1 R a-chên thấy mình chẳng sanh con cho Gia-cốp, thì đem lòng ghen ghét chị, nói cùng Gia-cốp rằng: Hãy cho tôi có con, bằng không, tôi chết.

When Rachel saw that she had not given birth to any children for Jacob, she became jealous of her sister. She said to Jacob, “Give me children, or else I am going to die!”

2 G ia-cốp nổi giận cùng Ra-chên mà rằng: Há ta được thay quyền Đức Giê-hô-va, mà không cho ngươi sanh sản sao?

Then Jacob became angry with Rachel. He said, “Am I taking God’s place, Who has kept you from giving birth?”

3 R a-chên rằng: Nầy con đòi Bi-la của tôi, hãy lại cùng nó, hầu cho nó sanh đẻ thay cho tôi, đặng phần tôi bởi nó cũng có con nữa.

Then she said, “Here is Bilhah, the woman who serves me. Go in to her, and let her give birth for me. Even I may have children through her.”

4 V ậy, Ra-chên đưa Bi-la làm hầu Gia-cốp, và người đi lại cùng nàng.

So she gave Bilhah to him for a wife, the woman who served her. And Jacob went in to her.

5 B i-la thọ thai, sanh một con trai cho Gia-cốp.

Bilhah was going to have a child and she gave birth to a son.

6 R a-chên rằng: Đức Chúa Trời đã xét tôi công bình, nhậm lời tôi, nên cho tôi một con trai; vì cớ ấy, nàng đặt tên đứa trai đó là Đan.

Then Rachel said, “God has done the right thing for me. He has heard my voice and has given me a son.” So she gave him the name Dan.

7 B i-la, con đòi của Ra-chên, thọ thai nữa, và sanh một con trai thứ nhì cho Gia-cốp.

Bilhah, the woman who served Rachel, was going to have another child. And she gave birth to another son for Jacob.

8 R a-chên rằng: Tôi đã hết sức chống cự với chị tôi, và tôi được thắng; vì cớ ấy, nàng đặt tên đứa trai nầy là Nép-ta-li.

So Rachel said, “I have fought a hard fight with my sister, and I have won.” She gave him the name Naphtali.

9 L ê -a thấy mình thôi sanh sản, bèn bắt Xinh-ba, con đòi mình, làm hầu cho Gia-cốp.

Leah saw that she had stopped giving birth. So she took Zilpah, the woman who served her, and gave her to Jacob as a wife.

10 X inh-ba, con đòi của Lê -a, sanh một con trai cho Gia-cốp.

And a son was born to Jacob through Zilpah, the woman who served Leah.

11 L ê -a rằng: Phước biết dường bao! rồi đặt tên đứa trai đó là Gát.

Then Leah said, “Good things have happened to me!” So she gave him the name Gad.

12 X inh ba, con đòi của Lê -a, sanh một con trai thứ nhì cho Gia-cốp;

A second son was born to Jacob through Zilpah, the woman who served Leah.

13 t hì Lê -a rằng: Tôi lấy làm vui mừng dường bao! vì các con gái sẽ xưng ta được phước; nàng bèn đặt tên đứa trai đó là A-se.

Then Leah said, “I am happy! For women will say that I am happy.” So she gave him the name Asher.

14 N hằm mùa gặt lúa mì, Ru-bên đi ra đồng gặp được những trái phong già, đem về dâng cho Lê -a, mẹ mình. Ra-chên bèn nói cùng Lê -a rằng: Xin chị hãy cho tôi những trái phong già của con chị đó.

During the time of gathering grain, Reuben went out in the field and found some fruit. He brought it to his mother Leah. Then Rachel said to Leah, “Give me some of your son’s fruit.”

15 Đ áp rằng: Cướp chồng tao há là một việc nhỏ sao, nên mầy còn muốn lấy trái phong già của con trai tao nữa? Ra-chên rằng: Ừ thôi! chồng ta hãy ở cùng chị tối đêm nay, đổi cho trái phong già của con chị đó.

But Leah said, “Is it not enough to take my husband? Would you take my son’s fruit also?” So Rachel said, “Jacob may lie with you tonight if you give me your son’s fruit.”

