1 T hà người nghèo khổ ăn ở thanh liêm, Còn hơn là kẻ môi miệng gian tà và là một kẻ ngây dại.
A poor man who walks with honor is better than a fool who is sinful in his speaking.
2 L òng thiếu tri thức ấy chẳng phải một điều hay; Vả kẻ nào vội bước bị vấp phạm.
It is not good for a person to be without much learning, and he who hurries with his feet rushes into sin.
3 S ự ngu dại của người nào làm cho hư hỏng đường lối mình, Và lòng người oán Đức Giê-hô-va.
The foolish acts of man make his way bad, and his heart is angry toward the Lord.
4 S ự giàu có kết nhiều bậu bạn; Còn kẻ khó khăn dầu bạn cũng lìa bỏ.
Riches add many friends, but a poor man is separated from his friend.
5 C hứng gian nào chẳng bị phạt; Và kẻ buông điều giả dối không sao thoát khỏi.
A man who tells lies about someone will be punished. He who tells lies will not get away.
6 C ó nhiều kẻ tìm ơn người rộng rãi; Và mỗi người đều là bằng hữu của kẻ hay ban lễ vật.
Many will ask for the favor of a man who gives much, and every man is a friend to him who gives gifts.
7 H ết thảy anh em ruột của kẻ nghèo đều ghét người; Phương chi bậu bạn sẽ lìa xa khỏi người! Người lấy lời đuổi theo chúng, chúng chẳng còn đó nữa!
All the brothers of a poor man hate him. How much more do his friends go far from him! He runs to them with words, but they are gone.
8 A i có được sự khôn ngoan thương mến linh hồn mình; Còn ai giữ lấy sự thông sáng tìm được phước hạnh.
He who gets wisdom loves his own soul. He who keeps understanding will find good.
9 C hứng gian sẽ chẳng thoát khỏi bị phạt; Và kẻ buông lời giả dối sẽ bị hư mất.
A man who tells lies about someone will be punished. He who tells lies will be lost.
10 A
It is not right for a fool to live in great comfort, and for sure, for a servant to rule over rulers.
11 S ự khôn ngoan của người khiến cho người chậm nóng giận; Và người lấy làm danh dự mà bỏ qua tội phạm.
A man’s understanding makes him slow to anger. It is to his honor to forgive and forget a wrong done to him.
12 V ua thạnh nộ khác nào sư tử gầm thét; Còn ân dịch người như sương móc xuống trên đồng cỏ.
The king’s anger is like the noise of a lion, but his favor is like morning water upon the grass.
13 C on trai ngu muội là tai họa cho cha nó; Và sự tranh cãi của người vợ vốn một máng xối hằng chảy luôn.
A foolish son destroys his father. The arguing of a wife is like water falling drop by drop all the time.
14 N hà cửa và tài sản là cơ nghiệp của tổ phụ để lại; Còn một người vợ khôn ngoan do nơi Đức Giê-hô-va mà đến.
House and riches are handed down from fathers, but an understanding wife is from the Lord.
15 S ự biếng nhác làm cho ngủ mê; Và linh hồn trễ nải sẽ bị đói khát.
Being lazy makes one go into a deep sleep, and a lazy man will suffer from being hungry.
16 A i gìn giữ điều răn, gìn giữ lấy linh hồn mình; Nhưng kẻ nào không coi chừng đường lối mình sẽ thác.
He who keeps God’s Word keeps his soul, but he who is not careful of his ways will die.
17 A i thương xót kẻ nghèo, tức cho Đức Giê-hô-va vay mượn; Ngài sẽ báo lại việc ơn lành ấy cho người.
He who shows kindness to a poor man gives to the Lord and He will pay him in return for his good act.
18 H ãy sửa phạt con ngươi trong lúc còn sự trông cậy; Nhưng chớ toan lòng giết nó.
Punish your son if he needs it while there is hope, and do not worry about his crying.
19 N gười hay nóng giận dữ tợn, sẽ phải mang hình; Vì nếu con giải cứu hắn, ắt phải giải cứu lại nữa.
An angry man will suffer punishment. For if you save him from his trouble, you will only have to do it again.
20 H ay nghe lời khuyên dạy, và tiếp nhận sự giáo hối, Để con được khôn ngoan trong lúc cuối cùng.
Listen to words about what you should do, and take your punishment if you need it, so that you may be wise the rest of your days.
21 T rong lòng loài người có nhiều mưu kế; Song ý chỉ của Đức Giê-hô-va sẽ thành được.
There are many plans in a man’s heart, but it is the Lord’s plan that will stand.
22 L òng nhơn từ của người làm cho người ta yêu chuộng mình; Và người nghèo khổ là hơn kẻ nói dối.
What is desired in a man is his kindness, and it is better to be a poor man than a liar.
23 S ự kính sợ Đức Giê-hô-va dẫn đến sự sống, Làm cho người ta được ở thỏa nguyện, không bị tai họa lâm đến.
The fear of the Lord leads to life, and he who has it will sleep well, and will not be touched by sin.
24 K ẻ biếng nhác thò tay mình trong dĩa, Rồi không thèm đem nó lên miệng mình nữa.
The lazy man buries his hand in the dish, and will not even bring it to his mouth again.
25 H ãy đánh kẻ nhạo báng, thì người ngu dại sẽ trở nên khôn khéo; Khá sửa dạy người thông sáng, ắt người sẽ hiểu điều tri thức.
Hit a man who laughs at the truth, and the foolish may become wise. But speak strong words to one who has understanding, and he will get more learning.
26 K ẻ hãm hại cha mình, và xô đuổi mẹ mình, Là một con trai gây hổ ngươi và chiêu sỉ nhục.
He who hurts his father and puts his mother out of the house is a son who causes much shame.
27 H ỡi con, hãy thôi nghe sự khuyên dạy Khiến cho con lầm lạc cách xa các lời tri thức.
My son, stop listening to teaching that will cause you to turn away from the words of much learning.
28 C hứng gian tà nhạo báng sự công bình; Và miệng kẻ dữ nuốt tội ác.
A man without worth who tells all he knows laughs at what is right and fair, and the mouth of the sinful spreads wrong-doing.
29 S ự xét đoán dự bị cho kẻ nhạo báng; Và roi vọt sắm sửa cho lưng kẻ ngu muội.
Ways of punishing are made ready for those who laugh at the truth, and beatings are for the back of fools.