1 I l Signore parlò ancora a Mosè sul monte Sinai, e gli disse:

Господ говори още на Моисея на Синайската планина, казвайки:

2 « Dirai così ai figli d’Israele: “Quando sarete entrati nel paese che io vi do, la terra dovrà avere il suo tempo di riposo consacrato al Signore.

Говори на израилтяните, като им кажеш: Когато влезете в земята, която Аз ви давам, тогава земята да пази една събота за Господа.

3 P er sei anni seminerai il tuo campo, per sei anni poterai la tua vigna e ne raccoglierai i frutti;

Шест години да сееш нивите си и шест години да режеш лозето си и да събираш плода му;

4 m a il settimo anno sarà un sabato, un riposo completo per la terra, un sabato in onore del Signore; non seminerai il tuo campo, né poterai la tua vigna.

а седмата година да бъде събота за тържествена почивка на земята, събота на Господа; <в нея> да не сееш нивата си и да не режеш лозето си.

5 N on mieterai quello che nascerà da sé dal seme caduto nella tua raccolta precedente e non vendemmierai l’uva della vigna che non avrai potata; sarà un anno di completo riposo per la terra.

Да не жънеш и саморасла жетва, нито да обираш грозде от нерязано лозе; година за тържествена почивка да бъде на земята.

6 C iò che la terra produrrà durante il suo riposo, servirà di nutrimento a te, al tuo servo, alla tua serva, all’operaio e al tuo forestiero che stanno da te,

<Произведеното през> тая събота на земята ще ви бъде за храна: на тебе, на слугата ти, на слугинята ти, на наемника ти и на чужденеца, който се е заселил при тебе;

7 a l tuo bestiame e agli animali che sono nel tuo paese; tutto il suo prodotto servirà per loro nutrimento. Il giubileo

на добитъка ти, и на животните, които са в земята ти, всичкото нейно произведение ще бъде за храна.

8 « “Conterai pure sette settimane di anni: sette volte sette anni; e queste sette settimane di anni faranno un periodo di quarantanove anni.

Да си изброиш седем седмици от години, седем пъти по седем години, та, като ти мине времето на седем седмици от години, сиреч, четиридесет и девет години,

9 P oi, il decimo giorno del settimo mese farai squillare la tromba; il giorno delle espiazioni farete squillare la tromba per tutto il paese.

тогава, на десетия ден от седмия месец, да накараш да се затръби с възклицание; в деня на умилостивението да накарате да се затръби из цялата ви земя.

10 S antificherete il cinquantesimo anno e proclamerete la liberazione nel paese per tutti i suoi abitanti. Sarà per voi un giubileo; ognuno di voi tornerà nella sua proprietà e ognuno di voi tornerà nella sua famiglia.

И да осветите петдесетата година и да прогласите освобождение из цялата земя на всичките й жители; това ще ви бъде юбилей, когато ще се върнете, всеки на притежанието си, и ще се върнете, всеки при семейството си.

11 I l cinquantesimo anno sarà per voi un giubileo; non seminerete e non raccoglierete quello che i campi produrranno da sé, e non vendemmierete le vigne incolte.

Петдесетата година да ви бъде юбилейна <година>; през нея да не сеете, нито да жънете самораслото, нито да берете нерязаното лозе.

12 P oiché è il giubileo; esso vi sarà sacro; mangerete quel che i campi hanno prodotto in precedenza.

Защото това е юбилей; той нека ви бъде свет; от полето да се храните с произведеното от него.

13 I n questo anno del giubileo ciascuno tornerà in possesso del suo.

В тая юбилейна година да се върнете, всеки на притежанието си.

14 S e vendete qualcosa al vostro prossimo o se comprate qualcosa da lui, nessuno inganni il suo prossimo.

И ако продадеш нещо на ближния си, или купиш нещо от ближния си, да се не онеправдавате едни други;

15 Q uando comprerai del terreno dal tuo prossimo, stabilirai il prezzo in base agli anni passati dall’ultimo giubileo, ed egli venderà a te in ragione degli anni in cui si potrà avere raccolto.

но според числото на годините след юбилея да купуваш от ближния си, и според числото на годините на плодосъбирането да ти продава.

16 Q uanti più anni resteranno, tanto più aumenterai il prezzo; e quanto minore sarà il tempo, tanto calerai il prezzo, poiché egli ti vende il numero delle raccolte.

Според колкото са по-много годините, ще повишиш цената му, и според колкото са по-малко годините, ще понижиш цената му; защото той ти продава според числото на плодосъбиранията.

17 N essuno di voi danneggi il suo prossimo, ma temerai il tuo Dio; poiché io sono il Signore vostro Dio.

Да се не онеправдавате един други; но да се боиш от своя Бог; защото Аз съм Иеова вашият Бог.

18 V oi metterete in pratica le mie leggi, osserverete le mie prescrizioni e le adempirete, e starete al sicuro nel paese.

И тъй, да държите повеленията Ми, да пазите съдбите Ми и да ги вършите, та да живеете безопасно на земята.