16 Đ ến chiều, Gia-cốp ở ngoài đồng về, thì Lê -a đến trước mặt người mà nói rằng: Chàng hãy lại cùng tôi, vì tôi đã dùng trái phong già của con tôi chịu thuê được chàng; vậy, đêm đó người lại nằm cùng nàng.

When Jacob came in from the field in the evening, Leah went to meet him. She said, “You must sleep with me tonight. For I have paid for you with my son’s fruit.” So he lay with her that night.

17 Đ ức Chúa Trời nhậm lời Lê -a, nàng thọ thai và sanh cho Gia-cốp một con trai thứ năm.

And God heard Leah and she gave birth to a fifth son for Jacob.

18 N àng rằng: Đức Chúa Trời đã đền công tôi, vì cớ tôi đã trao con đòi cho chồng; vậy, nàng đặt tên đứa con trai đó là Y-sa-ca.

Leah said, “God has given me my pay because I gave my husband the woman who serves me.” So she gave him the name Issachar.

19 L ê -a thọ thai nữa, sanh một con trai thứ sáu cho Gia-cốp,

Leah was going to have another child and she gave birth to a sixth son for Jacob.

20 b èn nói rằng: Đức Chúa Trời ban cho tôi một vật quí báu; lần nầy chồng sẽ ở cùng tôi, vì đã sanh cho người sáu con trai rồi. Nàng đặt tên đứa con trai nầy là Sa-bu-lôn.

Then Leah said, “God has given me a good gift. Now my husband will live with me, because I have given birth to six sons.” So she gave him the name of Zebulun.

21 K ế đó, nàng sanh một con gái, đặt tên là Đi-na.

Later she gave birth to a daughter, and gave her the name Dinah.

22 Đ ức Chúa Trời nhớ lại Ra-chên, bèn nhậm lời và cho nàng sanh sản.

Then God remembered Rachel. God listened to her, and made her able to have a child,

23 N àng thọ thai, sanh một con trai, mà rằng: Đức Chúa Trời đã rửa sự xấu hổ cho tôi rồi;

and she gave birth to a son. Then she said, “God has taken away my shame.”

24 b èn đặt tên đứa trai đó là Giô-sép; lại nói rằng: Cầu xin Đức Giê-hô-va thêm cho một con trai nữa!

She gave him the name Joseph, saying, “May the Lord give me another son.”

25 K hi Ra-chên đã sanh Giô-sép thì Gia-cốp thưa cùng La-ban rằng: Xin cậu cho tôi thôi, đặng trở về quê hương tôi;

When Rachel had given birth to Joseph, Jacob said to Laban, “Send me away, so I may go to my own place and my own country.

26 x in giao vợ và con lại cho tôi, mà tôi đã đặng vì cớ giúp cậu, để tôi đi; bởi cậu cũng biết rằng tôi đã giúp công việc cho cậu thể nào.

Give me my wives and my children for whom I have served. Let me leave, for you know how much I have served you.”

27 L a-ban đáp rằng: Ước gì cậu được nhờ ơn cháu! Cậu cũng đoán rõ ràng Đức Giê-hô-va đã vì cháu mà ban phước cho cậu vậy.

But Laban said to him, “If now it pleases you, stay with me. I have learned that the Lord has brought good to me because of you.”

28 L ại nói rằng: Cháu hãy định công giá cháu đi, rồi cậu sẽ trả cho!

Then he said, “Tell me what you want to be paid, and I will pay it.”

29 G ia-cốp đáp: Cậu biết tôi giúp đỡ cậu thể nào, và về tay tôi bầy súc vật cậu được ra sao.

Jacob said to him, “You know how much I have served you and how I have cared for your cattle.

30 T rước khi tôi đến, súc vật của cậu thật ít, nhưng từ khi tôi đến ở, thì thêm nhiều quá bội. Đức Giê-hô-va đã ban phước cho cậu từ khi tôi bước chơn vào nhà nầy; bây giờ biết chừng nào tôi sẽ được lo việc nhà tôi?

For you had little before I came. But now it has become very much. The Lord has brought good to you everywhere I turned. But when will I be able to give much to those of my own house also?”

