they depart from your heart all the days of your life. Teach them to your children and your children’s children—
Vetëm kini kujdes për veten tuaj dhe tregohuni të zellshëm për shpirtin tuaj, në mënyrë që të mos harroni gjërat që sytë tuaj kanë parë dhe këto të mos largohen nga zemra juaj për të gjitha ditët e jetës suaj. Por ua mësoni bijve tuaj dhe bijve të bijve tuaj,
10 E specially how on the day that you stood before the Lord your God in Horeb, the Lord said to me, Gather the people together to Me and I will make them hear My words, that they may learn to fear Me all the days they live upon the earth and that they may teach their children.
veçanërisht për ditën gjatë së cilës jeni paraqitur para Zotit, Perëndisë tuaj në Horeb, kur Zoti më tha: "Më mblidh popullin dhe ai të dëgjojë fjalët e mia, që të mësojnë të më kenë frikë gjatë të gjitha ditëve që do të jetojnë mbi tokë dhe t’ua mësojnë bijve të tyre".
11 A nd you came near and stood at the foot of the mountain, and the mountain burned with fire to the heart of heaven, with darkness, cloud, and thick gloom.
Atëherë ju u afruat dhe u ndalët në këmbët e malit; dhe mali digjej nga flakët që ngriheshin në mes të qiellit, dhe ishte rrethuar nga terrina, nga re dhe nga një errësirë e dëndur.
12 A nd the Lord spoke to you out of the midst of the fire. You heard the voice of the words, but saw no form; there was only a voice.
Dhe Zoti ju foli nga mesi i zjarrit; ju dëgjuat tingëllimin e fjalëve, por nuk patë asnjë figurë; dëgjuat vetëm një zë.
13 A nd He declared to you His covenant, which He commanded you to perform, the Ten Commandments, and He wrote them on two tables of stone.
Kështu ai ju shpalli besëlidhjen e tij, që ju porositi të respektoni, domethënë të dhjetë urdhërimet; dhe i shkroi mbi dy pllaka prej guri.
14 A nd the Lord commanded me at that time to teach you the statutes and precepts, that you might do them in the land which you are going over to possess.
Dhe mua, në atë kohë, Zoti më urdhëroi t’ju mësoj statutet dhe dekretet, që t’i zbatoni në vendin ku jeni duke hyrë për t’u bërë zotër të tij.
15 T herefore take good heed to yourselves, since you saw no form of Him on the day the Lord spoke to you on Horeb out of the midst of the fire,
Me qenë, pra se nuk patë asnjë figurë ditën që Zoti ju foli në Horeb nga mesi i zjarrit, tregoni kujdes të veçantë për shpirtërat tuaja,
16 B eware lest you become corrupt by making for yourselves a graven image in the form of any figure, the likeness of male or female,
me qëllim që të mos shthureni dhe të mos gdhendni ndonjë shëmbëlltyrë, në trajtën e ndonjë figure: paraqitjen e një burri apo të një gruaje,
17 T he likeness of any beast that is on the earth, or of any winged fowl that flies in the air,
paraqitjen e një kafshe që është mbi tokë, paraqitjen e një zogu që fluturon në qiell,
18 T he likeness of anything that creeps on the ground, or of any fish that is in the waters beneath the earth.
paraqitjen e çdo gjëje që zvarritet mbi dhe, paraqitjen e një peshku që noton në ujërat poshtë tokës;
19 A nd beware lest you lift up your eyes to the heavens, and when you see the sun, moon, and stars, even all the host of the heavens, you be drawn away and worship them and serve them, things which the Lord your God has allotted to all nations under the whole heaven.
sepse duke ngritur sytë në qiell dhe duke parë diellin, hënën, yjet, të tëra, domethënë tërë ushtrinë qiellore, ti të mos nxitesh të biesh përmbys përpara këtyre gjërave dhe t’u shërbesh, gjërave që Zoti, Perëndia yt, u ka dhënë tërë popujve që ndodhen nën të gjithë qiejtë;
20 B ut the Lord has taken you and brought you forth out of the iron furnace, out of Egypt, to be to Him a people of His own possession, as you are this day.
por Zoti ju mori dhe ju nxori nga furra e hekurt, nga Egjipti, për të qenë populli i tij, trashëgimia e tij, ashtu siç jeni sot.
21 F urthermore the Lord was angry with me because of you, and He swore that I should not go over the Jordan and that I should not enter the good land which the Lord your God gives you for an inheritance.
Zoti u zemërua me mua për shkakun tuaj, dhe u betua që nuk do ta kaloja Jordanin dhe nuk do të hyja në vendin e mirë që Zoti, Perëndia yt, të jep si trashëgimi.
