1 R ühme dich nicht des morgenden Tages; denn du weißt nicht, was heute sich begeben mag.

Mos u mburr me ditën e nesërme, sepse nuk di atë që mund të sjellë një ditë.

2 L aß dich einen andern loben, und nicht deinen Mund, einen Fremden, und nicht deine eigenen Lippen.

Le të të lëvdoj një tjetër dhe jo goja jote, një i huaj dhe jo buzët e tua.

3 S tein ist schwer und Sand ist Last; aber des Narren Zorn ist schwerer denn die beiden.

Guri peshon dhe rëra është e rëndë, por zemërimi i budallait peshon më tepër se të dyja bashkë.

4 Z orn ist ein wütig Ding, und Grimm ist ungestüm; aber wer kann vor dem Neid bestehen?

Tërbimi është mizor dhe zemërimi është i furishëm, por kush mund t’i bëjë ballë xhelozisë?

5 O ffene Strafe ist besser denn heimliche Liebe.

Më mirë një qortim i hapur se një dashuri e fshehur.

6 D ie Schläge des Liebhabers meinen's recht gut; aber die Küsse des Hassers sind gar zu reichlich.

Besnike janë plagët e një shoku, dhe të rreme të puthurat e një armiku.

7 E ine satte Seele zertritt wohl Honigseim; aber einer hungrigen Seele ist alles Bittere süß.

Kush është i ngopur përçmon huallin e mjaltit; por për atë që ka uri çdo gjë e hidhur është e ëmbël.

8 W ie ein Vogel, der aus seinem Nest weicht, also ist, wer von seiner Stätte weicht.

Si zogu që endet larg folesë së tij, kështu është njeriu që endet larg shtëpisë së tij.

9 D as Herz erfreut sich an Salbe und Räuchwerk; aber ein Freund ist lieblich um Rats willen der Seele.

Vaji dhe parfumi gëzojnë zemrën, kështu bën ëmbëlsia e një shoku me këshillat e tij të përzërmërta.

10 D einen Freund und deines Vaters Freund verlaß nicht, und gehe nicht ins Haus deines Bruders, wenn dir's übel geht; denn dein Nachbar in der Nähe ist besser als dein Bruder in der Ferne.

Mos e braktis mikun tënd as mikun e atit tënd dhe mos shko në shtëpinë e vëllait tënd ditën e fatkeqësisë sate; është më mirë një që banon afër se sa një vëlla larg.

11 S ei weise, mein Sohn, so freut sich mein Herz, so will ich antworten dem, der mich schmäht.

Biri im, ji i urtë dhe gëzo zemrën time, kështu do të mund t’i përgjigjem atij që përflet kundër meje.

12 E in Kluger sieht das Unglück und verbirgt sich; aber die Unverständigen gehen hindurch und leiden Schaden.

Njeriu mendjemprehtë e shikon të keqen dhe fshihet, por naivët shkojnë tutje dhe ndëshkohen.

13 N imm dem sein Kleid, der für einen andern Bürge wird, und pfände ihn um der Fremden willen.

Merr rroben e atij që është bërë garant për një të huaj dhe mbaje si peng për gruan e huaj.

14 W enn einer seinen Nächsten des Morgens früh mit lauter Stimme segnet, das wird ihm für einen Fluch gerechnet.

Ai që bekon të afërmin e tij me zë të lartë në mëngjes herët, do t’ia zënë si mallkim.

15 E in zänkisches Weib und stetiges Triefen, wenn's sehr regnet, werden wohl miteinander verglichen.

Pikëllimi i vazhdueshëm në një ditë shiu të madh dhe një grua grindavece i ngjasin njera tjetrës.

16 W er sie aufhält, der hält den Wind und will das Öl mit der Hand fassen.

Kush arrin ta përmbajë, mban erën dhe zë vajin me dorën e tij të djathtë.

17 E in Messer wetzt das andere und ein Mann den andern.

Hekuri mpreh hekurin, kështu njeriu mpreh fytyrën e shokut të tij.

18 W er seinen Feigenbaum bewahrt, der ißt Früchte davon; und wer seinen Herrn bewahrt, wird geehrt.

Kush kujdeset për fikun do të hajë frytin e tij, dhe ai që i shërben zotit të tij do të nderohet.

19 W ie das Spiegelbild im Wasser ist gegenüber dem Angesicht, also ist eines Menschen Herz gegenüber dem andern.

Ashtu si në ujë fytyra pasqyron fytyrën, kështu zemra e njeriut e tregon njeriun.

20 H ölle und Abgrund werden nimmer voll, und der Menschen Augen sind auch unersättlich.

Sheoli dhe Abadoni janë të pangopur, dhe të pangopur janë gjithashtu sytë e njerëzve.

21 E in Mann wird durch den Mund des, der ihn lobt, bewährt wie Silber im Tiegel und das Gold im Ofen.

Poçja është për argjendin dhe furra për arin, kështu njeriu provohet nga lëvdata që merr.

22 W enn du den Narren im Mörser zerstießest mit dem Stämpel wie Grütze, so ließe doch seine Narrheit nicht von ihm.

Edhe sikur ta shtypje budallanë në një havan bashkë me grurë me dygeçin e tij, budallallëku nuk do të largohej prej tij.

23 A uf deine Schafe habe acht und nimm dich deiner Herden an.

Përpiqu të njohësh mirë gjendjen e deleve të tua dhe ki kujdes për kopetë e tua,

24 D enn Gut währt nicht ewiglich, und die Krone währt nicht für und für.

sepse pasuritë nuk zgjatin përherë, dhe as një kurorë nuk vazhdon brez pas brezi.

25 D as Heu ist weggeführt, und wiederum ist Gras da und wird Kraut auf den Bergen gesammelt.

Kur merret bari i thatë dhe del bari i njomë dhe mblidhet forazhi i maleve,

26 D ie Lämmer kleiden dich und die Böcke geben dir das Geld, einen Acker zu kaufen.

qengjat do të furnizojnë rrobat e tua, cjeptë çmimin e një are

27 D u hast Ziegenmilch genug zu deiner Speise, zur Speise deines Hauses und zur Nahrung deiner Dirnen.

dhe dhitë mjaft qumësht për ushqimin tënd, për ushqimin e shtëpisë sate dhe për të mbajtur shërbëtoret e tua.