1 K ế đó, Đức Chúa Jêsus đi thành nầy đến thành khác, giảng dạy và rao truyền tin lành của nước Đức Chúa Trời. Có mười hai sứ đồ ở với Ngài.
After this Jesus went to all the cities and towns preaching and telling the Good News about the holy nation of God. The twelve followers were with Him.
2 C ũng có mấy người đờn bà đi theo Ngài, là những người đã được cứu khỏi quỉ dữ và chữa khỏi bịnh: Ma-ri, gọi là Ma-đơ-len, từ người bảy quỉ dữ đã ra,
Some women who had been healed of demons and diseases were with Him. Mary Magdalene, who had had seven demons put out of her, was one of them.
3 G ian-nơ vợ Chu-xa, là quan nội vụ của vua Hê-rốt, Su-xan-nơ và nhiều người khác nữa giúp của cải cho Ngài.
Joanna, the wife of Chuza who was one of Herod’s helpers, was another one. Susanna and many others also cared for Jesus by using what they had. The Picture-Story of the Man Who Planted Seed
4 K hi có đoàn dân đông nhóm lại, và người hết thảy các thành đều đến cùng Ngài, thì Ngài lấy thí dụ mà phán cùng họ rằng:
Many people came together from every town to Jesus. He told them a picture-story.
5 N gười gieo giống đi ra để gieo giống mình. Khi vải giống, một phần giống rơi ra dọc đường, bị giày đạp và chim trời xuống ăn hết.
“A man went out to plant seed. As he planted the seed, some fell by the side of the road. It was walked on and birds came and ate it.
6 M ột phần khác rơi ra nơi đất đá sỏi, khi mới mọc lên, liền héo đi, vì không có hơi ẩm.
Some seed fell between rocks. As soon as it started to grow, it dried up because it had no water.
7 M ột phần khác rơi vào bụi gai, gai mọc lên với hột giống, làm cho nghẹt ngòi.
Some seed fell among thorns. The thorns grew and did not give the seed room to grow.
8 L ại có một phần khác rơi xuống nơi đất tốt, thì mọc lên, và kết quả, một thành trăm. Đương phán mấy lời đó, Ngài kêu lên rằng: Ai có tai mà nghe, hãy nghe.
Some seed fell on good ground. It grew and gave one hundred times as much grain.” When Jesus had finished saying this, He cried out, “You have ears, then listen!”
9 M ôn đồ hỏi Ngài thí dụ ấy có nghĩa gì.
His followers asked Him what this picture-story meant.
10 N gài đáp rằng: Đã ban cho các ngươi được biết những sự mầu nhiệm nước Đức Chúa Trời; song, với kẻ khác thì dùng thí dụ mà nói, để nó xem mà không thấy, nghe mà không hiểu.
Jesus said, “You were given the secrets about the holy nation of God. Others are told picture-stories. As they look, they do not see. As they hear, they do not understand. Jesus Tells about the Man Who Planted Seed
11 N ầy, lời thí dụ đó nghĩa như vầy: Hột giống là đạo Đức Chúa Trời.
“This is what the picture-story means. The seed is the Word of God.
12 P hần rơi ra dọc đường, là những kẻ nghe đạo; nhưng về sau ma quỉ đến, cướp lấy đạo từ trong lòng họ, e rằng họ tin mà được cứu chăng.
Those by the side of the road hear the Word. Then the devil comes and takes the Word from their hearts. He does not want them to believe and be saved from the punishment of sin.
13 P hần rơi ra đất đá sỏi là kẻ nghe đạo, bèn vui mừng chịu lấy; nhưng họ không có rễ, chỉ tin tạm mà thôi; nên khi sự thử thách đến, thì họ tháo lui.
Those which fell among rocks are those who when they hear the Word receive it with joy. These have no root. For awhile they believe, but when they are tempted they give up.
14 P hần rơi vào bụi gai, là những kẻ đã nghe đạo, nhưng rồi đi, để cho sự lo lắng, giàu sang, sung sướng đời nầy làm cho đạo phải nghẹt ngòi, đến nỗi không sanh trái nào được chín.