22 B ut I must die in this land; I must not cross the Jordan; but you shall go over and possess that good land.
Kështu unë do të vdes në këtë vend pa kaluar Jordanin; ju do ta kaloni dhe do të shtini në dorë atë vend të mirë.
23 T ake heed to yourselves, lest you forget the covenant of the Lord your God which He made with you, and make for yourselves a graven image in the form of anything which the Lord your God has forbidden you.
Ruhuni se harroni besëlidhjen që Zoti, Perëndia juaj, ka lidhur me ju, dhe bëni ndonjë shëmbëlltyrë të gdhendur në trajtën e çfarëdo gjëje që Zoti, Perëndia yt, e ka ndaluar.
24 F or the Lord your God is a consuming fire, a jealous God.
Sepse Zoti, Perëndia yt, është një zjarr që të konsumon, një Zot ziliqar.
25 W hen children shall be born to you, and children’s children, and you have grown old in the land, if you corrupt yourselves by making a graven image in the form of anything, and do evil in the sight of the Lord your God, provoking Him to anger,
Kur të kesh pjellë bij dhe bij të bijve të tu, dhe të keni banuar për një kohë të gjatë në atë vend, në rast se shthureni dhe sajoni shëmbëlltyra të gdhendura në trajtën e çfarëdo gjëje, dhe bëni të keqen në sytë e Zotit, Perëndisë tuaj, për ta ngacmuar,
26 I call heaven and earth to witness against you this day that you shall soon utterly perish from the land which you are going over the Jordan to possess. You will not live long upon it but will be utterly destroyed.
unë thërres sot për të dëshmuar kundër jush qiellin dhe tokën, se ju do të zhdukeni shpejt plotësisht nga vendi ku shkoni për t’u bërë zotër të tij, duke kaluar Jordanin. Ju atje nuk do t’i zgjatni ditët tuaja, por do të shkatërroheni plotësisht.
27 A nd the Lord will scatter you among the peoples, and you will be left few in number among the nations to which the Lord will drive you.
Dhe Zoti do t’ju shpërndajë midis popujve, dhe nuk do të mbetet nga ju veçse një numër i vogël njerëzish midis kombeve ku do t’ju çojë Zoti.
28 T here you will serve gods, the work of men’s hands, wood and stone, which neither see nor hear nor eat nor smell.
Dhe atje do t’u shërbeni perëndive prej druri e prej guri, të bëra nga dora e njeriut, që nuk shohin, nuk dëgjojnë, nuk hanë dhe nuk nuhasin.
29 B ut if from there you will seek (inquire for and require as necessity) the Lord your God, you will find Him if you seek Him with all your heart and soul and life.
Por aty do të kërkosh Zotin, Perëndinë tënd; dhe do ta gjesh, në rast se do ta kërkosh me gjithë zemër dhe me gjithë shpirt.
30 W hen you are in tribulation and all these things come upon you, in the latter days you will turn to the Lord your God and be obedient to His voice.
Kur do të jesh në ankth dhe do të kenë ndodhur tërë këto gjëra, në kohën e fundit, do të kthehesh tek Zoti, Perëndia yt, dhe do ta dëgjosh zërin e tij;
31 F or the Lord your God is a merciful God; He will not fail you or destroy you or forget the covenant of your fathers, which He swore to them.
(sepse Zoti, Perëndia yt, është një Zot mëshirëplotë); ai nuk të ka braktisur dhe nuk do të të shkatërrojë, nuk do të harrojë besëlidhjen për të cilën iu betua etërve të tu.
32 F or ask now of the days that are past, which were before you, since the day that God created man upon the earth, and ask from one end of the heavens to the other, whether such a great thing as this has ever occurred or been heard of anywhere.
Pyet gjithashtu kohërat e lashta, që kanë qenë para teje, nga dita që Perëndia krijoi njeriun në tokë, dhe pyet nga një anë e qiellit në tjetrën në se ka pasur ndonjë herë një gjë aq të madhe si kjo ose në se është dëgjuar një gjë e tillë si kjo.
33 D id ever people hear the voice of God speaking out of the midst of the fire, as you heard, and live?
A ka pasur vallë ndonjë popull që të ketë dëgjuar zërin e Perëndisë të flasë nga mesi i zjarrit, siç e dëgjove ti, dhe të ketë mbetur gjallë?
34 O r has God ever tried to go and take for Himself a nation from the midst of another nation, by trials, by signs, by wonders, by war, by a mighty hand, by an outstretched arm, and by great terrors, as the Lord your God did for you in Egypt before your eyes?
A ka pasur vallë ndonjë Perëndi që ka provuar të shkojë e të marrë për vete një komb në mes të një kombi tjetër me anë provash, shenjash, mrekullish dhe betejash, me dorë të fuqishme, me krahë të shtrirë dhe me ankthe të mëdha terrori, siç bëri për ju Zoti, Perëndia juaj, në Egjipt para syve tuaj?
