Maahmaahyadii 27 ~ Proverbes 27

picture

1 B errito ha ku faanin, Waayo, ma ogid waxay maalinu keeni doonto.

Ne te vante pas du lendemain, Car tu ne sais pas ce qu'un jour peut enfanter.

2 M id kale ha ku faaniyo oo yaanu afkaagu ku faanin, Shisheeye ha ku ammaano, oo yaanay bushimahaagu ku ammaanin.

Qu'un autre te loue, et non ta bouche, Un étranger, et non tes lèvres.

3 D hagax waa culus yahay, oo cammuuduna way miisaan weyn tahay, Laakiinse waxaa labadoodaba ka sii culus nacas cadhadiis.

La pierre est pesante et le sable est lourd, Mais l'humeur de l'insensé pèse plus que l'un et l'autre.

4 C adho waa naxariisdarro, xanaaqna waa daad, Laakiinse bal yaa hinaaso is-hor taagi kara?

La fureur est cruelle et la colère impétueuse, Mais qui résistera devant la jalousie?

5 C anaantii bayaan ahu Waa ka wanaagsan tahay jacaylkii qarsoon.

Mieux vaut une réprimande ouverte Qu'une amitié cachée.

6 S aaxiib nabrihiisu waa daacadnimo, Laakiinse cadow dhunkashooyinkiisu waa khiyaano miidhan.

Les blessures d'un ami prouvent sa fidélité, Mais les baisers d'un ennemi sont trompeurs.

7 N aftii dheregsanu xataa awlallada malabka waa ka yaqyaqsataa, Laakiinse naftii gaajaysan wax kasta oo qadhaadhuba way u macaan yihiin.

Celui qui est rassasié foule aux pieds le rayon de miel, Mais celui qui a faim trouve doux tout ce qui est amer.

8 N inkii hoygiisa ka warwareegaa Waa sida shimbir buulkeeda ka warwareegta oo kale.

Comme l'oiseau qui erre loin de son nid, Ainsi est l'homme qui erre loin de son lieu.

9 S aliidda iyo cadarku qalbigay ka farxiyaan, Sidaas oo kalena waxaa nin ka farxiya macaanka saaxiibkiis oo ka yimaada talada qalbiga.

L'huile et les parfums réjouissent le coeur, Et les conseils affectueux d'un ami sont doux.

10 H a ka tegin saaxiibkaa iyo aabbahaa saaxiibkiis toona, Oo maalintii masiibadaadana guriga walaalkaa ha tegin, Deris kuu dhowu waa ka wanaagsan yahay walaal kaa fog.

N'abandonne pas ton ami et l'ami de ton père, Et n'entre pas dans la maison de ton frère au jour de ta détresse; Mieux vaut un voisin proche qu'un frère éloigné.

11 W iilkaygiiyow, caqli yeelo, oo qalbigayga ka farxi, Si aan ugu jawaabo kii i caayaba.

Mon fils, sois sage, et réjouis mon coeur, Et je pourrai répondre à celui qui m'outrage.

12 N inkii miyir lahu sharkuu arkaa, wuuna dhuuntaa, Laakiinse garaadlaawayaashu way iska sii maraan, oo waana la taqsiiraa.

L'homme prudent voit le mal et se cache; Les simples avancent et sont punis.

13 K ii qof qalaad dammiinta dharkiisa ka qaad, Oo kii naag qalaad dammiintana isaga rahmad ahaan u hay.

Prends son vêtement, car il a cautionné autrui; Exige de lui des gages, à cause des étrangers.

14 K ii intuu aroor hore kaco saaxiibkiis cod dheer ugu duceeya, Waxaa loo qaadan doonaa habaar.

Si l'on bénit son prochain à haute voix et de grand matin, Cela est envisagé comme une malédiction.

15 M aalin roobaabeed dhibicyadeeda aan kala go'in Iyo naag muran badanu waa isku mid.

Une gouttière continue dans un jour de pluie Et une femme querelleuse sont choses semblables.

16 K u alla kii iyada celiyaa, dabayshuu celiyaa. Gacantiisa midigna saliid bay qabataa.

Celui qui la retient retient le vent, Et sa main saisit de l'huile.

17 B ir baa bir afaysa, Oo sidaas oo kale nin baa saaxiibkiis afeeya.

Comme le fer aiguise le fer, Ainsi un homme excite la colère d'un homme.

18 K u alla kii berde xannaanaystaa midhihiisuu cuni doonaa. Oo kii sayidkiisa dhawrana waa la murwayn doonaa.

Celui qui soigne un figuier en mangera le fruit, Et celui qui garde son maître sera honoré.

19 S ida fool biyaha dhexdooda fool uga muuqdo, Ayaa nin qalbigiisu nin kale ugu muuqdaa.

Comme dans l'eau le visage répond au visage, Ainsi le coeur de l'homme répond au coeur de l'homme.

20 S he'ool iyo halligaadu weligood ma dhergaan, Dadka indhihiisu weligood ma dhergaan.

Le séjour des morts et l'abîme sont insatiables; De même les yeux de l'homme sont insatiables.

21 W eelka lacagta lagu safeeyo lacagtaa iska leh, oo foornadana dahabkaa iska leh, Sidaas oo kalena nin waxaa lagu tijaabiyaa ammaantiisa.

Le creuset est pour l'argent, et le fourneau pour l'or; Mais un homme est jugé d'après sa renommée.

22 I n kastoo aad nacas tib iyo mooye hadhuudh kula tuntid, Weliba nacasnimadiisu ka tegi mayso isaga.

Quand tu pilerais l'insensé dans un mortier, Au milieu des grains avec le pilon, Sa folie ne se séparerait pas de lui.

23 A ad ugu dadaal inaad ogaatid xaalka adhigaaga, Oo lo'daadana si wanaagsan u ilaali.

Connais bien chacune de tes brebis, Donne tes soins à tes troupeaux;

24 W aayo, maalku weligiis siima raago, Taajkuna ab ka ab miyuu waaraa?

Car la richesse ne dure pas toujours, Ni une couronne éternellement.

25 C awska qallalan markii la gooyo mid cagaar ah oo jilicsan baa soo muuqda, Oo dhalatada buurahana waa la soo urursadaa.

Le foin s'enlève, la verdure paraît, Et les herbes des montagnes sont recueillies.

26 B araarku waa kuu dhar, Oo adhiguna waa kuu qiimihii beerta.

Les agneaux sont pour te vêtir, Et les boucs pour payer le champ;

27 W axaa jiri doona caano riyaad oo cunto ugu filan adiga iyo reerkaagaba, Iyo weliba masruufka gabdhaha kuu shaqeeya.

Le lait des chèvres suffit à ta nourriture, à celle de ta maison, Et à l'entretien de tes servantes.