Those which fell among thorns hear the Word but go their own way. The cares of this life let the thorns grow. A love for money lets the thorns grow also. And the fun of this life lets the thorns grow. Their grain never becomes full-grown.
15 S ong phần rơi vào nơi đất tốt, là kẻ có lấy lòng thật thà tử tế nghe đạo, gìn giữ và kết quả một cách bền lòng.
But those which fell on good ground have heard the Word. They keep it in a good and true heart and they keep on giving good grain. The Picture-Story of the Lamp
16 K hông ai đã thắp đèn tại lấy thùng úp lại, hay là để dưới giường; như để trên chơn đèn, hầu cho ai vào nhà đều thấy sáng.
“No man lights a lamp and puts it under a pail or under a bed. He puts it on a lamp-stand so all who come into the room may see it.
17 T hật không có điều gì kín mà không phải lộ ra, không có điều gì giấu mà chẳng bị biết và tỏ ra.
Nothing is secret but what will be known. Anything that is hidden will be brought into the light.
18 V ậy, hãy coi chừng về cách các ngươi nghe; vì kẻ đã có, sẽ cho thêm; kẻ không có, sẽ cất lấy sự họ tưởng mình có.
Be careful how you listen! Whoever has, to him will be given. Whoever does not have, even the little he has will be taken from him.” The New Kind of Family
19 M ẹ và anh em Đức Chúa Jêsus đến tìm Ngài; song vì người ta đông lắm, nên không đến gần Ngài được.
The mother of Jesus and His brothers came to Him. They could not get near Him because of so many people.
20 V ậy có kẻ báo cho Ngài biết rằng: Mẹ và anh em thầy ở ngoài, muốn thấy thầy.
Someone said to Jesus, “Your mother and brothers are standing outside. They want to see You.”
21 N hưng Ngài đáp rằng: Mẹ ta và anh em ta là kẻ nghe đạo Đức Chúa Trời và làm theo đạo ấy.
Jesus said to them, “My mother and brothers are these who hear the Word of God and do it.” The Wind and Waves Obey Jesus
22 M ột ngày kia, Ngài xuống thuyền với môn đồ, mà phán rằng: Hãy qua bên kia hồ; rồi đi.
On one of those days Jesus and His followers got into a boat. Jesus said to them, “Let us go over to the other side of the lake.” Then they pushed out into the water.
23 K hi thuyền đương chạy, thì Ngài ngủ. Có cơn bão nổi lên trong hồ, nước vào đầy thuyền, đương nguy hiểm lắm.
As they were going, Jesus fell asleep. A wind storm came over the lake. The boat was filling with water and they were in danger.
24 M ôn đồ bèn đến thức Ngài dậy, rằng: Thầy ôi, Thầy ôi, chúng ta chết! Nhưng Ngài, vừa thức dậy, khiến gió và sóng phải bình tịnh và yên lặng như tờ.
The followers came to awake Jesus. They said, “Teacher! Teacher! We are going to die!” Then Jesus got up and spoke sharp words to the wind and the high waves. The wind stopped blowing and there were no more waves.
25 N gài bèn phán cùng môn đồ rằng: Đức tin các ngươi ở đâu? Môn đồ sợ hãi và bỡ ngỡ, nói với nhau rằng: Người nầy là ai, khiến đến gió và nước, mà cũng phải vâng lời Ngài?
He said to them, “Where is your faith?” The followers were surprised and afraid. They said to each other, “What kind of a man is He? He speaks to the wind and the waves and they obey Him.” Demons Ask Jesus to Let Them Live in Pigs
26 K ế đó, ghé vào đất của dân Giê-ra-sê, ngang xứ Ga-li-lê.
They came to the land of the Gadarenes, which is on the other side of the country of Galilee.
27 K hi Đức Chúa Jêsus lên bờ, có một người ở thành ấy bị nhiều quỉ ám đi gặp Ngài. Đã lâu nay, người không mặc áo, không ở nhà, song ở nơi mồ mả.
As Jesus stepped out on land, a man met Him who had come from the city. This man had demons in him. For a long time he had worn no clothes. He did not live in a house, but lived among the graves.
