1 M arkaad u fadhiisatid inaad taliye wax la cuntid, Aad uga fiirso waxa hortaada yaal,
Когато седнеш да ядеш с началник, прегледай добре какво има пред тебе;
2 O o mindi cunaha iska saar Haddaad tahay nin hunguri weyn.
постави ограничение на гърлото си, ако си лаком;
3 C untadiisa macaan ha damcin, Waayo, waa cunto khiyaaneed.
не пожелавай вкусните му ястия, защото те са примамливи гозби.
4 H a isku daalin si aad taajir ku noqotid. Oo xigmaddaadana ka joogso.
Не се старай да придобиеш богатство, изостави тази си мисъл.
5 M a waxaad indhaha ku dayaysaa wax aan jirin? Waayo, hubaal maalku wuxuu yeeshaa baalal, Sida gorgor samada u duula oo kale.
Устремиш ли към него очите си - вече го няма! Защото наистина богатството си прави крила - както орел, който лети към небето.
6 K an isha sharka leh kibistiisa ha cunin, Cuntadiisa macaanna ha damcin,
Не яж хляба на онзи, който има лошо око, нито пожелавай вкусните му ястия,
7 W aayo, isagu waxaa weeye siduu qalbiga kaga fikiro; Wuxuu kugu leeyahay, Cun oo cab, Laakiinse qalbigiisu kulama jiro.
защото каквито са мислите в душата му - такъв е и той. Казва ти: Яж и пий, но сърцето му не е с тебе.
8 W ixii aad cuntay waad soo mantagi doontaa, Oo erayadaadii macaanaana way kaa lumi doonaan.
Залъка, който си изял, ще повърнеш и ще изгубиш добрите си думи.
9 N acas waxba ha kula hadlin, Waayo, isagu xigmadda hadalkaaga wuu quudhsan doonaa.
Не говори на безумния, защото той ще презре разумността на думите ти.
10 S oohdintii hore ha durkin, Beeraha agoommadana ha dhex gelin,
Не премествай стари межди, нито влизай в нивите на сирачетата,
11 W aayo, bixiyahoodu waa xoog badan yahay; Oo isaga ayaa dacwadooda kugu qaadi doona.
защото Изкупителят им е мощен; Той ще защити делото им против тебе.
12 Q albigaaga edbinta u jeedi, Oo dhegahana erayada aqoonta.
Предай сърцето си на поука и ушите си - към думи на знание.
13 I lmaha edbin ha u diidin, Waayo, haddaad isaga ul ku garaacdid, ma dhiman doono.
Да не ти се свиди да наказваш детето, защото, ако и да го биеш с пръчка, няма да умре.
14 U l baad isaga ku garaaci doontaa, Oo naftiisaad She'ool ka samatabbixin doontaa.
Ти, като го биеш с пръчката, ще избавиш душата му от ада. Наставления на мъдър баща към син
15 W iilkaygiiyow, haddii qalbigaagu caqli leeyahay, Qalbigayguna wuu farxi doonaa.
Сине мой, ако сърцето ти бъде мъдро, то и на моето сърце ще е драго.
16 H aah, oo xataa uurkaygu wuu rayrayn doonaa, Markay bushimahaagu wax qumman ku hadlaan.
Да! Сърцето ми ще се радва, когато устните ти изговарят правото.
17 Q albigaagu yaanu dembilayaal ka hinaasin, Laakiinse maalinta oo dhan Rabbiga ka cabso.
Сърцето ти да не завижда на грешните, а да пребъдва в страх от Господа цял ден,
18 W aayo, hubaal waxaa jira abaalgud, Oo rajadaaduna kaama go'i doonto.
защото наистина има бъдеще и надеждата ти няма да загине.
19 W iilkaygiiyow, i maqal, oo caqli yeelo, Oo qalbigaagana jidka ku toosi.
Ти, сине мой, слушай и бъди мъдър, и оправяй сърцето си в пътя.
20 H a dhex joogin khamriyacabyada Iyo kuwa hunguriweynaanta hilibka u cuna,
Не бъди между онези, които се напиват с вино, между невъздържани хора, които преяждат с месо,
21 W aayo, kii sakhraan ah iyo kii hunguri weynuba way caydhoobi doonaan, Oo lulona nin calal bay u xidhi doontaa.
защото пияницата и чревоугодникът ще осиромашеят и сънливостта ще облече човека с дрипи.
22 D hegayso aabbahaagii ku dhalay, Oo hooyadaana ha quudhsan markay gabowdo.
Слушай баща си, който те е родил, и не презирай майка си, когато остарее.
23 R unta soo iibso, oo ha sii iibin, Oo weliba waxaad ku sii darsataa xigmadda iyo edbinta iyo waxgarashada.
Купувай истината и не я продавай, също и мъдростта, поуката и разума.
24 K ii xaq ah aabbihiis aad buu u farxi doonaa, Oo kii ilmo caqli leh dhalaana farxad buu ka heli doonaa.
Бащата на праведния ще се радва много и който ражда мъдър син, ще има радост от него.
25 A abbahaa iyo hooyadaaba ha farxeen, Oo tii ku dhashayna ha rayrayso.
И така, нека се веселят твоят баща и твоята майка и да се възхищава онази, която те е родила.
26 W iilkaygiiyow, qalbigaaga i sii, Oo indhahaaguna jidadkayga ha dhawreen.
Сине мой, дай сърцето си на мен и очите ти нека внимават в моите пътища,
27 W aayo, dhillo waa booraan dheer, Oo naag qalaadna waa god cidhiidhi ah.
защото блудницата е дълбока яма и чуждата жена е тесен ров.
28 S ida tuug oo kale ayay u gabbataa, Oo waxay dadka ku dhex badisaa khaayinnada.
Да! Тя причаква като за плячка и умножава числото на неверните между хората.
29 B al yaa hoog leh? Oo yaa caloolxumo leh? Oo yaa murammo leh? Oo yaa calaacal badan leh? Oo yaa u dhaawacan sababla'aan? Oo yaa indho casaan ah leh?
На кого горест? На кого скръб? На кого каране? На кого оплакване? На кого удари без причина? На кого подпухнали очи? -
30 W aa kuwa wakhti dheer ku raaga khamriga, Waana kuwa u taga inay doondoontaan khamri laysku daray.
На онези, които се бавят около виното, които отиват да вкусят подправено вино.
31 H a fiirin khamrigu markuu casaado, Markuu koobka ka dhex dhalaalo, Iyo markuu si wanaagsan u shubmayoba.
Не гледай виното, че е червено, че показва цвета си в чашата, че се поглъща гладко,
32 U gu dambaysta wuxuu wax u qaniinaa sida abeesada, Oo sida jilbiskana wax buu u qaniinaa.
защото после то хапе като змия и жили като ехидна.
33 I ndhahaagu waxay arki doonaan naago qalaad, Oo qalbigaaguna wuxuu ku hadli doonaa waxyaalo qalloocan.
Очите ти ще гледат чужди жени и сърцето ти ще изригва развратни неща;
34 O o waxaad ahaan doontaa sida kan badda dhexdeeda jiifsada, Ama sida ka dakhalka dhaladiisa sare seexda.
даже ще бъдеш като някой, който би легнал сред море, или като някой, който би лежал на върха на мачта.
35 W axaad odhan doontaa, Wax bay igu dhufteen, laakiin waxba ima yeelin. Way i garaaceen, iskamana aanan garan; Bal goormaan toosi doonaa? Weli mar kalaan doonan doonaa.
Удариха ме, ще кажеш, и не ме заболя; биха ме - и не усетих. Кога ще се събудя, за да го търся пак?