1 G iô-ách được bảy tuổi khi người lên làm vua; người cai trị bốn mươi năm tại Giê-ru-sa-lem; mẹ người tên là Xi-bia, quê ở Bê -e-Sê-ba.
Joash was seven years old when he became king. And he ruled forty years in Jerusalem. His mother’s name was Zibiah of Beersheba.
2 G iô-ách làm điều thiện trước mặt Đức Giê-hô-va trọn đời thầy tế lễ Giê-hô-gia-đa.
Joash did what was right in the eyes of the Lord all the days of Jehoiada the religious leader.
3 G iê-hô-gia-đa cưới hai vợ cho Giô-ách; người sanh được những con trai và con gái.
Jehoiada took two wives for him, and he became the father of sons and daughters.
4 S au việc này, Giô-ách có ý tu bổ đền của Đức Giê-hô-va,
After this Joash decided to do the work that was needed on the Lord’s house.
5 b èn nhóm những thầy tế lễ và người Lê-vi, mà bảo rằng: Hãy đi khắp các thành Giu-đa, thâu lấy tiền bạc của cả Y-sơ-ra-ên, để hằng năm tu bổ lại cái đền của Đức Chúa Trời các ngươi; khá làm việc này cho mau. Song người Lê-vi trì hưỡn.
He gathered the religious leaders and Levites, and said to them, “Go out to the cities of Judah. And gather money from all Israel to pay for the work needed to be done on the house of your God from year to year. Be quick about it.” But the Levites did not hurry.
6 V ua vời thầy tế lễ thượng phẩm Giê-hô-gia-đa, mà bảo rằng: Cớ sao người Lê-vi từ Giu-đa và Giê-ru-sa-lem đem nộp thuế, mà Môi-se, tôi tớ của Đức Giê-hô-va, đã định cho hội chúng Y-sơ-ra-ên phải dâng cho trại chứng cớ?
So the king called for Jehoiada the head religious leader, and said to him, “Why have you not made the Levites bring in from Judah and Jerusalem the tax set by Moses the Lord’s servant? All the people of Israel were to pay taxes for the tent of the Law.”
7 V ì A-tha-li, người nữ độc ác kia, và các con trai nàng đã phá hủy đền của Đức Chúa Trời; và chúng nó đã dâng các vật thánh của đền Đức Giê-hô-va cho thần Ba-anh.
For the sons of that sinful woman Athaliah had broken into the house of God. They even used the holy things of the Lord’s house for the false gods of Baal.
8 V ua bèn truyền dạy người ta đóng một cái hòm, để phía ngoài cửa đền Đức Giê-hô-va.
So the king had them make a box and set it outside by the gate of the Lord’s house.
9 R ồi người ta rao cho khắp xứ Giu-đa và thành Giê-ru-sa-lem ai nấy phải đem dâng cho Đức Giê-hô-va tiền thuế mà Môi-se, tôi tớ của Đức Chúa Trời, đã định về Y-sơ-ra-ên tại trong đồng vắng.
And they made it known in Judah and Jerusalem that the tax set by God’s servant Moses on Israel in the desert must be brought to the Lord.
10 H ết thảy các quan trưởng và cả dân sự đều vui mừng, đem bạc đến bỏ vào trong hòm cho đến đầy.
Then all the leaders and all the people were filled with joy. They brought in their taxes and put the money into the box until they had finished.
11 K hi người Lê-vi thấy trong hòm đựng nhiều bạc, bèn đem nó lên giao cho vua kiểm soát; thơ ký vua và người của thầy tế lễ thượng phẩm đều đến trút hòm ra, rồi đem để lại chỗ cũ. Mỗi ngày họ làm như vậy, và thâu được rất hiều bạc.
The Levites would bring the box in to the king’s helper. And when they saw that there was much money, the king’s writer and the head religious leader’s helper would come and empty the box. They would take out the money and return the box to its place. They did this each day, and gathered much money.
12 V ua và Giê-hô-gia-đa giao bạc ấy cho những kẻ coi sóc công việc trong đền Đức Giê-hô-va; họ mướn thợ đẽo đá, và thợ mộc, đặng tu bổ đền Đức Giê-hô-va; cũng mướn những thợ sắt và thợ đồng đặng sửa lại đền Đức Giê-hô-va.
The king and Jehoiada gave it to those who watched over the work being done on the Lord’s house. They paid those who worked with stone and wood and iron and brass, for the work done on the Lord’s house.
13 V ậy, các thợ làm công việc, và nhờ tay họ việc tu bổ được thành; chúng làm lại đền của Đức Chúa Trời như cũ, và làm cho vững chắc.
So the workmen worked hard doing what needed to be done. The house of God was like new again, just as it was planned. They made it strong.
14 K hi đã làm xong, chúng bèn đem bạc còn dư lại đến trước mặt vua và Giê-hô-gia-đa; người ta dùng bạc ấy làm những đồ lễ về đền Đức Giê-hô-va, tức những đồ dùng về việc phụng sự, và về cuộc tế lễ, những chén, và những khí dụng bằng vàng bằng bạc. Trọn đời Giê-hô-gia-đa, người ta hằng dâng của lễ thiêu tại đền của Đức Giê-hô-va luôn luôn.
When they had finished, they brought the rest of the money to the king and Jehoiada. From it were made the objects used in the Lord’s house. These things were made for the worship and the burnt gifts. Then dishes and pots of gold and silver were made. And they gave burnt gifts in the house of the Lord all the time, all the days of Jehoiada.
