1 B oqorka qalbigiisu wuxuu ku jiraa gacanta Rabbiga sida webiyada biyaha ah, Oo wuxuu u leexiyaa meel alla meeshuu doonayo.
El corazón del rey se bifurca como los ríos, pero en manos del Señor sigue los planes divinos.
2 N in jidkiis waluba waa la qumman yahay isaga, Laakiinse Rabbigu qalbiyaduu miisaamaa.
El hombre cree que todo camino es recto, pero el Señor pondera los corazones.
3 W axaa Rabbigu allabari ka sii jecel yahay In xaqnimo iyo gar la sameeyo.
Al Señor le agrada que se le hagan ofrendas, pero más le agrada que se haga justicia.
4 I ndho qab weyn iyo qalbi kibirsan, Kuwaas oo ah kuwa sharka leh laambaddoodu waa dembi.
Esto es pecado: Los ojos altivos, el corazón orgulloso y los planes malvados.
5 K uwa dadaala fikirradoodu waxay u geeyaan barwaaqo. Laakiinse ku alla kii degdeg badanu wuxuu u degdegaa inuu wax u baahdo oo keliya.
Si piensas lo que haces, tendrás abundancia; si te apresuras, acabarás en la pobreza.
6 K hasnadihii carrab been badan lagu helaa waa sida ceeryaamo hor iyo dib loo kaxeeyey, Oo kuwa doondoontaana dhimashay doonaan.
Amontonar tesoros a base de mentiras es una ilusión que te conduce a la muerte.
7 K uwa sharka leh dhacoodu iyaguu baabbi'in doonaa, Maxaa yeelay, iyagu waxay diidaan inay gar sameeyaan.
A los impíos los destruye su propia rapiña, porque se rehúsan a hacer justicia.
8 N inkii eed badan qaba jidkiisu aad buu u qalloocan yahay, Laakiinse kii daahirsan shuqulkiisu waa hagaagsan yahay.
El malvado va por caminos torcidos, pero el hombre honrado actúa con rectitud.
9 I n guriga dushiisa dhinac laga joogo ayaa ka roon In guri weyn naag muran badan lala joogo.
Es mejor vivir en la azotea de la casa que compartir la casa con una esposa agresiva
10 K ii shar leh naftiisu xumaan bay doonaysaa, Oo deriskiisuna raallinimo kama helo hortiisa.
El impío tiene sed de maldad; no considera a nadie digno de compasión.
11 M arkii mid wax quudhsada la taqsiiro, garaadlaawahu wuu caqliyaystaa, Oo kii caqli leh marka la edbiyona aqoon buu helaa.
Castiga al blasfemo, y el simple se hará sabio; aconseja al sabio, y éste aprenderá su lección.
12 K ii xaq ahu wuxuu ka fikiraa kii shar leh gurigiisa, Iyo sida kuwa sharka leh loogu afgembiyo sharnimadooda daraaddeed.
El justo observa la casa del impío, y lo ve cuando es trastornado por el mal.
13 K ii dhegihiisa u fureeyaa si aanu qaylada miskiinka u maqlin, Isaga qudhiisuna wuu qaylin doonaa, laakiinse lama maqli doono.
El que cierra su oído al clamor del pobre tampoco será escuchado cuando pida ayuda.
14 H adiyaddii qarsoodi lagu bixiyaa xanaaqay qabowjisaa, Oo laaluushkii laabta laysu geliyaana cadho kulul buu qabowjiyaa.
La dádiva discreta calma el enojo; el don disimulado apacigua la furia.
15 K ii xaq ahu inuu gar sameeyo waa u farxad, Laakiinse kuwa xumaanta ka shaqeeya waa u baabba'.
El justo se alegra cuando se hace justicia, pero los malvados se ponen a temblar.
16 N inkii jidka waxgarashada ka habaabaa Wuxuu la joogi doonaa ururka kuwii dhintay.
Quien se aparta del camino de la sabiduría acaba entre las legiones de muertos.
17 K ii raaxaysi jecelu miskiin buu ahaan doonaa, Oo kii khamri iyo saliid jeceluna taajir ma noqon doono.
Si amas los placeres, acabarás en la pobreza; el gusto por el vino y los perfumes no te hará rico.
18 K ii shar lahu wuxuu furasho u noqon doonaa kii xaq ah, Khaayinkuna wuxuu furasho u noqon doonaa kii qumman.
El malvado pagará el rescate del justo; el impío sufrirá en lugar del hombre recto.
19 I n lamadegaanka la joogo ayaa ka roon In naag muran iyo cadho badan lala joogo.
Es mejor vivir en el desierto que convivir con mujer peleonera y agresiva.
20 K hasnad qaali ah iyo saliid baa ku jira kan caqliga leh gurigiisa, Laakiinse nacasku wixiisa wuu wada liqaa.
Riquezas y perfumes hay en la casa del sabio; en la casa del necio sólo hay despilfarro.
21 K ii xaqnimo iyo naxariis raacaa Wuxuu helaa nolol iyo xaqnimo iyo sharaf.
Ve en pos de la justicia y la misericordia, y hallarás vida, justicia y honra.
22 K ii caqli lahu kor buu ugu baxaa magaalada kuwa xoogga badan derbigeeda, Oo weliba xoogga ay isku hallaynayaan oo dhan ayuu hoos u ridaa.
El sabio conquista la ciudad más protegida, y derriba la fortaleza más confiable.
23 K u alla kii afkiisa iyo carrabkiisa dhawraa Naftiisuu dhibaatooyin ka dhawraa.
El que cuida su boca y su lengua se libra de muchos problemas.
24 N inkii kibirsan ee qab weyn waxaa magiciisa la yidhaahdaa quudhsade, Oo wuxuu ku shaqeeyaa cadhada kibirka.
Al que es burlón y soberbio también se le llama insolente.
25 N inkii caajis ah waxaa dila damaciisa, Waayo, gacmihiisu waxay diidaan inay hawshoodaan.
El perezoso se muere de deseos, pero no es capaz de ponerse a trabajar.
26 W axaa jira kuwo maalinta oo dhan si hunguri weyn wax u damca, Laakiinse kii xaq ahu wax buu bixiyaa oo ma ceshado.
Todo el tiempo se lo pasa codiciando. En cambio, el hombre justo da sin tacañerías.
27 K a sharka leh allabarigiisu waa karaahiyo, Oo markuu niyo xun ku bixiyona way ka sii daran tahay!
El sacrificio de los impíos es repugnante, ¡y más aún si se ofrece con maldad!
28 M arkhaatifuraha beenta ahu waa baabbi'i doonaa, Laakiinse ninkii wax maqla hadalkiisu waa raagi doonaa.
El falso testimonio es desechado; el que sabe escuchar puede hablar siempre.
29 N inkii shar lahu wejigiisuu adkeeyaa, Laakiinse kii qummanu jidadkiisuu u fiirsadaa.
El hombre impío finge firmeza; el hombre recto es firme en sus caminos.
30 M a jirto xigmad ama waxgarasho Ama talo Rabbiga ka gees ah.
Ante el Señor nada vale el sabio, ni el inteligente ni el consejero.
31 F araska waxaa loo diyaariyaa maalinta dagaalka, Laakiinse guusha waxaa leh Rabbiga.
Presto está el caballo para entrar en combate, pero la victoria está en manos del Señor.