1 D anh tiếng hơn dầu quí giá; ngày chết hơn ngày sanh.

A good name is better than oil of much worth. And the day of one’s death is better than the day of one’s birth.

2 Đ i đến nhà tang chế hơn là đến nhà yến tiệc; vì tại đó thấy sự cuối cùng của mọi người; và người sống để vào lòng.

It is better to go to a house of sorrow than to go to a house of much eating. For this is the end of all men, and the living takes it to heart.

3 B uồn rầu hơn vui vẻ; vì nhờ mặt buồn, lòng được vui.

To have sorrow is better than to laugh because when a face is sad, the heart may become strong.

4 L òng người khôn ngoan ở trong nhà tang chế, còn lòng kẻ ngu muội ở tại nhà vui sướng.

The heart of the wise is in the house of sorrow, while the heart of fools is in the house where there is fun.

5 T hà nghe lời quở trách của người khôn ngoan, còn hơn là câu hát của kẻ ngu muội.

It is better to listen to the sharp words of a wise man than to listen to the song of fools.

6 V ì tiếng cười của kẻ ngu muội giống như tiếng gai nhọn nổ dưới nồi. Điều đó cũng là sự hư không.

For the laughing of a fool is like the sound of a thorn bush burning under a pot. This also is for nothing.

7 P hải, sự sách thủ tiền tài làm cho kẻ khôn ra ngu, và của hối lộ khiến cho hư hại lòng.

For sure a bad power makes the wise man angry. And to get paid in secret for wrong-doing destroys the heart.

8 C uối cùng của một việc hơn sự khởi đầu nó; lòng kiên nhẫn hơn lòng kiêu ngạo.

The end of something is better than its beginning. Not giving up in spirit is better than being proud in spirit.

9 C hớ vội giận; vì sự giận ở trong lòng kẻ ngu muội.

Do not be quick in spirit to be angry. For anger is in the heart of fools.

10 C hớ nói rằng: Nhơn sao ngày trước tốt hơn ngày bây giờ? Vì hỏi vậy là chẳng khôn.

Do not say, “Why were the days of the past better than these?” For it is not wise to ask this.

11 S ự khôn ngoan cũng tốt bằng cơ nghiệp; nó có ích cho những người thấy mặt trời.

Wisdom with a gift passed down from father to son is good and a help to those who see the sun.

12 V ì sự khôn ngoan che thân cũng như tiền bạc che thân vậy; nhưng sự khôn ngoan thắng hơn, vì nó giữ mạng sống cho người nào đã được nó.

For wisdom keeps one from danger just as money keeps one from danger. But the good thing about much learning is that wisdom keeps alive those who have it.

13 H ãy xem xét công việc của Đức Chúa Trời; vì vật gì Ngài đã đánh cong, ai có thể làm ngay lại được?

Think of the work of God, for who is able to make straight what He has not made straight?

14 T rong ngày thới thạnh hãy vui mừng, trong ngày tai nạn hay coi chừng; vì Đức Chúa Trời đặt ngày nầy đối với ngày kia, hầu cho người đời chẳng thấy trước đặng điều xảy ra sau mình.

In the day of well-being be happy. But in the day of trouble, think about this: God has made the one as well as the other, so that man can never know what is going to happen.

15 T rong những người hư không của ta, ta đã thấy cả điều nầy: Người công bình tuy công bình cũng phải hư mất; và kẻ hung ác tuy hung ác lại được trường thọ.

In the days of my life I have seen everything, but my life has been worth nothing. There is a right and good man who is destroyed while he is right and good. And there is a sinful man who lives long in his wrong-doing.

16 C hớ công bình quá, cũng đừng làm ra mình khôn ngoan quá; cớ sao làm thiệt hại cho mình?

Do not be too right and good, and do not be too wise. Why should you destroy yourself?

17 C ũng chớ nên hung hăng quá, và đừng ăn ở như kẻ ngu muội; cớ sao ngươi chết trước kỳ định?

Do not be too sinful, and do not be a fool. Why should you die before your time?

18 N gươi giữ được điều nầy, ấy là tốt; mà lại cũng đừng nới tay khỏi điều kia; vì ai kính sợ Đức Chúa Trời ắt tránh khỏi mọi điều đó.

It is good that you take hold of one thing, and do not let go of the other. For the one who fears God will have both of them.

19 S ự khôn ngoan khiến cho người khôn có sức mạnh hơn là mười kẻ cai trị ở trong thành.

Wisdom gives more strength to a wise man than ten rulers have in a city.

20 T hật, chẳng có người công bình ở trên đất làm điều thiện, mà không hề phạm tội.

For sure there is not a right and good man on earth who always does good and never sins.

21 C hớ để lòng về mọi lời người ta nói, e ngươi nghe kẻ tôi tớ mình chưởi rủa mình chăng.

Do not listen to all the things that are said, or you might hear your servant cursing you.

22 V ì thường khi lòng ngươi cũng biết mình đã rủa kẻ khác.

For you know in your heart that many times you have cursed others.

23 T a đã lấy sự khôn ngoan nghiệm xét mọi sự ấy; ta nói rằng: Ta sẽ ở khôn ngoan; nhưng sự khôn ngoan cách xa ta.

I tested all this with wisdom, and I said, “I will be wise,” but it was far from me.

24 V ả, điều chi xa quá, điều chi sâu thẩm lắm, ai có thể tìm được?

Wisdom has been far away and hidden. Who can find it?

25 T a lại hết lòng chuyên lo cho hiểu biết, xét nét, kiếm tìm sự khôn ngoan và chánh lý muôn vật, lại cho biết rằng gian ác là dại dột và sự dại dột là điên cuồng.

I turned my mind to know, to find out, and to look for wisdom and the reason of things, and to know how sinful it is to be foolish, and that being mad is foolish.

26 T a tìm thấy một điều cay đắng hơn sự chết, ấy là một người đờn bà có lòng giống như lưới bẫy, tay tợ như dây tói: ai ở đẹp lòng Đức Chúa Trời sẽ thoát khỏi nó; còn kẻ có tội sẽ bị nó vấn lấy.

And I found that the woman whose heart is traps and nets, and whose hands are chains is more bitter than death. He who pleases God will get away from her. But the sinner will be taken in by her.

27 K ẻ truyền đạo nói: Sau khi xem xét muôn sự từng điều từng vật, đặng tìm chánh lý, thì nầy là điều ta tìm được;

“See, I have found this out,” says the Preacher. “I have added one thing to another to find the reason,

28 ấ y là lòng ta hãy còn tìm mà chưa tìm ra: trong một ngàn người đờn ông ta đã tìm được một người; còn trong cả thảy người đờn bà ta chẳng tìm được một ai hết.

which I am still looking for but have not found. I have found one man among a thousand, but I have not found a woman among all these.

29 N hưng nầy là điều ta tìm được: Đức Chúa Trời đã dựng nên người ngay thẳng; song loài người có tìm kiếm ra lắm mưu kế.

See, I have found only this, that God made men right, but they have found many sinful ways.”