Proverbios 28 ~ Proverbs 28

picture

1 E l impío huye sin que nadie lo persiga, pero el hombre justo vive tranquilo como un león.

E rere ana te hunga kino i te mea kahore he kaiwhai: ko te tangata tika ano ia, ano he raiona te maia.

2 S i el país anda mal, abundan los caudillos; pero el hombre sabio y prudente le da estabilidad.

He he no tetahi whenua i tokomaha ai ona rangatira; na kia ai he tangata e mahara ana, e matau ana, ka mau roa ai tona ahua.

3 E l gobernante que oprime a los pobres es como una tormenta que arrasa los trigales.

Ko te tangata rawakore e tukino ana i nga ware, ko tona rite kei te ua ta e kore ai te kai.

4 L os transgresores alaban a los impíos; los que observan la ley se oponen a ellos.

Ko te hunga e whakarere ana i te ture, he whakamoemiti ta ratou ki te tangata kino: ko ta nga kaipupuri ia o te ture he ngangare ki a ratou.

5 L os malvados no entienden nada de la justicia; los que buscan al Señor lo entienden todo.

E kore te hunga kino e mohio ki te whakawa: ko te hunga ia e rapu ana i a Ihowa, ka mohio ratou ki nga mea katoa.

6 E s mejor ser pobre y portarse con integridad, que ser rico y andar por el mal camino.

He pai ki te rawakore e haere ana i runga i tona tapatahi, i te tangata he parori ke ona ara, ahakoa he whai taonga ia.

7 E l hijo prudente observa la ley; el que anda con glotones avergüenza a su padre.

Ko te tangata e pupuri ana i te ture, he tamaiti mohio ia; engari ko te tangata whakahoa ki te hunga kakai, ka whakama tona papa i a ia.

8 E l prestamista avaro aumenta sus riquezas para dejárselas al que ama a los pobres.

Ko te tangata e whakanui ana i ona rawa ki te moni whakatupu, ki te whakapiki utu, e kohia ana e ia era ma te tangata e atawhaitia ai te rawakore.

9 D el que no presta oído a la ley, hasta su oración resulta repugnante.

Ko te tangata e tahuri ke ana tona taringa, a kahore e rongo ki te ture, ko tana inoi nei ano he mea whakarihariha.

10 E l que desvía a los justos hacia el mal camino acabará por caer en su misma trampa, pero los hombres honrados heredarán el bien.

Ko te tangata i meinga ai te hunga tika kia kotiti ke ki te ara he, ka taka a ia ano ki tana ake poka: ka whiwhi ia te hunga ngakau tapatahi ki te pai.

11 E l hombre rico se cree muy sabio, pero el pobre e inteligente lo exhibe.

Ki te whakaaro a te tangata taonga he nui tona whakaaro mohio; otiia e rapua ana tana e te rawakore whai whakaaro.

12 S i los justos triunfan, hay una gran fiesta; si triunfan los impíos, todo el mundo se esconde.

Nui atu te ataahua, ina koa te hunga tika: engari ki te ara te hunga kino, ka huna nga tangata i a ratou.

13 E l que encubre sus pecados no prospera; el que los confiesa y se aparta de ellos alcanza la misericordia divina.

Ko te tangata e hipoki ana i ona he, e kore tana e kake; ko te tangata ia e whaki ana, a e whakarere ana, ka tohungia.

14 ¡ Dichoso aquél que siempre teme a Dios! En cambio, el duro de corazón acabará mal.

Ka hari te tangata e wehi tonu ana: ko te tangata ia e whakapakeke ana i tona ngakau, ka taka ki te kino.

15 U n león rugiente, un oso hambriento: ¡eso es el mal gobernante sobre el pueblo pobre!

E rite ana ki te raiona e hamama ana, ki te pea e kopikopiko ana, te tangata kino e kingi ana ki te iwi rawakore.

16 E l gobernante fatuo aumenta la extorsión; el que odia la avaricia prolongará sus días.

Ko te rangatira kore whakaaro he nui ano tana tukino: ko te tangata ia e kino ana ki te apo ka roa ona ra.

17 E l que lleva a cuestas la muerte de otro huye hasta el sepulcro y nadie lo detiene.

Ko te tangata e waha ana i te toto o te tangata, ka rere ia ki roto ki te rua; kaua tetahi e pupuri i a ia.

18 E l que es honrado sale bien librado, pero el que va por mal camino caerá en un hoyo.

Ko te tangata he tapatahi nei te haere, ka ora: ko te tangata ia he parori ke ona ara, hinga tonu iho.

19 E l que cultiva su campo tendrá pan de sobra, el que cultiva ilusiones acabará en la pobreza.

Ko te tangata e ngaki ana i tona oneone, ka makona i te taro; ko te tangata ia e whai ana i te hunga wairangi, ka whiwhi nui ki te rawakore.

20 E l hombre fiel recibe muchas bendiciones; el que quiere hacerse rico no sale bien librado.

Ko te tangata pono, ka nui nga manaaki mona: ko te tangata ia e hikaka ana ki te mea taonga, e kore ia e kore te whiwhi i te he.

21 N o está bien discriminar a nadie; Hay gente que peca por un bocado de pan.

Ko te whakapai kanohi ehara i te mea pai: ehara ano hoki i te mea pai kia he te tangata mo te kongakonga taro.

22 E l avaro tiene prisa por hacerse rico, sin saber que la pobreza está en camino.

Ko te tangata he kino tona kanohi e takare tonu ana ki te taonga; kahore hoki ia e whakaaro ka tae mai te kore o te rawa ki a ia.

23 C ae mejor el que sabe reprender que el que sólo sabe lisonjear.

Ko te tangata i riria ai te he o tetahi ka nui atu te manako ki a ia i muri iho, i te manako ki te tangata i whakapati nei tona arero.

24 E l que roba a su padre o a su madre, y alega que no ha hecho mal, es amigo de gente nociva.

Ko te tangata e pahua ana i tona papa, i tona whaea, a e ki ana, Ehara i te he; he hoa ia no te kaiwhakangaro.

25 E l que es altanero suscita contiendas, pero el que confía en el Señor prospera.

Ko ta te tangata ngakau apo he whakapatari pakanga: ko te tangata ia e okioki ana ki a Ihowa ka tetere.

26 E s de necios confiar en el propio corazón; el que camina sabiamente saldrá bien librado.

He kuware te tangata e whakawhirinaki ana ki tona ake ngakau: ko te tangata ia e haere ana i runga i te whakaaro nui, ka mawhiti.

27 E l que da al pobre, nunca a pobre llegará; el que se niega a verlo, será maldecido.

Ko te tangata e hoatu ana ki te rawakore, e kore ia e hapa; ko te tangata ia e kaupare ana i ona kanohi, ka maha nga kanga mona.

28 S i los malvados triunfan, la gente se esconde; pero cuando mueren, los justos florecen.

Ka ara te hunga kino, ka huna nga tangata i a ratou: na ki te ngaro ratou, ka tupu te hunga tika.