1 K o te tama whakaaro nui ka rongo ki ta tona papa ako: ko te tangata whakahi ia e kore e rongo ki te riri.
O filho sábio acolhe a instrução do pai, mas o zombador não ouve a repreensão.
2 E kai te tangata i te pai i te hua o tona mangai: ka kai ia te wairua o te hunga wanoke i te tutu.
Do fruto de sua boca o homem desfruta coisas boas, mas o que os infiéis desejam é violência.
3 K o te tangata e tiaki ana i tona mangai e pupuri ana i tona ora: ko te tangata ia e hamama nui ana ona ngutu, ko te whakangaromanga mona.
Quem guarda a sua boca guarda a sua vida, mas quem fala demais acaba se arruinando.
4 E hiahia ana te wairua o te tangata mangere, a kahore he mea mana: ka meinga ia kia momona te wairua o te hunga uaua.
O preguiçoso deseja e nada consegue, mas os desejos do diligente são amplamente satisfeitos.
5 E kino ana te tangata tika ki te korero teka: he mea whakarihariha ia te tangata kino, a whakama noa iho.
Os justos odeiam o que é falso, mas os ímpios trazem vergonha e desgraça.
6 K o te tika hei kaitiaki mo te tangata e tapatahi ana te ara: ka whakataka ano te tangata kino e te hara.
A retidão protege o homem íntegro, mas a impiedade derruba o pecador.
7 T era tetahi kei te amene taonga mona, heoi kahore rawa he mea i a ia: tera tetahi kei te whakarawakore i a ia, heoi nui atu ona rawa.
Alguns fingem que são ricos e nada têm; outros fingem que são pobres, e têm grande riqueza.
8 K o nga utu mo te tangata kia ora, ko ona rawa: tena ko te rawakore, e kore e rongo i te riri.
As riquezas de um homem servem de resgate para a sua vida, mas o pobre nunca recebe ameaças.
9 E koa ana te marama o te hunga tika: ka keto ia te rama o te hunga kino.
A luz dos justos resplandece esplendidamente, mas a lâmpada dos ímpios apaga-se.
10 H e totohe anake i ahu mai i te whakapehapeha: he whakaaro nui ia kei te hunga i nga kupu tika.
O orgulho só gera discussões, mas a sabedoria está com os que tomam conselho.
11 K o nga taonga i puta mai i te whakamanamana ka iti haere: ko ta te tangata i whakaemi ai, he mea mahi, ka tupu haere.
O dinheiro ganho com desonestidade diminuirá, mas quem o ajunta aos poucos terá cada vez mais.
12 H e manako taringa roa, he patu ngakau: ka tae te koronga, ko te rakau ia o te ora.
A esperança que se retarda deixa o coração doente, mas o anseio satisfeito é árvore de vida.
13 K o te tangata e whakahawea ana ki te kupu, ka ngaro i a ia ano; ko te tangata ia e wehi ana i te whakahau, ka whiwhi ki te utu.
Quem zomba da instrução pagará por ela, mas aquele que respeita o mandamento será recompensado.
14 K o te ture o te hunga whakaaro nui, he puna no te ora, e puta ai i nga reti o te mate.
O ensino dos sábios é fonte de vida, e afasta o homem das armadilhas da morte.
15 K o to te ngarahu pai he homai atawhai; he taikaha ia te ara o te hunga nanakia.
O bom entendimento conquista favor, mas o caminho do infiel é áspero.
16 H e mahi mohio ta te tangata tupato; ko ta te wairangi he hora i te kuwaretanga.
Todo homem prudente age com base no conhecimento, mas o tolo expõe a sua insensatez.
17 K a hinga te karere kino ki te kino; ko te karere pono ia, ano he rongoa.
O mensageiro ímpio cai em dificuldade, mas o enviado digno de confiança traz a cura.
18 K o te tangata kahore e pai ki te papaki, mana te rawakore, te whakama; engari ko te tangata e whai mahara ana ki te ako, ka whakahonoretia.
Quem despreza a disciplina cai na pobreza e na vergonha, mas quem acolhe a repreensão recebe tratamento honroso.
19 K o te hiahia kua rite, he reka ki te wairua: he whakarihariha ia ki nga kuware te whakarere i te kino.
O anseio satisfeito agrada a alma, mas o tolo detesta afastar-se do mal.
20 H aere i te taha o te hunga whakaaro nui, a ka whai whakaaro koe: ko te takahoa ia o nga kuware, ka mamae.
Aquele que anda com os sábios será cada vez mais sábio, mas o companheiro dos tolos acabará mal.
21 K a whai te kino i te hunga hara; ko te utu ia ki te hunga tika, he pai.
O infortúnio persegue o pecador, mas a prosperidade é a recompensa do justo.
22 H e whakarerenga iho ta te tangata pai mo nga tamariki a nga tamariki; kei te rongoa mo te tangata tika nga taonga o te tangata hara.
O homem bom deixa herança para os filhos de seus filhos, mas a riqueza do pecador é armazenada para os justos.
23 H e nui te kai kei te ngakinga a nga rawakore; tera ia te mea e ngaro ana i te kore o te tikanga pai.
A lavoura do pobre produz alimento com fartura, mas por falta de justiça ele o perde.
24 K o te tangata e kaiponu ana i tana whiu, e kino ana ia ki tana tama; ko te tangata ia e aroha ana ki a ia, ka papaki wawe i a ia.
Quem se nega a castigar seu filho não o ama; quem o ama não hesita em discipliná-lo.
25 K ai ana te tangata tika, makona ana tona wairua; ka hapa ia te kopu o te tangata kino.
O justo come até satisfazer o apetite, mas os ímpios permanecem famintos.