28 N gười ấy vừa thấy Đức Chúa Jêsus thì la lên inh ỏi, và đến gieo mình nơi chơn Ngài, nói lớn tiếng rằng: Lạy Đức Chúa Jêsus, Con Đức Chúa Trời Rất Cao, tôi với Ngài có sự chi chăng? Tôi cầu xin Ngài, đừng làm khổ tôi.
When he saw Jesus, he got down before Him and cried with a loud voice, “What do You want with me, Jesus, Son of the Most High? I beg of You not to hurt me!”
29 V ì Đức Chúa Jêsus đương truyền cho tà ma phải ra khỏi người đó mà nó đã ám từ lâu; dầu họ giữ người, xiềng và còng chơn lại, người cứ bẻ xiềng tháo còng, và bị quỉ dữ đem vào nơi đồng vắng.
For Jesus had spoken to the demon to come out of the man. Many times the demon had taken hold of him. The man had to be tied with chains. But he would break the chains and be taken by the demon into the desert.
30 Đ ức Chúa Jêsus hỏi người rằng: Mầy tên gì? Người thưa rằng: Quân đội; vì nhiều quỉ đã ám vào người.
Jesus asked him, “What is your name?” And the demon answered, “Many,” because many demons had gone into him.
31 C húng nó bèn cầu xin Đức Chúa Jêsus đừng khiến mình xuống vực sâu.
The demons asked Jesus not to send them to the hole without a bottom in the earth.
32 V ả, ở đó có một bầy heo đông đương ăn trên núi. Các quỉ xin Đức Chúa Jêsus cho chúng nó nhập vào những heo ấy, Ngài bèn cho phép.
There were many pigs feeding on the side of the mountain. The demons begged Jesus to let them go into the pigs. Jesus said they could.
33 V ậy, các quỉ ra khỏi người đó, nhập vào bầy heo, bầy heo từ trên bực cao đâm đầu xuống hồ và chết chìm.
The demons came out of the man and went into the pigs. Then the many pigs ran down the side of the mountain into the water and died.
34 C ác kẻ chăn heo thấy vậy chạy trốn, đồn tin ấy ra trong thành và trong nhà quê.
The men who cared for the pigs ran fast and told what had happened in the town and in the country.
35 T hiên hạ bèn đổ ra xem việc mới xảy ra; khi họ đến cùng Đức Chúa Jêsus, thấy người mà các quỉ mới ra khỏi ngồi dưới chơn Đức Chúa Jêsus, mặc áo quần, bộ tỉnh táo, thì sợ hãi lắm.
People came to see what had happened. They came to Jesus and saw the man from whom the demons had been sent. He was sitting at the feet of Jesus with clothes on and had the right use of his mind. The people were afraid.
36 N hững người đã xem thấy sự lạ đó, thuật lại cho thiên hạ biết người bị quỉ ám được cứu khỏi thế nào.
Those who had seen it told how the man who had had the demons was healed.
37 H ết thảy dân ở miền người Giê-ra-sê xin Đức Chúa Jêsus lìa khỏi xứ họ, vì họ sợ hãi lắm. Ngài bèn xuống thuyền trở về.
Then all the people of the country of the Gadarenes begged Jesus to go away from them. They were very much afraid. Jesus got into the boat and went back to the other side.
38 N gười đã khỏi những quỉ ám xin phép ở với Ngài, nhưng Đức Chúa Trời biểu về, mà rằng:
The man out of whom the demons had gone begged to go with Jesus. But Jesus sent him away and said,
39 H ãy về nhà ngươi, thuật lại mọi điều Đức Chúa Trời đã làm cho ngươi. Vậy, người ấy đi, đồn khắp cả thành mọi điều Đức Chúa Jêsus đã làm cho mình.
“Go back to your house and tell everything God has done for you.” He went back and told all the people of the city what great things Jesus had done for him. Two Were Healed through Faith
40 K hi trở về, có đoàn dân đông rước Ngài; vì ai nấy cũng trông đợi Ngài.
Many people were glad to see Jesus when He got back. They were waiting for Him.