31 L a-ban rằng: Cậu sẽ cho cháu cái gì bây giờ? Đáp rằng: Sẽ chẳng cho tôi chi cả. Nếu thuận theo lời nầy, thì tôi sẽ cho ăn và chăn bầy súc vật cậu nữa:

Laban said, “What should I pay you?” Jacob said, “Do not pay me anything. If you will do this one thing for me, I will again feed and take care of your flock.

32 N gày nay tôi sẽ đi kiểm soát các bầy chiên và bầy dê của cậu; trong bầy chiên bầy dê, hễ con nào có rằn, có đốm, cùng chiên sắc đen, thì tôi sẽ để riêng ra; ấy sẽ là phần công giá của tôi đó.

Let me go through your whole flock today. Let me take out of it every sheep and every goat that has spots, and every black lamb. These will be my pay.

33 M ột mai cậu đi xem xét công giá tôi, thì lòng ngay thẳng tôi sẽ làm chứng trước mặt cậu. Hễ ở về phần bên tôi, các con dê nào không có rằn và đốm, các chiên con nào không có sắc đen, thì sẽ cho là ăn cắp.

So my fair actions will answer for me later, when you come to look at what I have been paid. If you find any sheep or goat without spots or any lamb that is not black, you may think of them as stolen.”

34 L a-ban đáp: Ừ thôi! được như lời cháu nói.

And Laban said, “Good! Let it be done as you say.”

35 C hánh ngày đó, La-ban liền để riêng các dê đực có sọc, có đốm, các dê cái đó rằn, có đốm, các vật nào có đém trắng và các chiên con có sắc đen, giao cho mấy con trai mình;

That day Laban took out all the male goats with spots and all the female goats with spots, every one with white on it, and every black sheep. And he put them into the care of his sons.

36 r ồi để Gia-cốp cùng mình ở cách xa nhau chừng ba ngày đường; Gia-cốp bèn chăn bầy súc vật của La-ban chỉ còn lại.

Then he traveled three days away from Jacob. And Jacob was left to care for the rest of Laban’s flocks.

37 Đ oạn, Gia-cốp lấy nhành bạch dương, nhành bồ đào và nhành bá-tiên tươi, lột vỏ để bày lằn da trắng ở trong ra.

Then Jacob took green sticks of three kinds of trees. And he cut white marks in them, showing the white which was in the sticks.

38 N gười để những nhành đã lột vỏ trong máng trước mặt con chiên, là nơi các thú đó đến uống; khi đến uống nước thì con chiên có giao hiệp nhau.

He took these sticks which he had cut and set them in front of the flocks, in the place where the flocks came to drink. And the animals mated when they came to drink.

39 C ác con chiên ngó thấy những nhành đó mà giao hiệp nhau thì sanh chiên con có sọc, có rằn và có đốm.

So the flocks mated in front of the sticks. And the young that were born had spots.

40 G ia-cốp để riêng chiên con ra, rồi để chiên cái trong bầy của La-ban trước mặt các con có sọc và có sắc đen; nhưng bầy mình thì riêng ra, không để gần bầy của La-ban.

Then Jacob divided the lambs. He made the flocks look toward Laban’s flock of the animals which were black or with spots. And he put his own flocks by themselves. He did not put them with Laban’s flock.

41 V ả, mọi lần các con chiên mạnh mập giao hiệp, thì Gia-cốp để các nhành đó dưới mắt trong máng uống nước, đặng chúng nó đối nhành mà giao hiệp cùng nhau.

When the stronger animals of the flock were mating, Jacob would put the sticks in the water in front of the flock so they would mate by the sticks.

42 N hưng khi nào con chiên gầy ốm, thì người không để nhành như vậy; thế thì, các chiên con gầy ốm để về phần La-ban, còn chiên con mạnh mập lại về phần Gia-cốp.

But when the flock was weak, Jacob did not put the sticks in. So the weaker animals went to Laban and the stronger ones went to Jacob.

43 V ậy, người trở nên rất giàu, có nhiều bầy súc vật, tôi trai, tớ gái, lạc đà và lừa.

Jacob became very rich. He had large flocks and camels and donkeys, and men and women servants.