1 C omo no conviene la nieve en el verano, ni la lluvia en la siega, Así no conviene al necio la honra.

Ashtu si bora nuk i shkon verës as shiu të korrave, kështu nuk i shkon lavdia budallait.

2 C omo el gorrión en su vagar, y como la golondrina en su vuelo, Así la maldición nunca vendrá sin causa.

Ashtu si harabeli fluturon andej e këtej dhe dallëndyshja fluturon, kështu mallkimi pa arsye nuk ka efekt.

3 E l látigo para el caballo, el cabestro para el asno, Y la vara para la espalda del necio.

Kamxhiku për kalin, kapistra për gomarin dhe shkopi për kurrizin e budallenjve.

4 N unca respondas al necio de acuerdo con su necedad, Para que no seas tú también como él.

Mos iu përgjegj budallait simbas budallallëkut të tij, që të mos bëhesh edhe ti si ai.

5 R esponde al necio como merece su necedad, Para que no se estime sabio en su propia opinión.

Përgjigjju budallait simbas budallallëkut të tij, që ai të mos mendojë se është i urtë.

6 C omo el que se corta los pies y bebe su daño, Así es el que envía recado por mano de un necio.

Kush dërgon një mesazh me anë të një budallai pret këmbët e tij dhe pi dhunë.

7 L as piernas del cojo penden inútiles; Así es el proverbio en la boca del necio.

Ashtu si këmbët e çalamanit janë pak të qëndrueshme, kështu është një fjalë e urtë në gojën e budallenjve.

8 C omo quien liga la piedra en la honda, Así hace el que da honra al necio.

Kush i jep lavdi një budallai është si ai që lidh një gur te hobeja.

9 E spinas hincadas en mano del embriagado, Tal es el proverbio en la boca de los necios.

Një fjalë e urtë në gojën e budallenjve është si një gjemb që hyn në dorën e një të dehuri.

10 C omo arquero que a todos hiere, Es el que toma a sueldo insensatos y vagabundos.

Perëndia i madh që ka krijuar të gjitha gjërat është ai që i jep shpërblimin budallait dhe shkelësve.

11 C omo perro que vuelve a su vómito, Así es el necio que repite su necedad.

Ashtu si një qen kthehet në të vjellat e tij, kështu budallai e përsërit budallallëkun e tij.

12 ¿ Has visto hombre sabio en su propia opinión? Más esperanza hay del necio que de él.

A ke parë një njeri që e pandeh veten të urtë? Ka më tepër shpresë për një budalla se sa për të.

13 D ice el perezoso: El león está en el camino; El león está en las calles.

Përtaci thotë: "Ka një luan në rrugë, ka një luan nëpër rrugë!".

14 C omo la puerta gira sobre sus quicios, Así el perezoso se vuelve en su cama.

Ashtu si lëviz porta në menteshat e saj, kështu sillet përtaci në shtrat të tij.

15 M ete el perezoso su mano en el plato; Se cansa de llevarla a su boca.

Përtaci e fut dorën në pjatën e tij, por lodhet edhe ta çojë te goja.

16 E n su propia opinión el perezoso es más sabio Que siete que sepan aconsejar.

Përtaci pandeh se është më i urtë se shtatë persona që japin përgjigje me mend.

17 E l que pasando se deja llevar de la ira en pleito ajeno Es como el que toma al perro por las orejas.

Kalimtari që përzihet në një grindje që nuk i përket, është si ai që kap nga veshët një qen.

18 C omo el que enloquece, y echa llamas Y saetas y muerte,

Ashtu si një i marrë që gjuan me ura zjarri, me shigjeta dhe me vdekje,

19 T al es el hombre que engaña a su amigo, Y dice: Ciertamente lo hice por broma.

kështu është ai që mashtron të afërmin dhe thotë: "E bëra për shaka!".

20 S in leña se apaga el fuego, Y donde no hay chismoso, cesa la contienda.

Kur mungojnë drutë, zjarri shuhet; dhe kur nuk ka një gojë të keqe, grindja merr fund.

21 E l carbón para brasas, y la leña para el fuego; Y el hombre rencilloso para encender contienda.

Ashtu si qymyri jep shpuzën dhe drutë zjarrin, kështu njeriu grindavec i nxit grindjet.

22 L as palabras del chismoso son como bocados suaves, Y penetran hasta las entrañas.

Fjalët e gojëkeqit janë si ushqime shumë të shijshme dhe depërtojnë deri në thellësi të zorrëve.

23 C omo escoria de plata echada sobre el tiesto Son los labios lisonjeros y el corazón malo.

Buzët e zjarrta dhe zemra e keqe janë si zgjyra të argjendit të vendosura mbi një enë balte.

24 E l que odia disimula con sus labios; Mas en su interior maquina engaño.

Ai që urren shtiret me buzët e tij, por në zemër të vet përgatit mashtrimin.

25 C uando hablare amigablemente, no le creas; Porque siete abominaciones hay en su corazón.

Kur ai flet në mënyrë të sjellshme mos i ki besim, sepse ka shtatë gjëra të neveritshme në zemër.

26 A unque su odio se cubra con disimulo, Su maldad será descubierta en la congregación.

Edhe sikur urrejtja e tij të jetë fshehur me tinëzi; ligësia e tij do të dalë hapur në kuvend.

27 E l que cava foso caerá en él; Y al que revuelve la piedra, sobre él le volverá.

Kush hap një gropë do të bjerë brenda dhe kush rrokullis një gur do të bjerë përsëri mbi të.

28 L a lengua falsa atormenta al que ha lastimado, Y la boca lisonjera hace resbalar.

Gjuha gënjeshtare urren ata që ka plagosur, dhe goja lajkatare sjell shkatërrimin.