41 C ó người cai nhà hội tên là Giai-ru đến sấp mình xuống nơi chơn Đức Chúa Jêsus, xin Ngài vào nhà mình.
A man named Jairus was a leader of the Jewish place of worship. As he came to Jesus, he got down at His feet. He asked Jesus if He would come to his house.
42 V ì người có con gái một, mười hai tuổi, gần chết. Khi Đức Chúa Jêsus đương đi, dân chúng lấn ép Ngài tứ phía.
He had only one daughter and she was dying. This girl was about twelve years old. As Jesus went, the people pushed Him from every side.
43 B ấy giờ, có một người đờn bà đau bịnh mất huyết mười hai năm rồi, cũng đã tốn hết tiền của về thầy thuốc, không ai chữa lành được,
A woman had been sick for twelve years with a flow of blood. (She had spent all the money she had on doctors.) But she could not be healed by anyone.
44 đ ến đằng sau Ngài rờ trôn áo; tức thì huyết cầm lại.
She came behind Jesus and touched the bottom of His coat. At once the flow of blood stopped.
45 Đ ức Chúa Jêsus bèn phán rằng: Ai sờ đến ta? Ai nấy đều chối; Phi -e-rơ và những người đồng bạn thưa rằng: Thưa thầy, đoàn dân vây lấy và ép thầy.
Jesus said, “Who touched Me?” Everyone said that they had not touched Him. Peter said, “Teacher, so many people are pushing You from every side and You say, ‘Who touched Me?’”
46 Đ ức Chúa Jêsus phán rằng: Có người đã rờ đến ta, vì ta nhận biết có quyền phép từ ta mà ra.
Then Jesus said, “Someone touched Me because I know power has gone from Me.”
47 N gười đờn bà thấy mình không thể giấu được nữa, thì run sợ, đến sấp mình xuống nơi chơn Ngài, tỏ thật trước mặt dân chúng vì cớ nào mình đã rờ đến, và liền được lành làm sao.
When the woman saw she could not hide it, she came shaking. She got down before Jesus. Then she told Jesus in front of all the people why she had touched Him. She told how she was healed at once.
48 N hưng Đức Chúa Jêsus phán rằng: Hỡi con gái ta, đức tin ngươi đã chữa lành ngươi; hãy đi cho bình an.
Jesus said to her, “Daughter, your faith has healed you. Go in peace.”
49 N gài còn đương phán, có kẻ ở nhà người cai nhà hội đến nói với người rằng: Con gái ông chết rồi; đừng làm phiền thầy chi nữa.
While Jesus was yet talking, a man came from the house of the leader of the place of worship. This man said to Jairus, “Your daughter is dead. Do not make the Teacher use anymore of His time.”
50 S ong Đức Chúa Jêsus nghe vậy, phán cùng Giai-ru rằng: Đừng sợ, hãy tin mà thôi, thì con ngươi sẽ được cứu.
Jesus heard it and said to Jairus, “Do not be afraid, only believe. She will be made well.”
51 K hi đến nhà, Ngài chỉ cho Phi -e-rơ, Gia-cơ và Giăng, và cha mẹ con ấy vào cùng Ngài.
Jesus went into the house. He let only Peter and James and John and the father and mother of the girl go in with Him.
52 A i nấy đều khóc lóc than vãn về con đó. Nhưng Ngài phán rằng: Đừng khóc, con nầy không phải chết, song nó ngủ.
Everyone was crying and full of sorrow because of her. Jesus said, “Do not cry. She is not dead, but is sleeping.”
53 H ọ biết nó thật chết rồi, bèn nhạo báng Ngài.
Then they laughed at Jesus because they knew she was dead.
54 n hưng Đức Chúa Jêsus cầm lấy tay con ấy, gọi lớn tiếng lên rằng: Con ơi, hãy chờ dậy!
Jesus sent them all out. He took the girl by the hand and said, “Child, get up!”
55 T hần linh bèn hoàn lại, con ấy chờ dậy liền; rồi Ngài truyền cho nó ăn.
Her spirit came back and she got up at once. Jesus told them to bring her food.
56 C ha mẹ nó lấy làm lạ; nhưng Ngài cấm nói lại sự xảy ra đó với ai.
Her parents were surprised and wondered about it. Then Jesus told them they should tell no one what had happened.