35 T o you it was shown, that you might realize and have personal knowledge that the Lord is God; there is no other besides Him.
Të tëra këto të janë treguar, në mënyrë që të pranosh se Zoti është Perëndi dhe që nuk ka asnjë tjetër veç tij.
36 O ut of heaven He made you hear His voice, that He might correct, discipline, and admonish you; and on earth He made you see His great fire, and you heard His words out of the midst of the fire.
Nga qielli bëri që të dëgjosh zërin e tij që të të mësojë; dhe mbi tokë të bëri të shikosh zjarrin e tij të madh dhe dëgjove fjalët e tij në mes të zjarrit.
37 A nd because He loved your fathers, He chose their descendants after them, and brought you out from Egypt with His own Presence, by His mighty power,
Dhe nga që i deshi etërit e tu, ai zgjodhi pasardhësit e tyre dhe i nxori nga Egjipti në prani të tij, me anë të fuqisë së tij të madhe.
38 D riving out nations from before you, greater and mightier than yourselves, to bring you in, to give you their land for an inheritance, as it is this day;
duke dëbuar para teje kombe më të mëdha dhe më të fuqishme se ti, me qëllim që ti të hyje dhe ta merrje si trashëgimi vendin e tyre.
39 K now, recognize, and understand therefore this day and turn your heart to it that the Lord is God in the heavens above and upon the earth beneath; there is no other.
Mëso, pra, sonte dhe mbaje në zemrën tënde që Zoti është Perëndi atje lart në qiejt dhe këtu poshtë në tokë, dhe se nuk ka asnjë tjetër.
40 T herefore you shall keep His statutes and His commandments, which I command you this day, that it may go well with you and your children after you and that you may prolong your days in the land which the Lord your God gives you forever.
Respekto pra statutet dhe urdhërimet e tij që unë po të jap sot, që të jetosh në begati ti dhe bijtë e tu mbas teje dhe të zgjatësh ditët e tua në vendin që Zoti, Perëndiai yt, po të jep për gjithnjë".
41 T hen Moses set apart three cities beyond the Jordan to the east,
Atëherë Moisiu veçoi tri qytete matanë Jordanit, në drejtim të lindjes,
42 T hat the manslayer might flee there, who slew his neighbor unintentionally and had not previously been at enmity with him, that fleeing to one of these cities he might save his life:
në të cilët mund të strehohej vrasësi që kishte vrarë të afërmin e tij padashur, pa e urryer më parë, dhe me qëllim që të ruante jetën e tij duke u strehuar në njerin prej këtyre qyteteve:
43 B ezer in the wilderness on the tableland, for the Reubenites; and Ramoth in Gilead, for the Gadites; and Golan in Bashan, for the Manassites.
Betseri në shkretëtirën e krahinës fushore për Rubenitët, Ramothi në Galaad për Gaditët dhe Golani në Bashan për Manasitët.
44 T his is the law which Moses set before the Israelites.
Ky është ligji që Moisiu u paraqiti bijve të Izraelit.
45 T hese are the testimonies and the laws and the precepts which Moses spoke to the Israelites when they came out of Egypt,
Këto janë regullat, statutet dhe dekretet që Moisiu u dha bijve të Izraelit kur dolën nga Egjipti,
46 B eyond the Jordan in the valley opposite Beth-peor, in the land of Sihon king of the Amorites, who dwelt at Heshbon, whom Moses and the Israelites smote when they came out of Egypt.
matanë Jordanit, në luginën përballë Beth-Peorit, në vendin e Sihonit, mbretit të Amorejve, që banonte në Heshbon, dhe që Moisiu dhe bijtë e Izraelit i mundën kur dolën nga Egjipti.
47 A nd they took possession of his land and the land of Og king of Bashan, the two kings of the Amorites, who lived beyond the Jordan to the east,
Ata shtinë në dorë vendin e tij dhe vendin e Ogut, mbretit të Balshanit, dy mbretër të Amorejve, që banonin matanë Jordanit, në drejtim të lindjes,
48 F rom Aroer, which is on the edge of the Valley of the Arnon, as far as Mount Sirion (that is, Hermon),
nga Aroreri, që ndodhet në brigjet e përroit Arnon, deri në malin Sion, (domethënë mali i Hermonit),
49 A nd all the Arabah (lowlands) beyond the Jordan eastward, as far as the Sea of the Arabah, under the slopes and springs of Pisgah.
bashkë me gjithë fushën matanë Jordanit, në drejtim të lindjes, deri në detin e Arabahut, poshtë shpateve të Pisgahut.