Maahmaahyadii 1 ~ Proverbes 1

picture

1 K uwanu waa maahmaahyadii Sulaymaan ina Daa'uud oo ahaa boqorkii reer Binu Israa'iil,

Proverbes de Salomon, fils de David, roi d'Israël,

2 W uxuu u qoray si loo ogaado xigmadda iyo edbinta, Oo loo garto erayada waxgarashada,

Pour connaître la sagesse et l'instruction, Pour comprendre les paroles de l'intelligence;

3 I n la helo edbinta ku saabsan xigmadda, Iyo xaqnimada iyo garta iyo caaddilnimada;

Pour recevoir des leçons de bon sens, De justice, d'équité et de droiture;

4 S i miyir loo siiyo garaadlaawaha, Oo aqoon iyo digtoonaanna loo yeelo ninka dhallinyarada ah.

Pour donner aux simples du discernement, Au jeune homme de la connaissance et de la réflexion.

5 N inkii caqli lahu wuu maqli doonaa, oo wuxuu korodhsan doonaa waxbarasho, Oo ninkii garaad lahuna wuxuu qabsan doonaa talada wanaagsan,

Que le sage écoute, et il augmentera son savoir, Et celui qui est intelligent acquerra de l'habileté,

6 S i lagu garto maahmaahda, iyo micnaynta, Iyo hadallada kuwa caqliga leh iyo xujooyinkooda.

Pour saisir le sens d'un proverbe ou d'une énigme, Des paroles des sages et de leurs sentences.

7 W axaa aqoonta ugu horreeya Rabbiga ka cabsashadiisa; Laakiinse nacasyadu waxay quudhsadaan xigmadda iyo edbinta. Guubaabinta Xigmadda Ka-digidda Soo Jiidashada Xun

La crainte de l'Éternel est le commencement de la science; Les insensés méprisent la sagesse et l'instruction.

8 W iilkaygiiyow, edbinta aabbahaa maqal, Oo amarka hooyadaana ha ka tegin,

Écoute, mon fils, l'instruction de ton père, Et ne rejette pas l'enseignement de ta mère;

9 W aayo, waxay madaxaaga u noqon doonaan wax sharraxsan, Oo waxay kuu noqon doonaan silsilado qoorta kuu sudhan.

Car c'est une couronne de grâce pour ta tête, Et une parure pour ton cou.

10 W iilkaygiiyow, haddii dembilayaal ku sasabtaan, Ha oggolaan.

Mon fils, si des pécheurs veulent te séduire, Ne te laisse pas gagner.

11 H adday kugu yidhaahdaan, Na soo raac, Aan gaadno inaynu dhiig daadinno, Oo aynu sababla'aan kuwa aan eedda lahayn si qarsoon ugu dhuumanno;

S'ils disent: Viens avec nous! dressons des embûches, versons du sang, Tendons des pièges à celui qui se repose en vain sur son innocence,

12 O o iyagoo nool aynu u liqno sida qabriga oo kale, Dhammaantoodna aan juq siinno sida kuwa yamayska ku dhaca;

Engloutissons-les tout vifs, comme le séjour des morts, Et tout entiers, comme ceux qui descendent dans la fosse;

13 W axaynu heli doonnaa maal qaali ah oo cayn kasta ah, Oo guryaheennana waxaynu ka buuxsan doonnaa booli;

Nous trouverons toute sorte de biens précieux, Nous remplirons de butin nos maisons;

14 N asiibkaaga iskula kaaya soo dar, Oo kulligeenna aynu kiishad qudha wada lahaanno;

Tu auras ta part avec nous, Il n'y aura qu'une bourse pour nous tous!

15 W iilkaygiiyow, iyaga jidka ha la marin; Oo cagtaadana wadiiqadooda dib uga jooji;

Mon fils, ne te mets pas en chemin avec eux, Détourne ton pied de leur sentier;

16 W aayo, cagahoodu waxay u ordaan shar, Oo waxay u degdegaan inay dhiig daadiyaan.

Car leurs pieds courent au mal, Et ils ont hâte de répandre le sang.

17 W aayo, waa waxtarla'aan dabinka loo dhigaa Iyadoo ay shimbirtu u jeeddo;

Mais en vain jette-t-on le filet Devant les yeux de tout ce qui a des ailes;

18 I yagu waxay u gaadaan si dhiiggooda loo daadiyo, Oo waxay si qarsoon ugu dhuuntaan si naftooda looga qaado.

Et eux, c'est contre leur propre sang qu'ils dressent des embûches, C'est à leur âme qu'ils tendent des pièges.