15 V ả, Giê-hô-gia-đa đã trở về già tuổi rất cao, rồi qua đời; lúc người thác, được một trăm ba mươi tuổi.
When Jehoiada had lived a long time, he died. He died when he was 130 years old.
16 N gười ta chôn người tại trong thành Đa-vít chung với các vua, vì người có công lao trong Y-sơ-ra-ên, có hầu việc Đức Chúa Trời, và tu bổ đền của Ngài.
They buried him in the city of David among the kings, because he had done well in Israel, and to God and His house.
17 S au khi Giê-hô-gia-đa đã qua đời, các quan trưởng Giu-đa đến chầu lạy vua. Vua bèn nghe theo lời của chúng,
But after the death of Jehoiada, the leaders of Judah came and bowed down in front of the king. And the king listened to them.
18 l ìa bỏ đền Đức Giê-hô-va là Đức Chúa Trời của tổ phụ mình, mà phục sự những thần A-sê-ra và các hình tượng; tại cớ tội lỗi ấy, bèn có cơn giận của Chúa nghịch cùng Giu-đa và Giê-ru-sa-lem.
They left the house of the Lord the God of their fathers, and worshiped the false gods of Asherah and the objects made to look like them. So anger came upon Judah and Jerusalem because of their sin.
19 Đ ức Giê-hô-va sai các đấng tiên tri đến cùng chúng, để dắt chúng trở lại cùng Đức Giê-hô-va; nhưng chúng không chịu nghe.
Yet God sent men who speak for God to bring them back to the Lord. These men of God spoke against them, but they would not listen.
20 T hần của Đức Chúa Trời cảm động Xa-cha-ri, con trai của thầy tế lễ Giê-hô-gia-đa; người đứng dậy trước mặt dân sự, mà nói rằng: Đức Chúa Trời phán như vầy: Cớ sao các ngươi phạm các điều răn của Đức Giê-hô-va? Các ngươi sẽ chẳng may mắn được, vì đã lìa bỏ Đức Giê-hô-va, và Đức Giê-hô-va cũng đã lìa bỏ các ngươi.
Then the Spirit of God came upon Zechariah the son of Jehoiada the religious leader. He stood where he could be seen by the people and said to them, “God says, ‘Why do you sin against the Laws of the Lord, and bring trouble on yourselves? Because you have left the Lord, He has left you.’”
21 C húng bèn phản nghịch với người, và theo lịnh vua ném đá người tại trong hành lang của đền Đức Giê-hô-va.
So they made plans against him. At the king’s word, they killed Zechariah with stones in the open space of the Lord’s house.
22 A áy vậy, vua Giô-ách không nhớ đến sự nhân từ của Giê-hô-gia-đa, cha của A-cha-xia, đã làm cho mình, nhưng giết con trai người đi; khi người chết thì có nói rằng: Nguyện Đức Giê-hô-va xem xét và báo lại cho!
So Joash the king did not remember the kindness his father Jehoiada had shown him, but he killed his son. And when Zechariah was dying, he said, “May the Lord see and punish!” The Death of Joash
23 X ảy khi đến cuối năm, thì đạo binh Sy-ri kéo lên hãm đánh Giô-ách; chúng nó loán đến Giu-đa và Giê-ru-sa-lem, giết các quan trưởng của dân, rồi gởi hết những của cướp về cho vua tại Đa-mách.
At the end of the year the army of the Syrians came up against Joash. They came to Judah and Jerusalem, and destroyed all the leaders of the people. And they sent all they had taken in battle to the king of Damascus.
24 Đ ạo binh Sy-ri kéo đến có ít người, Đức Giê-hô-va lại phó một đạo binh rất đông vào tay chúng nó, bởi vì họ đã lìa bỏ Giê-hô-va Đức Chúa Trời của tổ phụ mình. Như vậy, dân Sy-ri xử hình phạt cho Giô-ách.
The army of the Syrians came with a small number of men. But the Lord let them win against a very large army. Because the people of Judah and Jerusalem had turned away from the Lord, the God of their fathers. So the Syrians were used to punish Joash.
25 K hi chúng đã bỏ đi rồi (vả chúng để người ở lại bị đau nặng), các đầy tớ người bèn phản nghịch cùng người, vì cớ huyết của con trai thầy tế lễ Giê-hô-gia-đa, giết người tại trên giường, và người chết; người ta chôn người tại trong thành Đa-vít, song không phải trong mồ các vua.
When they had left Joash, leaving him very sick, his own servants made plans against him because of the blood of the son of Jehoiada the religious leader. And they killed him on his bed. So he died, and they buried him in the city of David. But they did not bury him in the graves of the kings.
26 N ầy là những kẻ dấy nghịch cùng người: Xa-bát, con trai của Si-mê-át, là đờn bà Am-môn, và Giô-xa-bát, con trai Sim-rít, là đờn bà Mô-áp.
The men who made plans against Joash were Zabad the son of Shimeath the Ammonitess, and Jehozabad the son of Shimrith the Moabitess.
27 C òn về việc các con trai người, số cống thuế người phải nộp, và cuộc tu bổ đền của Đức Giê-hô-va, thảy đều chép trong sách truyện các vua. A-ma-xia, con trai người, cai trị thế cho người.
Now the story of his sons, and the words spoken by wise men against him, and the work done on the house of God, are written in the Book of the Kings. His son Amaziah became king in his place.