1 C omo a neve no verão, e como a chuva no tempo da ceifa, assim não convém ao tolo a honra.

Ashtu si bora nuk i shkon verës as shiu të korrave, kështu nuk i shkon lavdia budallait.

2 C omo o pássaro no seu vaguear, como a andorinha no seu voar, assim a maldição sem causa não encontra pouso.

Ashtu si harabeli fluturon andej e këtej dhe dallëndyshja fluturon, kështu mallkimi pa arsye nuk ka efekt.

3 O açoite é para o cavalo, o freio para o jumento, e a vara para as costas dos tolos.

Kamxhiku për kalin, kapistra për gomarin dhe shkopi për kurrizin e budallenjve.

4 N ão respondas ao tolo segundo a sua estultícia, para que também não te faças semelhante a ele.

Mos iu përgjegj budallait simbas budallallëkut të tij, që të mos bëhesh edhe ti si ai.

5 R esponde ao tolo segundo a sua estultícia, para que ele não seja sábio aos seus próprios olhos.

Përgjigjju budallait simbas budallallëkut të tij, që ai të mos mendojë se është i urtë.

6 O s pés decepa, e o dano bebe, quem manda mensagens pela mão dum tolo.

Kush dërgon një mesazh me anë të një budallai pret këmbët e tij dhe pi dhunë.

7 A s pernas do coxo pendem frouxas; assim é o provérbio na boca dos tolos.

Ashtu si këmbët e çalamanit janë pak të qëndrueshme, kështu është një fjalë e urtë në gojën e budallenjve.

8 C omo o que ata a pedra na funda, assim é aquele que dá honra ao tolo.

Kush i jep lavdi një budallai është si ai që lidh një gur te hobeja.

9 C omo o espinho que entra na mão do ébrio, assim é o provérbio na mão dos tolos.

Një fjalë e urtë në gojën e budallenjve është si një gjemb që hyn në dorën e një të dehuri.

10 C omo o flecheiro que fere a todos, assim é aquele que assalaria ao transeunte tolo, ou ao ébrio.

Perëndia i madh që ka krijuar të gjitha gjërat është ai që i jep shpërblimin budallait dhe shkelësve.

11 C omo o cão que torna ao seu vômito, assim é o tolo que reitera a sua estultícia.

Ashtu si një qen kthehet në të vjellat e tij, kështu budallai e përsërit budallallëkun e tij.

12 V ês um homem que é sábio a seus próprios olhos? Maior esperança há para o tolo do que para ele.

A ke parë një njeri që e pandeh veten të urtë? Ka më tepër shpresë për një budalla se sa për të.

13 D iz o preguiçoso: Um leão está no caminho; um leão está nas ruas.

Përtaci thotë: "Ka një luan në rrugë, ka një luan nëpër rrugë!".

14 C omo a porta se revolve nos seus gonzos, assim o faz o preguiçoso na sua cama.

Ashtu si lëviz porta në menteshat e saj, kështu sillet përtaci në shtrat të tij.

15 O preguiçoso esconde a sua mão no prato, e nem ao menos quer levá-la de novo ã boca.

Përtaci e fut dorën në pjatën e tij, por lodhet edhe ta çojë te goja.

16 M ais sábio é o preguiçoso a seus olhos do que sete homens que sabem responder bem.

Përtaci pandeh se është më i urtë se shtatë persona që japin përgjigje me mend.

17 O que, passando, se mete em questão alheia é como aquele que toma um cão pelas orelhas.

Kalimtari që përzihet në një grindje që nuk i përket, është si ai që kap nga veshët një qen.

18 C omo o louco que atira tições, flechas, e morte,

Ashtu si një i marrë që gjuan me ura zjarri, me shigjeta dhe me vdekje,

19 a ssim é o homem que engana o seu próximo, e diz: Fiz isso por brincadeira.

kështu është ai që mashtron të afërmin dhe thotë: "E bëra për shaka!".

20 F altando lenha, apaga-se o fogo; e não havendo difamador, cessa a contenda.

Kur mungojnë drutë, zjarri shuhet; dhe kur nuk ka një gojë të keqe, grindja merr fund.

21 C omo o carvão para as brasas, e a lenha para o fogo, assim é o homem contencioso para acender rixas.

Ashtu si qymyri jep shpuzën dhe drutë zjarrin, kështu njeriu grindavec i nxit grindjet.

22 A s palavras do difamador são como bocados deliciosos, que descem ao íntimo do ventre.

Fjalët e gojëkeqit janë si ushqime shumë të shijshme dhe depërtojnë deri në thellësi të zorrëve.

23 C omo o vaso de barro coberto de escória de prata, assim são os lábios ardentes e o coração maligno.

Buzët e zjarrta dhe zemra e keqe janë si zgjyra të argjendit të vendosura mbi një enë balte.

24 A quele que odeia dissimula com os seus lábios; mas no seu interior entesoura o engano.

Ai që urren shtiret me buzët e tij, por në zemër të vet përgatit mashtrimin.

25 Q uando te suplicar com voz suave, não o creias; porque sete abominações há no teu coração.

Kur ai flet në mënyrë të sjellshme mos i ki besim, sepse ka shtatë gjëra të neveritshme në zemër.

26 A inda que o seu ódio se encubra com dissimulação, na congregação será revelada a sua malícia.

Edhe sikur urrejtja e tij të jetë fshehur me tinëzi; ligësia e tij do të dalë hapur në kuvend.

27 O que faz uma cova cairá nela; e a pedra voltará sobre aquele que a revolve.

Kush hap një gropë do të bjerë brenda dhe kush rrokullis një gur do të bjerë përsëri mbi të.

28 A língua falsa odeia aqueles a quem ela tenha ferido; e a boca lisonjeira opera a ruína.

Gjuha gënjeshtare urren ata që ka plagosur, dhe goja lajkatare sjell shkatërrimin.