19 S idaas oo kalay yihiin jidadka mid kasta oo faa'iido u hunguri weyn, Oo nafta ka qaada kuwa leh. Dhiirrigelinta Xigmad-Qaadashada

Ainsi arrive-t-il à tout homme avide de gain; La cupidité cause la perte de ceux qui s'y livrent.

20 X igmaddu aad bay uga qaylisaa jidka; Oo codkeedana waxay kor uga qaaddaa bannaanka;

La sagesse crie dans les rues, Elle élève sa voix dans les places:

21 W axay ka qaylisaa meesha suuqa ugu weyn; Oo iridda magaalada laga soo galo Ayay erayadeeda kaga hadashaa, iyadoo leh,

Elle crie à l'entrée des lieux bruyants; Aux portes, dans la ville, elle fait entendre ses paroles:

22 K uwiinna garaadlaawayaasha ahow, ilaa goormaad garaadla'aanta sii jeclaanaysaan? Oo kuwa wax quudhsadaana, ilaa goormay quudhsashadooda ku sii farxayaan? Nacasyaduna, ilaa goormay aqoonta sii necbaanayaan?

Jusqu'à quand, stupides, aimerez-vous la stupidité? Jusqu'à quand les moqueurs se plairont-ils à la moquerie, Et les insensés haïront-ils la science?

23 C anaantayda u soo noqda; Bal eega, anigu waxaan idinku shubi doonaa ruuxayga, Oo waxaan idin ogeysiin doonaa erayadayda.

Tournez-vous pour écouter mes réprimandes! Voici, je répandrai sur vous mon esprit, Je vous ferez connaître mes paroles...

24 A nigu waan idiin yeedhay, laakiinse waad i diiddeen; Oo anigu gacantaydaan soo fidiyey, oo ninnana dan kama yeelan;

Puisque j'appelle et que vous résistez, Puisque j'étends ma main et que personne n'y prend garde,

25 L aakiinse idinku taladaydii oo dhan waad fududaysateen, Oo canaantaydiina ma aydin doonaynin;

Puisque vous rejetez tous mes conseils, Et que vous n'aimez pas mes réprimandes,

26 S idaas daraaddeed aniguna waan idinku qosli doonaa markay belaayo idinku dhacdo; Waanan idinku majaajiloon doonaa markay cabsiyu idinku soo degto;

Moi aussi, je rirai quand vous serez dans le malheur, Je me moquerai quand la terreur vous saisira,

27 M arkay cabsidiinnu u timaado sida duufaan oo kale, Oo belaayadiinnuna u timaado sida dabayl cirwareen ah; Oo dhibaato iyo cidhiidhi idinku yimaadaan.

Quand la terreur vous saisira comme une tempête, Et que le malheur vous enveloppera comme un tourbillon, Quand la détresse et l'angoisse fondront sur vous.

28 M arkaasay ii yeedhan doonaan, laakiinse anigu uma aan jawaabi doono; Oo horay ii doondooni doonaan, laakiinse ima ay heli doonaan;

Alors ils m'appelleront, et je ne répondrai pas; Ils me chercheront, et ils ne me trouveront pas.

29 W aayo, waxay nebcaadeen aqoonta, Oo Rabbiga ka cabsashadiisana ma ay dooran;

Parce qu'ils ont haï la science, Et qu'ils n'ont pas choisi la crainte de l'Éternel,

30 I yagu taladaydii innaba ma ay doonaynin; Oo canaantaydii oo dhanna way quudhsadeen;

Parce qu'ils n'ont point aimé mes conseils, Et qu'ils ont dédaigné toutes mes réprimandes,

31 H addaba iyagu waxay cuni doonaan midhihii jidkooda, Oo waxay ka dhergi doonaan taladoodii.

Ils se nourriront du fruit de leur voie, Et ils se rassasieront de leurs propres conseils,

32 W aayo, garaadlaawayaasha dibunoqoshadooda ayaa iyaga dili doonta, Oo nacasyadana waxaa baabbi'in doonta barwaaqadooda.

Car la résistance des stupides les tue, Et la sécurité des insensés les perd;

33 L aakiinse ku alla kii aniga i maqlaa, ammaan buu u fadhiyi doonaa, Wuuna xasilloonaan doonaa, isagoo aan shar ka cabsanaynin.

Mais celui qui m'écoute reposera avec assurance, Il vivra tranquille et sans craindre aucun mal.