Maahmaahyadii 1 ~ Proverbios 1

picture

1 K uwanu waa maahmaahyadii Sulaymaan ina Daa'uud oo ahaa boqorkii reer Binu Israa'iil,

Proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel.

2 W uxuu u qoray si loo ogaado xigmadda iyo edbinta, Oo loo garto erayada waxgarashada,

Para aprender sabiduría e instrucción, Para entender los dichos inteligentes,

3 I n la helo edbinta ku saabsan xigmadda, Iyo xaqnimada iyo garta iyo caaddilnimada;

Para recibir el consejo de prudencia, Justicia, juicio y equidad;

4 S i miyir loo siiyo garaadlaawaha, Oo aqoon iyo digtoonaanna loo yeelo ninka dhallinyarada ah.

Para dar sagacidad a los simples, Y a los jóvenes inteligencia y cordura.

5 N inkii caqli lahu wuu maqli doonaa, oo wuxuu korodhsan doonaa waxbarasho, Oo ninkii garaad lahuna wuxuu qabsan doonaa talada wanaagsan,

Oirá el sabio, y aumentará su saber, Y el entendido adquirirá destreza,

6 S i lagu garto maahmaahda, iyo micnaynta, Iyo hadallada kuwa caqliga leh iyo xujooyinkooda.

Para entender proverbios y refranes, Máximas de sabios, y sus dichos enigmáticos.

7 W axaa aqoonta ugu horreeya Rabbiga ka cabsashadiisa; Laakiinse nacasyadu waxay quudhsadaan xigmadda iyo edbinta. Guubaabinta Xigmadda Ka-digidda Soo Jiidashada Xun

El principio de la sabiduría es el temor de Jehová; Los insensatos desprecian la sabiduría y la enseñanza. Amonestaciones de la sabiduría

8 W iilkaygiiyow, edbinta aabbahaa maqal, Oo amarka hooyadaana ha ka tegin,

Escucha, hijo mío, la reprensión de tu padre, Y no desprecies la instrucción de tu madre;

9 W aayo, waxay madaxaaga u noqon doonaan wax sharraxsan, Oo waxay kuu noqon doonaan silsilado qoorta kuu sudhan.

Porque guirnalda de gracia serán a tu cabeza, Y collares a tu cuello.

10 W iilkaygiiyow, haddii dembilayaal ku sasabtaan, Ha oggolaan.

Hijo mío, si los perversos intentan seducirte, No consientas.

11 H adday kugu yidhaahdaan, Na soo raac, Aan gaadno inaynu dhiig daadinno, Oo aynu sababla'aan kuwa aan eedda lahayn si qarsoon ugu dhuumanno;

Si te dicen: Ven con nosotros; Pongamos asechanzas para derramar sangre, Acechemos sin motivo al inocente;

12 O o iyagoo nool aynu u liqno sida qabriga oo kale, Dhammaantoodna aan juq siinno sida kuwa yamayska ku dhaca;

Devorémoslos vivos como el Seol, Y enteros, como los que caen en la fosa;

13 W axaynu heli doonnaa maal qaali ah oo cayn kasta ah, Oo guryaheennana waxaynu ka buuxsan doonnaa booli;

Hallaremos riquezas de toda clase, Llenaremos nuestras casas de botín;

14 N asiibkaaga iskula kaaya soo dar, Oo kulligeenna aynu kiishad qudha wada lahaanno;

Echa tu suerte entre nosotros; Tengamos todos una bolsa;

15 W iilkaygiiyow, iyaga jidka ha la marin; Oo cagtaadana wadiiqadooda dib uga jooji;

Hijo mío, no vayas de camino con ellos. Aparta tu pie de sus veredas,

16 W aayo, cagahoodu waxay u ordaan shar, Oo waxay u degdegaan inay dhiig daadiyaan.

Porque sus pies corren hacia la maldad, Y van presurosos a derramar sangre.

17 W aayo, waa waxtarla'aan dabinka loo dhigaa Iyadoo ay shimbirtu u jeeddo;

Porque en vano se tenderá la red Ante los ojos mismos de un ave;

18 I yagu waxay u gaadaan si dhiiggooda loo daadiyo, Oo waxay si qarsoon ugu dhuuntaan si naftooda looga qaado.

Pero ellos su propia sangre ponen en peligro, Y a sus almas tienden lazo.

