1 H e pai ke te rawakore e haere ana i runga i tona tapatahi, i te ngutu whanoke, i te whakaarokore.
Лучше бедняк, чей путь беспорочен, чем глупый с лукавой речью.
2 N a ehara hoki i te mea pai kia kaua he matauranga mo te wairua; a, ko te tangata e hohoro ana ona waewae, ka hara.
Нехорошо усердие без знания, а тот, кто спешит, оступится.
3 E whakaparoritia ana te ara o te tangata e tona wairangi: e amuamu ana hoki tona ngakau ki a Ihowa.
Человек своей же глупостью губит себе жизнь, а сердце его злится на Господа.
4 M a te rawa ka tokomaha atu ai nga hoa aroha: e wehea atu ana ia te rawakore i tona hoa aroha.
Богатство приводит много друзей, а бедняка и его друг оставляет.
5 E kore te kaiwhakapae teka e whakaharakoretia; e kore hoki e mawhiti te tangata korero teka.
Лживый свидетель не останется безнаказанным, и лгун не уйдет от расплаты.
6 H e tokomaha e whai kia manakohia e te tangata ringa mahora; he hoa aroha hoki nga tangata katoa no te tangata e homai mea ana.
Многие заискивают перед правителем, и дающему подарки всякий друг.
7 E kino ana nga teina katoa o te rawakore ki a ia: na nui ke atu te mataratanga atu o ona hoa i a ia! Whai noa ana kupu i a ratou, heoi kua riro ratou.
Бедняка ненавидят все его родственники, сколь же больше друзья его избегают! Когда он зовет их – нет их нигде.
8 K o te tangata e mea ana ki te whakaaro nui mona, e aroha ana ki tona wairua ake: ko te tangata e pupuri ana i te matauranga, ka tutaki ki te pai.
Приобретающий мудрость любит душу свою; хранящий разум преуспеет.
9 E kore te kaiwhakapae teka e whakaharakoretia; ka huna hoki te tangata korero teka.
Лживый свидетель не останется безнаказанным, и лгун погибнет.
10 E kore e tau te noho rangatira ki te whakaarokore; he makere rawa te noho ko te pononga hei rangatira mo nga rangatira.
Не годится глупцу жить в роскоши, тем паче рабу править князьями.
11 K o te ngarahu tupato ka pupuri i tona riri; a hei whakakororia mona te whakarere noa iho i te he.
Разум человека умеряет его гнев; слава его – оставить оскорбление без внимания.
12 K o te riri o te kingi rite tonu ki te hamama o te raiona; ko tana manako ia ano he tomairangi i runga i te tarutaru.
Царский гнев львиному реву подобен, а милость его – как роса на траве.
13 H e aitua mo tona papa te tamaiti whakaarokore: a, ko nga ngangare a te wahine, me te maturuturu puputu tonu.
Глупый сын – гибель для отца, а вздорная жена – несмолкающая капель.
14 H e whare, he taonga i tuku iho i nga matua: ko te hoa wahine mahara i a Ihowa.
Дома и богатство – наследство от родителей, а разумная жена – от Господа.
15 M a te mangere e mea kia moe i te moe reka; ka matekai hoki te wairua o te rora.
Леность наводит глубокий сон, и ленивый будет ходить голодным.
16 K o te tangata e pupuri ana i te whakahau e pupuri ana i tona wairua: engari ko te tangata kore whakaaro ki ona ara ka mate.
Исполняющий повеление бережет свою жизнь, а небрежный к пути своему – погибнет.
17 K o te tangata e ohaoha ana ki te rawakore e whakatarewa moni ana ki a Ihowa, a ka utua ki a ia tana mahi atawhai.
Милосердный к бедным одалживает Господу, и Он наградит его за сделанное.
18 P akia tau tama, i te mea kua whai manakohanga; kaua hoki tou ngakau e whai tonu i te whakangaromanga mona.
Наказывай сына, пока есть надежда; не делайся виновным в его гибели.
19 K o te tangatariri nui mana e waha tona he: ki te whakaora hoki koe i a ia, ka waiho tonu tena hei mahi mau.
Гневливый должен быть наказан; если ты отпустишь его, тебе придется наказывать его снова.
20 W hakarongo ki te kupu tohutohu, tahuri mai hoki ki te ako, kia whai whakaaro ai koe i tou mutunga iho.
Послушай совета и прими наставление, чтобы обрести мудрость на будущее.
21 H e maha nga whakaaro i roto i te ngakau o te tangata; e tu tonu ana ia ta Ihowa tikanga.
Много замыслов в сердце человека, но исполнится только намерение Господа.
22 K o te hiahia o te tangata te aronga o tana atawhai: engari te rawakore i te tangata teka.
В человеке желанна верность; лучше быть бедным, чем лгуном.
23 K o te wehi ki a Ihowa te ara ki te ora: a, ko te tangata kei a ia tera, ka noho makona; e kore tetahi he e pa ki a ia.
Страх перед Господом ведет к жизни: исполненный им спит спокойно, и зло его не коснется.
24 E kuhua ana e te mangere tona ringa ki te rihi, e kore rawa nei e whakahokia e ia ki tona mangai.
Лентяй запускает руку в блюдо, но ленится даже до рта донести.
25 P akia te tangata whakahi, a ka tupato nga kuware: akona hoki te tangata mahara, a ka mohio ia ki te matauranga.
Накажи глумливого, – и образумятся простаки; укори разумного, – и он усвоит знание.
26 K o te tangata e pahua ana i tona papa, e pei atu ana hoki i tona whaea, he tama ia e whakama ai, e ingoa kino ai hoki.
Обирающий отца и выгоняющий мать – сын срамной и бесславный.
27 K ati, e taku tama, te whakarongo ki te ako hei mea kau e kotiti atu ai i nga kupu o te matauranga.
Прекратив слушать наставления, сын мой, ты от слов познания уклонишься.
28 E whakahi ana te kaiwhakaatu he ki te whakawa; e horomia ana hoki te kino e te mangai o te hunga kino.
Негодный свидетель глумится над правосудием, и уста нечестивого пожирают грех.
29 K ua rite he whakawa mo nga whakahi, he whiu mo te tuara o nga whakaarokore.
Уготованы наказания глумливым и побои – спинам глупцов.