1 K ei puaki i a koe te korero tito noa: kei totoro tahi tou ringa me te tangata kino, kei meinga hei kaiwhakaatu teka.
– Не разносите лживых слухов. Не помогайте виновному лжесвидетельством.
2 K ei whai tahi me te tokomaha ki te kino; kaua ano hoki e hamumu i te totohenga, hei mea kia riro ai i ta te tokomaha, hei whakapeau ke i te tika:
Не следуйте за большинством, творя зло или извращая на суде правду,
3 K aua ano e whakanuia te rawakore, ina tohe ia.
и не потворствуйте бедному в его тяжбе.
4 K i te tutaki koe ki te kau a tou hoariri, ki tana kaihe ranei, e atiti noa ana, me ata whakahoki e koe ki a ia.
Если увидите, что вол или осел у врага заблудились, непременно верните их ему.
5 K i te kite koe i te kaihe a tou hoariri e takoto ana i raro i tana pikaunga, a ka ngakaukore koe ki te whakaara, me ata whakaara tahi e korua.
Если увидите, что осел того, кто ненавидит вас, упал под ношей, не оставляйте его так, непременно помогите ему.
6 K ei whakapeaua ketia e koe te whakawa mo tou tangata rawakore, ina tohe ia.
Не лишайте бедняков правосудия.
7 K ia matara koe i te teka; kaua ano e whakamatea te tangata harakore raua ko te tangata tika: e kore hoki ahau e whakatika i ta te tangata hara.
Не обвиняйте ложно, не казните невиновного и честного: Я не прощу такого злодеяния.
8 K aua ano e tango i te utu whakapati: he mea whakamatapo hoki te utu whakapati i te kanohi kite, he mea whakaparori ke hoki i nga kupu a te hunga tika.
Не берите взяток: они ослепляют зрячих и губят невиновных.
9 K aua ano e tukinotia te manene; e mohio ana hoki koutou ki te ngakau o te manene; he manene hoki koutou i mua, i te whenua o Ihipa.
Не угнетайте поселенцев. Вы сами знаете, каково поселенцам, потому что были ими в Египте. Субботний год и субботний день
10 K ia ono hoki nga tau e rui ai koe i tou oneone, e kohikohi ai hoki i ona hua:
– Шесть лет засевайте поля и собирайте урожай,
11 I te whitu ia me waiho kia takoto kau ana, kia pariri, a ka kai nga tangata rawakore o tou iwi; a ma nga kirehe o te parae a ratou toenga e kai. Kia pena ano koe ki tau mara waina, ki tau mara oriwa.
а на седьмой год пусть земля отдыхает под паром. Тогда бедняки из народа смогут кормиться от нее, а звери – доедать после них остатки. Так же поступайте с виноградниками и масличными рощами.
12 E ono nga ra e mahi ai koe i au mahi, a i te whitu ka okioki: kia okioki ai tau kau, me tau kaihe, kia whai taanga manawa ai hoki te tama a tau pononga wahine me te manene.
Шесть дней трудитесь, но в седьмой день не работайте, чтобы ваши вол и осел отдохнули, а раб, рожденный у вас в доме, и поселенец набрались сил.
13 K ia tupato ano ki nga mea katoa kua korerotia nei e ahau ki a koutou: kaua hoki e whakahuatia te ingoa o nga atua ke, kei rangona hoki ki tou mangai.
Будьте внимательны ко всему, что Я вам сказал. Не призывайте имен других богов. Пусть ваши уста даже не произносят их имен. Три ежегодных праздника
14 E toru nga wa o te tau e tuku hakari ai koe ki ahau.
– Три раза в год устраивайте Мне праздник.
15 K ia mau ki te hakari o te taro rewenakore: e whitu nga ra e kai ai koe i te taro rewenakore, e pera ai me taku i whakahau ai ki a koe, i te wa ano i whakaritea o te marama, o Apipi; no reira hoki koe i haere mai ai i Ihipa: kaua ano hoki tetahi e puta kau mai ki toku aroaro;
Справляйте праздник Пресных хлебов. Семь дней ешьте хлеб, приготовленный без закваски, как Я повелел вам. Делайте так в установленное время месяца авива, потому что в этом месяце вы вышли из Египта. Пусть никто не приходит поклоняться Мне с пустыми руками.
16 K i te hakari o te kotinga, o te matamua o au mahi, i ruia e koe ki te mara: ki te hakari o te kohikohinga i te mutunga o te tau, ina oti te kohikohi mai e koe au mahi i te mara.
Справляйте праздник Жатвы, когда собираете первые плоды посеянного вами в поле. Справляйте и праздник Сбора плодов в конце года, когда убираете с поля весь урожай.
17 E toru nga wa o te tau e kitea ai ou tane katoa ki te aroaro o te Ariki, o Ihowa.
Три раза в год все мужчины должны приходить поклоняться Владыке Господу.
18 K aua e whakaherea tahitia me te taro rewena te toto o taku patunga tapu; kei toe ano hoki ki te ata te ngako o taku hakari.
