1 N o te ufanes del día de mañana, porque nunca sabes lo que el mañana traerá.

Mos u mburr me ditën e nesërme, sepse nuk di atë që mund të sjellë një ditë.

2 E s mejor que te alabe gente extraña, y no que te alabes tú mismo.

Le të të lëvdoj një tjetër dhe jo goja jote, një i huaj dhe jo buzët e tua.

3 P esa la piedra, pesa la arena, pero pesa más la ira del necio.

Guri peshon dhe rëra është e rëndë, por zemërimi i budallait peshon më tepër se të dyja bashkë.

4 L a ira es cruel, y el furor es impetuoso, pero ante la envidia, ¿quién puede sostenerse?

Tërbimi është mizor dhe zemërimi është i furishëm, por kush mund t’i bëjë ballë xhelozisë?

5 E s mejor la reprensión franca que el amor disimulado.

Më mirë një qortim i hapur se një dashuri e fshehur.

6 S on más confiables las heridas del que ama, que los falsos besos del que aborrece.

Besnike janë plagët e një shoku, dhe të rreme të puthurat e një armiku.

7 Q uien no tiene hambre, rechaza la miel; quien tiene hambre, halla dulce lo amargo.

Kush është i ngopur përçmon huallin e mjaltit; por për atë që ka uri çdo gjë e hidhur është e ëmbël.

8 A ve que vuela lejos del nido: ¡eso es quien se va lejos de su hogar!

Si zogu që endet larg folesë së tij, kështu është njeriu që endet larg shtëpisë së tij.

9 E l bálsamo y el perfume alegran el corazón; los consejos del amigo alegran el alma.

Vaji dhe parfumi gëzojnë zemrën, kështu bën ëmbëlsia e një shoku me këshillat e tij të përzërmërta.

10 N o dejes a tu amigo, ni al amigo de tu padre, ni visites a tu hermano cuando estés afligido. Es mejor vecino cercano que hermano lejano.

Mos e braktis mikun tënd as mikun e atit tënd dhe mos shko në shtëpinë e vëllait tënd ditën e fatkeqësisë sate; është më mirë një që banon afër se sa një vëlla larg.

11 H ijo mío, sé sabio y alegra mi corazón; así podré responder al que me ofenda.

Biri im, ji i urtë dhe gëzo zemrën time, kështu do të mund t’i përgjigjem atij që përflet kundër meje.

12 E l astuto ve el peligro y se pone a salvo, pero los ingenuos lo ven y no lo evitan.

Njeriu mendjemprehtë e shikon të keqen dhe fshihet, por naivët shkojnë tutje dhe ndëshkohen.

13 A l fiador de un extraño, quítale la ropa; al que dé a la mujer ajena, reténle prenda.

Merr rroben e atij që është bërë garant për një të huaj dhe mbaje si peng për gruan e huaj.

14 B endecir al amigo a gritos y de madrugada es lo mismo que lanzarle una maldición.

Ai që bekon të afërmin e tij me zë të lartë në mëngjes herët, do t’ia zënë si mallkim.

15 C omo gotera continua en tiempo de lluvia es la mujer que siempre discute.

Pikëllimi i vazhdueshëm në një ditë shiu të madh dhe një grua grindavece i ngjasin njera tjetrës.

16 Q uerer contenerla es querer refrenar el viento o tratar de retener el aceite en la mano.

Kush arrin ta përmbajë, mban erën dhe zë vajin me dorën e tij të djathtë.

17 E l hierro se pule con el hierro, y el hombre se pule en el trato con su prójimo.

Hekuri mpreh hekurin, kështu njeriu mpreh fytyrën e shokut të tij.

18 Q uien cuida de la higuera, come de su fruto; quien cuida los bienes de su amo, recibe honra.

Kush kujdeset për fikun do të hajë frytin e tij, dhe ai që i shërben zotit të tij do të nderohet.

19 A sí como en el agua se refleja el rostro, también en el corazón se refleja el hombre.

Ashtu si në ujë fytyra pasqyron fytyrën, kështu zemra e njeriut e tregon njeriun.

20 E l sepulcro y la muerte nunca se sacian, y los ojos del hombre jamás están satisfechos.

Sheoli dhe Abadoni janë të pangopur, dhe të pangopur janë gjithashtu sytë e njerëzve.

21 L a plata se pone a prueba en el crisol, el oro se pone a prueba en el horno, y el hombre se pone a prueba con las alabanzas.

Poçja është për argjendin dhe furra për arin, kështu njeriu provohet nga lëvdata që merr.

22 A unque machaques al necio en un mortero, como se machacan los granos de trigo, su necedad no se apartará de él.

Edhe sikur ta shtypje budallanë në një havan bashkë me grurë me dygeçin e tij, budallallëku nuk do të largohej prej tij.

23 M anténte atento al estado de tus ovejas; cuida bien a tus rebaños,

Përpiqu të njohësh mirë gjendjen e deleve të tua dhe ki kujdes për kopetë e tua,

24 p orque las riquezas no duran para siempre ni la corona permanece perpetuamente.

sepse pasuritë nuk zgjatin përherë, dhe as një kurorë nuk vazhdon brez pas brezi.

25 C uando salga la grama y aparezca la hierba, y en los montes se corte la hierba,

Kur merret bari i thatë dhe del bari i njomë dhe mblidhet forazhi i maleve,

26 l os corderos te proveerán de ropa y los cabritos te darán para comprar un campo;

qengjat do të furnizojnë rrobat e tua, cjeptë çmimin e një are

27 l a cabras te darán abundante leche para que se alimenten tú y tu familia y toda la servidumbre de tu casa.

dhe dhitë mjaft qumësht për ushqimin tënd, për ushqimin e shtëpisë sate dhe për të mbajtur shërbëtoret e tua.