19 S idaas oo kalay yihiin jidadka mid kasta oo faa'iido u hunguri weyn, Oo nafta ka qaada kuwa leh. Dhiirrigelinta Xigmad-Qaadashada

Tales son las sendas de todo el que es dado a la codicia, La cual quita la vida a su propio dueño.

20 X igmaddu aad bay uga qaylisaa jidka; Oo codkeedana waxay kor uga qaaddaa bannaanka;

La sabiduría clama en las calles, Alza su voz en las plazas;

21 W axay ka qaylisaa meesha suuqa ugu weyn; Oo iridda magaalada laga soo galo Ayay erayadeeda kaga hadashaa, iyadoo leh,

Clama en los lugares más concurridos; En las entradas de las puertas de la ciudad pronuncia sus discursos.

22 K uwiinna garaadlaawayaasha ahow, ilaa goormaad garaadla'aanta sii jeclaanaysaan? Oo kuwa wax quudhsadaana, ilaa goormay quudhsashadooda ku sii farxayaan? Nacasyaduna, ilaa goormay aqoonta sii necbaanayaan?

¿Hasta cuándo, oh simples, amaréis la simpleza, Y los insolentes se complacerán en la insolencia, Y los insensatos aborrecerán el conocimiento?

23 C anaantayda u soo noqda; Bal eega, anigu waxaan idinku shubi doonaa ruuxayga, Oo waxaan idin ogeysiin doonaa erayadayda.

Volveos a mi reprensión; He aquí yo derramaré mi espíritu sobre vosotros, Y os daré a conocer mis palabras.

24 A nigu waan idiin yeedhay, laakiinse waad i diiddeen; Oo anigu gacantaydaan soo fidiyey, oo ninnana dan kama yeelan;

Por cuanto llamé, y no quisisteis oír. Extendí mi mano, y no hubo quien atendiese,

25 L aakiinse idinku taladaydii oo dhan waad fududaysateen, Oo canaantaydiina ma aydin doonaynin;

Sino que desechasteis todo consejo mío Y no aceptasteis mi reprensión,

26 S idaas daraaddeed aniguna waan idinku qosli doonaa markay belaayo idinku dhacdo; Waanan idinku majaajiloon doonaa markay cabsiyu idinku soo degto;

También yo me reiré de vuestra desgracia, Y me burlaré cuando os sobrevenga lo que teméis;

27 M arkay cabsidiinnu u timaado sida duufaan oo kale, Oo belaayadiinnuna u timaado sida dabayl cirwareen ah; Oo dhibaato iyo cidhiidhi idinku yimaadaan.

Cuando venga de repente lo que os asusta, Y vuestra desgracia llegue como un torbellino; Cuando sobre vosotros vengan la tribulación y la angustia.

28 M arkaasay ii yeedhan doonaan, laakiinse anigu uma aan jawaabi doono; Oo horay ii doondooni doonaan, laakiinse ima ay heli doonaan;

Entonces me llamarán, y no responderé; Me buscarán con afán, y no me hallarán.

29 W aayo, waxay nebcaadeen aqoonta, Oo Rabbiga ka cabsashadiisana ma ay dooran;

Por cuanto aborrecieron la sabiduría, Y no escogieron el temor de Jehová,

30 I yagu taladaydii innaba ma ay doonaynin; Oo canaantaydii oo dhanna way quudhsadeen;

Ni quisieron mi consejo, Y menospreciaron toda reprensión mía,

31 H addaba iyagu waxay cuni doonaan midhihii jidkooda, Oo waxay ka dhergi doonaan taladoodii.

Comerán del fruto de su camino, Y se hartarán de sus propios planes.

32 W aayo, garaadlaawayaasha dibunoqoshadooda ayaa iyaga dili doonta, Oo nacasyadana waxaa baabbi'in doonta barwaaqadooda.

Porque el extravío de los ignorantes los matará, Y la cómoda indolencia de los necios los echará a perder;

33 L aakiinse ku alla kii aniga i maqlaa, ammaan buu u fadhiyi doonaa, Wuuna xasilloonaan doonaa, isagoo aan shar ka cabsanaynin.

Mas el que me escuche, habitará confiadamente Y vivirá tranquilo, sin temor a la desgracia.