19 L a terra produrrà i suoi frutti, ne mangerete a sazietà e in essa abiterete sicuri.

Земята ще дава плодовете си; и вие ще ядете до насита и ще живеете безопасно на нея.

20 S e dite: ‘Che mangeremo il settimo anno, visto che non semineremo e non faremo raccolta?’

И ако речете: Какво ще ядем в седмата година, като не посеем, нито съберем плодовете си?

21 I o disporrò che la mia benedizione venga su di voi il sesto anno ed esso vi darà una raccolta sufficiente per tre anni.

Тогава ще заповядам така да се благослови за вас шестата година, щото ще роди плод за три години.

22 L ’ottavo anno seminerete e mangerete della vecchia raccolta fino al nono anno; mangerete della raccolta vecchia finché sia venuta la nuova.

А в осмата година ще сеете и ще ядете от старите плодове до деветата година; догдето се съберат нейните плодове ще ядете старите запаси.

23 L e terre non si venderanno per sempre; perché la terra è mia e voi state da me come stranieri e ospiti.

Земята да се не продава за всегда, понеже земята е Моя; защото вие сте чужденци и пришелци при Мене.

24 P erciò, in tutto il paese che sarà vostro possesso, concederete il diritto di riscatto del suolo. Riscatto delle terre e degli schiavi

За това в цялата земя, която притежавате, позволявайте откупване на земята.

25 « “Se uno dei vostri diventa povero e vende una parte della sua proprietà, colui che ha il diritto di riscatto, il suo parente più prossimo, verrà e riscatterà ciò che suo fratello ha venduto.

Ако осиромашее брат ти и продаде нещо от притежанието си, нека дойде най-близкият му сродник и да откупи онова, което брат му е продал.

26 E se uno non ha chi possa riscattarla per lui, ma giunge a procurarsi da sé la somma necessaria al riscatto,

Но ако човекът няма< сродник> да го откупи, и, като се улесни, сам намери с какво да го откупи,

27 c onterà le annate trascorse dalla vendita, renderà il di più al compratore e rientrerà nella sua proprietà.

тогава нека сметне годините от продажбата му, и нека повърне излишъка на онзи, комуто го е продал, и нека се върне на притежанието си.

28 M a se non trova da sé la somma sufficiente a rimborsarlo, ciò che ha venduto rimarrà in mano del compratore fino all’anno del giubileo, e al giubileo ne riavrà il possesso.

Но ако не може да намери колкото трябва да плати, тогава продаденото да остане в ръката на купувача му до юбилейната година; и в юбилея да се освободи, и той да се върне на притежанието си.

29 S e uno vende una casa da abitare in una città cinta di mura, avrà il diritto di riscattarla entro un anno dalla vendita; il suo diritto di riscatto durerà un anno intero.

Ако някой продаде къщата за живеене в ограден град, тогава може да я откупи в разстояние на една цяла година от продажбата й; за една цяла година той ще има право да я откупи.

30 M a se quella casa, posta in una città fortificata, non è riscattata prima del compimento di un anno intero, rimarrà per sempre proprietà del compratore e dei suoi discendenti; non sarà più restituita al giubileo.

Но ако се не откупи до изтичането на една цяла година тогава оная къща, която е в ограден град, да се потвърди за всегда на купувача й във всичките му поколения, в юбилей да се не освобождава.

31 P erò le case dei villaggi non attorniati da mura saranno considerate come parte dei fondi di terreno; potranno essere riscattate e restituite al giubileo.

Но къщите в неоградените села да се считат, както полетата на земята; те може да се откупуват и да се освобождават в юбилей.

32 Q uanto alle città dei Leviti e alle case che essi vi possederanno, i Leviti avranno il diritto perenne di riscatto.

Обаче в левитските градове, левитите могат кога да е да откупуват къщите в градовете, които притежават.

33 E se anche uno dei Leviti non avrà riscattato la casa venduta nella sua città, essa sarà restituita al giubileo, perché le case delle città dei Leviti sono loro proprietà in mezzo ai figli d’Israele.

И ако някой купи <къща> от левитите, тогава продадената къща вътре в града, който притежават {В изданието от 1940 г. - "притежава".} да се освободи в юбилей; защото къщите в градовете на левитите са тяхно притежание между израилтяните.

34 I campi situati nei dintorni delle città dei Leviti non si potranno vendere, perché sono loro proprietà perenne.

А полето на пасбището на градовете им да се не продава, защото им е вечно притежание.

35 S e uno dei vostri diventa povero e privo di mezzi, tu lo sosterrai, come sosterrai lo straniero e l’ospite, affinché possa vivere presso di te.

Ако осиромашее брат ти, и видиш, че ръката му трепери, тогава да му помогнеш, <като> на чужденец или пришелец, за да живее при тебе.

36 N on prendere da lui interesse, né usura; ma temi il tuo Dio e il tuo prossimo viva presso di te.

Да не му вземеш лихва или печалба, но да се боиш от своя Бог, та да живее брат ти при тебе.

37 N on gli presterai il tuo denaro a interesse, né gli darai i tuoi viveri per ricavarne un’usura.

Парите си да не му дадеш с лихва, нито храната си да му дадеш за печалба.