Не приносите Мне жертвенной крови вместе с чем-либо, приготовленным на закваске. Жир от праздничных приношений нельзя хранить до утра.
19 M e kawe e koe ki te whare o Ihowa, o tou Atua nga mea mataati o nga matamua o tou oneone. Kaua e kohuatia te kuao koati ki te waiu o tona whaea.
Лучшее из первых плодов земли приносите в дом Господа, вашего Бога. Не варите козленка в молоке его матери. Ангел, посланный приготовить путь
20 N ana, ka tonoa nei e ahau he anahera ki mua i a koe, hei tiaki i a koe i te ara, hei kawe hoki i a koe ki te wahi i whakaritea e ahau.
– Я посылаю перед вами Ангела, чтобы защищать вас в пути и привести на место, которое Я приготовил.
21 K ia tupato ki a ia, whakarongo hoki ki tona reo, kaua e whakapataritari ki a ia; no te mea e kore ia e whakarere noa iho i to koutou hara: kei a ia nei hoki toku ingoa.
Будьте внимательны к Нему и слушайтесь Его. Не восставайте против Него; Он не простит вам отступничества, потому что в Нем – Мое Имя.
22 K i te ata whakarongo i a koe ki tona reo, ki te mea hoki i nga mea katoa e korero ai ahau; na, ko ahau hei hoariri mo ou hoariri, hei hoa whawhai hoki ki ou hoa whawhai.
Если вы будете слушаться Его, если будете исполнять все, что Я говорю, Я буду врагом вашим врагам и противником вашим противникам.
23 K a haere hoki taku anahera ki mua i a koe, hei kawe i a koe ki nga Amori, ki nga Hiti, ki nga Perihi, ki nga Kanaani, ki nga Hiwi, ki nga Iepuhi: a ka huna ratou e ahau.
Мой Ангел пойдет перед вами и приведет вас в землю аморреев, хеттов, ферезеев, хананеев, хивеев и иевусеев, и Я погублю их.
24 K ei koropiko koe ki o ratou atua, kei mahi hoki ki a ratou, kei rite hoki au mahi ki a ratou mahi: engari me turaki rawa e koe, me wawahi rawa ano hoki a ratou whakapakoko.
Не поклоняйтесь их богам, не служите им и не подражайте их обычаям. Сокрушите их и разбейте на куски их священные камни.
25 A me mahi koutou ki a Ihowa, ki to koutou Atua, a ka manaakitia e ia tau taro, me tou wai; ka whakakorea atu ano hoki e ahau te mate i roto i a koe.
Служите Господу, вашему Богу, и Его благословение будет на вашей пище и воде. Я избавлю вас от болезней,
26 E kore tetahi mea e whanau whakatahe, e pakoko ranei, i tou whenua: ka ata tutuki ano i ahau te maha o ou ra.
и в вашей земле не будет выкидышей и бесплодия. Я сделаю полным число дней вашей жизни.
27 K a tukua atu e ahau taku wehi ki mua i a koe, a ka whakamatea nga iwi katoa e haere atu nei koe ki a ratou, ka meinga ano hoki e ahau kia tahuri nga tuara o ou hoariri katoa ki a koe.
Я пошлю перед вами Мой ужас и повергну в смятение всякий народ, против которого вы пойдете. Я обращу в бегство ваших врагов.
28 K a unga ano e ahau te horonete ki mua i a koe, mana e pei nga Hiwi, nga Kanaani, me nga Hiti i tou aroaro.
Я пошлю перед вами шершней, чтобы прогнать с вашей дороги хивеев, хананеев и хеттов.
29 E kore ratou e peia e ahau i tou aroaro i te tau kotahi; kei ururuatia te whenua, a ka nui rawa i a koe te kirehe o te parae.
Но Я не прогоню их в один год – ведь тогда земля опустеет, а диких зверей станет слишком много.
30 K a peia rikirikitia atu ratou e ahau i tou aroaro, kia hua ra ano koe, kia riro ra ano hoki te whenua i a koe.
Я буду прогонять их от вас постепенно, пока вас не станет достаточно, чтобы завладеть этой землей.
31 A ka whakatakotoria e ahau tou rohe ki te Moana Whero a tae noa ki te Moana o nga Pirihitini, ki te koraha hoki a tae noa ki te awa: ka tukua atu nei hoki e ahau ki o koutou ringa nga tangata o te whenua, a ka peia ratou e koe i tou aroaro.
Я проведу ваши границы от Красного моря до Филистимского моря, и от пустыни до Евфрата. Я отдам вам во власть жителей этой земли, и вы прогоните их от себя.
32 K aua e whakarite kawenata ki a ratou, ki o ratou atua ranei.
Не вступайте в союз ни с ними, ни с их богами.
33 K aua ratou e noho ki tou whenua, kei mea ratou i a koe kia hara ki ahau: ta te mea, ki te mahi koe ki o ratou atua, ka ai tena hei rore mou.
Не давайте им жить на вашей земле, иначе они введут вас в грех против Меня: служение их богам непременно станет для вас западней.