38 I o sono il Signore vostro Dio; vi ho fatto uscire dal paese d’Egitto per darvi il paese di Canaan, per essere il vostro Dio.

Аз съм Господ вашият Бог, Който ви изведох из Египетската земя, за да ви дам Ханаанската земя, и да бъда ваш Бог.

39 S e uno dei vostri diventa povero e si vende a te, non lo farai servire come uno schiavo;

Ако осиромашее брат ти при тебе и ти се продаде, да го не натоваряш с робска работа.

40 s tarà da te come un lavorante, come un ospite. Ti servirà fino all’anno del giubileo;

Нека бъде той като наемник или пришелец при тебе; нека ти работи до юбилейната година;

41 a llora se ne andrà via da te insieme con i suoi figli, tornerà a casa sua e rientrerà nella proprietà dei suoi padri.

тогава да си излезе от тебе, той и чадата му с него, и да се върне при семейството си, и на притежанието на бащите си да се върне.

42 P oiché essi sono i miei servi che ho fatto uscire dal paese d’Egitto; non devono essere venduti come si vendono gli schiavi.

Защото те са Мои слуги, които изведох из Египетската земя; да се не продават като роби;

43 N on lo dominerai con asprezza, ma temerai il tuo Dio.

да не господаруваш над него жестоко, но да се боиш от своя Бог.

44 Q uanto allo schiavo e alla schiava che potrete avere in proprio, li prenderete dalle nazioni che vi circondano; da queste comprerete lo schiavo o la schiava.

А колкото за робите и робините, които ще имаш, - от народите, които са около вас, от тях да купуваш роби и робини.

45 P otrete anche comprarne tra i figli degli stranieri stabiliti fra voi e fra le loro famiglie che si troveranno fra voi, tra i figli che essi avranno generato nel vostro paese; e saranno vostra proprietà.

Още и от чадата на чужденците, които са пришелци между вас, от тях да купувате, и от техните семейства, които са между вас, които те са родили в земята ви; те да ви бъдат притежание.

46 L i potrete lasciare in eredità ai vostri figli dopo di voi, come loro proprietà; vi servirete di loro come di schiavi, per sempre; ma quanto ai vostri fratelli, i figli d’Israele, nessuno di voi dominerà sull’altro con asprezza.

И да ги оставяте в наследство на чадата си; те да ги наследват подир вас, като притежание; винаги от тях да бъдат вашите роби; но над братята си, израилтяните, да не господарувате един над друг жестоко.

47 S e uno straniero stabilito presso di te diventa ricco e uno dei vostri diviene povero presso di lui e si vende allo straniero stabilito presso di te o a qualcuno della famiglia dello straniero,

Ако чужденецът или пришелецът, който живее при тебе, се замогне, а брат ти осиромашее при него, та се продаде на чужденеца или на пришелеца при тебе, или на кого да е от семейството на чужденеца,

48 d opo che si sarà venduto, potrà essere riscattato; lo potrà riscattare uno dei suoi fratelli.

то, след като се продаде, той може да се откупи; един от братята му може да го откупи;

49 L o potrà riscattare suo zio, o il figlio di suo zio; lo potrà riscattare uno dei parenti dello stesso suo sangue o, se ha i mezzi per farlo, potrà riscattarsi da sé.

или стрикът му или стриковият му син може да го откупи, или някой близък сродник от семейството му може да го откупи, или ако той се е улеснил, може сам да откупи себе си.

50 F arà il conto, con il suo compratore, dall’anno che gli si è venduto all’anno del giubileo; e il prezzo da pagare dipenderà dal numero degli anni, valutando le sue giornate come quelle di un lavorante.

Тогава нека сметне с купувача си от годината, когато му се е продал до юбилейната година, така, че цената, за която се е продал, да бъде съразмерно с числото на годините; да му се сметне съразмерно с времето на наемник.

51 S e vi sono ancora molti anni per arrivare al giubileo, pagherà il suo riscatto tenendo conto di questi anni e del prezzo per il quale fu comprato;

Ако остават още много години, съразмерно с тях да възвърне за откупването си от парите, с които е бил купен.

52 s e rimangono pochi anni per arrivare al giubileo, farà il conto con il suo compratore e pagherà il prezzo del suo riscatto in ragione di quegli anni.

Но ако остават малко години до юбилейната година, нека пресметне и съразмерно с годините да възвърне за откупуването си.

53 S tarà da lui come un lavorante assunto con un contratto annuale; il padrone non lo tratterà con asprezza sotto i tuoi occhi.

Като годишен наемник да бъде при него; той да не господарува над него жестоко пред тебе.

54 E se non è riscattato in nessuno di quei modi, se ne andrà libero l’anno del giubileo: egli, con i suoi figli.

Но ако така се не откупи, тогава да си излезе в юбилейната година, той и чадата му с него,

55 P oiché i figli d’Israele sono i miei servi! Essi sono i miei servi che ho fatto uscire dal paese d’Egitto. Io sono il Signore vostro Dio.

защото израилтяните са Мои слуги; те са Мои слуги, които изведох из Египетската земя. Аз съм Господ вашият Бог.